İslam Ahlak Esasları
Deneme Final Sınavı 6
1.
Aşağıdakilerden hangisi, dört temel erdemden biri olan “hikmet”in, rezilet olarak zıddıdır?
Doğru Cevap: "D" Cehalet
Soru Açıklaması

Temel Erdemler - Reziletler:

1) Hikmet - Cehalet

2) Adalet - Zulüm

3) İffet - İffetsizlik

4) Cesaret – Korkaklık

Doğru cevap D seçeneğidir.

2.

Aşağıdakilerden hangisi temel erdemler arasında yer almaz?

Doğru Cevap: "D" Kurnazlık
Soru Açıklaması

Kurnazlık hikmet erdeminin aşırıya kaçmış halidir. 

3.
İnsanın, toplumda başkalarına karşı uyması gereken ilkeler toplamına ne ad verilir? 
Doğru Cevap: "A" Toplumsal ahlâk 
Soru Açıklaması
Toplumsal ahlâk
4.

Aşağıdaki sure ve ayetlerden hangisinde, bir işin ehline verilmesi emredilmektedir?

Doğru Cevap: "A" Nisa suresi, 58. ayet
Soru Açıklaması

İşveren veya yönetici, işçi veya memur alırken liyakati esas almalı, işi bir takım kişisel tarafgirliklerinden dolayı tercih ettiği liyakatsiz kişiye değil, hak eden kişiye, ehline vermelidir. İşi ehline vermek ve adaletli davranmak, bu konulardaki en temel ilahi emirlerden ikisidir. Nitekim, ayeti kerimede, “Şüphesiz Allah, size işleri ehline vermenizi, insanlar arasında hükmettiğiniz zaman da adaletle hükmetmenizi emretmektedir” (Nisa/4: 58) diye buyrulmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

5.

Aşağıdaki yazar-eser karşılaştırmalarının hangisi yanlıştır?

Doğru Cevap: "D" ibn miskeveyh - ahlak-ı miskeveyh
Soru Açıklaması

İbn Miskeveyh'in böyle bir eseri bulunmamaktadır.

6.

"İslam ahlakının temel kavramı insani varoluşunu ön şartı olan .................. dır."

cümlesi hangi sözcük ile tamamlanmalıdır?

Doğru Cevap: "B" hayat
Soru Açıklaması

insani varoluşun ön şartı hayattır ve bu kavram islam ahlakının temelini oluşturur.

7.

Aşağıdakilerden hangisi ailenin, üzerine kurulduğu ve varlığını borçlu olduğu ahlâkî değerleri arasında yer almaz?

Doğru Cevap: "E" Akrabalara saygı
Soru Açıklaması

Ailenin, üzerine kurulduğu ve varlığını borçlu olduğu ahlâkî değerlerişöyle sıralayabiliriz:

Karşılıklı Sevgi ve Saygı, Paylaşım, Namus ve İffet, Sorumluluk Bilinci, Sadâkat ve Vefa, Samimiyet ve İyi Niyet 

E seçeneğinde yer alan akrabalara saygı bunların içinde yer almaz. Cevap E seçeneğidir.

8.

Aşağıdakilerden hangisi toplumsal ahlak ilkelerinden biri değildir?

Doğru Cevap: "C" kırmızı ışıkta beklemek
Soru Açıklaması

Kırmızı ışıkta beklemek trafik kurallarına uymaktır.

9.

“Göklerin ve yerin yaratılmasında, gece ile gündüzün birbiri ardınca gelmesinde, insanlara yararlı şeylerle denizde süzülen gemilerde, Allah’ın gökten indirip yeri ölümünden sonra dirilttiği suda, her türlü canlıyı orada yaymasında, rüzgârları ve yerle gök arasında emre amade duran bulutları döndürmesinde, düşünen kimseler için deliller vardır.” ayeti İslam çevre ahlakının hangi ilkesi ile örtüşmektedir? 

Doğru Cevap: "B" Ayet ilkesi
Soru Açıklaması

Çevremizdeki varlıklar, Kur’an’ın belirttiği üzere, düşünen insanlar için birakıl yürütme kaynağı ve insanların ‘nereden geldik, nereye gidiyoruz?’ gibibüyük varoluşsal ve metafiziksel sorularını cevaplamalarında ders alacaklarıönemli rehberlerinden biridir. Ayet ilkesi her şeyden önce insanları, çevreyigözlemleyip üzerinde düşünmeye (taakkul) ve bu derin düşünceden değerlive doğru dersler çıkarmaya (tefekkür) çağırmaktadır. Kur’an’da insanı butarz düşünmeye ve çevreye bu gözle bakmaya davet eden pek çok ayet vardır.Bunlardan sadece biri şudur: “Göklerin ve yerin yaratılmasında, gece ilegündüzün birbiri ardınca gelmesinde, insanlara yararlı şeylerle denizdesüzülen gemilerde, Allah’ın gökten indirip yeri ölümünden sonra dirilttiğisuda, her türlü canlıyı orada yaymasında, rüzgârları ve yerle gök arasındaemre amade duran bulutları döndürmesinde, düşünen kimseler için deliller[ayetler] vardır.” (Bakara/2: 164. Krş. Al-i İmran/3: 190; Rum/30: 20-25, 46;Şura/42: 29) “Kesin olarak inananlara, yeryüzünde ve kendi içinizde Allah’ınvarlığına nice deliller vardır; görmez misiniz?” (Zariyat/51: 20,21)

10.
Hz. Peygamber'in, bir hadisinde "Allah'a şirk koşmak"tan sonra günahların en büyüğü olarak nitelediği davranış aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "E" Anaya-babaya isyan etmek
Soru Açıklaması
Anaya-babaya isyan etmek
11.
Erdem-ekonomi ilişkisinde maksimum düzeyin ana ilkesi nedir?
Doğru Cevap: "E" Sevgi
Soru Açıklaması

Erdemlerin maksimum düzeyini, en yüksek seviyesini ise, merhamet ve sevgi erdemlerinin oluşturduğunu söylemek mümkündür. Arzu edilen şey, işçinin işvereni, işverenin işçisini ve her ikisinin de yaptıkları işi ve iş arkadaşlarını azami derecede sevmeleridir. Böyle bir sevgi olduğunda alt düzeylerdeki ilkeler ve erdemlerin pek çoğuna gerek bile kalmayacaktır. Sevgi varsa, haksızlık da, adaletsizlik de, zarar verme de, verimsizlik ve güvensizlik de olmayacaktır. Bunun için sevgi aşamasına yükselmek iş dünyasındaki herkesin en yüksek erdemi ve yüce ideali olmalıdır. Doğru cevap E'dir.

12.

Asıl güçlü insan, öfkelendiğinde kendine hâkim olabilendir. (Buhârî, “Edeb”, 76; Müslim, “Birr”, 107, 108). söz konusu hadis-i şerif insanın hangi gücünden bahsetmektedir?

Doğru Cevap: "A" akıl
Soru Açıklaması

bu hadis insan nefsinin akıl gücünden bahsetmektedir.

13.
Temyiz gücünün fazla olması durumunda aşağıdaki ahlaki hastalıklardan hangisi ortaya çıkar? 
Doğru Cevap: "C" Şaşkınlık
Soru Açıklaması
Bileşik Hastalıklar 1) Temyiz Gücünün Hastalıkları (a) Fazlalık yönünde: Şaşkınlık (hayret), (b) Eksiklik yönünde: Basit cahillik
14.

Aşağıdakilerden hangisi evliliğin amaçlarından biri değildir?

Doğru Cevap: "B" Barınma ihtiyacını karşılamak
Soru Açıklaması

Barınma ihtiyacını karşılamak evliliğin amaçlarından biri değildir.

15.

İşçilerde bulunması gereken erdemlerle ilgili en fazla liyakat ve güven üzerinde duran aşağıda verilen alimlerden hangisidir ? 

Doğru Cevap: "D" İbn Haldun
Soru Açıklaması

İbn Haldun’un işçilerde bulunması gereken erdemlerle ilgili en fazla liyakat ve güven üzerinde durduğu anlaşılmaktadır. Doğru cevap D'dir .

16.

Bu kuram büyük ölçüde insan merkezli (antroposentrik) denilebilecek bir kuramdır. Batı çevre etiğinin yüzeysel ekoloji ve koruma etiği kuramına denk düşer. Doğal kaynaklar insana yararlı olduğu için korunmalı, gittikçe küresel bir krize dönüşen çevre sorunları da nihayette insan yaşamına zarar verecek boyutlara ulaştığı için önlemler alınmalıdır.

Yukarıda açıklanan kuram hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Yararlılık Kuramı
Soru Açıklaması

Yararlılık, faydalılık ya da menfaat kuramı, tabiata her şeyden önce yararzarar kavramları ekseninde bakar. Yarar ve zararda asıl dikkate alınan da, insanın yarar ve zararıdır. Bu kuram büyük ölçüde insan merkezli (antroposentrik) denilebilecek bir kuramdır. Batı çevre etiğinin yüzeysel ekoloji ve koruma etiği kuramına denk düşer. Doğal kaynaklar insana yararlı olduğu için korunmalı, gittikçe küresel bir krize dönüşen çevre sorunları da nihayette insan yaşamına zarar verecek boyutlara ulaştığı için önlemler alınmalıdır.

17.

I. Hüsnü'l-huluk

II. Mehâsinu'l-ahlâk

III. El-ahlâku'l-hasene

IV. Sûü'lhuluk

V. El-ahlâku'z-zemîme

VI. El-ahlâku's-seyyie

Yukarıdakilerden hangileri, İslam ahlâkı ile ilgili eserlerde, kötü huylar, fena hareketler ya da reziletler için kullanılan terimlerdir?

Doğru Cevap: "B" IV, V ve VI
Soru Açıklaması

İslam ahlâkı ile ilgili eserlerde, faziletler için hüsnü'l-huluk, mehâsinu'l-ahlâk, el-ahlâku'l-hasene, gibi tabirler; kötü huylar ve fena hareketler ya da reziletler için ise, sûü'lhuluk, el-ahlâku'z-zemîme, el-ahlâku's-seyyie gibi terimler kullanılmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

18.
Şaşkınlık reziletinin bağlı olduğu nefsani güç aşağıdakilerden hangisidir? 
Doğru Cevap: "E" Temyiz 
Soru Açıklaması
Bileşik Hastalıklar 1) Temyiz Gücünün Hastalıkları (a) Fazlalık yönünde: Şaşkınlık (hayret), (b) Eksiklik yönünde: Basit cahillik
19.

Aşağıdakilerden hangisi Gazali'ye göre iş hayatında haksızlıktan kaçınma bağlamında uzak durulması gerekenlerden değildir?

Doğru Cevap: "C" Pazarlıktan uzak durmak
Soru Açıklaması

Gazali, iş hayatında başkalarının zarar görmesi ile sonuçlanan haksızlıkları iki kısma ayırır: Zararı genele yansıyan haksızlıklar ve zararı sadece müşteri ile sınırlı kalan haksızlıklar. “Zararı genel olan ticari zulümler” başlığı altında o, karaborsacılık ve kalpazanlığı irdeler. “Zararı yalnız müşteriyi ilgilendiren ticari zulümler” başlığı altında ise çok daha fazla sayıda ticari haksızlık konusunu ele alır. Ona göre, alış-veriş yapan kimsenin zarar görmesine sebebiyet veren her şey zulümdür. Bu konularda adalet ise kişinin Müslüman kardeşini zarara sokmamasıyla sağlanır. Burada genel kaide şudur: “Kişi, kendisi için istediği şeyleri müslüman kardeşi için de istemeli; kendisine yapıldığı taktirde ağırına gidecek ve canını sıkacak bir muameleyi başkalarına yapmamalıdır.” Bu kaide bağlamında, yapılmaması gerekenleri o, şu dört esasta toplar: 1) malda bulunmayan bir özellikle malı övmemek, 2) malın gizli ve açık bütün kusurlarını açıklayıp, hiçbirini gizlememek, 3) ölçü ve tartıda hile yapmamak, 4) Müşterinin bildiği taktirde almayacağı fiyatı gizlememek, başka bir deyişle, alıcı veya satıcıya piyasa fiyatını gizlememek. Bu dört esasın birincisi bağlamında o, ticaret için dini duyguları istismar etmemek gerektiğini de örneklerle birlikte ısrarla vurgular. Buna göre doğru cevap C'dir.

20.

Aşağıda verilen alimlerden hangisine göre, “eğer toplum halinde yaşayan insanlar birbirlerini seven kişilerse, birbirlerine karşı adaletli davranırlar ve aralarında hiçbir anlaşmazlık ortaya çıkmaz"?

Doğru Cevap: "A" İbn Miskeveyh
Soru Açıklaması

İbn Miskeveyh’e göre, “eğer toplum halinde yaşayan insanlar birbirlerini seven kişilerse, birbirlerine karşı adaletli davranırlar ve aralarında hiçbir anlaşmazlık ortaya çıkmaz. Doğru cevap A'dır. 

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.