Islam Kurumlari ve Medeniyeti
Deneme Final Sınavı 8
1.

Osmanlı döneminde, bugünkü lise karşılığı okul aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" İdadiler
Soru Açıklaması

İdadiler: 1869’da orta öğretimin ikinci kademesi olarak açılan okullar 1869 tarihli Maarif-i Umumiye Nizamnamesi’yle açılmıştır. Bu okullar, bugünkü lise karşılığı okullardır.

2.

Eğitim-öğretim alanında vakıf kuran ilk Osmanlı padişahı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" Orhan Gazi
Soru Açıklaması

Bursa ve havalisinde Osmanlı yükseköğretim kurumlarının ilki olan İznik medresesi Orhan Gazi tarafından l330/1331 yılında kurulmuştur. Böylelikle Orhan Gazi, İznik Orhaniyesi adıyla da anılacak olan bu medrese ile bir “ilk”e imza atmış ve eğitim-öğretim alanında vakıf kuran ilk Osmanlı padişahı olma ünvanını da elde etmiştir.

3.

Arapça’da medeniyet karşılığında kullanılan "umrân"a uygarlık ve sosyal kalkınma, sosyal ilerleme anlamını yükleyen Tarih felsefesi ve sosyolojinin kurucusu olarak da kabul edilen kişi kimdir?

Doğru Cevap: "C" İbn Haldun
Soru Açıklaması

Tarih felsefesi ve sosyolojinin kurucusu kabul edilen İbn Haldun,umrâna; uygarlık ve sosyal kalkınma, sosyal ilerleme anlamını yüklemiştir.

4.

İslam tarihinde çocukların öğretimi için özel olarak tespit edilen ilk program kim tarafından hazırlanmıştır?

Doğru Cevap: "C" Hz. Ömer
Soru Açıklaması

İkinci halife Hz. Ömer devrinde ise her alanda büyük hamleler yaşanmıştı. Çocukların öğretimi için özel olarak tespit edilen ilk program Ömer bin el-Hattâb tarafından kaleme alınmış ve ülkenin her bölgesine gönderilmişti.

5.

3 Mart 1924 tarihinde çıkarılan 429 sayılı kanunla ortadan kaldırılarak Başbakanlığa bağlı bir genel müdürlük haline getirilen nazırlık aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Evkaf-ı Hümâyûn Nezâreti
Soru Açıklaması

Osmanlı Devleti’nin sonuna kadar devam eden Evkaf-ı Hümâyûn Nezâreti, 3 Mart 1924 tarihinde çıkarılan 429 sayılı kanunla ortadan kaldırılarak Başbakanlığa bağlı bir genel müdürlük haline getirildi.

6.

Aşağıdaki öncüllerden hangileri  Hz. Ömer dönemine aittir?I-Çocuk mektepleri açılmıştır.II-Her çocuğa günde bir tayın ekmek ile yazlık ve kışlık birer kat elbise tahsis edilmiştir.III-Mekteplerde ders vermek üzere maaşlı öğretmenler tayin edilmişti.IV-Bedevîlere Kur’ân öğretimi zorunlu hale getirilmişti.

Doğru Cevap: "E" I, III ve IV
Soru Açıklaması

I, II ve IV. öncüller Hz. Ömer dönemine ait iken, III. öncül Endülüs Emevîleri döneminde el-Mansur Kalavûn önderliğinde yapılmıştır.

7.

Aşağıdakilerden hangisi geçmişte insan haklarının korunmasında büyük bir rol oynayan mezalim kurumunun günümüzde karşılık bulduğu kurumlardan birisi değildir?

Doğru Cevap: "E" Sayıştay
Soru Açıklaması

Bazı devlet görevlilerinin şu veya bu şekilde halka karşı sergiledikleri haksızlıkları ortadan kaldırmaya yönelik faaliyetlerin sonucu ortaya çıkan ve günümüz hukuk anlayışına göre İstinaf mahkemesi, Temyiz, Danıştay, Ağır Ceza mahkemesi veya Adalet Bakanlığı gibi terimlerin karşılığı olarak kullanabileceğimiz mezalim, insan haklarının korunmasına büyük bir rol oynamıştır. Bu müessese İslam dünyasında özellikle halkın şikâyetlerini dinleme ve bir anlamda onu devlete karşı koruma hususunda küçümsenmeyecek bir hizmeti yerine getirmiştir.

8.
İsla^m dünyasında ilk defa düzenli ve da^imi^ orduyu kim kurdu?
Doğru Cevap: "B" Hz. O¨mer
Soru Açıklaması
9.

Talîa veya mukaddeme’nin anlamı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

Doğru Cevap: "B" Süvarilerden oluşan öncü birlikler
Soru Açıklaması

Ortada başkumandanın emrinde savaşan merkez birlikleri (kalbü’l-ceyş), sağ kanat (meymene), sol kanat (meysere), süvarilerden oluşan öncü birlikler (talîa veya mukaddeme) ve artçı birliklerden (sâkatü’l-ceyş) meydana geliyordu.

10.

Osmanlı döneminde davacılarla davalıları mahkemeye çağıran ve duruşma sırasında hazır bulunmalarını sağlayan görevli kimdir?

Doğru Cevap: "D" Muhzır  
Soru Açıklaması

Osmanlı döneminde davacılarla davalıları mahkemeye çağıran ve duruşma sırasında hazır bulunmalarını sağlayan muhzır adındaki bir görevli vardı.

11.

Mahkemelerde davacılarla davalıları mahkemeye çağıran ve duruşma sırasında hazır bulunmalarını sağlayan görevlinin adı nedir?

Doğru Cevap: "B" Muhzır
Soru Açıklaması

Mahkemelerde davacılarla davalıları mahkemeye çağıran ve duruşma sırasında hazır bulunmalarını sağlayan görevlinin  adı Muhzırdır.

12.

İslâm ülkesi vilâyetlerine kadılar tayin eden ilk kişi kimdir?

Doğru Cevap: "A" Hz. Ömer
Soru Açıklaması

İslâm ülkesi vilâyetlerine kadılar tayin eden ilk kişi Hz. Ömer’dir.

13.

Osmanlının ilk ilimler akademisinin adı nedir?

Doğru Cevap: "E" Encümen-iDaniş
Soru Açıklaması

Osmanlının ilk ilimler akademisinin adı, Encümen-i Daniş'dir.

14.

Aşağıdakilerden hangisi kadıların bakmaktan aciz kaldıkları davalara bakan görevlilere verilen isimdir?

Doğru Cevap: "D" Sâhibü’l-mezâlim
Soru Açıklaması

Kadıların bakmaktan aciz kaldıkları bu davalara sâhibü’l-mezâlim veya kâdi’l-mezâlim denilen görevliler bakar, halife veya vali adına hüküm verirlerdi. Bunların çok geniş yetkileri vardı. Zaman zaman halife ve valiler de mezâlim mahkemelerine başkanlık ederlerdi. Bu mahkemelerdeki duruş- malarda muhafızlar, kadılar, fakihler, kâtipler ve şahitlerden müteşekkil beş grup görevlinin mutlaka hazır bulunması gerekirdi.

15.

İslâm hukukunda “Menfâatı ibâdullaha (kullara) ait olmak üzere bir aynı (vakfolunan malı) Cenab-ı Hakk’ın mülkü hükmünde olarak temlik ve temellükten (sahiplenmekten) ile’l-ebed habsetmektir” şeklinde ifade edilen sosyal dayanışma müessesesi hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Vakıf
Soru Açıklaması

İslâm hukukunda vakıf, “Menfâatı ibâdullaha (kullara) ait olmak üzere bir aynı (vakfolunan malı) Cenab-ı Hakk’ın mülkü hükmünde olarak temlik ve temellükten (sahiplenmekten) ile’l-ebed habsetmektir” şeklinde tarif edilmektedir.

16.

Kazaskerlik görevi aşağıdakilerden hangisi ile eşdeğer anlamdadır?

Doğru Cevap: "C" Ordu kadısı
Soru Açıklaması

Asker kadısı veya ordu kadısı anlamındaki kazaskerlik görevi Abbasilerde ortaya çıkmış, daha sonraları Harzemşahlarda, Eyyubilerde, Memluklerde, Anadolu Selçuklularında ve hatta Karamanoğullarında da bu makam korunmuştu.

17.

İslamın ana kaynaklarına dayanılarak alınan vergilere ne denir?

Doğru Cevap: "E" Şeri vergiler
Soru Açıklaması

İsla^m’ın ana kaynaklarına (Kur’a^n ve Sünnet) dayanan vergilerdir ki buna şer‘i^ vergiler (teka^lif-i şer‘iyye) diyoruz. Diğeri de zamanın ihtiyaçları göz önünde bulundurularak konulmuş vergilerdir ki, bu da örfi^ vergiler (teka^lif-i örfiyye) diyoruz.

18.

Aşağıdakilerden hangisi Allah ve insan hakkının bir arada bulunduğu haklardır?

Doğru Cevap: "A" Ortak hak
Soru Açıklaması

Ortak hak, Allah ve insan hakkının bir arada bulunduğu haklardır. Bunların bazılarında kul, bazılarında Allah hakkı üstün olur. Sözgelimi insanın hayatını, aklını, sağlığını ve malını korumada iki hak vardır; fakat Allah hakkı, toplum yararının genel olması yüzünden daha baskındır. Kul hakkı üstün olan hakların başında ise kısas ve diyet gelir. Toplumu katl suçundan temizlemek Allah hakkı, maktülün velisinin kinini dindirmek ve onun gönlünü hoş etmek ise kulun hakkıdır. Bu hak daha üstün kabul edilmiştir.

19.
Bistgânî ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Doğru Cevap: "A" Selçuklu Gulamhânelerinde yetişen hassa askerlerine verilen maaştır.
Soru Açıklaması
20.

Ferdîlik arzetmesine rağmen, insanların nefislerinin eğitilerek kendinden başkalarını da düşünmelerine imkân sağlayan ibadet aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Oruç
Soru Açıklaması

Oruç, ferdîlik arzetmesine rağmen, insanların nefislerinin eğitilerek kendinden başkalarını da düşünmelerine imkân sağlamaktadır.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.