Türk Islam Edebiyati
Deneme Ara Sınavı 8
1.

I. Edebiyat dinden etkilenmiştir II. Dinî kültür edebiyattan etkilenmiştir III. Edebî faaliyetler dinî kaynaklıdırIV. Edebiyata tamamen dünyevî konular hâkimdirV. Dinî düşünce edebiyattan etkilenmiştir Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri İslamlaşma sonrası edebî eserleri için söylenebilir?

 

Doğru Cevap: "D"  I, II, III ve 
Soru Açıklaması

İslamlaşma sonrası edebî eserler bir bütün olarak değerlendirildiğinde şu görülecektir: İçine girilen yeni hayatta edebiyat dinden; dinî kültür ve düşünce de edebiyattan etkilenmiştir. Bir bakıma bu dönemdeki edebî faaliyetler, dinî kaynaklıdır. Diğer yandan, böylesi bir durumda edebî konuların tamamen dünyevî kaynaklı olduğunu söylemek mümkün değildir. 

2.

Aşağıdakilerden hangisi Türk-İslâm araştırmalarına kaynaklık yapan şairlerin hayatı hakkında bilgi veren kitabın adıdır?

 

 

Doğru Cevap: "A" Tezkiretü’ş-Şuarâ  
Soru Açıklaması

Şiirle, edebiyatla ilgilenmiş kişilerin çalışmalarının ve hayatının yer aldığı eserlere Tezkiretü’ş-Şuarâ denir.

3.

Sözü güzel, süslü ve etkili söyleme usullerine ne ad verilir?

 

 

 

 

 

Doğru Cevap: "C" Bedi  
Soru Açıklaması

 Bedi^’, sözü güzel, süslü ve etkili söyleme usulleridir.

4.

Türk-İslâm edebiyatında nesir yazılarında ahengi sağlamak, söze güç katmak amacıyla yapılan kafiyelere ne denir?

 

Doğru Cevap: "B" Seci  
Soru Açıklaması

 Eski Türk edebiyatında şiirde söze güç katmak için yapılan ses benzerliklerine kafiye denir. Nesirde de bu ses benzerlikleri vardır. Nesirdeki bu ses benzerliklerine seci denir. 

5.

I.AstrolojiII.Mûsıkî

III. Büyü

Türk-İslâm edebiyatını her yüzyılda o devirde mevcut veya kuvvetli olan ilim ve fen etkilemiştir. Yukarıdakilerden hangisi/ hangileri bu ilimlerden biridir?

 

Doğru Cevap: "C" I, II, III  
Soru Açıklaması

Cevap yukarıdaki bütün ilim ve fen alanlarını kapsamaktadır. Çünkü Türk-İslâm edebiyatını her yüzyılda o devirde mevcut veya kuvvetli olan her türlü ilim ve fen etkilemiştir. 

6.

Nazım kelimesinin sözlük anlamı nedir?

Doğru Cevap: "A" Sıra
Soru Açıklaması

 Nazım, sözlük anlamıyla “sıra”, “düzen”, ”sıraya koyma” demektir. 

7.

İslam öncesi ve sonrası Fars kültüründen gelen kaynaklara ne ad verilir?

 

Doğru Cevap: "B" Şehname  
Soru Açıklaması

Türk-İsla^m edebiyatına Farskültüründen gelen malzemenin de önemli bir bir kısmı İranlıların İslam öncesi devirlerinden gelen dini^ (ateş-perest) ve milli^ rivayetlerinden kaynaklanmaktadır. Bunların tamamına yakın kısmını, Gazneli Mahmud adlı bir Türk hükümdarının desteğiyle yazılması yanında, pek erken zamanlarda Türkçeye de tercüme edilmiş¸ bulunan ve Türk kültürü¨ üzerinde çok etkili olmuş¸ bulunan İran milli destanı olan S¸ehna^me’de bulmak mümkündür. S¸ehna^me aslında İran’ın Pişda^di^ler, Keyani^ler, Eşka^ni^ler, Sasani^ler gibi eski devirlerinin tarihini ve bu devirlerde hüküm sürmüş¸ sülalelerine ait padişahların efsanevi^ hayatlarını Farsların gelenek, mitoloji, masal ve menkıbeleriyle kaynaşmış¸ kahramanlarını ve kahramanlık hikayelerini, milli^ kimliklerini her şeyden üstün tutan bir anlayışla anlatan bir destandır. 

8.

Bend ne anlama gelmektedir?

 

 

Doğru Cevap: "D" Birbirine vezin ve kafiyeyle bağlanmış¸ ikiden çok mısra topluluğudur.  
Soru Açıklaması

 Bend, sözlük anlamıyla “bağ, bağlanan şey, kuşak; fıkra ve makale gibi ya- zıların kısımları” demektir. Nazım terimi olarak da Bend, birbirine vezin ve kafiyeyle bağlanmış ikiden çok mısra topluluğudur. 

9.
Bela^gat ilminin klasik tarifi aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "C" Kela^mın fasih olmak şartıyla mukteza^-yı ha^le mutabık olmasının usu^l ve kaidelerini bildiren bir ilmi disiplindir.
Soru Açıklaması
Belagat'ın sözün açık seçik ve fasih olma özellikleri
10.
Aşağıdakilerden hangisi kasidenin bölümlerinden değildir?
Doğru Cevap: "E" Mersiye
Soru Açıklaması
11.

I.İslâm inancının, düşüncesinin ve değerlerinin anlaşılmasını ve öğrenilmesini sağlayan eserler.II.İslâm inancını, düşüncesini ve değerlerini yayma (tebliğ) niyetiyle yazılan eserler.

III. Sadece sanatı önceleyen, ancak kullandığı dil, sembol ve mazmunlarla İslâm dinine ilginin oluşmasını sağlayan eserler.IV.Herhangi bir dinî sembol ve mazmundan yararlanmayan, sadece estetik değerleri öne çıkartan eserler.

Yukarıdakilerden hangisi/ hangileri Türk-İslâm Edebiyatının eserlerinin bölümlerinden biridir?

 

Doğru Cevap: "E" I, II, III, IV  
Soru Açıklaması

Türk-İslâm Edebiyatının eserlerini dört bölümde ele almak mümkündür. Bunlar: 1. İslâm inancının, düşüncesinin ve değerlerinin anlaşılmasını ve öğrenilmesini sağlayan eserler. 2. İslâm inancını, düşüncesini ve değerlerini yayma (tebliğ) niyetiyle yazı- lan eserler. 3. Sadece sanatı önceleyen, ancak kullandığı dil, sembol ve mazmunlarla İslâm dinine ilginin oluşmasını sağlayan eserler 4. Herhangi bir dinî sembol ve mazmundan yararlanmayan, sadece estetik değerleri öne çıkartan eserlerdir. 

12.
Bir ifadede söze destek sağlamak, onu daha kolay benimsetmek için her- kesçe kabul edilmiş bir başka sözü, özellikle “atasözünü kullanma” olarak tanımlanabilecek belagat unsuru aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "B" İrsa^l-ı Mesel
Soru Açıklaması
“Îrâd-ı mesel”, bir başka sözü, özellikle “atasözünü kullanma” olarak tanımlanabilir.
13.

Türk bela^gat literatüründe klasik özellikteki ilk Türkçe eser aşağıdakilerden hangisidir?

 

 

 

 

 

Doğru Cevap: "A" Belagat-ı Lisan-ı Osmani  
Soru Açıklaması

Türk bela^gat literatüründe klasik özellikteki ilk Türkçe eser, örnekleri bakımından zayıf olsa da Ahmed Hamdi’nin Bela^gat-ı Lisa^n-ı Osma^ni^ adlı kita- bıdır (İstanbul 1293

14.

Aşağıdakilerden hangisi Atabetü’l-hakayık’ın yazarıdır?

 

Doğru Cevap: "A" Edip Ahmet Yükneki  
Soru Açıklaması

Atabetü’l-hakayık Edip Ahmet Yükneki tarafından yazılmıştır. 

15.

 

Yalnızca benzetilenle yapılan istiareye ne ad verilir?

 

 

 

Doğru Cevap: "E" Açık İstiare
Soru Açıklaması

 Açık İstia^re (istia^re-i musarraha): Yalnızca benzetilenle yapılan istiaredir.  

16.

Edebiyatımızda ilk mevlid örneği sayılan Çarhnâme’yi kim yazmıştır?

 

 

 

Doğru Cevap: "E" Ahmet Fakih
Soru Açıklaması

  Türk-İslâm edebiyatında ilk mevlidi Ahmet Fakih yazmıştır. Daha çok mevlid denilince akla Süleyman Çelebi gelir ama bu türün ilk örneğini veren sanatçı Ahmet Fakıh’tır. 

17.

 

Hz. Peygamberin hayatı demek olan kaynaklara ne ad verilir?

 

Doğru Cevap: "B" Siyer-i Nebi  
Soru Açıklaması

 Hadis yanında Hz. Peygamberin hayatı demek olan Siyer-i Nebi’yi de önemli kaynaklardır.

18.
Bela^gatin size sağladığı en önemli husus aşağdakilerden hangisi değildir?
Doğru Cevap: "D" Türk-İsla^m edebiyatı metinlerini doğru okumayı sağlar.
Soru Açıklaması
Belagat sanatının özellikleri, Türk İslam Edebiyatında kullanımı
19.

Yüzyıl edebiyatında yer alan ve Türk halkı tarafından çok sevilen Vesiletu’n necât adlı eseri kim yazmıştır?

 

 

Doğru Cevap: "D" Süleyman Çelebi  
Soru Açıklaması

Peygamber sevgisini dile getirdiği Mevlid eserini Süleyman Çelebi yazmıştır. Süleyman Çelebi bu eserinde Hz. Muhammed’in diğer peygamberlerden daha üstün olduğunu söylemiştir. 

20.

Aşağıdakilerden hangisi İran destanıdır?

 

 

Doğru Cevap: "B" Şehname  
Soru Açıklaması

  Şehname İran destanıdır. Şu, Oğuz Kağan destanları Türk destanlarıdır. Manas destanı ise Kırgız destanıdır. 

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.