İslam Düşünce Tarihi
Deneme Final Sınavı 40
1.
“Benim amacım varlıkların hakikatini bilmektir. Bunun için öncelikle bilginin hakikatini, onun ne olduğunu araştırmak gerekir.” ifadesi aşağıdakilerden hangisine aittir?
Doğru Cevap: "A" Gazzali
Soru Açıklaması

İlk Tehâfüt yazarı Gazzâlî, eserini yazmadaki gayesini; hakikati, bilmek ve bildirmek olduğunu, kendisinin de bir hakikat arayıcısı olduğuna işaret ederek belirtmiştir. Nitekim Gazzâlî bu gayesini şöyle ifade etmiştir. “Benim amacım varlıkların hakikatini bilmektir. Bunun için öncelikle bilginin hakikatini, onun ne olduğunu araştırmak gerekir.”

2.

Aşağıdakilerden hangisi Farabi’nin Latinceye çevrilen eserlerindendir?

Doğru Cevap: "A" Kitâbu İhsâi’l-Ulûm
Soru Açıklaması

Fi’l-Cevâhiri’l-Hamse, Risâle fi Mahiyyati’n-Nevm ve’r-Rûyâ ve Tractatus de erroribus philosophorum Kindi’nin Latinceye, Kiâbu’t-Tuffâha Kindi’nin ibraniceye çevrilmiş eserleridir Kitâbu İhsâi’l-Ulûm eseri ise Farabinin Latinceye çevrilmiş eseridir.

3.
İbn Haldun nerede doğmuştur?
Doğru Cevap: "E" Tunus
Soru Açıklaması

İbn Haldun 1 Ramazan 732'de (27 Mayıs 1332) Tunus’ta doğmuştur.

4.

İslam felsefesi kaçıncı yüzyıldan itibaren Batı’ya aktarılmaya başlanmıştır?

Doğru Cevap: "D" X
Soru Açıklaması

İslam felsefesi tercüme yoluyla X. yüzyıldan itibaren Batı’ya aktarılmaya başlanmıştır.

5.

Batıda ortaya çıkan ve genel olarak “Robinsonad” ya da “Adasal Roman” diye adlandırılan bilimsel roman türleri, hangi islami eseri örnek alarak yazılmışlardır?

Doğru Cevap: "C" Hayy b.Yekzân
Soru Açıklaması

Batıda ortaya çıkan ve genel olarak “Robinsonad” ya da “Adasal Roman” diye adlandırılan bilimsel roman türleri, Hayy b.Yekzân’ı örnek alarak almıştır. Bunlar arasında Francis Bacon’ın Yeni Atlantis’i, Thomas Morus’un Ütopya’sı gibi eserler gösterilebilir.

6.

Gazzali hangi eserinin mukaddemesinde “Filozofların anlayışlarını kavramadan önce, görüşlerinin yanlışlıklarına vakıf olmak imkânsızdır. Dahası bu, karanlığa körü körüne taş atmak gibidir” şeklinde bir gayesinin olduğunu ifade etmiştir?

Doğru Cevap: "D" Makâsidü’l-Felâsife
Soru Açıklaması

Gazzâlî, öncelikle filozofları eleştirmek işine, felsefeyi öğrenmekle başladı. İki yıl süren bir okuma ve bir yıl süren mütalaa sonunda önce Makâsidü’l-Felâsife adlı eserini kaleme aldı. Bu eserinin mukaddimesinde, gayesini şöyle ifade etmektedir: “(Filozofların) anlayışlarını kavramadan önce, görüşlerinin yanlışlıklarına vakıf olmak imkânsızdır. Dahası bu, karanlığa körü körüne taş atmak gibidir.

7.

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlıların fizik ve metafizik araştırmalarına verdikleri addır?

Doğru Cevap: "B" Hikmet
Soru Açıklaması

Osmanlı düşünürlerinin sentezci ya da genel mekân ya da çerçeve içinde farklı hususları konumlandırıcı yaklaşım tarzlarına bakıldığında, sentez işleminin belli bir ideal, amaç, hedef, kavram doğrultusunda yapıldığı görülecektir. İşte bu amaç ya da kavramın kendisi bir şekilde asıl-kopya ikiliği içinde sentez faaliyetinin gerçekleştirildiğini açığa çıkarmaktadır. Zira beşeri alanda oluşturulması gereken düzen (sentez)’in temel ideası, fikri, orijinali zaten Allah tarafından kâinatta (asıl) yaratılmıştır. Bu durum Osmanlıların fizik ve metafizik araştırmalarına neden hikmet adını verdiklerini de gösterir. Hikmet, Allah’ın düzenine uyum sağlayarak beşeri alanı düzenleyebilmektir.

8.

Aşağıdakilerden hangisi Hz. Ali’nin hilafeti döneminde meydana gelen savaşlardan biridir?

Doğru Cevap: "B" Cemel Savaşı
Soru Açıklaması

Hz. Osman’ın öldürülmesinin ardından Hz. Ali’nin hilâfeti döneminde meydana gelen Cemel ve Sıffîn savaşları meydana gelmiştir.

9.

İslâm öncesi kültürlere ait eserlerin Arapça’ya tercümesiyle İslâm dünyasına giren düşünceler ve eserler, İslâm düşüncesinin yabancı kaynaklarını oluşturmaktadır. Buna göre; yabancı eserlerin Arapça’ya tercüme girişimi ilk defa kimin zamanında olmuştur?

Doğru Cevap: "C" Hz. Ömer
Soru Açıklaması

Yabancı eserlerin Arapça’ya tercüme girişimi ilk defa Hz. Ömer zamanında olmuştur.

10.
Farabi hangi eserinde her bir ilmin teorik ve pratik açıdan değerini belirterek eğitim ve öğretimdeki önemine işaret etmiştir?
Doğru Cevap: "E" İhsâu’l-ulum
Soru Açıklaması

Fârâbî Aristo ve Kindî’den daha kapsamlı bir tasnif yapmış, İhsâu’l-ulum isimli eserinde her bir ilimin teorik ve pratik açıdan değerini belirterek eğitim ve öğretimdeki önemine işaret etmiştir.

11.
Aşağıdakilerden hangisi İbn Haldun'a göre, bir toplumun geçirdiği aşamalardan biridir?
Doğru Cevap: "D" İmar aşaması 
Soru Açıklaması
İbn Haldun'a göre İmar dönemi devletin en yetkin noktasıdır. Fakat diğer taraftan bu dönem düşüşün de başladığı dönemdir. Bu dönemde vergiler düzenli toplanır. Asker sınıfına ve ülkenin imarına odaklanılır. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı d şıkkıdır.
12.

Estetik imar bilincini yönlendiren alanlarda (kelamcı, mutasavvıf, fıkıhçı, felsefeci, hat vs.) üretim yapan Osmanlı düşünürlerinin hangi Yunan düşünürün ‘asıl-kopya’ ikiliğine dayalı felsefe yapma tarzını sürdürdüğü söylenebilir?

Doğru Cevap: "A" Platon
Soru Açıklaması

Estetik imar bilincini yönlendiren temel unsurlarda üretim yapan Osmanlı düşünürlerinin kabaca Platoncu ‘asıl-kopya’ ikiliğine dayalı felsefe yapma tarzını sürdürdükleri söylenebilir.

13.
Şehir (Medine)'i, İslam düşüncesi için önemli kılan en temel etken aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "E" İslam düşüncesinin kendi dilini ancak şehir içinde geliştirebilmesi
Soru Açıklaması
14.

Hocazâde ve Ali Tûsi hangi padişahın emriyle Tehâfüt konusunda eserler yazmışlardır?

 

Doğru Cevap: "B" Fatih Sultan Mehmet Han  
Soru Açıklaması

Fahreddin Razi’den sonra bu konularla doğrudan ilgilenenler, Sultan Fatih’in görevlendirdiği, Hocazâde ve Ali Tûsi’dir. Devrin ünlü âlimlerinden olan Ali Tûsi (ö.1482) ile Bursalı Hocazâde Mustafa Muslihuddin (ö. 1488) bu hususta birer eser kaleme alırlar.

15.

Cemaleddin Afgani’nin materyalistlere karşı yazdığı eseri aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" er-Redd ale’d-Dehriyyîn
Soru Açıklaması

 Afgani’nin en önemli eseri materyalistlere karşı yazdığı “er-Redd ale’d-Dehriyyîn” adlı kitabıdır. Bu eser sağlığında Türkçeye çevrilip bizzat kendisinin yazdığı bir mektup ile II. Abdülhamit’e takdim edilmişti. Cemâleddin materyalist tarih yorumunu savunan partizanların ancak kafa kurcalayıp yanıltmaya yönelik mantık hatalarıyla dolu kelime yığınlarından oluşan iddialarını ve onların icraatını daha Avrupa'da iyice tanımamışken sert bir dille kınamıştır.

16.

Aşağıdaki filozoflardan hangisi İbn Sînâ’dan etkilenen ilk Yahudi filozoflar arasında yer almaktadır?

Doğru Cevap: "D" Musa b. Meymun
Soru Açıklaması

İbn Davud ve Musa b. Meymun, İbn Sînâ’dan etkilenen ilk Yahudi filozoflar arasındadırlar. Özellikle onun zorunlu ve zorunsuz varlık ayırımı, bu iki filozof da dahil, genelde bütün Yahudi filozoflarca kabul edilmiştir. Palqera, ilimler sınıflamasında Fârâbî ve İbn Sînâ’nın sınıflamalarını birleştirerek bir sınıflama yapar.

17.

1877 yılında âlim unvanını ve İslâmi ilimlerin değişik sahalarında hocalık yapma yetkisini veren el-Alimiyye diplomasını alan kişi hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Muhammed Abduh
Soru Açıklaması

Muhammed Abduh, 1877 yılında, kendisine âlim unvanını ve İslâmi ilimlerin değişik sahalarında hocalık yapma yetkisini veren el-Alimiyye diplomasını aldı. Önceleri özel dersler vermek suretiyle, daha sonra da Ezher'de din, mantık ve ahlak üzerine verdiği derslerle geçimini sağladı. Bu dersler, büyük bir öğrenci grubunun dikkatlerinin Abduh üzerinde yoğunlaşmasına neden olan farklı bir metoda sahipti.  

18.

Aşağıdakilerden hangisi Muhammed Abduh’un görüşleri arasında değildir?

Doğru Cevap: "C" İlim ve felsefe terimlerinin mümkün olduğu ölçüde, İslâm Osmanlı felsefe-kelamtasavvuf-dil geleneği hesaba katılarak üretilmesini savunmuştur
Soru Açıklaması

İlim ve felsefe terimlerinin mümkün olduğu ölçüde, İslâm Osmanlı felsefe-kelamtasavvuf-dil geleneği hesaba katılarak üretilmesini savunan düşünür Babanzade Ahmet Naim’dir.

19.

Aşağıdakilerden hangisi iktidarın tek bir kişinin veya ailenin elinde toplandığı dönemdir?

 

Doğru Cevap: "B" Gücün şahsileşmesi dönemi  
Soru Açıklaması

İktidarın tek bir kişinin veya ailenin elinde toplandığı dönem, gücün şahsileşmesi dönemidir.

20.
Biruni'ye göre Hint medeniyetinin düşüşe geçmesinin nedeni nedir?
Doğru Cevap: "A" Hintli bilginlerin taklitçi ve içine kapalı yaklaşımları
Soru Açıklaması
Biruni yazdığı Tahkîk mâ li'1-Hind adlı eserinde bambaşka bir dinî atmosferi ve kültür âlemini tanıma gayreti içine girmiştir. Eser antropolojik bir yaklaşıma sahiptır. Ona göre serbest araştırma ruhuna dayalı Grek ilminin başarılarına karşılık Hintli bilginleri taklitçi ve içine kapalı yaklaşımları yüzünden o kadar başarılı olamamışlardır. Bu nedenle sorunun doğru cevabı a şıkkıdır.
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.