Din Psikolojisi
Deneme Final Sınavı 18
1.
Fowler'in inanç gelişimi kuramına göre ilk kez ölümün, cinselliğin ve diğer katı tabuların bilincine varılmaya başlandığı dönem aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "A" Sezgisel - Yansıtıcı inanç
Soru Açıklaması
Sezgisel - Yansıtıcı inanç aşamasında birey, çevresindeki insanların inançla ilgili hikâye ve eylemlerini pratik bir tarz içinde taklit eder. İlk kez ölümün, cinselliğin ve diğer katı tabuların bilincine varılmaya başlanır. Bu doğrultuda sorunun cevabının A şıkkı olduğu görülmektedir.
2.

Aşağıdakilerden hangisi bireyin ergenlik dönemi dini gelişiminde etkili olan sosyal faktörlerin dışında kalır?

Doğru Cevap: "E" Bireyselleşme
Soru Açıklaması

Çocukluk dönemi boyunca aile, dinî kurumlar, akranların etkisi ve okul bireyin ergenlik dönemi dini gelişiminde etkili olan sosyal faktörler arasında yer alır.

3.

İslam geleneğinde “İslam dinini terk ederek, bir başka dine geçiş yapma” durumunu anlatmak için aşağıda yer alan kavramlardan hangisi kullanılır?

Doğru Cevap: "B" İrtidat
Soru Açıklaması

İslam geleneğinde başka bir dinden İslam Dini’ne girme için ihtida; İslam dinini terk ederek, bir başka dine geçiş yapma durumunu anlatmak için ise irtidat kavramı kullanılır.

4.

Dinin ve Tanrı tasavvurunun kökleri hangi duyguda gizlidir?

Doğru Cevap: "C" Güven
Soru Açıklaması

Çocuğun tasavvurlarının oluşumuna kaynaklık eden anne ve baba, onun ilk Tanrı tasavvurlarının da en derin ve en önemli kaynağıdır. Her ihtiyacı olduğunda annesini yanında bulması, çocukta temel güven duygusu geliştirir Dinin ve Tanrı tasavvurunun kökleri bu duyguda gizlidir. Tanrı tasavvuru, bu dönem boyunca anneyle yaşanan ilişkinin bütün niteliklerini taşır.

5.

Aşağıdakilerden hangisi bireyin Tanrı tasavvurunu şekillendiren faktörlerden birisi değildir?

Doğru Cevap: "E" Batıl uygulamalar ve düşüncelerle ilgili duygular
Soru Açıklaması

Bireyin Tanrı tasavvurunu şekillendiren beş faktör bulunduğu öne sürülmüştür. Bu faktörler şunlardır: 1) Ana-baba ile ilişkiler. 2) Diğer önemli kişi ve gruplarla ilişkiler. 3) Kendilik kavramı veya öz-saygıya ilişkin duygular. 4) Tanrı konusundaki öğrenim ve Tanrı’nın insanlıkla ilişkisi. 5) Dini uygulama, dua, ibadet, kutsal metin okuma, dini tartışmalar ve kişinin kendi düşünceleri. Doğru cevap E'dir. 

6.
İmanın bir içgüdü olduğunu ileri süren ve biyolojik temeli esas alan görüşün geldiği en son nokta aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "E" İnanç geni
Soru Açıklaması
Biyolojik temeli esas alan görüşte, imanın bir iç-güdü olduğu ileri
sürülmektedir. Bu görüşü savunanların geldiği son nokta “inanç geni”dir. Bu durumda sorunun cevabı E şıkkında yer almaktadır.
7.

Aşağıda yer alan çocukluk ve ergenlik dönemi dini gelişimiyle ilgili teorilerden hangisi “Çocukların her biri bir öncekinden daha karmaşık ve nitelik olarak birbirinden farklı olmak üzere birbirini izleyen bilişsel evrelerden geçerek gelişirler.” temel görüşü etrafında şekillenir?

Doğru Cevap: "A" Bilişsel Gelişim Teorisi
Soru Açıklaması

Piaget teorisinin (Bilişsel Gelişim Teorisi) temel görüşü, çocukların her biri bir öncekinden daha karmaşık ve nitelik olarak birbirinden farklı olmak üzere birbirini izleyen bilişsel evrelerden geçerek gelişmeleri ile ilgilidir.

8.

Çocuklara anne babasının varlığı  tarafından sağlanan hangi duygu çocukta Allah'la ilgili bilgi ve inancın gelişmesine bağlı olarak güç ve süreklilik kazanmaktadır?

Doğru Cevap: "D" Temel güven duygusu
Soru Açıklaması

A,B ,C ve E seçenekleri Ericsonun diğer dönemleridir.

Ana-babanın varlığı tarafından sağlanan temel güven duygusu, çocukta Allah'la ilgili bilgi ve inancın gelişmesine bağlı olarak güç ve süreklilik kazanmaktadır.

9.

Baldwin Teorisi’ne göre bütün her şeyin nedeni ve düzenleyicisi olan Tanrı’ya bağlanma hissinin gelişmeye başladığı evre aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "E" Entelektüel (zihinsel) aşama
Soru Açıklaması

Söz konusu teoriye göre 2. evre olan entelektüel (zihinsel) aşamada çocuklar annelerini veya babalarını bütün problemleri açıklayabilen ve bütün bulmacaları çözebilen bireyler olarak algılamaktadır. Bu evre dinî alana kaydırıldığı zaman, bütün her şeyin nedeni ve düzenleyicisi olan Tanrı’ya bağlanma hissi gelişmeye başlamaktadır.

10.
Aşağıdakilerden hangisi yeniden uyanış tipinin özelliklerindendir?
Doğru Cevap: "C" Başından dini duygularını harekete geçirecek bir olay geçmesi
Soru Açıklaması
..
11.
Aşağıdaki ifadelerden hangisi kadınların erkeklere göre daha dindar olduğunu açıklayan görüşlerden biri değildir?
Doğru Cevap: "C" Anaerkil toplumsal cinsiyet anlayışı
Soru Açıklaması
Kadınların erkeklere göre daha dindar olmalarını açıklayan bazı görüşler dile getirilmiştir. Bunlar şu yedi madde altında toplanmıştır:
1. İlki günahkârlık duygusuyla ilişkilidir. Bu görüşe göre dinin temel
işlevlerinden biri, bu duyguyu hafifletmektir. Kadınlar erkeklere nispetle
daha fazla suçluluk ve pişmanlık yaşadıkları için daha fazla dindar olma
eğilimi göstermektedirler.
2. Kadınlara has bazı kişilik özellikleri onları dindar olmaya yöneltmektedir.
Örneğin, erkeklere nispetle daha az saldırgan, daha fazla çekingen, daha
çok itaatkâr, bağımlı ve pasif, daha çok kaygılı, endişeli ve sıkıntılı
olmaları; yine, gündelik hayatta maruz kaldıkları stresle başa çıkmada
ciddî biçimde zorlanmaları, kadınları dine daha fazla yaklaştırmaktadır.
3. Ataerkil toplumsal cinsiyet anlayışı, kızların ve erkeklerin yetiştirilme
biçimlerini farklılaştırmaktadır. Bu çerçevede örneğin kızlar itaat ve
sorumluluğu, erkekler ise kendine güvenmeyi ve bağımsız olmayı
öğrenmektedirler. Din, öncelikle yüce bir kudrete ve onun koyduğu
kurallara itaati emretmektedir. Bu durumda kadınların eğitim ve
sosyalleşme sürecinde öğrendikleri itaat davranışından dolayı, dinî hayata
daha rahat yöneldikleri söylenebilir.
4. Kadınlar, etkilenmeye ve ikna edilebilirliğe daha açık bir tabiattadır. Bu
da yine onların ilk yetişme ve sosyalleşme süreçleriyle yakından
ilişkilidir. Kadınlar, bu özelliklerinden dolayı dinî telkine daha açık, dinin
öğretilerini kabul etmeye daha yatkın ve dini yaşamaya daha eğilimlidir.
5. Mahrumiyet-telâfi görüşüne göre kadınlar erkeklere göre kendilerini
gerçekleştirme, meslek edinme, ekonomik bağımsızlık ve cinsel hayat
başta olmak üzere çeşitli konularda daha fazla hayal kırıklıkları
yaşamakta, dolayısıyla kendilerini daha fazla engellenmiş
hissetmektedirler. Bu engellenmişlik, onları telâfi mekanizması işlevi
gören dine yönlendirebilmektedir.
6. Modern hayatın dışında kalan kadınların daha dindar olduğunu ileri süren
görüştür. Bu durum, özellikle kadının iş hayatında yer alıp almamasına,
yani çalışıp çalışmamasına göre dindarlık düzeyinin farklılaştığı anlamına
gelmektedir. Henüz kadınlar, erkeklere göre pek çok sektörde yeterince iş
99
bulamamaktadırlar. Dolayısıyla çalışmayan kadınların geleneksel dinî
hayata daha fazla yöneldiği düşünülebilir.
7. Psikoanalitik Kuram çerçevesinde erkek çocukların anneyi, kız çocukların
ise babayı tercih etmesiyle ilişkilidir. Eğer Tanrı, baba figürü olarak
yansıtılırsa, gelişme döneminde babayı daha fazla tercih eden kız
çocukların, gerçek babadan sembolik babaya, yani Tanrı’ya geçiş
yapmaları daha kolay olmaktadır.

Tüm bu bilgiler değerlendirildiğinde C şıkkında yer alan "Anaerkil toplumsal cinsiyet anlayışı " ifadesinin doğru olmadığı aksine bu durumun Ataerkil tolumsal cinsiyet anlayışıyla ilişkili olduğu görülmektedir.
12.

Çocuklardaki dinî ilgi hangi yolla kendini göstermeye başlamaktadır ?

Doğru Cevap: "C" Taklit ve Özdeşleşme
Soru Açıklaması

A,B ,D ve E seçenekleri çocuklardaki dindarlığın karakterist özelliklerindedir.

İlk olarak aile büyüklerinin icra etmiş olduğu dinî pratikleri gözlemleyen çocuklardaki dinî ilgi, taklit ve özdeşleşme yoluyla kendini göstermeye başlamakta, zamanla sosyal çevrenin dinî ortamı ve kendi ferdi kabiliyetine göre yavaş yavaş gelişip derinleşerek kişiliğe mal olmaktadır.

13.

Ödül, ceza, pekiştirme, taklit ve model alma fikirlerinin öğrenmeye yardımcı olduğunu açıklayan teori aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" Sosyal Öğrenme Modeli
Soru Açıklaması

Çocukluk dönemi dinî gelişimini daha iyi anlamamızı sağlayan teorilerden birisi sosyal öğrenme teorisidir. Bu teoriye göre sosyal öğrenme ilkeleri, ödül, ceza, pekiştirme, taklit ve model alma fikirlerine dayanmaktadır.

14.

Dini esaslar ile şüphesi devam ettiği için gerginliği artan ve ruhen tatmin olamadığından dolayı din değiştirme yönelimi yaşayan bir insanın aşağıdaki din değiştirme güdülerinden hangisine sahip olduğu söylenebilir?

Doğru Cevap: "C" Zihinsel güdüler
Soru Açıklaması

Zihinsel güdüler, zihinsel dinamiklerin oluşturduğu etkilerdir. İnsan zihnine takılan, çözemediği, şüphe duyduğu konular olabilir. Kişinin dinî esaslarla ilgili şüphesi devam ettiği sürece gerginliği artar ve ruhen tatmin olamadığı için bunalmaya başlar. Böylece bunalımdan kurtulma, şüphe duyduğu konuda tatmin olma ve huzura kavuşma yollarını arar.

15.

Aşağıdaki seçeneklerde yer alan “dindarlık” ile ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır?

Doğru Cevap: "C" İnsan doğuştan dindar olarak dünyaya gelir.
Soru Açıklaması

Her ne kadar dine yönelik ruhsal bir hazırlıktan söz edilebiliyorsa da insan, doğuştan dindar olarak dünyaya gelmez. Dindarlık, temelleri ilk çocukluk yıllarında atılan; her gelişim evresine bağlı olarak değişen, gelişen ve nihayet olgunlaşan uzun soluklu bir dinî yapılanmadır. Esasen çocuğun kendini diğer insanlardan ayırmaya başladığı 2-3 yaşlarından itibaren yaşanan her türlü bilgi ve deneyim, onun din ve ahlak gelişimini de etkiler.

16.

I. İnsanların kendilerini bir çıkmazda bulmasıII. İnsanların kurtulmak için bir yola ihtiyaç duymasıIII. İnsandan aşkın olan ve insana yardım eden bir “şey” olmasıIV. Kurtuluşa ya da özgürleşmeye erişebilmek için insanın bir şeyler yapmak zorunda olmalarıV. İnsanın kendinden aşkın olan “şey”in belirli bir tarzda bilinebilir veya ona yaklaşılabilir olmasıYukarıdakilerden hangisi/hangileri inanç esaslarındaki farklılıklara rağmen dinlerin üzerinde temellendikleri inançların ortak alanları arasındadır?

Doğru Cevap: "D" I, II, III, IV ve V
Soru Açıklaması

İnanç esaslarındaki bu farklılıklara rağmen, yine de, dinlerin üzerinde temellendikleri inançların birkaç ortak alan etrafında dönme eğiliminde oldukları yönünde bazı görüşler ileri sürülmektedir. Buna göre, bu ortak alanlar: 1. İnsanlar kendilerini bir çıkmazda bulurlar (günah ve ölümlülük gibi), 2. Bu çıkmazdan kurtulmak için bir yola ihtiyaç duyarlar (kurtuluş ve özgürleşme gibi), 3. İnsandan aşkın olan ve insana yardım eden bir “şey” vardır (Tanrı, Mutlak Gerçeklik, Brahman, Nirvana gibi) veya varoluşumuzun bir amacı vardır, 4. Bu “şey” belirli bir tarzda bilinebilir veya ona yaklaşılabilir (Kutsal Kitaplarla), 5. Kurtuluşa ya da özgürleşmeye erişebilmek için insan da bir şeyler yapmak zorundadır (inanmak, benliği imha etmek, inanç esaslarına uymak gibi).

17.

Aşağıda yer alan ifadelerden hangisi iman kelimesini için söylenemez?

Doğru Cevap: "E" Bir düşünceye gönülden bağlı bulunma anlamındadır.
Soru Açıklaması

Dilimize Arapça’dan geçen ve “güvenmek” anlamına gelen “emn” kökünden türeyen iman kelimesine sözlüklerde, “karşısındakine güven vermek, güven duymak, tasdik etmek ve gönülden benimsemek” anlamları verilmektedir. Bunun yanısıra “sağlamlaştırmak, kesin karar vermek, tasdik etmek” manasındaki “akd” kökünden türeyen itikad da iman karşılığında kullanılmaktadır. İnan (iman); “inanmak işi; bir kimse veya bir şeyin doğruluğunu, büyüklüğünü ve gücünü sarsılmaz bir duygu ile benimseme;” İnanç (itikad) ise, bir düşünceye gönülden bağlı bulunma; Tanrı’ya, bir dine inanma, iman, itikat; birine duyulan güven, inanma duygusu; inanılan şey, görüş ve öğreti” olarak tanımlanmaktadır. Görüldüğü gibi inanç kelimesi tanımlarda imanı da kapsayacak şekilde daha genel bir anlam ifade ederken; iman, bir dine yönelme olarak, daha özel manada kullanılmaktadır.

18.
Cemaatle birlikte kılınan namazın insanlar üzerindeki en önemli etkisi aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "B" Her insanın Allah huzurunda eşit olduğu duygusunu güçlendirir
Soru Açıklaması

Camide amir memur, zengin fakir, öğretmen öğrenci, her kesimden insanın aynı safta, omuz omuza, hatta camiye önceden gelenin diğerinden önde yer alarak namaz kılması, Allah’ın huzurunda herkesin eşit olduğu duygusunu güçlendirir.

19.
Goldman ve Dinî Düşünce Gelişimi Teorisi ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Doğru Cevap: "D" 0-7 yaş arasında da  çocukların dinî hayata dair gerçek bir fikirlerisöz konusudur
Soru Açıklaması

Goldman'ın dinî düşünce gelişimi teorisinin ilk evresi Sezgisel Dinî Düşünce (0-7 yaş) evresidir.  İşlem öncesi veya dinsel düşünce öncesi aşama olarak da isimlendirilen bu evre, 7-8 yaşlarına kadar devam edebilmektedir. Bu evrede dinî hikâyelerde geçen delillerin tümü üzerinde düşünebilmek için gerekli olan dinî materyal yeteri derecede anlaşılamamaktadır. Zira bu evrede dinî düşünce sistematik değil, parça parça bir özelliğe sahiptir. Çoğunlukla mantıksız düşünen ve tutarsız sonuçlara ulaşan bu evre çocuklarının dinî hayata dair gerçek bir fikirleri yoktur. Verilen bilgiler doğrultusunda doğru cevap D seçeneğidir.

20.
Aşağıdakilerden hangisi dinin özsel-işlevsel tanımına göre özü itibariyle dini inançların işlevlerinden biridir?
Doğru Cevap: "B" İnsanın acı ve sefaletini anlama ve duygusal destek verme
Soru Açıklaması

İnsana bütüncül bir dünya görüşü kazandırması, İnanan bireyler arasında gönül birliği kurması, bireylerin hayatını anlamlı kılarak anlam arayışına cevap bulması dinin işlevsel tanımının unsurlarındandır. Tabiatüstü ve kutsal olduğuna inanılan bir varlığı temel alması ise dinin Özsel tanımının unsurlarındandır. Dinin Özsel-İşlevsel tanımına göre özü itibariyle dini inançların üçlü işlevi vardır. Bunlar sıra dışı, akıl ötesi olay ve deneyimler için açıklama getirme, insanın acı ve sefaletini anlama ve duygusal destek verme, Şeylerin nasıl olduğu ve nasıl olması gerektiği arasındaki kopukluğu açıklamak için işe yarar ahlaki ölçütler sağlama yolunda anlam üretme şeklindedir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.