Din Psikolojisi
Deneme Final Sınavı 4
1.
Aşağıdakilerden hangisi Tanrı tasavvurunu şekillendiren faktörlerden biri değildir?
Doğru Cevap: "B" Dini baskı ve zorlamalar
Soru Açıklaması
Bireyin Tanrı tasavvurunu şekillendiren beş faktör bulunduğu öne
sürülmüştür. Bu faktörler şunlardır: 1) Ana-baba ile ilişkiler. 2) Diğer önemli
kişi ve gruplarla ilişkiler. 3) Kendilik kavramı veya öz-saygıya ilişkin
duygular. 4) Tanrı konusundaki öğrenim ve Tanrı’nın insanlıkla ilişkisi. 5)
Dini uygulama, dua, ibadet, kutsal metin okuma, dini tartışmalar ve kişinin
kendi düşünceleri. (Grom 1981). A, C, D ve E şıklarında yer alan seçenekler ünite içerisinde Tanrı tasavvurunu şekillendiren faktörler olarak verilirken, B seçeneğinde yer alan "dini zorlama ve baskı" bunlardan biri değildir.
2.

Goldman Teorisi’ne göre çocukların dinî kavramlarla ilgili soyut düşünmenin bazı biçimlerini gerçekleştirmeyi denedikleri aşama aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" İkinci geçiş aşaması
Soru Açıklaması

Söz konusu teoriye göre 4. evre olan ikinci geçiş aşamasında çocuklar, dinî kavramlarla ilgili soyut düşünmenin bazı biçimlerini gerçekleştirmeyi denemekte, ancak daha önce kazandıkları somut düşünme alışkanlıkları, çoğu durumda onları böyle davranmaktan alıkoymaktadır.

3.

Amerika ve Avrupa ülkelerinde yapılan çalışmalara göre dini faaliyetler en çok hangi gelir düzeyine sahip kişiler tarafından yürütülmektedir?

Doğru Cevap: "C" Orta gelir düzeyi
Soru Açıklaması

Amerika ve Avrupa ülkelerinde yapılan çalışmalar, dinî faaliyetlerin daha çok ekonomik durum itibariyle orta gelir düzeyinde olanlar tarafından yürütüldüğünü göstermektedir. Zenginler daha ziyade göze hitap eden dinî faaliyetler içerisinde yer alırken, fakirler genellikle dinin duygusal ve manevi boyutuyla ilgilenmektedirler.

4.
Dinî ritüeller bireyin inancını güçlendirir. Dinî ritüeller sosyal dayanışma ve kaynaşmanın, birlik ve bütünlük ruhunun canlı kalmasını sağlamaktadır. Dini ritüeller bireyin zihnindeki kötü düşünceleri,kalbindeki kötü duyguları artmasına sebep olur.

Yukarıdakilerden hangisi dini ritüellerin psikolojik etkilerindendir ?

Doğru Cevap: "B" I-II
Soru Açıklaması

Dinî ritüeller bireyin inancını güçlendirme, dinî duygularını geliştirme ve toplumu Allah ve Peygamber sevgisi, dinî değerler etrafında birleştirme, aynı idealler doğrultusunda bütünleştirme gibi bir fonksiyona sahiptir. Dinî ritüellerin önemli bir etkisi de sosyal dayanışma ve kaynaşmanın, birlik ve bütünlük ruhunun canlı kalmasını sağlamalarıdır. Dinî ritüeller, dinî inancı pekiştirir, kuvvetlendirirler. Bireyler bu tür törenler sırasında kendilerini Allah’a daha yakın hissederler Birey Allah’ı, Ahreti, yaptıklarını düşünür ve bütün kişiliğiyle iyi olma arzusu ön plana geçer. Kendini kritik eder ve sorumluluk duygusu güçlenir. Hatalarından, yanlışlarından pişmanlık duyarak bunları tekrar etmeme yönünde bir eğilim ortaya çıkar. Zihnindeki kötü düşünceleri, kalbindeki kötü duyguları atar.

5.

dua insanın psikolojik özelliklerinden aşağıdakilerden hangisini etkiler?

Doğru Cevap: "A" düşünce
Soru Açıklaması

Kulluk bilincinin bir ifadesi olan ibadetler, insanın zihin yapısını vedüşüncesini bütünüyle etkiler, şekillendirir, derinleştirir ve onu fizikalanından fizik ötesi alana yükseltir.İbadet, zihindeki kavramları aktif olarak harekete geçirir ve bireyin, dinîinancına uygun kavramlar arasında yeni bağlantılar kurmasına imkânhazırlar. Yani ibadet, bireyi günlük hayat alışkanlıklarının üzerinde yenişeyleri düşünmeğe yöneltir ve ona, yeni ilişki şekilleri keşfetme, inancınauygun yeni alternatifler bulma gibi yaratıcı bir özellik kazandırır. doğru cevap A'dır.

6.

İman kavramı üzerindeki tartışmalara göre bu kavram hakkındaki ifadelerden hangisi doğrudur?

Doğru Cevap: "D" Duygusal ve iradeli bir eylemdir
Soru Açıklaması

İman ve inanç, İslam Dini’nde olduğu gibi diğer dinlerde de üzerinde önemle durulan kavramlardır. Bunlar pek çok teolog ve filozof tarafından detaylı bir şekilde tartışılmıştır. Smith’e göre iman, inancı ifade etme ve iletmenin önemli tarzlarından biridir. İnanç, imandan daha derindir, bilinçdışı güdülerimizi kapsadığı gibi, bilinçli iman ve fiillerimizi de içerir. Allport, güven olarak adlandırdığı iman kavramını, daha az emin olduğumuz inançları ifade etmek üzere kullandığımızı; buna karşılık inancı daha kesin konularda kullanmaya eğilimli olduğumuzu ileri sürer. Bunun yanı sıra inancın daha çok bilişsel veya zihinsel, imanın ise duygusal ve iradi bir eylem olduğu, ama genel anlamda inanma olgusunun bunlardan herhangi birine indirgenemeyeceği ve bütününün etki ve katkıda bulunduğu psikolojik bir süreç olduğu ortaya çıkmaktadır.

7.

Çocuk ve ailesi arasındaki duygusal ilişkinin doğasını ve bu ilişkinin çocuğun dindarlığını nasıl etkilediğini ortaya koymaya çalışan teori aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Bağlanma teorisi
Soru Açıklaması

Çocukluk dönemi dindarlığını anlamayı kolaylaştıran teorilerden biri “duygusal ilişki veya bağlanma teorisi”dir. Çocuk ve ailesi arasındaki duygusal ilişkinin doğasını ve bu ilişkinin çocuğun dindarlığını nasıl etkilediğini ortaya koymaya çalışan bu teori, dindarlıktaki bireysel farklılıkları daha iyi anlamaya katkıda bulunabilecek önemli teorilerden biridir. Bağlanma teorisinin temel fikri, çocuk yaratılıştan (tabii olarak) ana babaya veya temel bakıcısına fiziksel olarak yakınlık hissetmesini sağlayan biososyal bir sisteme sahiptir.

8.

İbadet insanı, olumsuz kişilik özelliklerinden uzaklaştırıp, olumlu kişilik özellikleri geliştirmesine yardımcı olur. Söz gelimi namaz kılan insan, yalan söylemekten, ikiyüzlü hareket etmekten kaçınır; samimi ve dürüst olmaya çalışır. Çünkü hergün huzuruna çıktığı Yüce Rabbinin, her şeyi görüp gözettiğini bilir. 

yukarıdaki açıklamada ibadetin hangi kavramla olan ilişkisine vurgu yapılmıştır?

Doğru Cevap: "A" kişilik
Soru Açıklaması

İnsanın toplumdaki diğer kişiler üzerinde bıraktığı bir etki, diğerlerinin onudeğerlendirmesine neden olan bir takım belirgin kişilik özellikleri vardır ki,bunlar daha çok onun ahlâki yönünü oluşturur. Örneğin, dürüst, adaletli,namuslu, onurlu, şeref ve haysiyetine düşkün, cesaretli, kendisine güvenilir,yardımsever veya yalancı, işine geldiği gibi konuşan, hilekâr, çıkarına görehareket eden, bencil, korkak, güvenilmez vb. Hatta bütün bu özellikler, halkarasında kişilikli kişiliksiz, karakterli karaktersiz (karaktere ahlâki kişilik dedenmektedir) gibi nitelendirmelere de yol açmaktadır. Burada kişiliklidenilen insan, kişiliği beğenilen, olumlu kişilik özelliklerine sahip olan,kişiliksiz denilen insan da kişiliği beğenilmeyen, olumsuz kişilik özelliklerinesahip olan insandır.İbadet insanı, olumsuz kişilik özelliklerinden uzaklaştırıp, olumlu kişiliközellikleri geliştirmesine yardımcı olur. Söz gelimi namaz kılan insan, yalansöylemekten, ikiyüzlü hareket etmekten kaçınır; samimi ve dürüst olmayaçalışır. Çünkü hergün huzuruna çıktığı Yüce Rabbinin, her şeyi görüpgözettiğini bilir. Sadece kendi çıkarını düşünen bencil birisi değil,çevresindeki insanları da düşünen yardımsever, diğerkâm bir eğilim taşır.Hak ve adaleti gözetmeye dikkatli ve cesaretli olur. En büyük güç olarakAllah’a inanan ve kıldığı namazın her rek’atında, “yalnız sana kulluk ederizve yalnız Senden yardım dileriz” düsturunu tekrar eden bir Müslüman, eğerbunu içtenlikle ifade ediyorsa, namazdan sonra da onurlu davranışlardabulunur, bazı çıkarlar uğruna başkalarına boyun bükmez, haysiyetiniçiğnetmez, kişilikli olur.

doğru cevap A'dır.

9.

I. Din her durumda gözetilmesi gereken aşkın ve evrensel bir değerdir

II. Din kendisinden yararlanılan bir kaynaktır

III. Dua ve ibadet, Allah’a karşı sorumluluk ve tapınma görevinin bir gereğidir

IV. Din benliğin hizmetinde, benlik savunmasında kullanılan bir araçtır

V. Dini inançlarına sıkı sıkıya sarılarak, katı ve hoşgörüsüz bir taraftarlık sergileyebilirler

Dindarlık yaşantısındaki samimiyet ve içtenlik farklılığına dayalı olarak dış güdümlü ve iç güdümlü dindarlık tanımlanmıştır. Yukarıdaki ifadelerden hangisi dış güdümlü dindarlığa uygundur?

Doğru Cevap: ""
Soru Açıklaması

II, IV, V

10.

Aşağıdakilerden hangisi duanın sözcük anlamlarından biridir?

Doğru Cevap: "D" Çağırmak
Soru Açıklaması

Dua sözlükte, “çağırmak, davet etmek, yardım istemek” anlamlarına gelmektedir. Terim olarak dua, inanan kişinin Allah’la iletişim kurması, O’na yalvarışı ve yakarışı ve O’ndan yardım dilemesidir.

11.

Aşağıda yer alan ifadelerden hangisi iman kelimesi için söylenemez?

Doğru Cevap: "E" Bir düşünceye gönülden bağlı bulunma anlamındadır
Soru Açıklaması

Dilimize Arapça’dan geçen ve “güvenmek” anlamına gelen “emn” kökünden türeyen iman kelimesine sözlüklerde, “karşısındakine güven vermek, güven duymak, tasdik etmek ve gönülden benimsemek” anlamları verilmektedir. Bunun yanı sıra “sağlamlaştırmak, kesin karar vermek, tasdik etmek” manasındaki “akd” kökünden türeyen itikad da iman karşılığında kullanılmaktadır. İnan (iman); “inanmak işi; bir kimse veya bir şeyin doğruluğunu, büyüklüğünü ve gücünü sarsılmaz bir duygu ile benimseme;” İnanç (itikad) ise, bir düşünceye gönülden bağlı bulunma; Tanrı’ya, bir dine inanma, iman, itikat; birine duyulan güven, inanma duygusu; inanılan şey, görüş ve öğreti” olarak tanımlanmaktadır. Görüldüğü gibi inanç kelimesi tanımlarda imanı da kapsayacak şekilde daha genel bir anlam ifade ederken; iman, bir dine yönelme olarak, daha özel manada kullanılmaktadır.

12.

Tanrı mefhumu konusunda tercih edilen yöntemler zamanla aşağıdakilerden hangisine yol açmıştır?

Doğru Cevap: "B" Mezheplerin ortaya çıkmasına
Soru Açıklaması

Çeşitli dinlerde, Tanrı mefhumu konusunda tercih edilen yöntemler, zamanla çeşitli mezhep, ekol veya anlayışların ortaya çıkmasına yol açmış, buna bağlı olarak farklı Tanrı tasavvurları ortaya çıkmıştır.

13.

"Tercih edeceği dinin mensuplarına karşı duyulan özel sevgi ve hoşnutluk söz konusudur. Bulunduğu dine ve yeni girdiği dine mensup kişilerin davranışlarının, sıcaklığının etkisi ön plana geçer." Tanımı verilen bu din değiştirme tipi aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Duygusal tip
Soru Açıklaması

Duygusal tipte, tercih edeceği dinin mensuplarına karşı duyulan özel sevgi ve hoşnutluk söz konusudur. Bulunduğu dine ve yeni girdiği dine mensup kişilerin davranışlarının, sıcaklığının etkisi ön plana geçer.

14.
Aşağıdakilerden hangisi bireylerin din değiştirmelerinde etkili olan sosyo-kültürel güdülerden biri değildir?
Doğru Cevap: "E" Suçluluk ve günahkarlık duygusu
Soru Açıklaması
..
15.

Aşağıdaki araştırmacılardan hangisi genel psikolojik gelişim süreçleri içinde meydana gelen değişimleri dikkate alarak çocukluk dönemi dinî gelişiminde gözlemlenen karakteristik özellikleri belirlemiş, Piaget teorisini ilk olarak dini gelişime uygulamış ve bu konuda önemli teorilerden birini geliştirmiştir?

Doğru Cevap: "D" Elkind
Soru Açıklaması

D. Elkind, genel psikolojik gelişim süreçleri içinde meydana gelen değişimleri dikkate alarak çocukluk dönemi dinî gelişiminde gözlemlenen karakteristik özellikleri belirleyerek, Piaget teorisini ilk olarak dinî gelişime uygulamış ve bu konuda önemli teorilerden birini geliştirmiştir.

16.

Tövbe ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Doğru Cevap: "A" Yaratıcıya verilen bir söz gibi düşünülemez
Soru Açıklaması

Tövbe yaratıcıya verilen bir sözdür aslında. Doğru cevap A'dır.

17.

Çocuklarda gelişmekte olan hangi ihtiyaç dinî yaşayışın çekirdeğini teşkil eden, “Allah'ın yardımına sığınma ve O'na bağlanma” duygusuyla benzer özellikler taşımaktadır?

Doğru Cevap: "B" Himaye altında bulunma ihtiyacı
Soru Açıklaması

Çocukta gelişmeye başlayan fizyolojik ve bilişsel özellikler yanında “himaye altında bulunma” ihtiyacı da kendisini göstermeye başlamaktadır. Temel güdülerden biri olan ve az çok insanın bütün hayatı boyunca devam eden bu eğilim, dinî yaşayışın çekirdeğini teşkil eden, “Allah'ın yardımına sığınma ve O'na bağlanma” duygusuna oldukça benzer özellikler taşımakta, başlangıçta ana-babanın varlığı tarafından sağlanan temel güven duygusu, çocukta Allah'la ilgili bilgi ve inancın gelişmesine bağlı olarak güç ve süreklilik kazanmaktadır.

18.
Taklit, öğrenme, ödül, ceza ve pekiştirme gibi kavramlara dayanan gelişim teorisi aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "B" Sosyal öğrenme teorisi
Soru Açıklaması

Sosyal öğrenme teorisine göre, pekiştirilen davranışlar, daha sonradan bu hatıraları yeniden üretsin ve onlarla temsil edilen davranışlar yasalaşsın ve yeniden üretilebilsin diye, bilişsel dönüşüm sisteminde bellek parçacıkları olarak kaydedilmektedir.Taklit ve model alma süreçleri de aynı şekilde işlemektedir. Çocuk yetişkin birini herhangi bir davranışı yaptığını gördüğünde, bu algının kısmi bir temsili, çocuğun bilişsel sisteminde bellek parçacıkları olarak kaydedilmekte ve daha sonra çocuk yeterince motive olduğu zaman bu davranış yeniden üretilmekte ve uygulanmaktadır. 

19.

Aşağıdakilerden hangisi ergenlik döneminde tam bir dini bağlanmaya engel olabilen durumların dışında kalır?

Doğru Cevap: "C" Maddiyat
Soru Açıklaması

Ergenlik döneminde kendini gösteren, cinsellik, bağımsızlık gibi güdülerin yanı sıra, “katı akılcılık” ve “iradecilik”, kendi benliğini en üstün tutma eğilimleri, tam bir dinî bağlanmaya engel olabilmekte, böylece ergenler dinî bakış açısına kapalı kalabilmektedir. Maddiyat ise bu dönemde dini bağlanmaya engel olabilen durumlardan değildir.

20.

I. Ana-baba ile ilişkilerII. Diğer önemli kişi ve gruplarla ilişkilerIII. Kendilik kavramı veya öz-saygıya ilişkin duygularIV. Tanrı konusundaki öğrenim ve Tanrı’nın insanlıkla ilişkisiV. Dini uygulama, dua, ibadet, kutsal metin okuma, dini tartışmalar ve kişinin kendi düşünceleriYukarıdakilerden hangisi/hangileri bireyin Tanrı tasavvurunu biçimlendirilen faktörler arasında yer alır?

Doğru Cevap: "C" I, II, III, IV ve V
Soru Açıklaması

Bireyin Tanrı tasavvurunu şekillendiren beş faktör bulunduğu öne sürülmüştür. Bu faktörler şunlardır: 1) Ana-baba ile ilişkiler. 2) Diğer önemli kişi ve gruplarla ilişkiler. 3) Kendilik kavramı veya öz-saygıya ilişkin duygular. 4) Tanrı konusundaki öğrenim ve Tanrı’nın insanlıkla ilişkisi. 5) Dini uygulama, dua, ibadet, kutsal metin okuma, dini tartışmalar ve kişinin kendi düşünceleridir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.