Hadis Tarihi ve Usulü
Deneme Ara Sınavı 21
1.

Bir kimsenin bir hadisi, sözlü veya yazılı olarak ilk kaynaklarından alıp senediyle birlikte eserine almasına ne isim verilir?

Doğru Cevap: "C" Tahric
Soru Açıklaması

Tahric hadis ilminde iki farklı anlamda kullanılmıştır. Birincisi rivâyet dönemi olarak kabul edilen ilk dört asırda, “bir kimsenin bir hadisi, sözlü veya yazılı olarak ilk kaynaklarından alıp senediyle birlikte eserine alması” anlamına gelir. İkincisi ise sonraki dönemlerde, “bir hadisin veya bir kitaptaki hadislerin temel hadis kaynaklarındaki yerlerini tespit ederek de- ğişik açılardan tenkidini ve değerlendirmesini yapmak” mânâsında kullanımıdır. 

2.

Hadisler ilk olarak hangi dönemde yazıya aktarılmıştır?

Doğru Cevap: "C" Tesbît Dönemi
Soru Açıklaması

Hadisler ilk olarak tesbit döneminde yazıya aktarılmıştır.

3.

Hadislerin baş tarafından bir kısmı zikredilmek suretiyle sahabe adına veya hadis metinlerine göre alfabetik olarak düzenlenen eserlere ne ad verilir?

Doğru Cevap: "B" Etraf
Soru Açıklaması

Hadislerin baş tarafından bir kısmı zikredilmek suretiyle sahâbe adına veya hadis metinlerine göre alfabetik olarak düzenlenen eserler etrâf diye isimlendirilir. Etraf türü eserler hadislere ulaşımı kolaylaştırmak için yazılmış eserlerdir.

4.

Muhammed Enver Şâh Hüseynî Keşmîrî hangi tarihte doğmuştur?

Doğru Cevap: "D" 1292/1875
Soru Açıklaması

Muhammed Enver Şâh Hüseynî Keşmîrî, muhaddis, müfessir, fakîh, usûlcü, mütekellim, sûfî, edib ve muhakkik vasıflarına hakkıyla sahip olan bir âlimdir. 1292/1875’de Keşmîr’e bağlı Vodvân kasabasında doğdu. Beş yaşına geldiğinde Ku’rân-ı Kerîm okumaya başladı. Daha sonra babasından Farsça edebi eserler okudu. On yaşını doldurmamışken Farsça nazım ve nesir yazma seviyesine geldi. Keşmîrî, Keşmîr ve civarındaki âlimlerden ilim tahsilini bitirdikten sonra komşu Hezâre bölgesine gitti ve orada, üç yıl boyunca mantık, felsefe, kozmografya vb. ilimleri tahsil etti.

5.

Önceki dönemdeki bir müellifin şartlarına uyduğu halde kitabına almadığı hadisleri toplamak suretiyle onun eksikliklerini tamamlayan kitaplara hangisi denmektedir?

Doğru Cevap: "D" Müstedrek
Soru Açıklaması

Müstedrek, Arapça’da ek, ilave, tamamlama, düzeltme gibi anlamlara gelir. Müstedrek türü eserler, önceki dönemdeki bir müellifin şartlarına uyduğu halde kitabına almadığı hadisleri toplamak suretiyle onun eksikliklerini tamamlayan kitaplardır. Müstedrekler esas aldıkları eserin sistemine göre telif edilirler. Dolayısıyla müstedrekler konu esaslı kitaplardır.

6.

Aşağıdakilerden hangisi Hadis Usulü kitabıdır?

Doğru Cevap: "C" Suyûtî, Tedrîbü’r-râvî
Soru Açıklaması

Tedrîbü’r-râvî İbnü’s-Salâh’ın Ulûmü’l-hadîs’ine Dayanarak Yazılan bir kitaptır.

7.

Oryantalizmin ilk ortaya çıkışındaki en önemli etken nedir?

Doğru Cevap: "E" Dinler arası diyalog çalışmalarına hazırlık yapma.
Soru Açıklaması

Oryantalizmin ilk ortaya çıkışındaki en önemli etken Dinler arası diyalog çalışmalarına hazırlık yapmaktır. 

8.

Aşağıdakilerden hangisi Dinin İman ve ahlak gibi ana konularında yazılan ve içinde çok sayıda alt konu içeren türe giren ahlak ve âdâb kitapları yazarlarındandır?

Doğru Cevap: "E" İbn Ebü’d-Dünyâ
Soru Açıklaması

Ahlak ve Âdâb Kitapları: Buhârî’nin el-Edebü’l-müfred isimli ahlâk hadislerini topladığı kitabı bu türün en güzel örneğidir. İbn Ebü’d-Dünyâ (ö.282/894), Harâitî (ö.327/938) ve Süleyman b. Ahmed et-Taberânî (ö.360/971) Mekârimü’l-ahlâk isimli kitaplar yazmışlardır. İbn Ebû Şeybe’nin de Kitabü’l-edeb isimli bir kitabı vardır.

9.

Rûdânî diye tanınan Muhammed b. Muhammed elMağribî’nin İbnü’l-Esîr’in Câmiu’l-usûl’ü ile Heysemî’nin Mecma’u’z-zevâid’ine İbn Mâce ve Dârimî’nin es-Sünen’lerini ilâve etmek suretiyle on dört temel hadis kitabındaki hadisleri bir araya getirdiği eserin adı nedir?

Doğru Cevap: "B" Cem’ul-fevâid
Soru Açıklaması

Eserin tam adı Cem’ul-fevâid min Câmi’i’l-usûl ve Mecma’i’z-zevâid’dir. Eser Naim Erdoğan tarafından Büyük Hadis Külliyâtı adıyla Türkçe’ye tercüme edilmiştir. 

10.

Hadislerin baş tarafından bir kısmı zikredilmek suretiyle sahâbe adına veya hadis metinlerine göre alfabetik olarak düzenlenen eserlere ne ad  verilir?

Doğru Cevap: "A" Etrâf
Soru Açıklaması

Hadislerin baş tarafından bir kısmı zikredilmek suretiyle sahâbe adına veya hadis metinlerine göre alfabetik olarak düzenlenen eserler etrâf diye isimlendirilmektedir.

11.
el-İlmâ‘ ilâ ma‘rifeti usûli’r-rivâye ve takyîdi’ssemâ Mâ lâ yese‘u’l-muhaddise cehlüh Ulûmü’l-hadîs

Yukarıdakilerden hangisi /hangileri Müteahhirûn Dönemi Hadis Usûlü Kitaplarındandır?

Doğru Cevap: "A" I,II ve III
Soru Açıklaması

Üçü de Müteahhirûn Dönemi Hadis Usûlü Kitaplarındandır.

12.

Farklı konularda yazılmış hadislerin kaynağını gösterme ihtiyacına binaen çıkan eserler aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Tahric
Soru Açıklaması

Hadisin dindeki konum ve önemi başta akaid ve fıkıh olmak üzere birçokilim tarafından delil olarak kullanılmasını gerekli kılmıştı. Ancak rivâyetdöneminden uzaklaştıkça söz konusu ilimlerde isnad kullanımı azalmışhadislerin kaynaklarına işaret etme geleneği terk edilmişti. Bu durum farklı konularda yazılan eserlerde bulunan hadislerin kaynağını gösterme ihtiyacını ortaya çıkardı. Aşağıda zikredilecek tahric türü eserler bu amaçla telif edildi.

13.

İlk Osmanlı darülhadisinin hangi padişah döneminde ve hangi şehirde açıldığı kabul edilir?

Doğru Cevap: "D" I. Murad-İznik
Soru Açıklaması

İlk Osmanlı dârulhadîsinin I. Murad devrinde İznik’te Çandarlı Hayreddin Paşa (ö. 789/1387) tarafından yaptırıldığı kabul edilir. Bu asrın en önde gelen ismi İbn Melek diye tanınan İzzeddin Abdüllatif’tir (ö. 797/1394). Tire’de müderrislik yapan İbn Melek Osmanlı medreselerinde en çok okunan hadis kitaplarından olan Sâgânî’nin Meşâriku’l-envâr’ı üzerine Mebâriku’l-ezhâr isimli şerhini yazmıştır.

14.

Fedail Kitaplarının özelliği nedir?

Doğru Cevap: "D" Belli davranışların, şahısların, mekânların, zamanların değerli oluşları ve üstünlükleri ili ilgili hadisler bir aradadır
Soru Açıklaması

Fedail kitaplarının özelliği belli davranışların, Şahısların, mekânların, zamanların değerli oluşları ve üstünlükleri ile ilgili hadisleri bir araya getirmesidir.

15.

Müstahrec türü eserlerin hadisler açısından sağladığı önemli faydalar bulunmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bunlardan biri değildir?

Doğru Cevap: "D" Müstahrec müellifi tarafından hadisler bir sonraki nesle daha kolay aktarılmıştır
Soru Açıklaması

Müstahrec türü eserlerin hadisler açısından sağladığı faydalar içerisinde hadislerin bir sonraki nesle aktarımının kolaylığından bahsedilmemektedir.

16.

Hadisleri bir araya getiren hadis kitapları yazılış yöntemlerine göre iki ana gruba ayrılır, konularına göre düzenlenmiş olanlar Arapça’da hangisi ile adlandırılır?

Doğru Cevap: "A" Ale’lebvâb
Soru Açıklaması

Hadisleri bir araya getiren hadis kitapları yazılış yöntemlerine göre iki ana gruba ayrılır:Konularına göre düzenlenmiş olanlar. Bunlara Arapça’da Ale’lebvâb kitaplar denir. Ebvâb Arapça’da kapı veya konu başlığı anlamına gelen bâb kelimesinin çoğuludur. Ale’l-ebvâb ifadesi konulara göre demektir.Râvîlerine göre düzenlenmiş olanlar. Bunlara Arapça’da Ale’rricâl kitaplar denir. Ricâl, Arapça’da adam, kişi anlamlarına gelen racül kelimesinin çoğuludur. Burada adamdan maksat hadis râvîleridir. Ale’r-ricâl ifadesi râvîlere göre demektir.

17.

Nevevî’nin, âyet ve hadisleri esas alarak fert, aile ve toplum planında uyulması gereken prensipleri ortaya koymayı amaçladığı eseri hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Riyâzü’ s-sâlihîn
Soru Açıklaması

Riyâzü’ s-sâlihîn, Nevevî’nin, âyet ve hadisleri esas alarak fert, aile ve toplum planında uyulması gereken prensipleri ortaya koymayı amaçladığı eseridir. Diğer şıklardaki et-Terğîb ve’t-terhîb ise Münzirî’ye, Müsned’ Ebû Ya’lâ’ya, Sahîh İbn Hibbân’a, et-Terğîb ve’t-terhîb ise Ebu’l-Kâsım el-Isbahânî’ ye aittir.

18.

Hangisi hadis rivayetinden kaçınan ilk Müslümanlardan ve aşere-i mübeşşere’dendir?

Doğru Cevap: "A" Sa‘îd b. Zeyd
Soru Açıklaması

Sa‘îd b. Zeyd, hadis rivayetinden kaçınan ilk Müslümanlardan ve aşere-i mübeşşere’dendir ve neredeyse hiç hadis rivayet etmediği nakledilmektedir. Ebû Hüreyre, Abdullah b. Ömer, Enes b. Mâlik ve Hz. Âişe ise en çok hadis rivayet eden sahâbîlerdendir.

19.

Türkiye’de akademik hadisçiliğin başlatıcısı kimdir?

Doğru Cevap: "A" M. Tayyip Okiç
Soru Açıklaması

Türkiye’de akademik hadisçiliğin başlatıcısı M. Tayyip Okiç’tir. Raşit Küçük, İsmail Lütfi Çakan, Nebi Bozkurt, Kemal Sandıkçı İlâhiyat Fakültelerinde hâlen görev yapan, hadis sahasında akademik kariyere sahip öğretim üyelerindendir

20.

Hadis öğrenen öğrencilere, hadis ilminde yolun başında olanlara ne ad verilir?

Doğru Cevap: "D" Tâlib
Soru Açıklaması

Hadis ilmi ile ilgilenenler tarihte değişik unvanlarla anılmışlardır. Hadis öğrenen öğrencilere, hadis ilminde yolun başında olanlara Tâlib denir. Talep eden isteyen anlamındadır.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.