Hadis Tarihi ve Usulü
Deneme Ara Sınavı 22
1.

Aşağıdakilerden hangisi konularına göre düzenlenmiş hadis kitaplarının dışında kalır?

Doğru Cevap: "E" Müsnedler
Soru Açıklaması

İlk dört şık tasnif dönemi kitaplarının, hadisleri konularına göre gruplandıran türleri arasında yer alırken müsnedler râvîlerine göre düzenlenmiş kitaplar arasına girer.

2.

I. Dinîve Gayrî Dinî RivayetlerII. Sahîh-i Müslim ve TercümesiIII. Bülûğu'l-Merâm Terceme ve ŞerhiYukardakilerden hangisi veya hangileri Türkiye Cumhuriyeti’nde yapılan Hadis çalışmalarındandır?

Doğru Cevap: "D" I - II - III
Soru Açıklaması

Belirtilen eserlerin tamamı Türkiye’de Cumhuriyet dönemi sonrasında yapılmış Hadis çalışmalarındandır.

3.

I. Ebu Nu’aym, Hilyettü’l-evliyaII. Ma’mer b. Raşid ve Cami’iIII. İmam Malik ve Muvatta’ıIV. Abdürrezzk b. Hemmam ve Musannef’iV. İbnu Ebu Şeybe ve Musannef’iHangisi tasnif döneminin önde gelen hadis kitaplarındandır?

Doğru Cevap: "C" II, III, IV ve V
Soru Açıklaması

Ebu Nu’aym, Hilyettü’l-evliya Tedvin Dönemi eseridir. 

4.

Osmanlı eğitim sisteminde kurulmuş olan hadis medresesine ne ad verilirdi?

Doğru Cevap: "A" Dârulhadîs
Soru Açıklaması

Zehebî’den bir asır kadar sonra büyük hadisçi İbn Hacer el-Askalânî döneminde, Osmanlı eğitim sisteminde de dârulhadîs denilen hadis medresesi kurulmuş bulunuyordu. 

5.

Aşağıdakilerden hangisi hadislerin mânâ ile rivayetlerinin caiz olduğu görüşünde olan kişilerden biridir?

Doğru Cevap: "D" Enes b. Mâlik
Soru Açıklaması

Özellikle uzun hadislerde metni aynen akılda tutma her zaman mümkün olmamış olabilir. Ama bu hadislerin de nakledilmeleri gerekmektedir. Bu sebeple ortada bir zaruret bulunduğu için, aynen nakletme imkânı olmadığında hadislerin mânâlarıyla rivayet edilmeleri câiz görülmüştür. Kur’ân-Kerîm ile sünnette bunun caizliğini gösteren deliller vardır. Hadislerin mânâ ile rivayetlerinin caiz olduğu görüşünde olan kişiler arasında Hz. Âişe, Abdullah b. Mes‘ûd ve Enes b. Mâlik gibi sahâbîleri, sonraki nesillerden ise Âmir eş-Şa‘bî, İbrahim en-Nehaî, Süfyan b. Uyeyne ve Yahya b. Sa‘îd el-Kattân gibi âlimleri sayılabilir.

6.

Aşağıdakilerden hangisi Hadislerin güvenilirliklerini sağlamaya yönelik uygulanan yaklaşımlardan değildir?

Doğru Cevap: "C" Hadisi en son duyan kimseden almaya çalışma
Soru Açıklaması

Başta sahâbîler olmak üzere ilk Müslümanlar, hadislerin aslına uygun bir şekilde öğrenim ve öğretimi için gereken titizliği göstermiş ve bunun için başlıca şu çarelere başvurmuşlardır: 1. Hadis rivayetini azaltma; 2. Hadis rivayet edenden şahit isteme; 3. Hadis rivayet edene yemin ettirme; 4.Hadisi Kur’ân-ı Kerîm’le ve önceden bildikleri hadislerle karşılaştırma; 5. Hadisi ilk duyan kimseden almaya çalışma; 6. Hadisin râvilerini inceleme.

7.

Kur’an’ın bildirdiğine göre Hz. Peygamber’in kendisine indirilen kitabı, ümmetine açıklaması, onları ihtilaf ettikleri konularda aydınlatması görevi aşağıdakilerden hangisiyle ifade edilir?

Doğru Cevap: "D" Beyân/Tebyîn
Soru Açıklaması

Beyân/Tebyîn: Peygamber’in kendisine indirilen kitabı, ümmetine açıklaması, onları ihtilaf ettikleri konularda aydınlatmasıdır. Bir âyet-i kerîmede Allah, Peygamberine şöyle demektedir: “Sana zikri (Kur’an’ı) insanlara, kendilerine indirileni açıklaman için indirdik.” (Nahl, 16/44. Ayrıca bkz. Nahl, 64.) Bu âyetlerde geçen açıklama görevi sadece sözlü açıklamaları değil; yaşayarak, örnek olarak, Kur’an hükümlerinin toplumda yaşanmasını sağlayarak açığa çıkmasını sağlamayı da kapsar. Çünkü b-y-n kökünün Arapça’daki temel anlamı açığa çıkmak veya çıkarmaktır.

8.
Hadislerin yok olmaktan ve kaybolmaktan korunması Derlenen hadislerin düzenli, sistemli, kolay kullanılır hale getirilmesi. Müslümanları yabancı kültürlerin etkisinden korumak

Yukardakilerden hangisi veya hangileri Hadislerin tasnifindeki amaçlardandır?

Doğru Cevap: "B" I - II - III
Soru Açıklaması

Seçeneklerin tamamı Hadislerin tasnifindeki amaçlardandır.

9.

Hadislerin yazılıp yazılamayacağı konusunda birbirleriyle çelişen haberlere ne denir?

Doğru Cevap: "A" İhtilâfü’l-hadîs
Soru Açıklaması

Hadislerin yazılıp yazılamayacağı konusunda birbirleriyle çelişen haberler bulunmaktadır. Hadis usûlünde bu duruma İhtilâfü’l-hadîs denir.

10.
İsnâd Dönemi Tedvin Dönemi Tevcîh Dönemi Tesbît Dönemi

Yukarıda verilenlerden hangileri hadisler tarihi sıra itibariyle önce yazılı ve sözlü olarak koruma ve kayıt altına alınması, ardından belli kitaplar içinde bir araya toplanıp sınıflandırılması dönemlerine verilen isimlerdendir?

Doğru Cevap: "D" II ve IV
Soru Açıklaması

Hadisler tarihi sıra itibariyle önce yazılı ve sözlü olarak koruma ve kayıt altına alınmaya çalışılmış, sonra bunlar belli kitaplar içinde bir araya toplanmış, ardından da bu kitaplardaki hadislerin sınıflandırılması yoluna gidilmiştir. Bu aşamalar, zamanlarında yapılan hadis çalışmalarının ayırıcı temel özelliklerinden hareketle; Tesbît Dönemi, Tedvîn Dönemi ve Tasnîf Dönemi şeklinde isimlendirilirler.

11.
Aşağıdakilerden hangisi hadis (الحديث) kelimesinin sözlük anlamlarından biri değildir?
Doğru Cevap: "D" Kural
Soru Açıklaması

Hadis (الحديث (kelimesi, Arapça tahdîs (التحديث (mastarının ismi olup sözlük anlamı; “haber verme”, “anlatılan, haber verilen husus”, “haber” ve “söz” demektir. Çoğulu ehâdîs (الاحاديث (şeklindedir. Hadis ilminde, Hz. Peygamber’den gelen haber/haberler anlamına gelir. Doğru cevap D'dir.

12.

The Development of Exegesis in Early Islam (İlk Dönem İslâmî Yorumların Gelişimi) adlı eserinde müsteşrikleri hadis rivayetlerine ve isnada bakışları açısından üç gruba ayıran: Şüpheciler 2. İsnad sistemini güvenilir bulanlar 3. Orta yolubenimseyenler olarak ayıran yazar kimdir?

Doğru Cevap: "E" Herbert Berg
Soru Açıklaması

Kendisi de bir oryantalist olan Herbert Berg, The Development of Exegesis in Early Islam (İlk Dönem İslâmî Yorumların Gelişimi) adlı eserinde müsteşrikleri hadis rivayetlerine ve isnada bakışları açısından üç gruba ayırır: 1. Şüpheciler 2. İsnad sistemini güvenilir bulanlar 3. Orta yolu benimseyenler. 

13.

Keşmîrî hadis okuturken;

Ders esnasında bahsi geçen bir kitabın ilmî tenkidini yapardı Önceki âlimlerin özgün ve her yerde bulunamayan görüşlerini naklederdi. Çoğu kere bir şey nakleder, sonra bunun ilmî bir tenkidini yapardı. Daha çok müşkil yerleri halletmeye çalışırdı.

Yukarıda,  Keşmîrî’nin hadis okuturken takip ettiği genel usullülerden hangileri doğru verilmiştir?

Doğru Cevap: "B" I, II, III ve IV
Soru Açıklaması

Keşmîrî’nin hadis okuturken takip ettiği genel usulü şöyleydi:Gerekli gördüğü yerlerde râvîler hakkında kısa açıklamalarda bulunurdu.Ümmet arasındaki ihtilaflı konulara itina gösterir, onlara tatmin edici izahlar getirirdi.Önceki âlimlerin özgün ve her yerde bulunamayan görüşlerini naklederdi.Ders esnasında bahsi geçen bir kitabın ilmî tenkidini yapardı.Daha çok müşkil yerleri halletmeye çalışırdı.Bir konuda geniş açıklamalara girişmekten ziyade fazla konuya temas etmeye önem verirdi.Ders esnasında konuyla dolaylı olarak ilgili olan şeylere de, talebeye faydalı olacağını düşündüğünde, temas ederdi.Çoğu kere bir şey nakleder, sonra bunun ilmî bir tenkidini yapardı.Böylece talebeye ilmî tenkid usulünü göstermeye çalışırdı. Bununla beraber âlimler hakkında edebli olunmasını, aşırılığa kaçınılmamasını ve onların takdir edilmesini tavsiye ederdi.

14.

Hangisi eline yazı malzemeleri alarak sahâbîleri kapı kapı dolaşmış ve onlardan duyduğu hadisleri yazmıştır?

Doğru Cevap: "A" Abdullah b. Abbâs
Soru Açıklaması

Abdullah b. Abbâs, eline yazı malzemeleri alarak sahâbîleri kapı kapı dolaşmış ve onlardan duyduğu hadisleri yazmıştır. Semüre b. Cündeb, içinde “pek çok ilim” bulunan sahîfesini, Hz. Peygamber’den bizzat duymuş olduğu hadisler ile sahâbîlerden öğrenmiş olduğu hadislerden meydana getirmişti. Câbir b. Abdullah, Mescid-i Nebî’nin hacla ilgili bir kitabının olduğu nakledilmektedir. Abdullah b. Ömer’in de hadis sahîfelerinin olduğu ve evinden dışarı çıkmadan önce onlara göz attığı nakledilmektedir. Sa‘d b. Ubâde’nin ise bizzat hadis yazıp yazmadığı bilinmemektedir.

15.

Münzirî’nin iyiliğe teşvik eden kötülüklerden sakındıran hadisleri bir araya getirdiği eserin adı nedir?

Doğru Cevap: "B" et-Terğîb ve’t-terhîb
Soru Açıklaması

Terğîb iyiliğe teşvik, terhîb ise kötülükten sakındırmak demektir. 

16.

Hadisin, onu rivayet eden kimselerin isimlerinin sırayla zikredildiği kısmına hangisi denmektedir?

Doğru Cevap: "D" Sened
Soru Açıklaması

Sened, hadisin, onu rivayet eden kimselerin isimlerinin sırayla zikredildiği kısmıdır. Kullanılan şekliyle, yani her bir râvînin bir önceki râvînin (hocasının) ismini vererek ilk kaynağa varan (muttasıl) şekliyle Müslümanlara has olan sened kullanımı, hadisin güvenilirliğini sağlamak için ortaya çıkarılmıştı.

17.

Tasnif dönemi kitaplarının, Hadisleri konularına göre gruplandıran türleri aşağıdakilerden hangisi değildir?

Doğru Cevap: "E" Mu’cemler
Soru Açıklaması

Mu’cemler Ravilerine göre düzenlenmiş hadis türlerindendir.

18.

Türkçe yazılan ilk Hadis Tarihi kitabı hangi tarihte İstanbul’ da yayınlanmıştır?

Doğru Cevap: "A" 1924
Soru Açıklaması

İstanbul’da 1924 de yayınlanmıştır. Hadis Tarihi isimli bu ilk kitap, o günlerde adı Dârülfünun olan İstanbul Üniversitesi’nin İlahiyat Şubesi hocalarından, İzmirli İsmail Hakkı tarafından ders kitabı olarak okutmak üzere yazılmış ve Talebe Cemiyeti tarafından yayınlanmıştır.

19.

I. Fatih Sultan Mehmed’in hem hocası hem de Şeyhülislamıdır.

II. İstanbul’da kendi adına bir dârulhadîs yaptırmıştır.

III. Ta‘lîka ale’l-Câm‘i’ssahîh adlı bir hadis kitabı telif etmiştir

IV. Meşhur hadis âlimi İbn Hacer’den ders almıştır.

Molla Gürânî hakkında yukarıda verilen ifadelerdeni ifadelerden hangileri doğrudur?

Doğru Cevap: "D" I, II ve IV
Soru Açıklaması

Fatih Sultan Mehmed’in hem hocası hem de Şeyhülislâmı olan Molla Gürânî’nin (ö. 893/1487) el-Kevseru’l-cârî ilâ riyâzi’l-Buhârî adlı Buhârî şerhi bu dönemin eserlerindendir. Molla Gürânî Kahire’de bulunduğu yıllarda İbn Hacer’in, Zerkeşî’nin ve meşhur bazı hadisçilerin öğrencisi olmuş, onlardan birçok kitap okumuştur. Molla Gürânî, İstanbul’da kendi adına bir dârulhadîs yaptırmıştır.Ta‘lîka ale’l-Câm‘i’ssahîh adlı bir hadis kitabı telif eden Molla Lütfi'dir.

20.

Tasnif faaliyetlerinin hadisleri yok olmaktan koruması dışında ikinci  en önemli amacı aşağıdaki şıkların hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "D" Derlenen hadislerin düzenli, sistemli ve kolay kullanılır hale getirilmesi
Soru Açıklaması

Derlenen hadislerin düzenli, sistemli, kolay kullanılır hale getirilmesi.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.