Hadis Tarihi ve Usulü
Deneme Ara Sınavı 4
1.

Hadislerin öğrenim usullerinde, Hadisler bir dönemde daha ziyade hocadan işitme yoluyla alınıyorlardı. Aşağıdakilerden hangisi bu durumu anlatmaktadır?

Doğru Cevap: "A" Semâ yoluyla
Soru Açıklaması

Hadisler bu dönemde daha ziyade semâ (yani hocadan işitme) yoluyla alınıyorlardı. Bununla beraber, ilerde meşhur olacak olan diğer usûller de zaman zaman kullanılmıştır. Zaten sonraki dönemlerde hadis âlimleri de, muteber hadis öğrenme usûllerini tartışırlarken esas olarak onların bu dönemde, özellikle asr-ı saâdette uygulamasının olup olmadığına bakacaklardır.

2.

Muhammed Zâhid el-Kevserî’nin Hatîb el-Bağdâdî’nin Târîhu Bağdât isimli hacimli eserinde Ebû Hanîfe’nin biyografisine dair bölümde yazdığı olumsuz düşünce ve nakilleri eleştirmek maksadıyla kaleme aldığı eserin adı nedir?

Doğru Cevap: "D" Te’nîbü’l-Hatîb’
Soru Açıklaması

Hatîb el-Bağdâdî’nin Târîhu Bağdât isimli hacimli eserinde Ebû Hanîfe’nin biyografisine dair bölümde yazdığı olumsuz düşünce ve nakilleri eleştirmek maksadıyla kaleme aldığı Te’nîbü’l-Hatîb’tir. 

3.

Fatih Sultan Mehmed’in hem hocası hem de Şeyhülislâmı olan Molla Gürânî’nin o dönemde yazdığı en önemli eseri hangisidir?

Doğru Cevap: "E" El Kevseru’l-cârî ilâ riyâzi’l-Buhârî
Soru Açıklaması

Fatih Sultan Mehmed’in hem hocası hem de Şeyhülislâmı olan Molla Gürânî’nin (ö. 893/1487) elKevseru’l-cârî ilâ riyâzi’l-Buhârî adlı Buhârî şerhi bu dönemin eserlerindendir. 

4.

Herhangi bir hadis kitabının bir başka hadis eseri veya eserleriyle karşılatırılıp birincisinin ikincisinden fazla olarak ihtiva ettiği hadisleri bir araya getiren eserlere ne ad verilmektedir?

Doğru Cevap: "E" Zevâid
Soru Açıklaması

Herhangi bir hadis kitabının bir başka hadis eseri veya eserleriyle karşılatırılıp birincisinin ikincisinden fazla olarak ihtiva ettiği hadisleri bir araya getiren eserlere zevâid kitapları denilmektedir. 

5.

Aşağıdakilerden hangisi "sünnet" kavramı ile ilgili değildir?

Doğru Cevap: "E" Bilinçsiz davranış
Soru Açıklaması

Doğru cevap E'dir.

6.

Gümüşhânevî tarafından kaleme alınan, zamanın ihtiyaçlarına göre yeni hadis kitapları tasnif etmek ve hadislerin sıhhat ve mânâ bakımlarından yeniden değerlendirmesini yapmak gibi iki önemli tavır sergileyen eser aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" Râmûzü’l-ehâdîs
Soru Açıklaması

Gümüşhânevî’nin hadis alanında yazdığı önemli eseri Râmûzü’l-ehâdîs son dönemin en çok okunan hadis kitaplarından birisi olmuştur. Eserin içerdiği 7103 hadisin 6402’si kavlî ve fiilî merfû rivayetlere, 701’i Resûlullah’ın hilye ve şemâiline dairdir. Hadisle ilgili bu eseriyle Gümüşhânevî; zamanın ihtiyaçlarına göre yeni hadis kitapları tasnif etmek ve hadislerin sıhhat ve mana bakımlarından yeniden değerlendirmesini yapmak gibi iki önemli tavır sergilemiştir. Genellikle kitaba, kısa ve özlü ifadeli (muhtasar, vecîz) hadisler alınmıştır. Kitabın baş tarafında hadis tarihi ve usulü konularından bazıları hakkında özet bilgiler verilmiştir. İki bölümden meydana gelen eserin birinci bölümü alfabetiktir. Harf-i tarif ile başlayan hadisler “elif” harfiyle başlayan hadislerin verildiği bölümün sonuna konulmuştur. Hz. Peygamber’in şemâilini konu alan ikinci bölümdeki hadisler ise “kâne” lafzıyla başlamaktadır.

7.

Türkiye Cumhuriyeti döneminde,  Türkiye’de hadis alanındaki ilk akademik çalışma olan “Buhârî’nin Kaynakları Hakkında Araştırmalar “ başlıklı doktora tezi kim tarafından yazılmıştır?

Doğru Cevap: "E" Fuat Sezgin
Soru Açıklaması

Fuat Sezgin’in İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Şarkiyat Araştırmaları Enstitüsü’ne bağlı olarak yaptığı Buhârî’nin Kaynakları Hakkında Araştırmalar (İstanbul 1956) isimli doktora tezi, Türkiye’de hadis alanındaki ilk akademik çalışmadır. Bu çalışma Batı’da da oryantalistler tarafından dikkate alınmış ve defalarca referans olarak kullanılmıştır.

8.

Aşağıdakilerden hangisi Mütekaddimun Dönemi Hadis Usulü Kitaplarındandır ?

Doğru Cevap: "A" el-Kifaye fi ilmi’r-rivaye
Soru Açıklaması

Hatîb el-Bağdâdî diye tanınan büyük hadis âlimi Ebû Bekir Ahmed b.Ali el-Hatîb el-Bağdâdî’nin (ö.463/1071) el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye isimlieseri Müyekaddimun dönemi kitabıdır.

9.

Aşağıdakilerden hangisi Tasnif’in amaçlarından değildir?

Doğru Cevap: "D" Hadislerin tek bir kitap altında toplanması.
Soru Açıklaması

Hadislerin tek bir kitap haline getirilmesi söz konusu değildir.

10.
Aşağıdakilerden hangisi sünnet kelimesinin sözlük anlamlarından biri değildir?
Doğru Cevap: "B" Gelişigüzel iş
Soru Açıklaması

Sünnet (السنة) kelimesi Arapça s-n-n kökünden gelir. Sözlükte, üzerinde devamlı olarak yürünen yol, hayat tarzı, gelenek, âdet, çığır, hal, tavır, karakter, uygulama, kanun, kural gibi anlamlara gelir. Sünnet kelimesi ara sıra ve gelişigüzel yapılan şeyleri değil, âdet niteliğinde, devamlı ve sürekli, aynı zamanda bilinçli davranışları ifade eder. Dolayısıyla arasıra yapılan ve bilinçsiz davranışlar sünnet anlamının dışında kalır. Doğru cevap B'dir.

11.

"Hz. Peygamber’in sünnetini haber veren, sünnetin söz ile ifade edilmiş haline _____denir"

İfadesi en doğru şekilde aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanabilir?

Doğru Cevap: "A" Hadis
Soru Açıklaması

Cevap A

12.

Hem Mehmed Sofuoğlu hem de Ahmed Davudoğlu tarafından Türkçeye tercüme edilen hadis kitabı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" Sahîh-i Müslim
Soru Açıklaması

Hem Mehmed Sofuoğlu hem de Ahmed Davudoğlu tarafından Türkçeye tercüme edilen hadis kitabı Sahîh-i Müslim’dür. 

13.

İslâm hukuku ile hadisin, Hz. Peygamber döneminden itibaren veya onun vefatından sonra aralıksız yazılmaya başlandığı ve daha sonraları bu işin giderek sistemleştiği kanaatinde olan müsteşrik aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Herald Motzki
Soru Açıklaması

Sarsılmaz olarak kabul edilen Goldziher-Schacht-Juynboll üçlüsünün temsil ettiği ekole karşı son dönmede Batı’da yeni bir anlayış yaygınlaşmaya başlamıştır. Yazdığı kitap ve makalelerde bu üçlünün iddialarını sorgulayan, eksik ve hatalarını ortaya koyan oryantalistlerden birisi Herald Motzki’dir. O, İslâm hukuku ile hadisin, Goldziher ve Schacht’ın iddialarının aksine Hz. Peygamber döneminden itibaren veya onun vefatından sonra aralıksız yazılmaya başlandığı ve daha sonraları bu işin giderek sistemleştiği kanaatindedir. Ayrıca Abdürrezzâk’ın Musannef’i gibi Kütüb-i sitte dönemi öncesi eserlerden hareketle ilk dönem fakihlerin eğitim-öğretim metotları ve rivayet kullanımlarının tespit edilebileceği kanısındadır.

14.

Aşağıdakilerden hangisi Tahric çalışmalarından değildir?

Doğru Cevap: "E" İthâfü’s-sâdeti’l-mehere
Soru Açıklaması

İthâfü’s-sâdeti’l-mehere Zevaid Kitabı çalışmalarındandır.

15.

Erkekle kadının zamanı belirlenen bir süreye kadar, yani geçici olarak aralarında kıyılan nikâha ne denir?

Doğru Cevap: "B" Mut‘a Nikâhı
Soru Açıklaması

Mut‘a nikâhı, erkekle kadının zamanı belirlenen bir süreye kadar, yani geçici olarak aralarında kıyılan nikâha denir. İslâm’ın ilk yıllarında Hz. Peygamber buna izin vermiş, ancak Hayber’in fethinden sonra kesin olarak yasaklamıştır.

16.

Aşağıdakilerden hangisi Etrâf kitaplarıyla ilgili doğru bir bilgidir?

Doğru Cevap: "C" Etrâf kitapları hadislerin, hangi hadis kitaplarının neresinde olduğunun kolaylıkla tespit edilmesini sağlar.
Soru Açıklaması

Etrâf kitapları hadislerin, hangi hadis kitaplarının neresinde olduğunun kolaylıkla tespit edilmesini sağlar.

17.

Halk arasında hadis diye dolaşan sözlerin hadis olup olmadığını ortaya koymak amacıyla yazılmış en hacimli eserdir. Sıra sayısını ifade eden rakamlardan sonra yaygın sözler, parantez içinde, alfabetik olarak, senedsiz bir şekilde, sadece sahâbî ve hadisi yer aldığı kitabın müellif isim zikredilerek sıralandığı eserin adı nedir?

Doğru Cevap: "D" Keşfu’l-hafâ
Soru Açıklaması

Aclûnî’nin tam adı Keşfu’l-hafâ ve muzîlu’l-ilbâs amme’ş-tehere mine’lehâdîs alâ elsineti’n-nâs olan kitabı, halk arasında hadis diye dolaşan sözlerin hadis olup olmadığını ortaya koymak amacıyla yazılmış en hacimli eserdir. 

18.

Aşağıdakilerden hangisi sahabi kavramına örnek olabilir?

İlk ezanı okuyan Bilal Hacı Bektaşi Veli Peygamberin karısı Hatice Son Halife Abdülmecit Mevlana
Doğru Cevap: "B" I ve III
Soru Açıklaması

Hz. Peygamberi Müslüman olarak görüp o imanla ölenlere sahabi denir.

19.

Aşağıdaki hadis alimlerinden hangisi  eserini Hanefi mezhebinin hadislere dayanmadığı eleştirililerine cevap vermek amacıyla yazmıştır?

Doğru Cevap: "D" Zafer Ahmed Tehânevi
Soru Açıklaması

Muhtelif sahalarda birçok eseri bulunan Tehânevî’nin en meşhur eseri şüphesiz İ‘lâü’s-sünen’dir. Müellif yirmi yıllık çalışmasının ürünü olan eserde Hanefî mezhebinin görüşlerini destekleyen genellikle ahkâm hadislerini derleyip şerh etmiştir. Esas itibariyle Ehl-i Hadis ekolüne mensup bazı kişilerin Hanefî mezhebinin hadislere dayanmadığı ve kıyası hadise tercih ettikleri yolundaki iddialarına cevap olarak telifine başlanan eser, neticede kapsamlı bir hadis mecmuasına dönüşmüştür. Fıkıh bablarına göre düzenlenen eser “Kitâbü’t-tahâre” ile başlayıp “Kitâbü’l-edeb ve’t-tasav- vuf’la sona ermektedir. Müellif zaman zaman çağdaş problemleri de ele almış bu arada, Kâdiyânîlik hareketine, faizi helal kılma gayretlerine karşı çıkmıştır.

20.

Şeyh Ali el-Muttakî’nin en önemli eseri aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "E" Kenzü’l-ummâl
Soru Açıklaması

Şeyh Ali el-Muttakî, 953/1546’de 67 yaşındayken Gucerat üzerinden Hicaz’a gitmiş ve orada yıllarca ilim tahsil etmişti. En mühim eseri 957-971 yılları arasında yazdığı Kenzü’l-ummâl’dır. 

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.