Abdullah b. Amr b. el-Âs, Hz. Peygamber’den bizzat duymuş olduğu hadislerden bir sahîfe meydana getirmiş ve ona “es-Sahîfetu’s-sâdıka” adını vermiştir. Enes b. Mâlik, on yıl Hz. Peygamber’in hizmetinde bulunmuş ve ondan duyup yazdığı, sonra da huzurunda okuduğu bazı kitaplara yani yazılı evraka sahipti. Mısır kökenli bir sahâbî ve Hz. Peygamber’in azâdlısı olan Ebû Râfi de Hz. Peygamber’den hadis yazımı için izin istemiş ve kendisine izin verilmişti. Hz. Ali’nin, içinde bazı hadislerin yazılı olduğu bir sahîfesi vardı ve bunu, kılıcına takılı olarak yanında taşırdı. Ömer b. Abdülazîz ise Medîne valisine gönderdiği meşhur mektubunda, Amr b. Hazm’dan rivayet edilen sadakât hadîslerini özellikle zikretmiş ve onların istinsah edilmesini istemişti.

İslam Dinini konu edinen Nakli/Şer’i İlimler, Tefsir, Hadis, Fıkıh, Kelam ve Tasavvuf ’tur. Tezkiye Peygamber’in insanların kötü huylardan, günahlardan, kötülüklerden temizlenmesidir.

Hadislerin baş tarafından bir kısmı zikredilmek suretiyle sahâbe adına veya hadis metinlerine göre alfabetik olarak düzenlenen eserler etrâf diye isimlendirilmektedir. Etrâf türü eserler, hadisin baş tarafından tamamını hatırlatan bir kısmını verip, ardından hadisin bütün senedlerini veya belirli bazı kitaplara bağlı kalarak onlarda geçtiği yerlerini bildiren kitaplardır. Bu eserler genellikle bir çeşit müsned özelliği arzeder. Ancak müsned türü eserlerde bir hadisin tamamı verildiği halde etrâf kitaplarında hadisin sadece baş tarafı zikredilir. Etrâf kitaplarında bir sahâbînin esas alınan kitaplardaki bütün rivâyetleri ve bu rivâyetlerin bütün senedleri bir araya toplanarak eserlerin hangi bölümlerinde geçtiği belirtilir. Bu tür çalışmaların da Sahîhayn ve Kütüb-i sitte merkezli olduğu görülmektedir.

Hz. Peygamber’den sonra uzun yıllar hadislerin yazılamayacağı kanaati devam etmiş, ilgili haberler incelendiğinde görünen o ki, bu kanaat Hz. Peygamber’in yasağına dayandırılmıştır. Ancak söz konusu kanaatin asıl sebepleri:Bazı vahiy kâtiplerinin kendilerine kâtiplik yaptıkları sürece konmuş olan hadis yazma yasağını ömür boyu sürecek bir yasak olarak değerlendirmeleri ve bu doğrultuda kanaat belirtmeleri.Kur’ân-ı Kerîm dışındaki şeylerle meşgul olunup Kur’ân-ı Kerîm’in ihmal edileceği endişesi.O günkü toplumun sahip olduğu ilim zihniyeti.Yazılanlara güvenilip ezberlemenin terk edileceği endişesi.Yazılan hadislerin, ehli olmayan kimselerin eline ulaşıp onlarda yanlışlıklar, tahrifler, ekleme ve çıkarmalar yapılacağı endişesi olarak sıralanmaktadır.

Sünen sünnetler anlamına gelir. Muvatta üzerinde çok yürünmüş yoldur. Musannef tasnif edilmiş demektir. Mu’cem ise alfabetik olarak sıralanmış anlamına gelir .

Muttasılın ilk kaynağa varan anlamı vardır. Tefsir, Fıkıh ve Kelam İslam Dinini konu edinen Nakli/Şer’i İlimlerdendir.

İslam coğrafyasının fetihler sonucu genişlemesi, sahabîlerin bu geniş coğrafyaya dağılmaları, vefatları sonucu sayılarının gittikçe azalması, yabancı kültürlerin İslam geleneğinin saflığını bozma riski, Müslümanlar arasında meydana gelen gruplaşmalar sonucu ortaya çıkan mezhep mücadelelerinde, tarafların görüşlerine uygun hadis uydurmaya başlaması ileri görüşlü¨ kişileri hadisleri koruma ve kayıt altına almaya yöneltti.

Muhammed Zâhid el-Kevserî, İmam Şâfiî’nin en zor olarak nitelendirdiği fakih-muhaddis sıfatını kendisinde birleştirmiş bir âlimdi. O, sırf nakilcilikle yetinmemiş, hadisin fıkhına ve ruhuna nüfuz etmesini de başarmıştır. Rivayetleri incelerken, seneddeki râvîlerden tutun da, dönemin sosyal, siyasi hadiseleri, râvîlerin kişisel ve mezhebî konumları ve hatta psikolojik yönlerine kadar dikkat etmiştir. En girift kelâmî meselelerden bahsederken, hadis ilminin en can alıcı konularına değinmiş, râvîlerin cerh ve ta‘dîl bakımından durumlarına işaret etmeyi ihmal etmemiştir. Herhangi bir hadisin değerlendirmesini yaparken, onu, sadece hadis tekniği bakımından değil, kapsamına giren itikadî ve fıkhî konular yönünden de incelemiştir.

Hz. Ali’nin, kendisine hadis rivayet eden kimseye, doğru söylediğine dair yemin ettirdiği nakledilmektedir (Zehebî, Tezkiratü’l-huffâz, I, 10).

Ehlü’s-Sünne, Ehlü’l-Hadîs diye isimlendiren hadisçiler kendilerini İslam toplumunun sünnet çizgisinde devamından sorumlu bir grup olarak görüyorlardı. Gerek yazdıkları müstakil konulu reddiyelerde ve tartışma kitaplarında gerekse çok konulu büyük kitapların ilgili bölümlerinde, iman amel ilişkisi, Allah’ın sıfatları, kader gibi ilmî ve fikrî tartışma konularında Ehlü’l-Bid‘a dedikleri sünnet karşıtlarına ve sünnetten sapanlara karşı, derledikleri ve tasnif ettikleri hadislerle cevaplar vermeyi dahası onların etkinliklerini zayıflatarak Sünnet’in etkinliğini artırmayı amaçlamışlardır.