Hadis Tarihi ve Usulü
Deneme Final Sınavı 11
1.

Hadis almanın en güvenilir usulü aşağıda seçeneklerin hangisinde net bir şekilde gösterilmiştir?

Doğru Cevap: "D" Kıraat
Soru Açıklaması

İmla^’da hoca yazdıracağı şeyi dikkatli bir şekilde yazdırmakta, talebe de aynı şekilde söylenenleri dikkatle yazmaktadır. Bu durum yanılma ihtimalini azaltmaktaydı. Ayrıca gerektiğinde açıklama yapılabilmekte ve soru sorulabilmekteydi. Bu ise, hadisi anlama ve aslına uygun tespit etme imka^nını artırmaktaydı. Bu sebeple imla^’ hadis almanın en güvenilir usu^lü kabul edilmiştir.

2.

Aşağıdakilerden hangisi sadece sahih hadisleri bir araya getirmek maksadıyla yazılmış el- Câmi’s-Sahîh isimli kitabın yazarlarındandır?

Doğru Cevap: "E" Buhârî
Soru Açıklaması

Sadece sahih hadisleri bir araya getirmek maksadıyla birçok kitap yazılmıştır. Bunların en meşhurları Buhârî (ö.256) ile Müslim’in (ö.261) el- Câmi’s-Sahîh isimli kitaplarıdır. İkisine birlikte sahîhayn denilen bu iki kitap bütün müslümanların kabulüne mazhar olmuşlardır. Bunun için bu iki kitapta bulunan bir hadise müttufekun aleyh: üzerinde ittifak edilmiş hadis denir. 

3.

Yalan bir haberi rivayet etme hususunda birleşmeleri aklın ve âdetin kabul etmeyeceği kadar kalabalık râvîler topluluğunun kendileri gibi bir topluluktan alıp naklettikleri, görülen ve duyulan bir olaylailgili hadislere ne ad verilir?

Doğru Cevap: "A" Mütevâtir
Soru Açıklaması

Mütevâtir sözlükte, araya zaman girmekle beraber kesintiye uğramaksızın,devam etmek, birbiri ardınca gelmek anlamındaki v-t-r kökünden gelmektedir. Bir hadis terimi olarak mütevâtir şöyle tanımlanmıştır: “Yalan bir haberi rivayet etme hususunda birleşmeleri aklın ve âdetin kabuletmeyeceği kadar kalabalık râvîler topluluğunun kendileri gibi bir topluluktan alıp naklettikleri, görülen ve duyulan (his ve müşahedeye dayalı) bir olayla ilgili 

4.

Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde hadislerin uydurma sebeplerinde biri yer almamaktadır?

Doğru Cevap: "A" Cenneti kazanma hırsı
Soru Açıklaması

Cenneti kazanma hırsı dışındaki diğer sebepler hadisleri uydurma nedenleri olarak gösterilebilir.

5.

Aşağıdakilerden hangisi “Ok, deve, at ve kuş yarışlarından başkası için, yarış tertip etmek suretiyle ödül alınmaz” hadisini uyduran kişidir?

Doğru Cevap: "D" Gıyâs b. İbrahim
Soru Açıklaması

Soruda bahsi geçen hadisi uyduran kişi D seçeneğindeki Gıyâs b. İbrahim’dir. Gıyâs b. İbrahim, Halife Mehdî’ nin yanına bir iş için girdiği zaman onun güvercin uçurduğunu ve yarıştırdığını görünce “Ok, deve, at ve kuş yarışlarından başkası için, yarış tertip etmek suretiyle ödül alınmaz”hadisini uydurmuştur. Halife Mehdî, bu sözden memnun olmuş ve Gıyâs b. İbrahim’e hatırı sayılır miktarda para vermiştir. Daha sonra hadisin makbul şeklinin aslında bulunmayan “kuş” kelimesini, Gıyâs b. İbrahim’in kendisinin ilave ettiğini anlayınca “Senin şu kafan varya, tam bir yalancı kafasıdır” diyerek onu huzurunda kovmuş ve hadis uydurmaya sebep olduğu için de güvercinlerin kesilmesini emretmiştir.

6.

Osmanlı döneminde ilk dârulhadîs hangi padişah döneminde açılmıştır?

Doğru Cevap: "C" I. Murad
Soru Açıklaması

Osmanlı döneminde ilk dârulhadîs, I. Murat devrinde (1360-1389) ÇandarlıHayrettin Paşa tarafından İznik’te 

7.

Osmanlıda egemen mezhep olarak Hanefîliğin kabul edilmesinin en önemli sonucu aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Ekoller arasındaki rekabetin oluşmasını ve tabiatıyla farklı eserlerin yazımını azalması
Soru Açıklaması

Osmanlıda egemen mezhep olarak Hanefîliğin kabul edilmesi ekoller arasındaki rekabetin oluşmasını ve tabiatıyla farklı eserlerin yazımını azaltmıştır. 

8.

I. Meclis ortamında gerçekleşmesiII. Yazıdan kaynaklı hataların değerlendirmesiIII. Yorumdan kaçınılmasıIV. Hadisin sıhhatiV. Hadisin kime ait olduğunun tartışılması Arap yazısının yazılı metinlerden doğrudan nakil yapmak için yetersiz olduğu bu dönemde muhaddisler, hadislerin hatasız naklini temin etmek amacıyla aldıkları tedbirlerden olan sema ve kıraat metotlarının özellikleri hangileridir?

Doğru Cevap: "D" I,II, IV, V
Soru Açıklaması

Sema ve kıraat meclislerinde yazıdan kaynaklanan hatalar tashih edildikten sonra hadisin yorumu, sıhhati ve hadisin kime ait olduğuna dair ilave bilgiler de verilmekteydi. 

9.

Hz. Peygamber’in ağzından çıktığı şekilde bize ulaşan hadis çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" Lafzî mütevâtir
Soru Açıklaması

Lafzî mütevâtir, bütün rivayetlerinde lafızları aynı olan yani, Hz. Peygamber’in ağzından çıktığı şekilde bize ulaşan hadislerdir. Mütevâtir, mutlak olarak zikredildiğinde lafzî olan anlaşılır. Hz. Peygamber’in hadisleri içerisinde lafzî mütevâtirin ne kadar olduğu tartışmalı bir konudur. İbnü’s-Salâh’a göre lafzî mütevâtir örneği bulmak zordur. İbnü’s-Salâh bu kısma örnek olarak Hz. Peygamber’in, “Kim bilerek benim adıma yalan uydurursa cehennemdeki yerine hazırlansın” hadisini vermiştir. Doğru cevap D’dir.

 

10.

Sahabileri fazilet derecelerine göre sıralayan ve rivayet edikleri hadisleri zikreden eser ve müellifi hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Humeydi-“el-Cem beyne’s-Sahihayn”
Soru Açıklaması

Şıklarda bahsedilen eserlerden hepsi derleme niteliğindeki çalışmalardır. Sahihaynı bir araya getiren 10 kadar eser bulunmaktadır  fakat Bunlar arasında sadece Humeydî’nin “el-Cem’ beyne’s-Sahîhayn" ı râvilere göre tertip edilmiştir. Humeydî eserin tertibinde sahâbîleri fazilet derecelerine göre sıralamış ve rivâyet ettikleri hadisleri zikretmiştir. Diğer eserler ise konu esaslı telif edilmiştir. Bu nedenle Humeydinin eseri diğerlerinden ayrılmaktadır.

11.

Hadis rivâyetinin sona ermesiyle yaşanan “Nakil Dönemi” miladi hangi yüzyılları kapsamaktadır?

Doğru Cevap: "D" XI ve XII
Soru Açıklaması

Nakil Dönemi miladı XI ve XII. yüzyıllarda yaşanmıştır.

12.

Rivâyet kuralları çerçevesinde hadisi alıp nakleden kişiye aşağıda verilenlerden hangisi denmektedir?

Doğru Cevap: "E" Râvî
Soru Açıklaması

Râvî, rivâyet kuralları çerçevesinde hadisi alıp nakleden kimsedir. 

13.

İslâm bilginleri, bakış açılarına göre bu 3 farklı sıralamalar yapmışlarsa da, en uygun ve kapsayıcı gözüken sıralamada ilk müslüman sahâbîler hangi şıkta doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "A" Ebû Bekir - Hz. Hatice - Hz. Ali-Zeyd b. Hârise-Bilâl-i Habeşi
Soru Açıklaması

İslâm bilginleri, bakış açılarına göre bu konuda farklı sıralamalar yapmışlarsa da, en uygun ve kapsayıcı gözüken sıralama şöyledir: Hür erkeklerden Hz. Ebû Bekr, hür hanımlardan Hz. Hatice, çocuk ve gençlerden Hz. Ali, âzadlı kölelerden Zeyd b. Hârise ve kölelerden Bilâl-i Habeşî ilk müslüman sahâbîlerdir. önemlidir.

14.

Hanefî mezhebinin şekillenmesinde aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?

Doğru Cevap: "D" Basra
Soru Açıklaması

Hz. Ali ve İbn Mes’ûd, Kûfe’nin bir ilim merkezi olarak tanınmasında büyük paya sahiptir. Bu iki sahâbînin ilmi, yaşlı tâbiîlerdan olan Alkame, İbrahim en-Nehaî ve Hammâd b. Ebû Süleyman’a onlardan da genç tâbiîlerden sayılan İmam A’zam Ebû Hanîfe’ye ulaşmıştır. Dolayısıyla bazılarınca “Türklerin mezhebi” diye nitelendirilen Hanefî mezhebinin şekillenmesinde bu iki sahâbî kanalıyla gelen rivayetler merkezî bir yeri işgal eder. 

15.

Haber-i Vahid hadislerin Hz. Peygambere ait olma olasılığının düşük veya daha zayıf olma sebebi ne olabilir?

Doğru Cevap: "D" Rivayet eden kişi sayısının yeterli olmaması
Soru Açıklaması

Haber-i vahid hadis, herhangi bir tabakada ravi (hadisi rivayet eden) sayısı 3-4 ‘ü geçmeyen, yani mütevatir hadisinin ravi sayısına ulaşamayan hadislerdir.

16.

Sahih ve hasen hadis için aranan şartlardan birini ya da birkaçını taşımayan hadislere ne denir?

Doğru Cevap: "D" Zayıf hadis
Soru Açıklaması

Sahih ve hasen hadis için aranan şartlardan birini ya da birkaçını taşımayan hadislere zayıf hadis denir.

17.

Hadislerin aktarılması ilgili olarak müşâfehe terimi aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "A" Hadisleri bizzat Hz. Peygamber’den işiterek aktarma işlemidir.
Soru Açıklaması

Müşafehe, hadislerin bizzat Hz. Peygamber’den işitilerek aktarma işlemidir. Hadisleri Hz. Peygamber’in davranışlarını görerek aktarma işlemine müşahade, diğer sahabilerin öğrendiklerini ezberleme işine hıfz, karşılıklı konuşma suretiyle hafızadaki bilgileri taze tutma işlemine müzakere denir.

18.

Tenzi^hu’ ş-şeri^‘a’ adlı eserin yazılma amacı aşağıdaki şıkların hangisinde doğru bir şekilde yer almaktadır?

Doğru Cevap: "C" Mevzú hadisleri bir araya getirme
Soru Açıklaması

Bu kitabın yazılmasının amacı mevzu hadisleri bir araya getirmektir.

19.

Râvîlerinin sika olması, râvîleri arasında kopukluk olmaması yani senedin muttasıl olması, şâzz yani diğer sika râvîlerin rivayetlerine aykırı olmaması ve muallel yani sahihliğine zarar verecek gizli bir kusurunun olmaması gibi özellikler aşağıdaki hadis türlerinden hangisine aittir?

Doğru Cevap: "A" Sahîh hadis
Soru Açıklaması

Soruda özellikleri verilen hadis türü Sahîh hadistir. 

20.

Sahâbe genelinde en son vefat eden kişi Ebu’t-Tufeyl Âmir b. Vâsile el-Leysî kaç yılında vefat etmiştir?

Doğru Cevap: "C" 110/728
Soru Açıklaması

Sahâbe genelinde en son vefat eden kişi 110/728 yılında Mekke’de vefat eden Ebu’t-Tufeyl Âmir b. Vâsile el-Leysî’dir. Şehir veya bölgeler özelinde en son vefat eden sahâbîler konusunda farklı görüşler bulunmakla birlikte, Câbir b. Abdullah’ın (ö. 78/697) Medîne’de, Enes b. Mâlik’in (ö. 93/712) Basra’da, Abdullah b. Ebî Evfâ’nın (ö. 86/705) Kûfe’de, Abdullah b. Büsr’ün (ö.88/707) Şam’da, Ebû Übeyy Abdullah b. Harâm’ın (ö. ?) Filistin’de, Ürs b. Amîra’nın (ö. ?) Cezîre’de, Hirmâs b. Ziyâd’ın (ö.102/720) Yemâme’de ve Abdullah b. el- Hâris b. Cez’in (ö. 86/705) Mısır’da en son vefat eden sahâbî oldukları kabul edilir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.