Hadis Tarihi ve Usulü
Deneme Final Sınavı 14
1.

Râvî tabakaları denildiğinde daha çok rivâyet asırları olarak bilinen ilk üç asırdaki râvîler anlaşılır. Hadis tarihinde ilk dönem veya mütekaddimûn dönemi denilen bu asırlarda yaşamış kaç râvî tabakası vardır?

Doğru Cevap: "E" Beş
Soru Açıklaması

Râvî tabakaları denildiğinde daha çok rivâyet asırları olarak bilinen ilk üç asırdaki râvîler anlaşılır. Hadis tarihinde ilk dönem veya mütekaddimûn dönemi denilen bu asırlarda yaşamış beş râvî tabakası vardır. Her biri kendi dönemi açısından hadis rivâyetinde büyük bir öneme sahip olan bu tabakalar arasında ilk üç tabaka daha önemli, birinci tabaka çok daha önemlidir.

2.

Aşağıdakilerden hangisinde eğitim sırası (öğreten sıralamasına göre) doğru verilmiştir?

Doğru Cevap: "A" Sahâbe – Tâbiûn - Etbâu’t-tâbiûn
Soru Açıklaması

Tâbiûn hadis öğrenimi bakımından sahâbenin öğrencileri, hadis öğretimi bakımından etbâu’t-tâbiûnun hocaları konumundadır. Dolayısıyla sıralama şu şekilde olmalıdır: ‘Sahâbe - Tâbiûn - Etbâu’t-tâbiûn’. 

3.

Aşağıda verilen seçeneklerden hangisi hadislerin metin özelliklerine göre sınıflandırılmalardan bir tanesi değildir?

Doğru Cevap: "D" Muttasıl
Soru Açıklaması

Hadisler, makbûl veya merdûd olma durumları dışındaki bazı özelliklerine göre de isimlendirilmişlerdir. Bunlardan bir tanesi metnin özelliklerine göre yapılan sınıflandırmadır. Bu sınıflandırma kutsi, merfü, mevküf, maktü, muhkem, muhtelufu’l hadis şeklinde olmak üzere altı ayrı biçimde gerçekleşmektedir. Seçeneklerde verilen muttasıl seçeneği ise senedin özelliklerine göre yapılan sınıflandırmalardan biridir.

4.

“Hadis Istılahları Sözlüğü” kime aittir?

Doğru Cevap: "E" Abdullah Aydınlı
Soru Açıklaması

Abdullah Aydınlı “Hadis Istılahları Sözlüğü” nü, M. Yaşar “Hadis İlimleri ve Hadis Istılahları” nı, Talat Koçyiğit “Hadis Istılahları” nı, Mücteba Uğur “Hadis Terimleri Sözlüğü” nü, Mehmet Sofuoğlu “Sahîh-i Müslim ve Tercümesi” ni kaleme almıştır

5.

İsnadlarıyla nakledildiği hadis kitaplarının nakil döneminde yaygınlaşan öğrenim ve öğretim metotları hangisinde doğru verildiği söylenebilir?

Doğru Cevap: "B" İcâzet-vicâde
Soru Açıklaması

“İlk Asırlardaki Kullanımları”’na bakıldığında İcâzet-vicâde yaygınlaşan öğrenim ve öğretim metotudur. 

6.

Temel hadis kitapllarını birbiriyle mukayese eden eserlere ne ad verilmektedir?

Doğru Cevap: "C" Zavâid
Soru Açıklaması

Temel hadis kaynaklarını birbiriyle mukayese eden eserlere zavâid adı verilmektedir. 

7.

Aşağıdakilerden hangisi Müksirûn Sahâbîler’inden değildir?

Doğru Cevap: "C" Ebu’t-Tufey Âmir b. Vâsile el-Leysî
Soru Açıklaması

Sahâbe genelinde en son vefat eden kişi 110/728 yılında Mekke’de vefat eden Ebu’t-Tufeyl Âmir b. Vâsile el-Leysî’dir.

8.

Dâru’l-hadîsi’n-Nûriyye nerede kurulmuştur?

Doğru Cevap: "E" Dımaşk
Soru Açıklaması

Dâru’l-hadîsi’n-Nûriyye Dımaşk’ta kurulmuştur.

9.

Râvîlerin, aralarında müşterek bir nokta olan çeşitli hükümleri veya bilgileri ayrı ayrı lafızlarla nakletmeleri şeklinde meydana gelen ortak manaya ne denir?

Doğru Cevap: "D" Ma‘nevî mütevâtir
Soru Açıklaması

Ma‘nevî mütevâtir,  Râvîlerin aralarında müşterek bir nokta olan çeşitli hükümleri veya bilgileri ayrı ayrı lafızlarla nakletmeleri şeklinde meydana gelen ortak manaya denir.

10.

I. Râvî senedi bitirdikden sonra, metne geçmeden önce metinle ilgili bir söz söyleme gereği duymasıII.Garib bir kelimenin izahı veya diğer bazıçıklamalar yapılması.III. Râvî Hz. Peygamber’in hadisini rivayet etmeyi bitirdikden sonra kendi sözüne geldiğinde onu dinlemekte olanlardan bazısı hadisin devam ettiğini zannedip râvînin sözünü hadise eklemesi.IV. Herkes aynı şekilde rivayet ederken bir râvînin biraz farklı rivayet etmesi gibi belli bir açıdan tek kalmasıHangisi metne yapılan eklemeler sebebi değildir?

Doğru Cevap: "E" IV
Soru Açıklaması

Herkes aynı şekilde rivayet ederken bir râvînin biraz farklı rivayet etmesi gibi belli bir açıdan tek kalması şeklinde de olabilir. Bu şekilde rivayet edilmiş olan hadise ise garîb-i nisbî denir. Ekleme sebebi değildir. 

11.

Bir hadisin mütevâtir olması için önerilen en düşük sayı neden dört olarak düşünülmüştür?

Doğru Cevap: "A" Zina günahının ispatı ve cezalandırılması için dört şahit istendiğine bakılarak önerilmiştir
Soru Açıklaması

İslâm’da verilen en büyük ceza için bu sayı yettiğine göre, o, kesin bilgi için de yeterli olmalıdır, diye düşünülmüştür. 

12.

Aşağıdakilerden hangisi hadis/sünnet mirasını asırlar ötesinden günümüze taşıyan asıl sır olarak anılmaktadır?

Doğru Cevap: "B" Hz. Peygamber’in huzurundayken ve onu dinlerken sessiz, sâkin, dikkat ve ciddiyet içinde olmaları
Soru Açıklaması

Hadis/sünnet mirasını asırlar ötesinden günümüze taşıyan asıl sır, sahâbîlerin Hz. Peygamber’in huzurundayken ve onu dinlerken bir sahabînin ifadesiyle “başlarına kuş konmuşçasına” sessiz, sâkin, dikkat ve ciddiyet içinde olmalarıdır. 

13.

İmlâ’ yönteminde talebelere hadisleri yazdıran hocaya ne ad verilmiştir?

Doğru Cevap: "C" Mümlî
Soru Açıklaması

İmla yönteminde talebeye hadisleri yazdıran hocaya C şıkkındaki mümlî, onun söylediklerin yazan öğrenciye müstemlî, yazan kişilerin kalabalık olması halinde hocanın söylediklerini uzaktakilere yüksek sesle nakledenlere de müstemlî veya mübelliğ denilirdi. Mücîz ise icazet veren hoca anlamına gelir. Müstecîz de icazet isteyen öğrencidir.

14.

Hangisi mütavatir hadisleri konu eden eser yazan ilk kişidir?

Doğru Cevap: "C" Suyuti
Soru Açıklaması

Suyuti (ö.911/1525) mütavatir hadisler konusunda ilk ser olan Ezharu’l-mütenasire fi’l-ahbari’l- mütevatire adlı eserinde kendi şartlarına göre mütevatir kabul ettiği 113 hadis zikretmiştir. 

15.

Sahâbe kelimesi, sözlükte bir arada bulunmak, dost ve arkadaş olmak anlamına gelen hangi kökten türetilmiş bir isim-i mensûb olup sahâbî kelimesinin çoğuludur?

Doğru Cevap: "B" Suhbet
Soru Açıklaması

Sahâbe kelimesi, sözlükte bir arada bulunmak, dost ve arkadaş olmak anlamına gelen suhbet kökünden türetilmiş bir isim-i mensûb olup sahâbî kelimesinin çoğuludur.

16.

Hadislerin senet ve metinleri ile ilgili her türlü birikimi, yeteneği ve faaliyeti kapsayan hadis faaliyeti aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Dirâyet
Soru Açıklaması

Hadis İlmi ve hadisle ilgili faaliyetler rivâyet ve dirâyet olmak üzere ikiye ayrılır. Rivayet daha çok hadis öğrenme, nakletme, derleme, hadisleri içeren kitaplar telif etme gibi faaliyetlerini kapsar. Dirâyet ise, hadislerin senet ve metinleri ile ilgili her türlü birikimi, yeteneği ve faaliyeti kapsar. Doğru cevap C'dir.

17.

Hadislerin aslına uygun nakli için ilk üç yüzyılda en uygun görülen eğitim-öğretim metotları aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?

Doğru Cevap: "B" Semâ’-kırâat
Soru Açıklaması

“Semâ’ ve Kıraat” Hadislerin aslına uygun nakli için ilk üç yüzyılda en uygun görülen eğitim-öğretim metodu olduğu belirtilmektedir. 

18.

Hicrî 150’li yıllardan itibaren genişleyen İslâm coğrafyasının başta Irak ve Hicaz olmak üzere farklı bölgelerinde değişik fıkhî ekoller ortaya çıkmış ve her ekol kendi fıkhî yaklaşımı doğrultusunda hadisleri yorumladığı fıkhu’lhadîs türünde eserler ortaya koymuştur. Aşağıdakilerden hangisi bu tür eserlerden biridir?

Doğru Cevap: "D" el-Muvatta
Soru Açıklaması

Hicrî 150’li yıllardan itibaren daha önce tedvin edilen hadisler konularına göre tasnîf edilmeye başlamıştır. Ma’mer b. Râşid’in el-Câmi’ adlı eseri bunun ilk örneği sayılır. Böylece şifâhî rivâyet geleneği yavaş yavaş yazılı rivâyet alışkanlığına dönüşmüş ve ezber ikinci plana düşmüştür. Dönemin sonlarına doğru konu ve râvî esasına göre yazılmış kapsamlı hadis kitapları telif edilmiştir. Diğer taraftan genişleyen İslâm coğrafyasının başta Irak ve Hicaz olmak üzere farklı bölgelerinde değişik fıkhî ekoller ortaya çıkmış ve her ekol kendi fıkhî yaklaşımı doğrultusunda hadisleri yorumladığı fıkhu’lhadîs türünde eserler ortaya koymuştur. İmam Mâlik’in el-Muvatta’ı, İmam Muhammed’in el-Âsâr’ı ve İmam Şâfiî’nin el-Ümm’ü bu türün ilk örnekleri sayılabilir.

19.

Kimler ister yakîn isterse zan ifade etsin, âhâd haberle amel etmenin zarureti konusunda hemfikirdir?

Doğru Cevap: "A" Ehl-i sünnet mezhepleri
Soru Açıklaması

Ahmed b. Hanbel, Mâlik b. Enes ve hadisçilerin çoğunluğu ise, haber-I vâhidin sıhhati sabit olunca yakîn ilim ifade ettiği ve dolayısıyla amel edilmeyi gerektirdiği konusunda ittifak halindedirler. Ancak Mutezile ve Hâricîler dışındaki bütün Ehl-i sünnet mezhepleri ister yakîn isterse zan ifade etsin, âhâd haberle amel etmenin zarureti konusunda hemfikirdir.

20.

Sahih hadisin bütün niteliklerini taşıdığı halde râvîlerinden birinin veya bir kaçının zabt sıfatı tam olmayan hadis türüne ne ad verilir?

Doğru Cevap: "C" Hasen Hadîs
Soru Açıklaması

Hasen hadis, sahih hadisin bütün niteliklerini taşıdığı halde râvîlerinden birinin veya bir kaçının zabt sıfatı tam olmayan hadistir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.