Hadis Tarihi ve Usulü
Deneme Final Sınavı 7
1.

Söylemediği veya yapmadığı halde Hz. Peygamber’e nispet edilen söz ve işlerle ilgili haberler aşağıdaki hadis türlerinden hangisi kapsamında ele alınır?

Doğru Cevap: "C" Mevzû hadis
Soru Açıklaması

Söylemediği veya yapmadığı halde Hz. Peygamber’e nispet edilen söz ve işlerle ilgili haberler Mevzû hadisler kapsamında incelenir.

2.

er- Risale adlı eser aşağıdaki alimlerden hangisine aittir?

Doğru Cevap: "E" İmam Şafii
Soru Açıklaması

Er – Risale adlı eser imam Şafii’nin ünlü eseridir. 

3.

Hadis usûlünde senedinin bir veya birkaç yerinde (tabakasında) râvî sayısı bire düşen hadislere ne ad verilir?

Doğru Cevap: "D" Ferd hadis
Soru Açıklaması

Hadis usûlünde senedinin bir veya birkaç yerinde (tabakasında) râvî sayısı bire düşen hadislere Ferd hadis 

4.

Mevzû hadiste de belirtildiği üzere el-Esrâru’l-merfû‘a adlı eserin yazarı aşağıdaki seçeneklerin hangisinde verlmiştir?

Doğru Cevap: "C" Ali el-Kârî
Soru Açıklaması

Ali el-Kârî “el-Esrâru’l-merfû‘a” adlı eserin yazarıdır. 

5.

Hadis ilminde, bir kusuru veya ekseriya hoş görülmeyen bir özelliği gizlenerek onun bulunmadığını zannettirecek şekilde rivayet edilmiş olan hadisi rivayet etmeye aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Doğru Cevap: "A" Tedlîs
Soru Açıklaması

Hadis ilminde, bir kusuru veya ekseriya hoş görülmeyen bir özelliği gizlenerek onun bulunmadığını zannettirecek şekilde rivayet edilmiş olan hadîs demektir. Hadisi bu şekilde rivayet etmeye ise tedlîs denir.

6.

Aşağıdaki tenkid lâfızlarından hangisi râvînin tamamen reddini gerektirir?

Doğru Cevap: "D"
Soru Açıklaması

Tenkid lâfızlarından Cerh-Ta’dîl مُتَّهَمٌ†بِالْوَضْعِ râvînin tamamen reddini gerektirir.

7.

Aşağıdakilerden hangisi Selçuklu döneminde kurulan Dârulhadîslerden biridir?

Doğru Cevap: "D" Çankırı Dârulhadîsi
Soru Açıklaması

Selçuklular’ın en dikkat çekici icraatlarından biri, hâkimiyetleri altındaki topraklardaki imar faaliyetleri çerçevesinde medreseler inşa etmeleridir. Anadolu’nun tarihî bölgelerindeki medrese kalıntıları bunun delilidir. Diğer taraftan İslâm coğrafyasında dârulhadîslerin yoğun olarak kurulduğu VII/XIII. asır, Selçuklu hükümdarları I. Alâddin Keykubad ile II. Gıyâseddîn Keyhüsrev dönemine rastlar. Bu asırda Anadolu’da kurulan ilk dârulhadîs, günümüzde Taşmescid diye bilinen Çankırı Dârulhadîsi’dir. Bundan otuz yıl sonra Anadolu’da ikinci dârulhadis Sivas’ta inşa edilmiştir. Sâhibiye (Gökmedrese) veya Çifte Minareli Medrese Dârulhadîsi olarak tınınır. Ardından Selçuklu veziri Sâhib Atâ’nin Konya’da yaptırdığı dârulhadîs ise İnce Minâre Dârulhadîsi olarak anılır. Bundan kırk yıl kadar sonra İlhanlılar döneminde Erzurum’da yapılan dârulhadîs, Ahmediye Medresesi olarak meşhurdur ve 714/1314 tarihli kitabesi günümüze kadar gelmiştir. Selçuklular zamanında daha birçok dârulhadîsin inşa edildiği muhtemel olmakla birlikte, haklarında şimdilik yeterli bilgi mevcut değildir.

8.

Aşağıdaki öğrenim ve öğretim yöntemlerinden hangisinde hadisi hoca okuyup anlatmakta, öğrenci ise dinlemektedir?

Doğru Cevap: "D" Sema
Soru Açıklaması

Terim olarak sema, hadis hocasının (şeyh) hadislerini okuması, talebenin veya talebelerin de bizzat ondan işiterek hadisleri alması anlamındadır. Semâ’ yönteminde hadisi hoca okuyup anlatmakta, öğrenci ise dinlemektedir. 

9.

I. Hz. HaticeII. Hz. AliIII. Hz. ÂişeYukardakilerden hangisi veya hangileri İlk Müslüman Sahâbîlerdendir?

Doğru Cevap: "B" I - II
Soru Açıklaması

Hür erkeklerden Hz. Ebû Bekr, hür hanımlardan Hz. Hatice, çocuk ve gençlerden Hz. Ali, âzadlı kölelerden Zeyd b. Hârise ve kölelerden Bilâl-i Habeşî ilk Müslüman sahâbîlerdir.

10.

ثَقةٌ ثَقة(sikadır, sikadır) şeklindeki Ta’dîl Lâfızları hangi derecedir?

Doğru Cevap: "B" 2. derece
Soru Açıklaması

Aynı veya farklı ta’dîl lâfızlarının tekrarıyla râvînin tam güvenilirliğini gösteren lâfızlar 2. derece, lâfız veya mana yönüyle mübalâğa ifade eden lâfızlar 1. derece, tekrar edilmeksizin güvenilirliği gösteren lâfızlar 3. derece, râvînin zabtında biraz eksiklik olduğunu gösteren lâfızlar 4. derece ve son olarak dördüncü derecenin altında yer alan lâfızlar beşinci derecedir.

11.

Hadis ilminde, senedinde sahabeden sonra bir veya peşpeşe olmayarak, birkaç râvî atlanmış olan hadîse ne ad verilir?

Doğru Cevap: "D" Munkatı
Soru Açıklaması

Munkatı’ Arapçada, kesik ve kopuk anlamına gelir. Hadis ilminde, senedinde sahabeden sonra bir veya peşpeşe olmayarak, birkaç râvî atlanmış olan hadîse denir. Senedde ismi verilmeden “bir adam”, “bir kadın”, “bir hoca” gibi kapalı bir ifadeyle yani mübhem olarak zikredilen râvî de atlanmış sayılır.

12.

Yalan bir haberi rivayet etme hususunda birleşmeleri aklın ve âdetin kabul etmeyeceği kadar kalabalık râvîler topluluğunun kendileri gibi bir topluluktan alıp naklettikleri, görülen ve duyulan bir olayla ilgili hadislere ne ad verilir?

Doğru Cevap: "A" Mütevâtir
Soru Açıklaması

Mütevâtir sözlükte, araya zaman girmekle beraber kesintiye uğramaksızın, devam etmek, birbiri ardınca gelmek anlamındaki v-t-r kökünden gelmektedir. Bir hadis terimi olarak mütevâtir şöyle tanımlanmıştır: “Yalan bir haberi rivayet etme hususunda birleşmeleri aklın ve âdetin kabul etmeyeceği kadar kalabalık râvîler topluluğunun kendileri gibi bir topluluktan alıp naklettikleri, görülen ve duyulan (his ve müşahedeye dayalı) bir olayla ilgili hadislerdir”.

13.

Aşağıda verilenler düşünüldüğünde hangisinin “Müksirûn Sahâbîler”’den olmadığı söylenebilir?

Doğru Cevap: "D" Abdullah b. Amr
Soru Açıklaması

Müksirûn Sahâbîler konusu incelendiğinde Abdullah b. Amr’in müksirûn sahâbîlerden olmadığı söylenebilir. 

14.

Nakil döneminde kitap ve nüshaların güvenilirliği önem arzetmeye başlamıştı. Bu dönemde farklı yollarla gelen bir eserin nüshaları arasında karşılaştırma yapılarak tashih edilmekte ve ………en yakın nüsha ortaya çıkarılmaktaydı. Boşluğa uygun kelime aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

Doğru Cevap: "A" Müellif metnine
Soru Açıklaması

Farklı yollarla gelen bir eserin nüshaları arasında karşılaştırma yapılarak tashih edilmekte ve müellif metnine en yakın nüsha ortaya çıkarılmaktaydı. 

15.
Aşağıdakilerden hangisi tarihte görülen başlıca hadis uydurma sebeplerinden biri değildir?
Doğru Cevap: "A" Meşhur râvîlerden olma hevesi
Soru Açıklaması

Hadis tarihinde görülen uydurma sebeplerinin başlıcaları şunlardır:

İslâm düşmanlığı Irk ve mezhep yanlılığı Maddi yarar elde etme hırsı İslâm’a hizmet arzusu

Doğru cevap A’dır.

16.

Cerh-ta’dîl lâfızlarını derecelerine göre tasnif edip her derecenin hükmünü açıklayan ilk müellif kimdir?

Doğru Cevap: "D" İbn Ebî Hâtim er-Râzî
Soru Açıklaması

İbn Ebî Hâtim er-Râzî, Cerh-ta’dîl lâfızlarını derecelerine göre tasnif edip her derecenin hükmünü açıklayan ilk müelliftir.

17.

Mürüvvet kelimesinin sözlük anlamı aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "D" Yaşlı genç, çocuk, sabi ve cenin
Soru Açıklaması

Sözlükte mertlik, yiğitlik, insanlık, olgunluk ve iffet gibi anlamlara gelir. Istılahta, onurlu yaşama, genel ahlâk ve âdâba uyma ve dinin hoş gördüğü geleneklere saygılı gösterme olgunluğudur.

18.

Aşağıdakilerden hangisi hadis yazımında karşılaşılan problemlerden biri değildir?

Doğru Cevap: "E" Yazımına ikinci asırdan itibaren başlanmış olması.
Soru Açıklaması

Hadislerin yazılması kaybolmalarını önlemek gibi yararlı bir işleve sahip olmanın yanında bu işte ehil olmayanların da el atması gibi olumsuz bir sonuç doğurmuştur. Özellikle o dönemde Arap yazımının yetersiz oluşu tashif ve tahriflere neden olmuştur. Dilin yetersiz oluşuna bir de Arap olmayan Müslümanların hadis yazımına el atması eklenince bazı hataların yapılması da kaçınılmaz olmuştur. Ravilerden değil de direk yazılı kaynaklardan alınması da mevcut hataların yeniden üretilip yayılması sonucunu doğurmuştur. Ancak yazıma ikinci asırda başlanması bu anlamda bir problem değildir. Kaldı ki birinci asırda da hadisler yazılı olarak saklanmaktaydı. 

19.

Üsküdar’da bugün kütüphane olarak kullanılan S¸emsi Paşa Dârulhadîsi kimin döneminde kurulmuştur?

Doğru Cevap: "A" II. Selim
Soru Açıklaması

Üsküdar’da bugün kütüphane olarak kullanılan S¸emsi Paşa Dârulhadîsi, II. Selim döneminde kurulmuştur.

20.

Sahabe, kişisel ve toplumsal düzeyde sorunlarını halledebilmek için kime başvurmaktaydı?

Doğru Cevap: "E" Hz. Muhammed
Soru Açıklaması

Hz. Peygamber, hayatta olduğu sürece kişisel veya toplumsal düzeyde ortaya çıkan her türlü sorunun çözümünde bizzat başvurulan yegâne otorite konumundaydı. O, inen ayetleri söz ve uygulamalarıyla açıklıyor, karşılaştığı soru ve sorunları mevcut ayetler veya yeni gelecek vahiy çerçevesinde çözüme kavuşturuyor, toplumu vahiy doğrultusunda yönetip yönlendiriyordu. Sahabe, kişisel ve toplumsal düzeyde sorunlarını halledebilmek için Hz. Muhammed’e başvurmaktaydı.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.