İslam Ahlak Esasları
Deneme Ara Sınavı 12
1.
 “Fiziki dünyadaki nesnelerde veya herhangi bir hareket olarak bir fiilde iyilik veya kötülük vasfı yoktur. İyilik ve kötülük, nesneler ve fiillerin insan fiilleri ile irtibatı, insan hayatının bir insan hayatının bir parçası olması ile, bu nesnelere vefiillere “yüklenmektedir” cümlesi ne anlama gelmektedir?
Doğru Cevap: "A" Fiiller ve nesnelerin ilişki düzenleri değişince iyilik ya da kötülük sıfatları da değişebilmektedir. 
Soru Açıklaması
fiziki dünyadaki nesnelerde veya herhangi bir hareket olarak bir fiilde iyilik veya kötülük vasfı olmamakta, iyilik ve kötülük, nesneler ve fiillerin insan fiilleri ile irtibatı, insan hayatının bir parçası olması ile, bu nesnelere ve fiillere “yüklenmektedir”; veya bu nesneler veya fiiller bu sıfatları kesb etmekte; ilişki düzenleri değişince, fiillerin ve nesnelerin “sıfatları” da değişmektedir.
2.

İdeal başkan olarak Peygamber'i gören ahlakçı filozof kimdir?

Doğru Cevap: "D" Farabi
Soru Açıklaması

Peygamber'i ideal başkan olarak gören Farabi'dir.

3.

I. Allah'ın sıfatlarının insanda görünmesi

II. Allah'ın isimlerinin insanda görünmesi

III. İnsanın iradeli bir varlık olması

Yukarıdakilerden hangisi insanın Allah'ın halifesi olduğu savını destekleyen ifadeler arasında yer alır?

Doğru Cevap: "A" I, II, III
Soru Açıklaması

Cenab-ı Hakk’ın güzel isimleri vardır. Bu güzel isimler bütün mevcudatta, her türde bir cihetten ta’ayyün ederken, insan türünde bir bütün olarak ancak sonsuz ve sınırsızın, “Mutlak olanın mukayyedde (sınırlı olanda) taayyünü (tikel bir varlık şeklinde ortaya çıkması)” olarak taayyün eder. Bu taayyüne, yani Allah’ın isim ve sıfatlarının insanda görünür hale gelmesi, insanın yer yüzündeki ve diğer varlıklar içindeki konumunu belirler. Bu konuma kısaca “hilafet” denilir ki, insan türü bu cihetten Allah’ın yeryüzündeki halifesidir. İnsanın halife olmasının en önemli ön şartı, insandaki irade ve ihtiyardır. Cenab-ı Hakk mutlak anlamı ile irade sahibidir; O’nun iradesine küllî veya mutlak irade denir. Doğru cevap A'dır.

4.

Yeryüzünde Allah'ı temsil eden varlık aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "E" İnsan
Soru Açıklaması

İnsan, Allah’ın yeryüzündeki halifesidir. İnsanın ahlâki varlık olmasının esasında, onun sahip olduğu özellikler bulunmaktadır. İnsan alternatifler arasından tercihte bulunabilecek, sahip olduğu imkânları geliştirebilecek, ne yaptığını bilebilen, bunlara bağlı olarak da vazifeleri olan ve vazifelerinden sorumlu bir varlıktır. Bu ve bunların yanında sayılamayacak çok özelliği, insanı özel bir varlık haline getirmiştir. İnsanın bu özelliğini ifade etmek için, eşref-ı mahlûkat (=yaratılmışların en şereflisi) ve halifetullah fi’l-arz (=yeryüzünde Allah’ın halifesi) tabirleri kullanılır. Doğru cevap E'dir.

5.
Davranış düzenleri arasında makul bir tercih yapılamayacağını iddia eden, insanların bütün kararlarının nihai olarak eşdeğer/değersiz olduğunu savunan tavra ne ad verilir?
Doğru Cevap: "E" Ahlâki görecilik/ahlâki rölativizm
Soru Açıklaması
6.
Ahlaki değerler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? 
Doğru Cevap: "B" Allah'ın fiilleri ahlaki değerlendirmenin konusu değildir. 
Soru Açıklaması
7.
Aşağıdakilerden hangisi “Hayrı, iyiyi ve varlığa yakın olanı tercihe yatkınlık” anlamına gelmektedir?
Doğru Cevap: "B" İhtiyar
Soru Açıklaması
8.

Peygamber Efendimizi işaret eden ve onda insanlar için “üsve-i hasene” (en güzel örnek) olduğunu söyleyen ayet hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Ahzab
Soru Açıklaması

Peygamber Efendimizi işaret eden ve onda insanlar için “üsve-i hasene” (engüzel örnek) olduğunu söyleyen ayet (Ahzab/33:21) böyledir.

9.
Farabi, İbn Sina ve Gazali'nin en uygun ahlak tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "B" Ahlak, insan nefsinden düşünüp taşınmaya gerek kalmaksızın iyi fiillerin ortaya çıkmasını sağlayan melekedir.
Soru Açıklaması
Farabi, İbn Sina ve Gazali’nin ortak ahlâk tarifine göre ahlâk “insan nefsinden, düşünüp taşınmaya gerek kalmaksızın, bir takım fiillerin ortaya çıkmasını sağlayan
melekedir.”
10.
Aşağıdakilerden hangisi, insanda ahlâk şuurunun gelişmesine katkıda bulunmaktadır?
Doğru Cevap: "C" Melekler
Soru Açıklaması

Melekler, insanların göremediği ama onları gören ve aynı zamanda her cihetten gözeten varlıklar olarak, insanın ahlâki hayatının ve ahlâki şuurunun mühim bir boyutunu teşkil etmektedirler. Meleklerin varlığının farkında olan insan, hiçbir zaman yalnızlık, yapayalnızlık gibi bir sıkıntı ile karşı karşıya kalmayacaktır. İnsanın kendisini yapayalnız hissetmesinin, sadece psikolojik olarak değil, ahlâki cihetten de önemli sorunlar ortaya çıkardığı dikkate alındığı taktirde, mesela her insanın en az iki meleğinin hep yanında bulunduğunu bilmesinin anlamı daha kolay anlaşılabilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

11.

Aşağıdakilerden hangisi Ahlaki Şuur'un temelini oluşturur niteliktedir?

Doğru Cevap: "C" İnsanın kendisinin, diğer insanların, buna bağlı olarak kâinatın önemini fark etmesi
Soru Açıklaması

Ahlâki şuur, insanın kendi kendisinin ve kendisi üzerinden de diğer insanların, buna bağlı olarak da bütün kâinatın ehemmiyetini fark etmesi ile başlar. Her insan önemlidir. İnsanın önemli olması, onun yaptığı ve düşündüğü, inandığı ve bildiği her şeyi önemli kılar. Kendisinin önemli olduğunu fark eden insan, kendisi gibi olan diğer insanların da, en az kendisi kadar veya en azından kendisi gibi ve kendisi kadar önemli olduğunu teslim eder. Doğru cevap C'dir.

12.

I. İsm

II. Birr

III. Seyyie

IV. Hasene

V. Maruf

VI. Münker

Yukarıdaki tabirlerden hangileri Kur'an-ı Kerim'de iyiyi ifade etmek için kullanılır?

Doğru Cevap: "B" II,IV,V
Soru Açıklaması

Kur’an-ı Kerim’de “birr”, “hasene”, “maruf” gibi tabirler iyiyi ifade etmek için “ism”, “seyyie”, “münker” gibi tabirler de kötüyü ifade etmek için kullanılmıştır. Doğru cevap B'dir.

13.
Mu’tezile’nin ahlâk anlayışı bu ekoldeki hangi prensibe dayandırıl­maktadır?
Doğru Cevap: "C" Adalet
Soru Açıklaması
Mu’tezile’nin üzerinde ittifak ettiği beş esas prensip vardır. Ahlâk ilmi açısından bunların en önemlisi adalet ilkesidir.
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.