İslam Ahlak Esasları
Deneme Ara Sınavı 13
1.

İnsanın kendisine ulaşan ilahi hidayet ile kendisindeki hayır cihetini keşfetmesine ne ad verilir?

Doğru Cevap: "A" Hüsn-i İhtiyar
Soru Açıklaması

İnsanın kendisine ulaşan ilahi hidayet ile kendisindeki hayır cihetini keşfetmesine hüsn-i ihtiyar denir

2.

"Yusuf Has Hacip'in Kutadgu Bilig adlı eserinde _______ - ________ ve _______ ilişkisi öne çıkmaktadır." Boşluklara gelmesi gereken ifadeler hangileridir?

Doğru Cevap: "A" mutluluk-erdem-bilgi
Soru Açıklaması

Erdemlerin amacı saadeti yakalamaktır. Bir başka ifadeyle erdemler mutluluğa ulaştırmada araçlardır. Ahla^k ve hukukun hedefi de budur. Hatta siyaset bilimi de bu gayeye hizmet eder. Erdemli bir toplum, dahası erdemli bir hükümdarı İsla^m ahla^kı ekseninde yorumlayan Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig (Mutluluk Bilgisi) isimli eseri konumuzun bir tür tatbiki yönünü temsil edeceği için, bu bağlamda onun düşüncesini somut örnek olması bakımından alabiliriz.

Mutluluk Bilgisi’nde mutluluk-erdem ve bilgi ilişkisi öne çıkmaktadır. Doğru cevap A'dır.

3.

Aşağıdakilerden hangisi İslam Ahlakının ana kaynaklarını ifade eder?

Doğru Cevap: "E" Akıl - Nakil
Soru Açıklaması

İslam Ahlakının kaynakları Kur'an ve Sünnet ve dirayettir yani nakille akıldır.

4.

Aşağıdakilerden hangisi Müslüman düşünürlere göre Allah'ın insanı saf ve temiz olarak cismani ve ruhani olarak yaratmasını ifade etmektedir?

Doğru Cevap: "B" Eşref-i mahlukat
Soru Açıklaması

Müslüman düşünürlerin çoğuna göre Allah insanı saf ve temiz olarak cismani ve ruhani tarafı olan bir eşref-i mahlûkat olarak yaratmıştır.

5.
İnsanın hangi fiili yapacağına ve neyi tercih edeceğine kendisinin karar vermesine ne denir?
Doğru Cevap: "A" İrade özgürlüğü
Soru Açıklaması

İnsanın hür olması, irade özgürlüğü olarak ifade edilir. İrade özgürlüğü, genel olarak, insanın hangi fiili yapacağına ve neyi tercih edeceğine kendisinin karar verebilmesi imkanı olarak tanımlanabilir. İnsan, diğer canlılardan farklı olarak, neyi yapıp neyi yapmayacağına kendisi karar verebilir; bu imkan insanın insan olmasının ön şartıdır. Doğru cevap A'dır.

6.
Aşağıdakilerden hangileri ahlaktaki iyi ve kötü kavramlarının ifadelerinden biri değildir? 
Doğru Cevap: "A" Sorumlu ve sorumsuz 
Soru Açıklaması
Kur’an-ı Kerim’de “birr”, “hasene”, “maruf” gibi tabirler iyiyi ifade etmek için “ism”, “seyyie”, “münker” gibi tabirler de kötüyü ifade etmek için kullanılmıştır. Ahlâk alanında telif edilmiş olan eserlerde iyi ve kötü için çeşitli terimler kullanılmıştır. Hadis eserlerinde belirli bir terminoloji kullanmak yerine, hadislerde geçen kelimelerin daha fazla dikkate alınması, bu eserlerin rivayet özelliği ile doğrudan alakalıdır. Buna karşılık kelam eserlerinde mesele daha çok “hüsün ve kubuh” meselesi olarak ele alınmış; ama duruma göre hayır ve şerr de kullanılmıştır. Özellikle akide kitaplarında iyi ve kötü için kullanılan tabirler “hayır ve şerr”dir. Fakihler teorik tartışma yapmadıkları zaman daha çok “helal” ve “haram” ve bunlarla irtibatlı olan diğer tabirleri kullanmakla birlikte, bu kavramların teorik müzakeresini yaptıkları Fıkıh usulü eserlerinde meseleyi “hüsün ve kubuh” tabirleri ile ele almışlardır. Buna karşılık felsefede daha çok “hayr” ve “şerr” kullanılmıştır.
7.
Muhtaç bir varlık olan insanın ihtiyaçları dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisi farklı bir kategoride ele alınabilir?
Doğru Cevap: "D" Allah'ın hidayeti
Soru Açıklaması

İnsanın muhtaç bir varlık olmasını, doğumundan itibaren hayatını takip ederek daha yakından görebiliriz. İnsan doğduğu andan itibaren nefes almaya, gıdaya ve korunmaya, elbise ve konuta muhtaçtır. Bunların yanında kendisini himaye edecek insanlara, kendisine dili öğretecek, daha doğrusu bütün boyutları ve içeriği ile yaşamayı öğretecek insanlara muhtaçtır. Anne baba, akrabalar, komşular, toplumdaki bütün kurumlar ve bu kurumların işlerken tabi olduğu kurallar, her bir insanın ihtiyaçları arasında bulunmaktadır. Aslında insanın ihtiyaçları oldukça fazladır. Bunların hepsini saymak neredeyse mümkün değildir. Kısaca insanın bir bedene, bedenin canlılığını muhafaza edebileceği fiziki bir çevreye, kendisini sıradan bir canlı olmaktan çıkarıp insan olarak yetiştirecek insani bir çevreye ihtiyacı vardır. İnsan bunlar olmadan varlığını sürdüremez. Ancak insanın bütün bunların ötesinde, kendisini ve bütün bu karşılıkları ile birlikte ihtiyaçlarını da yaratan Cenab-ı Hakk’ın bütün bunları mümkün kıldığının farkında olmaya da ihtiyacı vardır. Bunun da ötesinde her şeyin yaratıcısı ve yöneticisi olan Cenab-ı Hakk’ın hidayetine de ihtiyacı vardır. Bu ihtiyaç özellikle insanın verili şartların ötesine geçip, kendisinde bulunan ihtiyarı, yani hayırlı olana yatkınlığı, daha da güçlendirip geliştirmek ve kendi varoluşunu mükemmelleştirmesi cihetinde ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap D'dir.

8.
"Ahlaki davranışlar peygamberlerden diğer nesillere tevatüren nakledilmiştir. Bunun için bütün insanlıkta ortak bir ahlak anlayışını bulmak mümkündür" ifadesindeki "tevatüren"
Doğru Cevap: "B" Ahlaki davranışın bilfiil uygulanıp gelecek nesillere aktarılmasını 
Soru Açıklaması
9.
İslâm ahlâkını bir mutluluk bilgisi olarak kaleme alan Yusuf Has Hacip’in eserin adı nedir?
Doğru Cevap: "A" Kutadgu Bilig
Soru Açıklaması
Erdemli bir toplum, dahası erdemli bir hükümdarı İslâm ahlâkı ekseninde yorumlayan Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig (Mutluluk Bilgisi) isimli eseri konumuzun bir tür tatbiki yönünü temsil edeceği için, bu bağlamda onun düşüncesini somut örnek olması bakımından alabiliriz.
10.

Aşağıdakilerden hangisi tasavvufta şeytana benzetilen haldir?

Doğru Cevap: "B" Nefis
Soru Açıklaması

Tasavvufta şeytana benzetilen nefis, nefsin henüz terbiye edilmemiş halidir.

11.
Eş’ariliğe göre hayır ve şerrin yaratıcısı kimdir?
Doğru Cevap: "B" Allah
Soru Açıklaması
Eş’ari’ye göre insan, fiillerinin yaratıcısı değildir. Hayır ve şerrin yaratıcısı Allah’tır.
12.

I. Edeb

II. Birr

III. Hüsnü’l-hulk

IV. Âdâb

Hz. Peygamber’in ahlâkı yukarıdaki hangi başlıklar altında tasvir edilmiştir?

Doğru Cevap: "E" I, II ve III
Soru Açıklaması

Ahlâk konuları ilk asırlarda geniş hadis külliyatı içinde, muhtelif başlıklar altında ele alınmıştır. Bu çerçevede Hz. Peygamber’in ahlâkı “edeb”, “birr” ve “hüsnü’l-hulk” gibi başlıklar altında tasvir edilmiştir.

13.

Peygamberlerin insanlara öğrettiği hayat düzenine ne ad verilir?

Doğru Cevap: "B" Din
Soru Açıklaması

Peygamberlerin insanoğluna Allah'tan getirip öğrettikleri yaşama düzenine Din adı verilir ve doğru cevap B'dir.

14.

Aşağıdakilerden hangisi insanın yaratılış sebebi de olan insanı bütün varlıklardan ayıran asıl özelliğidir?

Doğru Cevap: "C" Akıl ve hakikatları idrak gücüdür. 
Soru Açıklaması

İnsan akıllı bir varlıktır. İnsanı bütün varlıklardan ayıran asıl özelliği onun yaratılış sebebi de olan aklı ve hakikatleri idrak gücüdür.

15.

Gözüyle görüp, kulağıyla işitip, anlayıp uygulamaya ne denir?

Doğru Cevap: "B" Müşahede
Soru Açıklaması

Özellikle yaşayan iyi ahlâklı insanlar, yeni yetişen çocuklar ve gençler için, ahlâklı yaşama bilgisinin şehâdet (veya müşâhede yani gözüyle görüp, kulağıyla işitip, anlayıp uygulama) yoluyla ulaşabildikleri tecrübi kaynağıdır

16.

"Hukuk felsefesinin ahlâkı ikame etmesi" anlayışı aşağıdaki düşünürlerden hangisine aittir?

Doğru Cevap: "D" Hegel
Soru Açıklaması

Batı düşüncesinde siyaset ve hukuk düşüncesinin ahlâk felsefesinin bir alt başlığı olarak ele alınması veya Hegel örneğinde görüleceği gibi, hukuk felsefesinin ahlâkı ikame etmesi, modern dönemde ortaya çıkan bir gelişmenin, siyaset merkezli bir oluş ve oluşum sürecinin bir neticesi olarak anlamını ve konumunu kazanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

17.

Hz. Peygamber hakkında söylenen “Onunahlâkı Kur’an idi” sözü kime aittir?

Doğru Cevap: "E" Hz. Ayşe
Soru Açıklaması

Hz. Peygamber kendi hayatında Kur’an-ı Kerîm’i tahakkuk ettirmiş, K.Kerim’de bulunan emir ve yasaklara göre hayatını düzenlemiştir. Bu hususuen güzel ifade eden Hz. Aişe’nin Hz. Peygamber hakkında söylediği “onunahlâkı Kur’an idi” sözüdür.

18.
Aşağıdakilerden hangisi akıl sahiplerini hüsn-i ihtiyarları ile bizzat hayırlara sevk eden ilahi vazdır? 
Doğru Cevap: "B" Din 
Soru Açıklaması
19.

Aşağıdakilerden hangisi İslâm ahlâkının kaynaklarından değildir?

Doğru Cevap: "E" Hurafeler
Soru Açıklaması

İslâm ahlâkının kaynakları Kur’an, sünnet ve daha önce yaşamış ve halen hayatta olan İslâm büyüklerinin eserleri ve örnek hayatlarıdır.

20.
Davranış düzenleri arasında makul bir tercih yapılamayacağını iddia eden, insanların bütün kararlarının nihai olarak eşdeğer veya değersiz olduğunu savunan tavra ne ad verilir? 
Doğru Cevap: "B" Ahlaki görecelik 
Soru Açıklaması
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.