İslam Ahlak Esasları
Deneme Ara Sınavı 9
1.
Aşağıdakilerden hangisi tasavvufta dünya nimetlerine karşı ilgisizliği göstermez?
Doğru Cevap: "A" Diğergamlık
Soru Açıklaması
Tasavvuf ahlâkının temel özellikleri olarak şunlar sayılabilir: Nefs mertebelerine dayalı (nefs-i emmare, levvame, mülheme, mutmaine, raziye, marzıyye, kâmile) nefs tezkiyesi ve terbiyesine özel önem atfetmek. Özel riyazet, uzlet vb. teknikler uygulayarak, ahlâki-manevi gelişimi dinamik ve hiyerarşik bir haller ve makamlar süreci olarak yaşamak. Toplumsal hayata ve dünyevi nimetlere –bunlara bağımlı olmadan da yaşanabileceğini, dolayısı ile bunları mutlaklaştırmanın yanlış olduğunu fark edinceye kadar- nispeten ilgisiz (uzlet, inziva, zühd, hürriyet vb.) kalabilmek, en azından bunların gönlünde yer etmesine izin vermemeye çalışmak.
2.

Davranış düzeninin ilkelerinin neler olduğu ve bunlar arasında da bir düzenin olup olmadığını; varsa bunun keyfiyetini ele alan aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Ahlak Felsefesi
Soru Açıklaması

Davranış düzeninin ilkelerinin neler olduğu ve bunlar arasında da bir düzenin olup olmadığını; varsa bunun keyfiyetini ele alan ahlak felsefesidir

3.

İslâm Ahlâkının temel kavramı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Hayat
Soru Açıklaması

İslâm Ahlâkının temel kavramı, insani varoluşun ön şartı olan, hayattır. Hayat, bütün ahlâki kavramların merkezindedir ve diğer kavramların hepsi hayat dolayısı ile ve hayatla irtibatı içinde anlamını kazanır. Doğru cevap C'dir.

4.
Ahlâk, vicdanın normatif bir biçim kazanmasıdır. Vicdan adalete en yakın kavramdır. Adaletin sesi, hakkın sesine en yakındır. Reziletler veya erdemler İslam ahlak bütünlüğünü tesis edebilmektir.

Yukarıda dindarlık- ahlak ilişkisi ile ilgili verilenlerden hangileri doğrudur? 

Doğru Cevap: "D" I - II - III
Soru Açıklaması

Ahlâk, vicdanın normatif bir biçim kazanmasıdır. Daha doğrusu onun normatifliği varlıkla uyumunu ifşa eder. Çünkü kelime anlamı itibariyle vicdan, varlığı yerli yerince görebilme ve hakkı teslim edebilme anlamına gelen adalete en yakın kavramdır. İlahi iradenin sesini, vecde gelerek duyabilme, varlığı görebilme ve bulabilmedir. Bunun içindir ki, ‘vicdanın sesi’, hakkın sesine en yakındır. İster adalet kavramından; isterse de vicdandan hareketle olsun ahlâk tartışması değer-anlam-varlık-bilgi bütünlüğünü kendinde barındırır. Diyebiliriz ki İslâm ahlâkının bireysel boyutu olarak ifade edebileceğimiz faziletler veya erdemler bu bütünlüğü tesis edebilmektir. Aksine reziletler ise, söz konusu bütünlüğü yakalayamamak; bir bakıma parçalanmışlıktır. Doğru cevap D'dir.

5.

Hz. Peygamber kendi hayatında gerçekleştirdiği fiiller ve dile getirdiği ahlâki ilke ve kurallarla, etrafındaki insanlara, dolayısı ile bütün insanlığa, ne sağlamıştır?

Doğru Cevap: "A" Yeni bir varoluş imkanı
Soru Açıklaması

Hz. Peygamber kendi hayatında gerçekleştirdiği fiiller ve dile getirdiği ahlâki ilke ve kurallarla, etrafındaki insanlara, dolayısı ile bütün insanlığa, “yeni bir varoluş imkanı” sağlamıştır.

6.

Aşağıdakilerden hangisi İslam düşünürlerinin ahlak teorilerinin gruplarına verdiği isimlerdir?

Doğru Cevap: "A" Kuralcı ahlak teorileri - Karakterci ahlak teorileri 
Soru Açıklaması

İslâm düşünürlerinin ahlâk teorilerini farklı şekillerde tasnif etmek mümkünse de biz burada bunları önce iki grup altında toplayacağız: A. Kuralcı ahlâk teorileri; B. Karakterci ahlâk teorileri.

7.
İbadet aşağıdaki erdemlerden hangisine aittir? 
Doğru Cevap: "A" Adalet 
Soru Açıklaması
Adalet Erdemine Dâhil Olan Erdemler: a) Sadâkat b) Ülfet (uzlaşma, kaynaşma) c) Vefâ d) Şefkat e) Yakınlarıyla ilgilenmek, f) Mükâfat g) Müşterek işlerde insaf ve itidal üzerine davranmak h) Herkese karşı dürüst davranmak i) Yakın ve dostlarının sevgisini kazanmak j) Teslim (her şeyi ile ilâhî iradeye dayanmak) k) Tevekkül l) İbâdet
8.

İnsan ile Tanrı arasındaki en güçlü bağın adı nedir?

Doğru Cevap: "C" Sevgi
Soru Açıklaması

İnsanın sevebilme, inanabilme ve güvenebilme yönü, onun ruhunun asıl gücüyle buluşmasını, hatta güncellenmesini temin eder. S¸u halde insan ve Tanrı arasındaki en güçlü bağın adı sevgidir. Sevebilme özelliği, ruhun kendini fark etmesinde önemli bir yer işgal eder. Bu özellikten uzak olan kişi, kendine yabancıdır. Sevgi, insanı kendiyle buluşturmada vazgeçilmez öneme sahiptir. Doğru cevap C'dir.

9.

Davranış düzeninin toplum tarafından benimsenmiş olması cihetiyle fert üzerindeki tesirini ele alan ahlak alanı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "E" Ahlak Sosyolojisi    
Soru Açıklaması

Davranış düzeninin toplum tarafından benimsenmiş olması cihetiyle fert üzerindeki tesirini ele alan ahlak alanı ahlak sosyolojisidir. 

10.

İslam ahlakının (davranışların) temel kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Kuran
Soru Açıklaması

Bu davranış düzeninde sırasıyla Kur’an-ı Kerim, Hz. Peygamber’in uygulamaları ve sahabenin buna fiilî ve kavlî (sözlü) şahadetinin muhtelif cihetlerden kaynak değeri vardır. Bunun yanında bütün Müslümanların tarih boyunca bu kaynakların verili şartlarda nasıl uygulanacağı ve ne gibi neticeler ortaya çıkardığı hususunda gösterdiği gayret ve bu verileri hem nakil, hem tasnif hem de üst bir dil oluşturarak makul bir şekilde uygulama pratiğinin de, sonraki nesiller için kaynak değeri vardır. Doğru cevap A'dır.

11.

Kavramların ıstılahlarla ifade edilmesi için gerekli olan nedir?

Doğru Cevap: "B" Ahlak alanının ilimleşmesini sağlamak
Soru Açıklaması

İsla^m ahla^kını kendisine konu edinen ilmin temel kavramları, onlar özellikle isimlendirilmeden önce de mevcuttu. Mesela irade hürriyeti, insanın sorumluluğu, mükellefiyetleri vs. başından itibaren bütün Müslümanlar tarafından bilinmekte ve dikkate alınmakta idi. Onların “kavramı” veya “kavram olarak hürriyet, sorumluluk ve mükellefiyet” zihinde ve hayatta mevcuttu. Muaz b. Cebel Yemen’e kadı (hakim) olarak görevlendirilirken, onun hürriyeti, mükellefiyetleri ve sorumluluğu hem kendisi hem onu gönderen Hz. Peygamber hem de gittiği yörede yaşayan insanlar tarafından bilinmekteydi. Ancak bu konuda sistematik bir düşünce söz konusu olmadığı için, bunların hiç birisi bir isim alarak veya bunlara isim verilerek ıstılahlar (terimler) ortaya çıkarılmamıştı. Bu kavramların ıstılahlarla ifade edilmesi için, bu alanın sistematik bir şekilde tedvin edilmesi, yani ahla^k alanının ilmileşmesi gerekiyordu. Ahla^k alanının ilmileşmesi kavramların zaman içerisinde isimlendirilerek, bunlarla ahlaki hayatın tasvir, tahlil ve tahkik edilmesi yoluyla gerçekleşmiştir. Doğru cevap B'dir.

12.

Aşağıdakilerden hangisi, İslam-Ahlâk ilişkisi açısından bir Müslümanın çelişkili bulacağı bir durumdur?

Doğru Cevap: "C" Dindar - ahlâksız
Soru Açıklaması

Ahlâkın İslâm dini ile, dinin de ahlâkilik ile zorunlu bir irtibatı vardır. Biz bunu, en azından Müslümanlar için, “dindar, ama ahlâksız” denilemeyeceğini; daha doğrusu, dindar bir müslümanın “ahlâksız” olmasının, aslında çelişik bir ifade olduğunu söyleyerek, dile getirebiliriz. “Dindar ama ahlâksız” ifadesi bir Müslüman için çelişik bir ifadedir; ahlâksız bir insanın Müslümanlığı tartışmalıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

13.

Ahlâk teorileri geliştiren düşünürlerin temel soruları dikkate alarak ortaya koyduğu görüşleri dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisi bunların dışında kalır?

Doğru Cevap: "A" İyiyi ve Kötüyü kişi kendine nasıl uydurmalıdır
Soru Açıklaması

Ahlâk teorileri geliştiren düşünürler şu temel soruları dikkate alarak görüşlerini ortaya koymuşlardır.

1. İnsan nedir?

2. İyi ve kötü fiiller nelerdir?

3. Bir fiili iyi veya kötü yapan özellikler nelerdir?

4. Hangi sebeplerden dolayı iyi davranışlar tercih edilir, kötü davranışlardan da kaçınılır?

5. İyiyi gerçekleştirmek için insan ne yapmalıdır. Doğru cevap A'dır.

14.
İyi ve kötü aşağıdakilerden hangisinin temel kavramlarıdır?
Doğru Cevap: "D" Ahlâk
Soru Açıklaması
İyi ve kötü, ahlâkın en temel kavramlarıdır.
15.
Aşağıdakilerden hangisi İslam ahlakının ana kaynaklarından biridir? 
Doğru Cevap: "D" Akıl ve nakil 
Soru Açıklaması
16.

Bütün ahlâk felsefelerinin temel sorusu aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" İnsanlar arasında davranış düzenini mümkün kılan ilke
Soru Açıklaması

Her bir insanda insan olması bakımından belirli bir davranış düzeni içinde hayatını sürdürmesini sağlayan müşterek bir ilkenin olması gerektiği kabul edildiğinde, bu ilkenin tahakkuk edip etmediği ve nihayet, bu ilkenin hangi ilke olduğu sorusu ortaya çıkar. Hemen hemen bütün ahlâk felsefelerinin temel sorusu budur: İnsanlar arasında davranış düzenini mümkün kılan ilke nedir? Veya hangi ilke insanların hayatlarını belirli bir düzen içinde sürdürmesini mümkün, gerekli, hatta zorunlu kılmaktadır. Doğru cevap D'dır.

17.

Aşağıdakilerden hangisi davranış düzeni olarak nitelendirilen kavramdır?

Doğru Cevap: "C" Ahlak
Soru Açıklaması

Davranış düzeni olarak adlandırılan kavram ahlaktır ve doğru cevap C'dir. 

18.

İnsanlar arasında hangi duygunun kaybedilmesi önemli manevi kayıplardandır?

Doğru Cevap: "C" Utanma
Soru Açıklaması

Kınama ve ayıplama nihai olarak insanda mevcut olan haya duygusu ile doğrudan alakalıdır. İnsanlar arasında utanma ve haya duygusunu kaybetme, önemli manevi kayıplar arasında kabul edilir. Utanmak, bir fazilettir.

“Utanma” ile “çekinme”, zaman zaman birbirine karıştırılır. Utanma bir fazilet iken, çekingenlik genel olarak makbul görülmeyen psikolojik bir haldir. Birisinin “utanmaz” olması, ahlaki kurallar ve faziletler konusunda yeterince hassas olmadığını ifade ederken, “çekingenlik” yapılması ahlaken uygun, hatta arzu edilen şeyleri yapma konusunda ortaya çıkan bir zaafı işaret eder. Doğru cevap C'dir.

19.
Peygamberlerin insanlığa öğrettikleri hayat düzenine ne ad verilir?
Doğru Cevap: "A" Din
Soru Açıklaması
20.

Aşağıdakilerden hangisi dört ana erdem (fazilet) den birisi değildir?

Doğru Cevap: "E" güzellik
Soru Açıklaması

güzellik dört ana erdemden biri değildir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.