İslam Ahlak Esasları
Deneme Final Sınavı 8
1.

Aşağıda verilen alimlerden hangisi "sevgi adaletten üstündür" görüşünü dile getirmiştir? 

Doğru Cevap: "C" Nasırrüddin Tusi
Soru Açıklaması

Nasırüddin Tusi’ye göre de sevgiadaletten üstündür. Hatta adalete ihtiyaç, insanlar arasındaki sevgiyoksunluğundandır. Eğer bireyler arasında yeterince sevgi olsaydı, ne hakkınıverme ne de hakkını almaya ihtiyaç olurdu. Doğru cevap C'dir. 

2.

Aşağıdakilerden hangisi, İslâm dini ve ahlâkında tamamen meşru ve makbul olup, teşvik edilmektedir?

Doğru Cevap: "C" Geçimini helal yoldan temin etmek
Soru Açıklaması

İslâm dini ve ahlâkında, çalışmak, üretmek, kazanmak, mal sahibi olmak, zengin olmak, makul bir refah içinde yaşamak; geçimini helal yoldan temin etmek, daha fazla refah ve huzur içinde yaşamak, kamu ve din yararına harcamalarda bulunabilmek gibi niyetlerle edinildiği ve haram bulaştırılmadığı sürece tamamen meşru ve hatta makbul ve fazlasıyla teşvik edilen şeylerdir. Kötü olan ve yerilen, malı sadece dünyalık niyetlerle edinmek, haram yollarla kazanmak, kötü yollarda harcamak ve malın kendisini ebedi kılacağını zannederek iş meşguliyeti yüzünden ahiretini unutmaktır. Doğru cevap C seçeneğidir.

3.

“Yoldan rahatsızlık verici şeyleri kaldırmak bir sadakadır.” hadisi aşağıdaki ilkelerden hangisi kapsamında düşünülmelidir?

Doğru Cevap: "D" Hilafet İlkesi
Soru Açıklaması

Meskenler ve şehirlerin doğal çevresini imar bağlamında düşünülebilecek bir hadiste de Peygamberimiz “Yoldan rahatsızlık verici şeyleri kaldırmak bir sadakadır.” buyurmuştur.

4.

Aşağıdakilerden hangisi bileşik hastalıklarından olan tembelliğin nedenidir?

Doğru Cevap: "D" Arzu gücünün eksikliği
Soru Açıklaması

Arzu gücünün hastalıkları, eksiklik yönünden tembelliktir. 

5.

Hiçbir baba, çocuğuna güzel terbiyeden daha üstün bir hediye vermişolamaz.” (Tirmizî, “Birr”, 33). bu hadiste ana-babanın çocuklara karşı olan görevlerinden hangisi vurgulanmıştır?

Doğru Cevap: "D" Eğitim hakkı
Soru Açıklaması

bu hadiste vurgulanan ebeveynin çocukların ahlaki eğitimleri noktasındaki görevleridir.

6.

İnsanın ahlaki yönü ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Doğru Cevap: "A" İnsanın maddi ve manevi yönüne ilişkin istek ve arzularında dengeyi gerçekleştirme çabasıdır.
Soru Açıklaması

İnsanın, bu iki yönü arasında ve bu iki yönüne ilişkin istek ve arzularında dengeyi gerçekleştirme çabası, onun ahlâkî yönünü oluşturur. Zaten ahlâkî erdemler, insanın isteklerinde dengeyi yani orta yolu bulmasıyla ortaya çıkar. Doğru cevap A'dır.

7.

Aşağıdakilerden hangisi, "aşırı olmama, ılımlılık, ölçülülük" anlamına gelen kavramdır?

Doğru Cevap: "C" İtidâl
Soru Açıklaması

İslâm dini, insanın hiç bir duygu ve eğilimini yok etmek istememekte; ancak hayatın bütünüyle ölçülü olmasını, ifrat ve tefritten kaçınılması gerektiğini bildirmektedir. Bütün iş ve davranışlarımızda orta yolu tutmak fazilet sayılır. Faziletlerin de esasını teşkil eden huylarda aşırılık (ifrat) ve bunlardan yoksunluk (tefrit) rezilet sayılmıştır. Bu sebeple "itidâl" (ölçü sahibi olmak) son derece önemli kabul edilmiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

8.

İş etiği veya meslek etiği gibi az çok farklı kavramlarla da ifade edilebileniş ahlâkı, Batı dünyasında aşağıdaki hangi tarihten itibaren özellikle önemsenmeye ve sadece dini ve felsefi ahlâk bağlamında değil özellikle iktisadi ve idari bilimler alanında bağımsız bir araştırma konusu ve hatta disiplin olarakgelişmeye başlamıştır?

 

Doğru Cevap: "B" 1960’lardan
Soru Açıklaması

İş etiği veya meslek etiği gibi az çok farklı kavramlarla da ifade edilebileniş ahlâkı, Batı dünyasında da 1960’lardan itibaren özellikle önemsenmeye vesadece dini ve felsefi ahlâk bağlamında değil özellikle iktisadi ve idaribilimler alanında bağımsız bir araştırma konusu ve hatta disiplin olarakgelişmeye başlamıştır. Doğru cevap B'dir. 

9.
Gelenekler Hukuk Ahlak Din Görenekler

Toplumsal hayatı düzenleyen kavramlar hangisinde tam olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "A" II, III ve IV
Soru Açıklaması

Toplumsal hayatı düzenleyen kavramlar hukuk, ahlak ve dindir.

10.

Aşağıdakilerden hangisi çevre sorunlarından biri değildir?

Doğru Cevap: "C" toprak kayması
Soru Açıklaması

Günümüzde artık, toprak kirlenmesi ve erozyonla toprak kaybı, su kirlenmesi ve susuzluktan çölleşme, kirli su nedeniyle oluşan hastalıklar, hava kirliliği ve küresel ısınma, ozon tabakasının delinmesi ve kanser benzeri hastalıklardaki artışlar, yağmur ormanları başta olmak üzere ormanların yok edilmesi ve oralarda yaşayan binlerce bitki ve hayvan türünün neslinin tüketilmesi, fabrika çiftliklerde et tüketimi için yetiştirilen hayvanlara yapılan insanlık dışı muameleler, nükleer ve kimyasal atıkların neden olduğu kitlesel ölümler ve kalıcı hastalıklar, yeryüzü kaynaklarının bir kısım insanlar açlıktan ölürken bir kısmı tarafından adaletsizce ve israf içinde tüketilip yok edilmesi gibi sorunlar, hepimizi etkileyen ve gelecek nesillerimizi de etkileyecek olan çevre sorunlarının sadece birkaç ana başlığın oluşturmaktadır. fakat bunlar arasında toprak kayması çevre sorunlarından biri değildir.

11.

Aşağıdakilerden hangisi İslamiyette beş vakit namazın cemaatle kılınmasının teşvik edilmesi, haftada bir kılınan cuma namazının farz oluşunun amacıdır?

Doğru Cevap: "A" İnsan ilişkilerini geliştirmek ve sosyal bağları güçlendirmektir.
Soru Açıklaması

İslamiyette beş vakit namazın cemaatle kılınmasının teşvik edilmesi, haftada bir kılınan cuma namazının farz oluşunun amacı,insan ilişkilerini geliştirmeye ve sosyal bağları güçlendirmeye yöneliktir.

12.

"doğu da batı da Allah'ındır; nereye dönerseniz Allah'ın yönü orasıdır. Doğrusu Allah her yeri kaplar.." bakara 2/115.

yukarıdaki ayet hangi ilkeyle doğrudan ilgilidir?

Doğru Cevap: "A" Kutsiyet ilkesi 
Soru Açıklaması

sözkonusu ayet kutsiyet ilkesiyle doğrudan bağlantılıdır.

13.

“Allah’a oldukça sevimsiz gelen, ama O’nun helâl kıldığı bir çare .............” olarak nitelemiştir. (Ebû Dâvud, “Talak”, 3).

boşluğa gelmesi gereken nedir?

Doğru Cevap: "C" Boşanma
Soru Açıklaması

“Allah’a oldukça sevimsiz gelen, ama O’nun helâl kıldığı bir çare boşanmaktır” . (Ebû Dâvud, “Talak”, 3)

14.

Aşağıdaki davranışlardan hangisi insanın varlık yapısına daha uygun düşer?

Doğru Cevap: "D" Bedenin ve ruhun ihtiyaçları arasında bir denge gözetmek
Soru Açıklaması

İnsan ruh-beden bütünlüğünden oluşan bir varlıktır. İki kanatlı bir kuş gibi, o, bu iki yönüyle bir bütündür. Bedenî yönü ve ihtiyaçları onun günlük hayatının devamını sağlar, onu dünyaya bağlar. Ruhî yönü ise onun moral ve manevî dünyasını oluşturur, onu ahirete bağlar; yaptıklarının hesabını ahirette mutlaka vereceğini bilerek davranmaya zorlar. Kur’an-ı Kerîm’in algıladığı insan da, salt bedenî ya da ruhi değil, bu varlık bütünlüğüne sahip olan insandır. Zaten dünya-ahiret dengesi de ancak bu varlık bütünlüğüne sahip olan insan tarafından gerçekleştirilebilir. İnsan için önemli olan; bu iki yönüne ilişkin arzu ve isteklerini dengeli bir şekilde gerçekleştirmesidir. Doğru cevap D’dir.

15.

Aşağıdakilerden hangisi Müslüman kişinin davranışlarında rezilet ve kötü huyların çıkmasına sebep olmaktadır?

Doğru Cevap: "A" İfrat ve tefrit
Soru Açıklaması

Müslüman kişi davranışlarında itidâl (orta yol), fazilet ve güzel huyların, ifrat ve tefrit (aşırılık veya bir şeyin yokluğu) ise rezilet ve kötü huyların çıkmasına sebep olmaktadır.

16.

Gazali'ye göre iyi bir tüccarın başarılı bir iş hayatıyla birlikte dinini de koruması ve ahiretini ihmal etmemesi için gerekli olan hususlardan bir değildir? 

Doğru Cevap: "E" Ticaret konusunda, aşırı hırs ve istek içinde olmamak.
Soru Açıklaması

Gazali'ye göre, iyi bir tüccarın başarılı bir işhayatıyla birlikte dinini de koruması ve ahiretini ihmal etmemesi için şu hususlara dikkat etmesi gerekir: 1) Ticarete başlarken, çoluk çocuğunun nafakasını helal kazançla temin etmek, kendisi için istediğini toplumdaki öteki kişiler için de isteyip onlara yardımcı olmak, kendi kazancıyla dinine yardımcı olmak ve benzeri tarzda iyi niyetler taşımalıdır. 2) Sanatında veya ticaretinde kifaye farzlardan bir farzı yerine getirmeye, o toplum için gerekli olan iş alanlarından birindeki bir boşluğu doldurmaya niyet etmelidir. 3) Dünya pazarını ahiret pazarına engel yapmamalıdır. 4) Çarşı-pazarda da Allah’ı sürekli hatırlamayı ve anmayı sürdürmelidir. 5) Ticaret konusunda ölçülü olmalı, aşırı hırs ve istek içinde olmamalıdır. 6) Yalnız haramdan kaçınmakla yetinmemeli, şüpheli işlerden de uzak durmalı, fetvalar yanında kalbine de danışmalı ve kalbinin işkillendiği şeyden vazgeçmelidir. 7) Yaptığı her işin bütün safhalarını gözden geçirmeli, bir gün hepsinden dolayı hesaba çekileceğini unutmamalıdır. Doğru cevap E'dir. 

17.
Amelî güç orta/itidal durumunda olmadığında ortaya çıkan rezilet, aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "A" Zulüm
Soru Açıklaması
Nazari güç orta/itidal durumunda olmadığında: Cehalet Amelî güç orta/itidal durumunda olmadığında: Zulüm Gazap gücü orta/itidal durumunda olmadığında: Korkaklık Şehvet gücü orta/itidal durumunda olmadığında: Ölçüsüzlük

Doğru cevap A seçeneğidir.

18.

Aşağıdakilerden hangisi Kur’an’da rezilet için kullanılan terimlerden biri değildir?

Doğru Cevap: "D" Hasane
Soru Açıklaması

Kur’an’da çirkin ahlâk veya rezilet için dalâlet, fısk, israf ve zulüm gibi terimleri kullanmıştır. Kur’an’da güzel ahlâk veya fazilet için hasene, hidâyet, sıdk, amel-i salih ve ihsan gibi pek çok kavram kullanılmaktadır.

19.

Temel erdemlerden olan iffet erdeminin aşırılığı durumunda ortaya çıkan rezilet aşağıdakilerden hangisidir? 

Doğru Cevap: "B" Günahkârlık 
Soru Açıklaması

Bedenin korunması ve geliştirilmesi için gerekli olan şeyleri sağlama, gereksiz olanlara da ilgisiz kalma erdemine iffet dediğimizi anımsarsak; iffetsizlik ise bir tür ölçüsüzlüktür. Bundan daha çok beden zarar görecektir. Zira ya şehvet eksikliği ya da şehvet hastalığı şeklinde aşırı arzu düşkünlüğü hâsıl olacaktır. Her iki rezilet de bedene zarar verecektir. Beden ve ruh arasındaki dengeyi göz önüne getirecek olursak, bu durumda, bedenden sadır olan bir kötülüğün ruhu da gölgelemesi çok tabii bir durumdur. Bu erdem, şehvet güdüsüne bağlıdır. Fazlalığında günahkârlık, azlığında ise şehvet eksikliği olmaktadır.

20.

Çevre konusunda özellikle üç semavi dine yöneltilen eleştirilerin en önemli nedeni seçeneklerden hangisinde verilmiştir? 

Doğru Cevap: "D" Kainattaki herşeyin insanın hizmetine sunulduğu inancı
Soru Açıklaması

Çevre sorunlarının nedenleri konusundaki özet bilgiyi bitirmeden önce,bu konuda dinlere yönelik bir suçlamayı değerlendirmeden geçmemekteyarar vardır. Bazı Batılı çevreciler, ‘dünyadaki varlıkların insanın hizmetinesunulduğu’ şeklinde Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslâm gibi dinlerin kutsalmetinlerinde yer alan kimi ifadeleri çevre sorunlarının temel nedeni gibigöstermektedirler. Oysa durum tam anlamıyla böyle değildir. ÇünküKur’an’ın belirttiğine göre Dünya da hayvanlar da insana yarar sağlamakla veanlamlarını insanla ilişkileri içinde kazanmakla birlikte, ne Dünya ne dehayvanlar sadece insanlar için yaratılmış değillerdir. Örneğin şu iki ayette budurum açıkça belirtilir: “Allah, yeri canlı yaratıklar için meydanagetirmiştir.” (Rahman/55: 10) Şu ayette ise hayvanlar daha açıkçazikredilmiştir: “Doğrusu suyu bol bol indirmekteyiz. Sonra yeryüzünü iyiceyarmakta ve orada taneli ekinler, üzümler, sebzeler, zeytin hurma ağaçları vebahçelerde koca koca ağaçlı meyveler ve çayırlar bitirmekteyiz. Bunlar sizinve hayvanlarınız için geçimliktir.” (Abese/80: 25-32, Bu ayetler, İslâm çevreahlâkının en merkezi ayetlerinden olsa gerektir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.