İslam Düşünce Tarihi
Deneme Ara Sınavı 23
1.

İslam düşünürleri tarafından, varlığın dış dünyada kendi başına bir gerçeklik olarak bulunması durumuna ne isim verilmiştir?

Doğru Cevap: "C" Ontik
Soru Açıklaması

İsla^m düşünürleri, varlığın dış dünyada kendi başına bir gerçeklik olarak bulunması ile bu varlığın zihnimizde bir kavram ve imge aracılığı ile farklı bir gerçeklik olarak yer alması arasında ayrım yapmışlardır. Biz bu gerçekliğin ilkine (dış dünyadaki haline) ontik, zihnimizde kendisini açmışlık durumuna ontolojik adını vermekteyiz.

2.

Fârâbî hangi eserinde aklın anlamlarını tartışmıştır?

Doğru Cevap: "A" Me’âni’l-akl
Soru Açıklaması

Fârâbî Me’âni’l-akl adlı risalesinde aklın anlamlarını tartışırken aklı önceameli ve nazari olmak üzere ikiye ayırmıştır. Ameli akıl insan davranışlarınıbelirler. Nazari akıl ise duyularla gelen bilgilerin nefis aracılığı ilemükemmelleşmesini sağlar. Nazari aklın duyuları üç aşamada adeta rafineeder

3.

İbn Bâcce’nin ahlak ve siyaset konusundaki görüşleri hangi düşünürle benzerdir?

Doğru Cevap: "B" Farabi
Soru Açıklaması

İbn Bâcce’nin ahlak ve siyaset konusundaki görüşleri özellikle Fârâbî’ye oldukça benzerdir. İnsan fiilinin ortaya çıkışını istek, öfke ve akıl güçlerinin çatışmasında açıklar. Yönetim çeşitlerini bireyin kendisini yönetmesi, ailesini yönetmesi ve şehir yönetimi olmak üzere üçe ayırır. Buna ilaveten Yüce Allah’ın evreni yönetmesini de tedbir kavramı altında inceler. Erdemli yönetim, bozuk yönetim ve bunların karakterlerini açıklamada da Fârâbî’ye oldukça benzerdir.

4.

Aşağıdakilerden hangisi Farabi’nin faziletlerinden değildir?

Doğru Cevap: "D" Dünyevi faziletler
Soru Açıklaması

Dünyevi faziletler Farabi’nin faziletlerinden değildir.

5.

Meşşai okulunun dünya görüşünü oluşturan temel kaynak aşağıdakilerden hangissine aittir?

Doğru Cevap: "D" Aristo
Soru Açıklaması

Meşşâî okulu Aristo felsefi sistemi tarafından belirlenir ve yönlendirilir. Diğer bir ifadeyle felsefî anlamda onların dünya görüşünü oluşturan temel kaynak Aristo felsefesidir.

6.

Fârâbî’nin, İbn Sînâ ve İbn Bâcce’ye atıfta bulunmak için kullandığı ifade aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" Çağdaşlar
Soru Açıklaması

Fârâbî, İbn Sînâ ve İbn Bâcce’ye ise çağdaşlar olarak atıfta bulunur.

7.

Farabi en büyük başarısını hangi alanda göstermiştir?

 

Doğru Cevap: "C" Mantık
Soru Açıklaması

Fârâbî’nin en büyük başarısını mantık alanında gösterdiği kabul edilir. Filozof kendisi öncesindeki bütün Aristo yorumcularının yorumlarını da dikkate alarak Aristoteles’in mantık külliyatını çok detaylı incelemiş, her bir kitabı için şerhler, özetler yapmış, kendisinden önceki yorumcuların çözemedikleri veya anlayamadıkları bütün belirsizlikleri çözümlemiştir

8.

Sezgiye düşünceden daha fazla önem veren filozof aşağidakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" İbn Sina  
Soru Açıklaması

İbn Sînâ'ya göre bilgi sadece düşünceyle elde edilmez: bu konuda daha önemli ve kestirme yol sezgidir. Bu bakımdan filozofun sezgiye düşünceden de fazla önem verdiği söylenebilir. Çünkü konu iyice incelenirse bilgi değeri taşıyan önermelerin bu husustaki kabiliyeti gelişmiş kişilerin sezgilerine dayandığı görülür. 

9.

Aşağıdakilerden hangisi Kindî'nin  felsefe alanında yazdığı kitaplardan biridir?

Doğru Cevap: "A" Kitâb fi’l-felsefeti’l-ûlâ
Soru Açıklaması

Felsefe alanındaki kitapları: 1. Kitâb fi’l-felsefeti’l-ûlâ: Felsefe alanındayazdığı en hacimli eserdir.

10.

Akıl yürütmeyi temel alan rasyonalist felsefeye karşı mistik tecrübe ve deruni sezgiye dayanan düşünceyi savunan okul aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" İşrâkî okul
Soru Açıklaması

XII. yüzyıla kadar İslâm Dünyasında en yaygın felsefe okulu Meşşâilikti. Bu yüzyılda Meşşâîliğe karşı İşrâkî okul tarafından eleştiriler getirilir. Okul Şehâbeddin es-Sühreverdî (ö. 587/1191) tarafından kurulmuştur. İşrâk okulu Meşşai bilginin kaynağı olarak akıl yürütmeyi temel alan rasyonalist Meşşâî felsefeye karşı mistik tecrübe ve deruni sezgiye dayanan düşünceyi savunur. İşrâkiler kesin bilgiye ulaşmada mantıkî kanıtlama ve çıkarımların yetersiz olduğunu savunur. Bu okula göre işrak, epistemolojik açıdan akıl yürütmeye veya bir bilgi vasıtasına gerek kalmadan bilginin doğrudan içe doğmasıdır. İşrak bir iç aydınlanma, keşf ve zevke deruni bilgidir. Ontolojik açıdan ise işrak, Nurlar nurundan aşağıya doğru nurların derecelenmesi ve varlığın zuhur edip gerçeklik kazanmasıdır.

11.

Aşağıdakilerden hangisi İbn Sina’nın eserlerindendir?

Doğru Cevap: "B" Dânişname-i Ala'î
Soru Açıklaması

Dânişname-i Ala'î İbn Sina’nın eserlerindendir.

12.

Aşağıdakilerden hangisi İslâm düşüncesini oluşturan yabancı kaynaklardan biri değildir?

Doğru Cevap: "A" Budist düşünce
Soru Açıklaması

İslâm düşüncesinin beslendiği yabancı kaynaklar içinde Budizm düşüncesi yoktur. Doğru yanıt: A'dır.

13.

Aşağıdakilerden hangisi dinde inanma eyleminin kendine özgü karakterik özelliklerinden birisidir?

Doğru Cevap: "D" Dini metinlerin otoritesine itaat etmek
Soru Açıklaması

İnanma eylemi daha çok dini metinlerin otoritesine dayalı bir itaat şeklinde ortaya çıkar. Diğer seçenekler düşünmenin karakteristik özellikleridir.

14.

İbn Bâcce şerh yazım tekniklerinde kimi model almaktadır?

 

Doğru Cevap: "C" Fârâbî  
Soru Açıklaması

İbn Bâcce şerh yazım tekniklerinde Fârâbî’yi model almaktadır.

15.

Aşağıdakilerden hangisi dinde inanma eyleminin kendine özgü karakteristik özelliklerinden birisidir?

Doğru Cevap: "D" Dini metinlerin otoritesine itaat etmek
Soru Açıklaması

İnanma eylemi daha çok dini metinlerin otoritesine dayalı bir itaat şeklinde ortaya çıkar. Diğer seçenekler düşünmenin karakteristik özellikleridir.

16.

Aşağıdakilerden hangisi Meşşâî felsefesini temsil eder?

Doğru Cevap: "A" İbn Rüşd
Soru Açıklaması

İşrâkî okulun temsilcileri arasında şunlar sayılabilir: Sühreverdi, Şehrezûrî, Kutbüddîn-i Şîrâzî, Celâleddin ed-Devvânî ve Molla Sadra. Molla Sadra, ansiklopedik mahiyetteki el-Esfârü'l-erba‘a adlı eserinde yer yer üstadını da eleştirerek bu akıma yeni bir yön ve dinamizm kazandırmıştır. Öte yandan İbn Rüşd Meşşâî felsefesini temsil eder. Doğru cevap A şıkkıdır.

17.

İbn Bâcce’nin insanı akli yetkinliklerine göre derecelendirirken ifade ettiği, yetkinlik bakımından en yüksek seviyede olan mertebe aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" Su’edâ
Soru Açıklaması

İbn Bâcce insanları aklî suretleri elde etmelerine ve buna bağlı olarak oluşan akli yetkinliklerine göre derecelendirir. Yetkinlik bakımından en yüksek mertebe Su’edâ mertebesidir.

18.

Hangisi İslam düşüncesinin kapsamları arasında yer almaz?

Doğru Cevap: "E" Sosyal Felsefe
Soru Açıklaması

İslâm düşüncesinin kapsamını şöyle belirleyebiliriz: Kuramsal Felsefe (mantık ve metafizik); Pratik (Amelî) Felsefe (hukuk, siyaset, ahlâk ve iktisat felsefeleri); Kelâm; Tasavvuf; Bilim Felsefesi, Sanat Felsefesi; Din Felsefesi; Dil Felsefesi ve Tarih Felsefesi.

19.
Latin dünyasında “commentator” unvanı ile tanınan Endülüslü filozof kimdir? 
Doğru Cevap: "B" İbn Rüşd 
Soru Açıklaması
İbn
20.
Aşağıdakilerden hangisi İbn Tufeyl’in savunduğu felsefe anlayışının özelliklerinden değildir?
Doğru Cevap: "D" Felsefede  materyalist düşünce biçimi yeterlidir.
Soru Açıklaması

İbn Tufeyl’e göre meşrikî hikmet teorik akıl yürütmeyle yetinmez. Sadece akıl yürütme ve araştırma en yüksek yetkinlik derecesine ulaşmak için yeterli değildir. İnsanın duygu dünyasında yaşamış olduğu manevi tecrübeleri ihmal edilmemelidir. Müşahede, zevk, huzur ve ruhi tecrübe önem kazanır. İbn Tufeyl kesin hakikate ve mutluluğa ulaşmada tasavvuf ehlinin vurguladığı yöntemi öne çıkarır. Doğru cevap D şıkkıdır.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.