İslam Düşünce Tarihi
Deneme Final Sınavı 28
1.

Aşağıdakilerden hangisi İbn Rüşd'ün küçük şerhlerindendir? 

Doğru Cevap: "A" Kitâbü'n-Nefs
Soru Açıklaması

Küçük şerhler asıl metni belli atlama ve haziflerle içerik olarak okuyucusuna aktarır. Mesela Kitâbü'n-Nefs bunun örneğidir. Burada İbn Rüşd Aristo’nun kendinden önceki filozofların nefse dair görüşlerini değerlendirdiği De Animası’nın birinci bölümünü içerik olarak da hazfeder. Aristo öncesi döneme ait tarihsel bilgi yığınını aktarmamayı tercih eder. Doğru cevap A şıkkıdır. 

2.

Aşağıdakilerden hangisi İslam düşüncesinin Batı’ya geçiş yollarından değildir?

Doğru Cevap: "E" Batının eğitime bakış açısının İslam ülkelerinden farklı olması
Soru Açıklaması

Batı eğitim şekli olarak İslam ülkelerini taklit etmiştir. İslâm medreselerini taklit yolu ile ilk Batı üniversiteleri kuruldu. Binaların mimarî tarzı, ders programları, öğretim metodları tamamen medreselerin taklidi idi.

3.
Aşağıdakilerden hangisi İslam düşünce okulları arasında sayılamaz?
Doğru Cevap: "D" Hadis
Soru Açıklaması
4.

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Dönemi’nde Pozitivist yaklaşımı temsil eden düşünürlerden birisidir?

 

Doğru Cevap: "D" Rıza Tevfik
Soru Açıklaması

Osmanlı Dönemi’nde Pozitivist yaklaşım en belirgin şekliyle Rıza Tevfik tarafından temsil edilmekteydi.

5.

Tehâfüt geleneğinin ortaya çıkış nedenleri incelendiğinde bunların en başında ne gelmektedir?

Doğru Cevap: "C" Felsefe-Din ilişkisi
Soru Açıklaması

Tehâfüt geleneğinin ortaya çıkış nedenleri incelendiğinde bunların en başında felsefe - din ilişkisi görülür. Bu açıdan Tehâfüt geleneğinin felsefe -din ilişkisi üzerine inşa edilmiş olduğu söylenebilir.

6.

Gazzali’den sonra gelen ve felsefe ile kelâmı birleştiren düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" Fahreddin Razî
Soru Açıklaması

Gazzâlî’den sonra gelen Fahreddin Razî (ö.1209), felsefe ile kelâmı birleştirmiştir. Felsefeyi kelâma katarak, kelâmın meşruluğundan hareketle felsefi konuları kelam içinde okumak da bir ölçüde meşrulaşmıştır.

7.

Aşağıdakilerden hangisi göçebe hayatının özelliklerinden değildir?

Doğru Cevap: "B" Bağımlılık  
Soru Açıklaması

İhtiyaçlarını karşılamalarına bağlı olarak  oluşan yaşam şartlarının göçebelerde oluşturduğu temel özellikler şunlardır: 1) Özgürlüğe düşkünlük, 2) güçlü asabiyet, 3) doğal ve dayanıklı olmaları, 4) işlerini kendileri görmeleri, 5) cesaret, 6) iyiliğe daha meyyal olmaları. 

8.

Aşağıdaki eserlerden hangisi Elmalılı Hamdi Yazır’a ait değildir?

Doğru Cevap: "C" Safahat
Soru Açıklaması

Elmalılı Hamdi Yazır’ın eserleri; “1- Hak Dini Kur'an Dili. 2. İrşâdü'l-Ahlâf fî Ahkâmi'l-Evkaf. 3. Hz. Muhammed'in Dini İslâm. 4. Metâlib ve Mezâhib 5. İstintâcî ve İstikrâî Mantık” şeklindedir. Safahat ise Mehmet Âkif Ersoy’a aittir.

9.

Aşağıdakilerden hangisi felsefeler ve kelamcılar sisteminde telif edilmek istenen unsurlardan biri değildir?

Doğru Cevap: "C" Kader ve Kaza inancı gerçek midir?
Soru Açıklaması

İslâmiyet’te dinle felsefeyi uzlaştırmaya çalışanlar dinden felsefeye doğru olmak üzere Kelamcılarla, felsefeden dine doğru olmak üzere Filozoflardır. İki sistemde telif edilmek istenen unsurlar şunlardır: Âlem ezelî ve ebedî midir? İki Allah mümkün müdür? Allah’ın zatı ve sıfatları nedir? Allah tarif edilebilir mi? Allah zatını, gayrını ve cüz’îleri bilir mi? Gök canlı mıdır? Gök ruhları cüz’îleri bilir mi? Ruh nedir? Cesetler dirilir mi? Mucize mümkün müdür?

10.

Ahmet Naim’in en dikkat çeken ve üzerinde tartışılan eseri “.......................................................”dir. O burada bir taraftan İslâm kardeşliğini zedeleyecek ırkçı bir çıkışı tenkit ederken bir taraftan da Türkçülüğün Esasları üzerine eleştiriler getirmiştir.

Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Doğru Cevap: "B" İslâm’da Daava-yı Kavmiyye
Soru Açıklaması

Ahmet Naim’in en dikkat çeken ve üzerinde tartışılan eseri “İslâm’da Daava-yı Kavmiyye”dir. O burada bir taraftan İslâm kardeşliğini zedeleyecek ırkçı bir çıkışı tenkit ederken bir taraftan da Türkçülüğün Esasları üzerine eleştiriler getirmiştir. 

11.
İbn Miskeveyh’e göre tarihçi aşağıdakilerden hangisini yapmamalıdır?
Doğru Cevap: "C" Hurafe ve rivayetleri aktarmalı
Soru Açıklaması

Tarihçi hayal veya gerçek olmayan hadiselerle hakiki tarihi olayları karıştırma temayülüne karşı tedbir almalıdır. Bilgilerini toplarken eleştiri yöntemini bu amaçla titizce kullanmalıdır. İbn Miskeveyh hurafe  ve  aslı astarı olmayan rivayetleri aktaran tarihçileri ciddi bir şekilde eleştirir. Bu rivayetleri aktarmanın hiç kimseye bir faydası olmadığını ısrarla vurgular. Doğru cevap C'dir.

12.

Felsefi metotla dini savunanları kimler temsil etmektedir?

 

Doğru Cevap: "D" Kelamcılar
Soru Açıklaması

Felsefi metotla dini savunanları kelamcılar temsil etmektedir.

13.

İbn Haldun tarafından oluşturulan “devletin geçirdiği döngüsel aşamalarının” hangisinde siyasi istikrar sağlanmaktadır?

Doğru Cevap: "C" İmar dönemi
Soru Açıklaması

İmar dönemi: Bu aşamada siyasi istikrar sağlanır. Vergiler düzenli olarak toplanır. Asker sınıfına ve ülkenin imarına odaklanılır. Yönetimde görev alanlar büyük bağış ve hediyelerle mükâfatlandırılır. İnsanlar servet edinmeye başlar. Ülkede yüksek binalar ve prestijli yapılar yapılmaya başlar. İbn Haldun dönemi devletin en yetkin noktası olarak görür. Fakat diğer taraftan bu dönem aynı zamanda düşüşün de başladığı dönemdir.

14.
Aşağıdakilerden hangisi işraki okulun kurucusudur?
Doğru Cevap: "D" Suhreverdî
Soru Açıklaması

İşraki okul Şehâbeddin es-Sühreverdî (ö. 587/1191) tarafından kurulmuştur.

15.

Muhammed Abduh'la birlikte müslümanları Batı'nın sömürgeciliğine karşı harekete geçirmeyi hedefleyen Arapça basılan ve İngilizler tarafından Mısır ve Hindistan’da yasaklanan gazetenin adı nedir?

Doğru Cevap: "B" El-Urvet el-Vuskâ
Soru Açıklaması

Muhammed Abduh'la birlikte müslümanları Batı'nın sömürgeciliğine karşı harekete geçirmeyi hedefleyen Arapça haftalık bir gazete olan El-Urvet el-Vuskâ'yı çıkardı. Çok geçmeden İngilizler gazeteyi Mısır ve Hindistan'da yasakladılar.

16.

Theodosius hangi yıllar arasında imparatorluk yaptı?

Doğru Cevap: "E" 375-395
Soru Açıklaması

İmparator Theodosius (375-395) -herkesin önünde- kilise yetkilisi Milanolu Ambrosius karşısında günah çıkardı. Böylece Hıristiyanlık devletle beraber var olma imkânını elde etti.

17.
Aşağıdakilerden hangisi Ümran ilmine sahip tarihçilerin özelliklerinden değildir?
Doğru Cevap: "D" Tarihi rivayet ilimleri içerisinde ele alırlar.  
Soru Açıklaması

Ümran ilmine sahip olan tarihçilerin özellikleri bunlardır:

Rivayetleri Ümran ilmi zemininde tahkik eder.

Tarihi olaylar arasında sebep-sonuç ilişkisi kurar.

Tarihi hikemi ilimler içerisinde değerlendirir.

Tarihi olaylardaki genel ilkeleri tespit etmeye çalışır.

18.

Vahdet-i vücud hakkında ayrıntılı bilgi için okunabilecek ''Vahdet-i Vücud ve Esasları'' isimli eser kimindir?

Doğru Cevap: "E" Sadreddin Konevi
Soru Açıklaması

''Vahdet-i Vücud ve Esasları'' isimli eser Sadreddin Konevi’nindir.

19.

Aşağıdakilerden hangisi sembolik dil aracılığıyla kendi düşüncelerini halkın dikkatine sunmaya çalışmıştır?

Doğru Cevap: "A" İbn Sina
Soru Açıklaması

Kavramsal dilin anlaşılması, ilgili alanda yeterli birikime sahip olmayanlara zor geldiği kadar yanlış anlamaya da yol açmaktadır. Filozoflar, İslâm toplumlarında felsefenin genel olarak sevilmemesinin en büyük nedenini felsefi dilin soyut kavramsal yapısına bağlarlar. Bu yüzden İbn Sina ve İbn Tufeyl gibi bazı filozoflar sembolik dil aracılığıyla kendi düşüncelerini halkın dikkatine sunmaya çalışmışlardır.

20.
Aşağıdakilerden hangisi İbn Rüşd’ün fıkha dair yazdığı hukuk kitabıdır?
Doğru Cevap: "C" Bidâyetü'l-müctehid ve nihayetü'l-muktesıd
Soru Açıklaması

Bidâyetü'l-müctehid ve nihayetü'l-muktesıd, İbn Rüşd'ün fıkha dair mukayeseli bir hukuk kitabıdır. İbn Rüşd’ün felsefi analiz kabiliyetini fıkıh alanında sergilemiş olduğu bir eseridir. Doğru cevap C şıkkıdır.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.