İslam Düşünce Tarihi
Deneme Final Sınavı 39
1.

Aşağıdaki geleneklerden hangisinde mevcut bir genel dünya görüşü içinde metinler ve metinlerde ele alınan konular yeniden konumlandırılmaktadır?

Doğru Cevap: "C" Şerh ve Haşiye  
Soru Açıklaması

Şerh ve haşiye geleneği, basitçe bazı metinlerin kısmen yorumlanarak ve açıklayıcı notlar eklenerek yeniden bilimsel tedavüle (dolaşıma) sokulması değildir. O daha ziyade mevcut bir genel dünya görüşü içinde metinlerin ve metinlerde ele alınan konuların yeniden konumlandırılması olayıdır. 

2.

“Müslümanların inançları içinde Hıristiyanlıkta olduğu gibi aklı esaretin ayak bağı edecek sırlı şeylere tesadüf edilmez. Bir Müslüman, oluşun hakikatlarını düşünmekten men edilemez, bilakis kuru bir imanla iktifa edip iç ve dış dünyaların, göklerin ve yerin sayısız ve sonsuz hakikatlarını ve sırlarını düşünmekten atıl olanları kötüleyen ayetler pek çoktur...” görüşünü İslâmiyet’in Esasları, Mazisi ve Hali eserinde ifade eden yazar kimdir?

Doğru Cevap: "E" İsmail Hakkı İzmirli
Soru Açıklaması

İsmail Hakkı İzmirli ,“İslâmiyet’in Esasları, Mazisi ve Hali” başlıklı makalesinde ise şu görüşlere yer verir. Müslümanların inançları içinde Hıristiyanlıkta olduğu gibi aklı esaretin ayak bağı edecek sırlı şeylere tesadüf edilmez. Bir Müslüman, oluşun hakikatlarını düşünmekten men edilemez, bilakis kuru bir imanla iktifa edip iç ve dış dünyaların, göklerin ve yerin sayısız ve sonsuz hakikatlarını ve sırlarını düşünmekten atıl olanları kötüleyen ayetler pek çoktur.

3.
Stoacı (üstüvânî) lakâbıyla anılan Osmanlı düşünürü aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "B" Mehmed Efendi
Soru Açıklaması
4.
İslam felsefesinin, batı felsefesine olan katkıları hangi alanda olmuştur?
Doğru Cevap: "E" Metafizik, mantık, ahlak felsefesi, bilim felsefesi, psikoloji ve musiki.
Soru Açıklaması

İslâm felsefesinin batı felsefesine katkıları şu alanlarda olmuştur. Metafizik, mantık, ahlâk felsefesi, bilim felsefesi, psikoloji ve mûsiki.

5.

Felsefi metotla dini savunanları kimler temsil etmektedir?

Doğru Cevap: "D" Kelamcılar
Soru Açıklaması

Felsefi metotla dini savunanları kelamcılar temsil etmektedir.

6.

Nurettin Topçu hangi düşünceyi tercih etmiş ve benimsemiştir?

Doğru Cevap: "C" Sosyalizm  
Soru Açıklaması

Topçu’nun sosyalizmi, pozitivist anlamda bilimsel (Marxist) bir sosyalizmden ziyade, “etik bir seçim olarak sosyalizm” görüşüne daha uygun olan ahlâkçı bir sosyalizmdir ve diğer bütün sistemlerden daha fazla komünizm karşıtıdır.

7.

Aşağıdakilerden hangisi Kindi’nin Latinceye çevrilen bir eseri değildir?

Doğru Cevap: "C" Kiâbu’t-Tuffâha
Soru Açıklaması

Kiâbu’t-Tuffâha Kindi’nin İbraniceye çevrilen bir eseridir.

8.

Felsefeyi, insanın kapasitesi ölçüsünde sahip olduğu ve ebedî küllî şeylerin hakikatlerinin mahiyetlerinin ve sebeplerinin bilgisi olarak tanımlayan İslam filozofu kimdir?

Doğru Cevap: "C" Kindî
Soru Açıklaması

Kindî: “Felsefe, insanın kapasitesi ölçüsünde sahip olduğu ve ebedî küllî şeylerin hakikatlerinin mahiyetlerinin ve sebeplerinin bilgisidir.” Bu tarifte felsefe, nesnelerin mahiyetlerinin ve nedenlerinin bilinmesi olarak anlatılıyor.

9.
Gazzâlî'nin Makâsıt'ında "akıl ve dinle çelişmeyen, inkârı imkansız"  şeklinde tanımladığı felsefi ilim aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "B" Riyaziyât
Soru Açıklaması

Gazzâlî Makâsıt'ında Riyaziyâtı "matematik ve geometri olup, bunların akıl ve dinle çelişen hiçbir yönleri yoktur. Bunların inkârı imkânsızdır." şeklinde tanımlamaktadır.

10.

Aşağıdaki batı düşünürlerinden hangisi Kindî’nin akıl teorisini kabul etmiştir?

Doğru Cevap: "B" St. Thomas d’Aquine
Soru Açıklaması

Birçok Hıristiyan filozofu, Kindî’yi ismen zikrederek, ondan etkilenmişlerdir. XIII. yüzyılda Kindî’den etkilenenler arasında meşhur St. Thomas d’Aquine, Summa contra Gentiles adlı eserinde Kindî’nin akıl teorisini kabul etmiştir.

11.

Estetik imar bilincini yönlendiren alanlarda (kelamcı, mutasavvıf, fıkıhçı, felsefeci, hat vs.) üretim yapan Osmanlı düşünürlerinin hangi Yunan düşünürün ‘asıl-kopya’ ikiliğine dayalı felsefe yapma tarzını sürdürdüğü söylenebilir?

Doğru Cevap: "A" Platon  
Soru Açıklaması

Estetik imar bilincini yönlendiren temel unsurlarda üretim yapan Osmanlı düşünürlerinin kabaca Platoncu ‘asıl-kopya’ ikiliğine dayalı felsefe yapma tarzını sürdürdükleri söylenebilir.

12.

Sezgiye düşünceden daha fazla önem veren filozof aşağidakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" Ibni sina
Soru Açıklaması

İbn Sînâ'ya göre bilgi sadece düşünceyle elde edilmez: bu konuda daha önemli ve kestirme yol sezgidir. Bu bakımdan filozofun sezgiye düşünceden de fazla önem verdiği söylenebilir. Çünkü konu iyice incelenirse bilgi değeri taşıyan önermelerin bu husustaki kabiliyeti gelişmiş kişilerin sezgilerine dayandığı görülür.

13.

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Dönemi’nde Sosyolojik pozitivist yaklaşımını temsil eden düşünürlerden birisidir?

Doğru Cevap: "E" Ziya Gökalp
Soru Açıklaması

Osmanlı Dönemi’nde sosyolojik pozitivist yaklaşım en belirgin şekliyle Ziya Gökalp tarafından temsil edilmekteydi.

14.
Batılı bazı filozofların da benimsediği "ruhların ittisali teorisi” hangi Müslüman filozofa aittir?
Doğru Cevap: "A" İbn Bacce
Soru Açıklaması

İbn Bâcce’nin Batılı Hıristiyan ve Yahudi filozoflara tesiri, diğer İslâm filozoflarına nazaran daha çok bir sahada olmuştur. En çok tanınan görüşü, ruhların ittisali teorisidir. Bunu en çok benimseyen Batılı Yahudi filozofu Moise de Narbonne’dur. Genelde bütün İbn Rüşdçü Batılı Hıristiyan ve Yahudi filozoflar İbn Bâcce’nin fikirlerini de benimsemişlerdir. Ancak onlar, İbn Bâcce’nin genel felsefesini daha sonra İbn Rüşd tarafından daha açıklıkla ele alınmasından dolayı, doğrudan İbn Bâcce’ye atıfla yetinmişlerdir. Doğru cevap A seçeneğidir.

15.

Aşağıdakilerden hangisi ıssız bir adada hayata gelen bir insanı temsil etmektedir?

Doğru Cevap: "E" Hay
Soru Açıklaması

Hay ıssız bir adada hayata gelen bir insanı temsil etmektedir. İbn Tufeyl Hay’yın adada hayatının başlamasıyla ilgili iki tane teori ileri sürer. Bir tanesi Hay’yın yandaki bir adadan bırakılmasıdır. İkinci teori ise Hay’yın tropikal bir bölgede toprağın mayalanması ve nefesin üfürülmesi ile canlılık kazanmasıdır. Hay’yın adada dünyaya gelişinden sonraki dönemi gözden geçirdiğimizde ise onun duyu, gözlem, deney, doğayı taklit ederek, tikel mukayeseler ile akıl yürütmeyle varlığını devam ettirdiğini ve yaşam biçimlerini iyileştirip değiştirdiğini görürüz.

16.

Gerek Kur’an tefsirindeki yorumları ve gerekse de başka hususlarda (özellikle hilafetin kutsal olmadığı hakkındaki görüşleri nedeniyle) modern Türkiye’de birçok Müslüman aydını etkilemiş olan kişi kimdir?

Doğru Cevap: "D" Elmalılı Hamdi Yazır
Soru Açıklaması

Hamdi Yazır, gerek Kur’an tefsirindeki yorumları ile ve gerekse de başka hususlarda (özellikle hilafetin kutsal olmadığı hakkındaki görüşleri nedeniyle) modern Türkiye’de birçok Müslüman aydını etkilemiştir.

17.

Aşağıdakilerden hangisi Harun Reşid’in ona mekanik bir çalar saat göndermesiyle Batı’da İslâm bilimine karşı hayranlık yaratılmasına yol açan kişidir?

Doğru Cevap: "B" Şarlman
Soru Açıklaması

Batı ile diplomatik ilişkilerde ilk olay Harun Reşid ile Şarlman arasında cereyan etmiştir. Bilindiği gibi Harun Reşid ona mekanik bir çalar saat göndermişti; bu olay Batı’da İslâm bilimine karşı hayranlık yaratmıştı.

18.

İlk Müslüman filozof kimdir?

Doğru Cevap: "B" Kindi
Soru Açıklaması

İlk Müslüman filozof ve bilim adamı Kindî’nin bilimci ve filozof olarak Batı düşüncesine ve bilimine o kadar etkisi olmuştur ki, büyük Latin düşünce tarihçisi G.Cardano, De Subtilitate adlı eserinde onun kendi devrine kadar gelip geçen dünyanın en meşhur on iki harikasından biri olduğunu zikreder. Batı’da Latinler arasında Alkindus olarak meşhurdur.

19.

Aşağıdakilerden hangisi düşünür olmanın temel şartını bilgi aktarımından ziyade şahsi görüş ve içtihatlar geliştirmeye bağlamaktadır?

Doğru Cevap: "B" Bedreddin Simavi
Soru Açıklaması

Temel İslâmi ilimlerin yanı sıra mantık, felsefe ve astronomi gibi alanlarda eğitim gören Bedreddin Simavi (Şeyh) hem fıkıh hem de tasavvuf felsefesi alanında yazdığı eserlerle ilmi önem kazanmış bir düşünürdür. Düşünür olmanın temel şartını bilgi aktarımından ziyade şahsi görüş ve içtihatlar geliştirmeye bağladığı için eserlerinde kendi şahsi yaklaşımı ön plandadır.

20.

Mehmet Akif Ersoy’un yazdığı İstiklal Marşı aşağıda verilen tarihlerin hangisinde TBMM’de milli marş olarak kabul edilmiştir?

Doğru Cevap: "B" 1921
Soru Açıklaması

12 Mart 1921’de İstiklâl Marşı TBMM’de millî marş olarak kabul edilmiştir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.