İslam Düşünce Tarihi
Deneme Final Sınavı 47
1.

Nurettin Topçu hangi düşünceyi tercih etmiş ve benimsemiştir?

Doğru Cevap: "C" Sosyalizm
Soru Açıklaması

 Topçu’nun sosyalizmi, pozitivist anlamda bilimsel (Marxist) bir sosyalizmden ziyade, “etik bir seçim olarak sosyalizm” görüşüne daha uygun olan ahlâkçı bir sosyalizmdir ve diğer bütün sistemlerden daha fazla komünizm karşıtıdır.

2.

Molla Fenari için verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? 

Doğru Cevap: "C" Şerh-i İsagoci adlı dini kitabın yazarıdır.
Soru Açıklaması

A, B, D,E seçenekleri Molla Fenari’nin özellikleri arasındadır. Ancak C seçeneğinde Şerh-i İsagoci adlı eseri yazmakla beraber bir dini kitap değildir. Kitap medreselerde okutulan bir mantık kitabıdır.

3.

İşrâki Okul Şehâbeddin es-Sühreverdî tarafından ne zaman kurulmuştur?

Doğru Cevap: "A" ö. 587/1191
Soru Açıklaması

İşrâki Okul Şehâbeddin es-Sühreverdî (ö. 587/1191) tarafından kurulmuştur. İşrâk okulu Meşşai bilginin kaynağı olarak akıl yürütmeyi temel alan rasyonalist Meşşâî felsefeye karşı mistik tecrübe ve deruni sezgiye dayanan düşünceyi savunur.

4.

Ortaçağda Yahudilerin bütün edebiyat kültürleri, sadece Müslüman kültürünün bir yansımasıdır.’’  Sözünü söyleyen düşünür kimdir?

Doğru Cevap: "C" Ernest Renan
Soru Açıklaması

Ernest Renan’ın şu cümleleri göstermeye yeter sanırız: “Ortaçağda Yahudilerin bütün edebiyat kültürleri, sadece Müslüman kültürünün bir yansımasıdır.

5.

Aşağıdakilerden hangisi Kindi’nin Latinceye çevrilen bir eseri değildir?

Doğru Cevap: "C" Kiâbu’t-Tuffâha
Soru Açıklaması

Kiâbu’t-Tuffâha Kindi’nin İbraniceye çevrilen bir eseridir.

6.

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Dönemi’nde Pozitivist yaklaşımı temsil eden düşünürlerden birisidir?

Doğru Cevap: "D" Rıza Tevfik
Soru Açıklaması

Osmanlı Dönemi’nde Pozitivist yaklaşım en belirgin şekliyle Rıza Tevfik tarafından temsil edilmekteydi.

7.

Aşağıdaki eserlerden hangisi Kınalızade’nin Ahlak ile ilgili felsefi eseridir?

Doğru Cevap: "E" Ahlak-ı Alâ’î
Soru Açıklaması

Molla Lütfi’nin Harnâmesi mizahi yolla ahlaki eleştiri düşüncesini pekiştirirken, Kınalızade’nin Ahlak ile ilgili felsefi eseri Ahlak-ı Alâ’î, Güşenî’nin Ahlak-ı Kebîr’i ve Taşköprülüzade’nin Mevzûât-ı Ulûm’u  ahlak ve siyaseti kuramsal ve pratik yönleriyle ele alırlar.

8.

İnsanın yaşamı için zorunlu olmayan fakat insanın varlığını kolaylaştıran ihtiyaçlar aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "E" Haci ihtiyaçlar
Soru Açıklaması

Hâcî ihtiyaçlar, insanın yaşamı için zorunlu olmayan fakat insanın varlığını kolaylaştıran ve insanın gelecek ihtiyaçları bakımından önemli olan ihtiyaçlardır.

9.
Kur’an metnini dilsel ve tarihsel boyutlarıyla anlamayı ifade eden kelime hangisidir?
Doğru Cevap: "C" Tefsir
Soru Açıklaması

İslâm düşünce tarihi, bu açıdan, bir yorum tarihidir. Ancak burada yorum kavramını, tefsir kavramından daha genel ele almak gerekmektedir. Zira tefsir kavramı daha çok Kur’an metnini dilsel ve tarihsel boyutlarıyla anlamayı ifade ederken, yorum kavramı Müslümanların içinde yaşadıkları tarihsel ortam ile Kur’an metni arasında bağlantı kurma çabasına işaret eder. Doğru cevap C'dir.

10.

Aşağıdakilerden hangisi Cemaleddin Afgani’nin bildiği dillerden değildir?

Doğru Cevap: "E" İtalyanca
Soru Açıklaması

Cemaleddin Afgani anadili Türkçe’nin yanında Çağdaş İslâm Düşüncesi Kişiler ve Görüşler 134 Arapça, Farsça, Fransızca, İngilizce ve Rusça öğrenmiştir.

11.

Aşağıdakilerden hangisi Müslüman düşünürlerin girdiği kategorilerdendir?

 

Doğru Cevap: "E" Felsefeyi dinle uzlaştıranlar
Soru Açıklaması

Yunan felsefesinin tercümesiyle beraber, Müslümanlar tarafından tanınan felsefe, Müslüman düşünürleri üçe ayırdı: 1. Sırf felsefe yapanlar. 2. Felsefeyi dinle uzlaştıranlar 3. Felsefî metotla dini savunanlar.

12.

Konstantius kaç yılında İznik’te Hıristiyanların kilise kurmalarına izin verdi?

Doğru Cevap: "D" 325
Soru Açıklaması

Hıristiyanlar ise Romanın Hıristiyanlığı resmen kabul edene kadar döneme kadar Roma krallarının takibine uğradı. Konstantius 325 İznik’te Hıristiyanların kilise kurmalarına izin verdi. Kendisini de kilise dışından piskopos ilan etti.

13.
El-Munkiz mine’d-dalal adlı eser kime aittir?
Doğru Cevap: "E" Gazali
Soru Açıklaması

Bir önceki kısımda kısaca değindiğimiz Gazali’nin ‘dinden düşünceye’ şeklindeki yaklaşımını da bu açıdan anlamak gerekmektedir. Sözgelimi, Gazali’nin el-Munkiz mine’d-dalâl adlı eserine baktığımızda mantık, matematik, tıp, fizik gibi disiplinlerin bu dünya hayatını ve fiziksel dünyayı anlamak için uygun olduğuna dair görüşleri bulmaktayız. Doğru cevap E'dir.

14.

Damat Ferit Paşa hükümetlerinde I. ve II. kabinelerde Evkaf Nazırlığı görevini üstlenen, 1919'da Ayan üyesi olan ve İttihad ve Terakki Cemiyeti’nin ilim şubesinde görev yapan İslam düşünürü aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "E" Elmalılı Hamdi Yazır
Soru Açıklaması

II. Meşrutiyet’in ilanından sonra Antalya mebusu seçildi. Görevi olmadığıhalde II. Abdulhamid’in tahttan indirilmesi için hall fetvasını yazdı. DamatFerit Paşa hükümetlerinde I. ve II. kabinelerde Evkaf Nazırlığı (VakıflarBakanlığı) yaptı. 1919’da Ayan (Senato) üyesi oldu. İttihad ve TerakkiCemiyeti’nin ilim şubesinde görev yaptı.

15.

Aşağıdakilerden hangisi Kındi’nin Hristiyanlıktaki teslis akidesini eleştiren risalesidir?

Doğru Cevap: "D" Makale fi’r-red ale’n-nasâra
Soru Açıklaması

Makale fi’r-red ale’n-nasâra Hristiyanlıktaki teslis akidesini eleştiren bir risaledir.

16.

Aşağıdakilerden hangisi vahdet-i vücud (varlığın tekliği) anlayışını savunan düşünürlerdendir?

Doğru Cevap: "A" Davud el-Kayseri
Soru Açıklaması

Estetik imar bilincini yönlendiren temel unsur dini bir dünya görüşü olduğundan, Allah’ın kâinatta kurmakta olduğu düzenin bir tür yansıması, izdüşümü ya da benzerini üretmek temel hedeftir. Bu nedenle değişik alanlarla üretim yapan Osmanlı düşünürlerinin kabaca Platoncu ‘asıl-kopya’ ikiliğine dayalı felsefe yapma tarzını sürdürdükleri söylenebilir. Elbette Davud el-Kayseri gibi vahdet-i vücud (varlığın tekliği) anlayışını savunan düşünürler de vardır.

17.

İlk İslam filozofu olarak kabul edilen felsefeci aşağıdakilerden hangisidir?

 

Doğru Cevap: "B" Yakup İbn İshak el-Kindî
Soru Açıklaması

İslâm düşünce tarihçileri tarafından ilk İslâm filozofu olarak kabul edilen Yakup İbn İshak el-Kindî’dir.

18.

İsmail Hakkı İzmirli Kur’an İlimleri, hadis, kelam, fıkıh, felsefe ve mantık alanlarında birçok eser kaleme almıştır. Aşağıdaki eserlerden hangisi İsmail Hakkı İzmirli’ye aittir?

Doğru Cevap: "A" Miyaru'l-Ulum  
Soru Açıklaması

İsmail Hakkı İzmirli kur’an İlimleri, hadis, kelam, fıkıh, felsefe ve mantık alanlarında bir çok eser kaleme aldı. Bunlardan bazıları; Yeni İlm-i Kelam; Miyaru'l-Ulum; Mantıki Tatbiki ve Fenn-i Esalib; Kitabu'l-İfta ve'l-Kaza.

19.

Afgânî’nin “Peygamberlik bir sanattır.” sözü üzerine Afgânî muhalifleri aleyhte kampanyalarını genişlettiler. Ve nihayet Afgânî materyalizmi reddeden eserler yazmasına rağmen bir kolaycılık aracı olan dinsizlikle itham edildi. Bu dedikodular dolayısıyla ..................... daha sonraları Afgânî’yi Sırât-ı Müstakîm’in 90 ve 91. sayılarında savunan yazılar yazdı.

Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Doğru Cevap: "E" Mehmet Âkif Ersoy
Soru Açıklaması

Afgânî’nin “Peygamberlik bir sanattır.” sözü üzerine Afgânî muhalifleri aleyhte kampanyalarını genişlettiler. Ve nihayet Afgânî materyalizmi reddeden eserler yazmasına rağmen bir kolaycılık aracı olan dinsizlikle itham edildi. Bu dedikodular dolayısıyla Mehmet Âkif Ersoy daha sonraları Afgânî’yi Sırât-ı Müstakîm’in 90 ve 91. sayılarında savunan yazılar yazdı.

20.

Biruni'ye göre Grek ilminin başarılarına karşın Hint ilmi neden başarılı olamamıştır?

Doğru Cevap: "D" Hintli bilginlerin içine kapalı yaklaşımlarından dolayı
Soru Açıklaması

Biruni’ye göre serbest araştırma ruhuna dayalı Grek ilminin başarılarına karşılık Hintli bilginleri taklitçi ve içine kapalı yaklaşımları yüzünden o kadar başarılı olamamışlardır. Birûni, onların manasız gururlarının hem Grek ilmiyle temas kurmalarını hem de İslâm vahyi ile tanışmalarını engellediğini belirtir. Bîrûnî’ye göre bu durum, Hindular arasında cehaletin yaygınlaşmasına ve ilmin verileriyle dini inançların çatışmasına zemin hazırlamıştır. 

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.