İslam Düşünce Tarihi
Deneme Final Sınavı 8
1.

İbn Sînâ’nın ruhun varlığının, ruhun bedenden ayrı olarak var olduğunu ispat için kullandığı “Uçan Adam” misalini aynen tekrarlamış olan Batılı filozof kimdir?

Doğru Cevap: "D" Descartes
Soru Açıklaması

Descartes, İbn Sînâ’nın ruhun varlığının, ruhun bedenden ayrı olarak var olduğunu ispat için kullandığı “Uçan Adam” misalini aynen tekrarlamıştır. Doğru cevap D'dir.

2.
İbn Bacce Batı literatüründe ne şekilde anılır?
Doğru Cevap: "E" Avempace
Soru Açıklaması

İbnü's-Sâiğ olarak da tanınan İbn Bâcce Batı literatüründe genellikle Avempace diye anılır. Cevap E şıkkıdır.

3.
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi tarihi “Sadece rivayetleri nakletmek değil, aynı zamanda yorumdur. Akılcılık, tenkitçilik ve faydacılık prensiplerine bağlı kalınarak yapılan bir tarihçilikte amaç geçmiş olayları doğru tesbit etmek, bunları sebepleriyle açıklamak,nihayet bu olaylara dayanıp gelecek için var sayımlar üretmektir” şeklinde tanımlamaktadır?
Doğru Cevap: "E" İbn Miskeveyh
Soru Açıklaması

İbn Miskeveyh’in  tarihçilik anlayışı Tecâribü'l-ümem'in muhtevasında görülebileceği gibi bu eserin kısa önsözünden de çıkarılabilir. İbn Miskeveyh’e göre tari sadece rivayetleri nakletmek değildir. Aynı zamanda yorumdur. Akılcılık, tenkitçilik ve faydacılık prensiplerine bağlı kalınarak yapılan bir tarihçilikte amaç geçmiş olayları doğru tesbit etmek, bunları sebepleriyle açıklamak, nihayet bu olaylara dayanıp gelecek için var sayımlar üretmektir.

4.

“Arapların öyle filozofları var ki, onların uluhiyet hakkındaki his ve fikirleri en yüksek Hıristiyan filozoflarının fikirleri kadar yüksektir.” sözü hangi filozof hakkında söylenmiştir?

Doğru Cevap: "E" İbn Tufeyl
Soru Açıklaması

Leibniz, İbn Tufeyl’i şu sözleriyle kendince onurlandırmak ister: “Arapların öyle filozofları var ki, onların uluhiyet hakkındaki his ve fikirleri en yüksek Hıristiyan filozoflarının fikirleri kadar yüksektir. Bunu Pococke’un Arapçadan tercüme ile neşrettiği Philosophus Autodidactus (Haya b. Yakzan) adlı eserden anlamak mümkündür.”

5.

Muhammed Abduh'la birlikte müslümanları Batı'nın sömürgeciliğine karşı harekete geçirmeyi hedefleyen Arapça haftalık bir gazete olan El-Urvet el-Vuskâ'yı çıkaran fikir adamı kimdir?

Doğru Cevap: "C" Cemâleddin Afgânî
Soru Açıklaması

Cemâleddin Afgânî, Muhammed Abduh'la birlikte müslümanları Batı'nın sömürgeciliğine karşı harekete geçirmeyi hedefleyen Arapça haftalık bir gazete olan El-Urvet el-Vuskâ'yı çıkarmıştır.

6.

Batıda ortaya çıkan ve genel olarak “Robinsonad” ya da “Adasal Roman” diye adlandırılan bilimsel roman türleri, hangi islami eseri örnek alarak yazılmışlardır?

Doğru Cevap: "C" Hayy b.Yekzân
Soru Açıklaması

Batıda ortaya çıkan ve genel olarak “Robinsonad” ya da “Adasal Roman” diye adlandırılan bilimsel roman türleri, Hayy b.Yekzân’ı örnek alarak almıştır. Bunlar arasında Francis Bacon’ın Yeni Atlantis’i, Thomas Morus’un Ütopya’sı gibi eserler gösterilebilir.

7.
Aşağıdakilerden hangisi inanma eyleminin özelliklerinden biri değildir? 
Doğru Cevap: "D" Yatay algı 
Soru Açıklaması
8.

Gazzali’nin filozoflara yönelttiği eleştirilere ilk ciddi karşı koyuş ve açıklama hangi filozoftan gelmiştir?

Doğru Cevap: "C" İbn Rüşd
Soru Açıklaması

Gazzâlî’nin filozoflara yönelttiği eleştirilere ilk ciddi karşı koyuş, Endülüslü filozof ve fakîh İbn Rüşd’den (ö.1198) gelmiştir. İbn Rüşd, Tehâfütü’t Tehâfût adlı eseriyle, Gazzâlî’nin filozofları eleştirdiği yirmi ayrı meselenin her birini ayrı ayrı ele alarak, kendine göre onun eleştirilerinde haksız olduğu noktaları ortaya koymuştur.

9.

“İnsan sanatlarının değer ve mertebe bakımından en üstünü felsefedir.” diyen İslam düşünürü kimdir?

 

Doğru Cevap: "A" Kîndî  
Soru Açıklaması

Kindî, felsefenin tarifini verip değerini açıkladığı bir ifadesinde şöyle demektedir: “İnsan sanatlarının değer ve mertebe bakımından en üstünü felsefedir.

10.

Aşağıdakilerden hangisi Mukaddime eserinin yazarıdır?

Doğru Cevap: "B" İbn Haldun
Soru Açıklaması

İbn Haldun ünlü Mukaddime'sini, tarih düşüncesine dair görüşlerini ve ümran ilmini böyle bir bilgi ve deney birikimiyle yazmıştır. Devletlerin yükseliş ve düşüşlerine dair bu kişisel tecrübesi İbn Haldun’un tarih düşüncesi konusundaki analizleri bakımından son derece belirleyicidir. Böylesi bir yaşam tecrübesi toplumsal değişimi merak ettiren fikrî çerçeve ve yaratıcı gücü vermiştir. Toplumsal değişimi kendisine araştırma konusu yapmış, bu değişimin sebep ve sonuç ilişkilerini teorik bir çerçeve içerisinde açıklamaya çalışmıştır.

11.

Muhammed Abduh’un fikir olarak en çok etkilendiği ve örnek aldığı düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

 

Doğru Cevap: "A" Cemaleddin Afgani  
Soru Açıklaması

Muhammed Abduh’un fikir olarak en çok etkilendiği, derin etkiler bıraktığı ve örnek aldığı düşünür Cemaleddin Afgani’dir.

12.
Aşağıdaki batılı düşünürlerden hangisi İbn Tufeyl’in “Hayy bin Yakzan” adlı eserini Hollandaca’ya çevirmiştir?
Doğru Cevap: "B" Spinoza
Soru Açıklaması
Hayy bin Yakzan’ı Hollandaca’ya ilk tercüme eden meşhur filozof Spinoza’dır. Daha sonra S.D.Bouwmeester ikinci kez tercüme etmiştir. Bouwmeester’in tercümesinin ilk baskısı Amsterdam 1672’de; ikinci baskı, Rotterdam 1701’de yapılmıştır.
13.

Bazı modern felsefî meselelere öncülük eden ve nedensellik ilkesini tenkid ederek reddeden ünlü filozof kimdir?

Doğru Cevap: "B" Gazzâlî
Soru Açıklaması

Gazzâlî, bazı modern felsefî meselelere de öncülük etmiştir. Bunlardan önemli bazıları şunlardır: Birincisi yöntemsel şüpheciliktir ki, daha sonra Descartes ondan mülhem olarak konuyu yeniden ele almıştır. İkincisi, varlıksal iyimserlik düşüncesidir; bu onun şu meşhur sözünde ifâdesini bulmuştur: “Bu dünya mümkün dünyaların en iyisidir”. Gazzâlî’den etkilenen Leibniz’de aynı sözü tekrar etmiştir. Gazzâlî’nin üçüncü önemli katkısı, nedensellik ilkesini tenkid ve reddetmesidir; bu görüşüyle o,kendisinden etkilendiği düşünülen D.Hume’e öncülük etmiştir.

14.

İslam düşüncesinin batıya etki etmesini sağlayan en önemli gelişme aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "E" Arapçadan yapılan tercüme hareketleri
Soru Açıklaması

İslâm düşüncesi Batı’ya birkaç yolla geçmiştir. Bunlardan en önemlisi Arapçadan yapılan tercüme hareketleridir. Kendisi gençliğinde Endülüs ve Kuzey Afrika’da Arapça öğrenerek Müslüman memleketlerde İslâm ilimlerini öğrenen Papa Slyvestre Saccy, papa seçildikten sonra Kuzey İspanya’nın Rippol şehrinde, aynen Beytü’l-Hikme gibi 910 yılı civarında bir tercüme okulu açtırdı. Burada Müslüman bilginlerin eserlerini Latinceye çevirtmeye başladı. Tercüme işi için önce Arapça bilen dönemin Yahudi asıllı bilginleri görevlendirildi. Arapça’dan Latinceye tercüme faaliyetleri Batı’da 18. yüzyıla kadar devam etti. XII. Ve XIII. yüzyıllardan itibaren Hıristiyan bilginler de Arapça, hatta Türkçe ve Farsça öğrenerek tercüme faaliyetlerine katıldılar. Ünlü İngiliz filozofu John Locke (1632-1704) bile Arapça öğrenme ihtiyacı duymuştur.

15.
Aşağıdakilerden hangisi İslâm Düşüncesinin Kelam okulları kapsamında, kader ve cebr konuları etrafında ortaya çıkan okullardan değildir?
Doğru Cevap: "A" Mürcie
Soru Açıklaması

Mürcie, hilafet meselesi etrafında ortaya çıkan gruplardandır. Doğru cevap A şıkkıdır. 

16.

Aşağıdakilerden hangisi felsefî metotla dini savunanlardır?

 

Doğru Cevap: "E" Kelamcılar
Soru Açıklaması

Yunan felsefesinin tercümesiyle beraber, Müslümanlar tarafından tanınan felsefe, Müslüman düşünürleri üçe ayırdı: Sırf felsefe yapanlar, Felsefeyi dinle uzlaştıranlar ve Felsefî metotla dini savunanlar. Yukarıdaki tasnifte yer alan ikinci grubu filozoflar, üçüncü grubu ise kelâmcılar temsil etmektedirler.

17.

Muhammed Abduh’un fikir olarak en çok etkilendiği ve örnek aldığı düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Cemaleddin Afgani
Soru Açıklaması

Muhammed Abduh’un fikir olarak en çok etkilendiği, derin etkiler bıraktığı ve örnek aldığı düşünür Cemaleddin Afgani’dir.

18.

Getirildiği önemli görevlerden bir tanesi de Darü’l-Hikmet-i İslâmiye üyeliği ve başkan vekilliği olan ve sayıları 3 bin cildi bulan kitapları için, kendi adına izafeten Süleymaniye Kütüphanesinde bir oda tahsis edilen fikir adamı kimdir?

Doğru Cevap: "E" İsmail Hakkı İzmirli
Soru Açıklaması

İsmail Hakkı İzmirli’nin getirildiği önemli görevlerden bir tanesi de Darü’l-Hikmet-i İslâmiye üyeliği ve başkan vekilliğidir. Sayıları 3 bin cildi bulan kitapları için, kendi adına izafeten Süleymaniye Kütüphanesinde bir oda tahsis edildi. Darü’l-Hikmet-i İslâmiye’de bulunduğu süre zarfında ilmi müzakerelere katıldığı gibi, önemli yazılar da yazdı. 

19.

II. Abdülhamid'in Londra Türk sefîri vasıtasıyla Afgânî’yi İstanbul’a davet ettiğinde sene kaçtı?

Doğru Cevap: "C" 1892
Soru Açıklaması

892’de II. Abdülhamid Londra Türk sefîri vasıtasıyla Afgânî’yi İstanbul’a davet etti. O da bu davete icabet ederek ikinci kez İstanbul’a geldi. Kendisine hem ikametgâh hem de maaş bağlandı.

20.

Osmanlı topraklarında ilk kez matbaayı kim kurmuştur?

 

Doğru Cevap: "A" İbrahim Müteferrika  
Soru Açıklaması

Osmanlı yönetimi, askeri, ilmi, teknik anlamda Avrupa’daki gelişmeleri ve kendi sıkıntısını ciddi biçimde fark etmeye başladığında Avrupa’ya elçiler göndermiş ve oradaki gelişmelerden kendilerinin haberdar edilmesini istemiştir. Bu teşebbüsler sonrasında Osmanlı topraklarında ilk kez İbrahim Müteferrika’nın matbaa kurmasına izin verildiğini görüyoruz.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.