İslam Hukukuna Giriş
Deneme Ara Sınavı 11
1.

Hanefilere göre ise ıstıshâb  hangi durumda kullanılabilir?

Doğru Cevap: "D" Kuşku
Soru Açıklaması

Hanefilere göre ise ıstıshâb bir hüccet olmayıp, yalnızca, delili ile sabit olmuş bir hükümde sonradan kuşku (şek) doğması durumunda kullanılabilir. Hanefilerin “ıstıshâb defi‘ hususunda hüccettir” sözlerinin anlamı budur. 

2.

İslam Hukuku’nda temel amaç, mükelleflerin fiillerine yönelik düzenlemelerde ilahi iradeye uyulmasıdır. Bu amaca ulaşmak için kullanılan kaynaklara ne ad verilir?

Doğru Cevap: "A" Şer’i deliller
Soru Açıklaması

İslam Hukuku’nda temel amaç, mükelleflerin fiillerine yönelik düzenlemelerde ilahi iradeye uyulmasıdır. Bu amaca ise “şer’î deliller” adı verilen kaynaklar aracılığıyla ulaşılır. 

3.

Hanefi ekolünün kurucusu Ebu Hanife’nin mesleği nedir?

Doğru Cevap: "C" Tüccarlık
Soru Açıklaması

Hayatını kendi ticari faaliyetleriyle kazanan Ebu Hanife herhangi bir kamu görevi kabul etmemiş hatta bu nedenle baskı da görmüştür. Gerek Emeviler gerekse Abbasiler döneminde kadılık (yargıçlık) görevini kabul etmemiştir. 

4.

Hangisi miktarının belli olup olmaması açısından ayrılan va^cibe örnektir?

Doğru Cevap: "A" Mukadder va^cib
Soru Açıklaması

Eda^ edileceği vakit açısından: Eda^ edileceği vakit açısından va^cib, mutlak va^cib ve mukayyed va^cib olmak üzere iki kısma ayrılır. Miktarının belli olup olmaması açısından va^cib mukadder va^cib ve gayr-ı mukadder va^cib kısımlarına ayrılır. Yerine getirmesi istenen mükellef açısından va^cib, ayni^ va^cib (farz-ı ayn) ve kifa^i^ va^cib (farz-ı kifa^ye) olmak üzere iki kısma ayrılır. Yapılması istenen fiilin belirli olup olmaması açısından va^cib, muayyen va^cib ve müphem va^cib olmak üzere ikiye ayrılır. 

5.

Kesin olarak bilinmesi ve inanılması gereken dini hükümlere ne ad verilir?

Doğru Cevap: "E" Zaru^ra^t-ı di^niyye
Soru Açıklaması

İlahi irade bazı konularda, görüş ayrılığına imkân vermeyecek derecede, belirgin bir biçimde ortaya konmuştur. Bu hükümleri ortaya koyan deliller “delalet” ve “sübut” açısından son derece güçlü ve açıktır. Bu kesinliği ifade etmek amacıyla örnek verdiğimiz hükümler ve benzerleri için “zaru^ra^t-ı di^niyye”, yani “kesin olarak bilinmesi ve inanılması gereken dini hükümler” ifadesi kullanılmaktadır. 

6.

Aşağıdakilerden hangisi Vaz‘î Hükmün Kısımlarından değildir?

Doğru Cevap: "E" Vücub
Soru Açıklaması

Vaz‘î hükmün, teklîfî hükmün varlığını ve yokluğunu göstermek üzere konulmuş hükümler olduğu daha önce geçmişti. Vaz‘î hükümler illet, sebeb, rükün, şart, mâni‘dir. Hanefiler buna bir de alâmeti eklemişlerdi. 

7.

Aşağıdakilerden hangisi S¸er’ î hükümleri düzenleyen konulardan biridir?

Doğru Cevap: "A" Vicdâniyyât
Soru Açıklaması

S¸er’ î hükümler de düzenledikleri konular bakımından kendi içinde itikâdiyyat, vicdâniyyat ve ameliyyât olmak üzere üç kısma ayrılmaktadır. 

8.

Şafii mezhebi günümüzde aşağıdaki ülkelerden hangisinde yayılmıştır?

Doğru Cevap: "E" Filipinler
Soru Açıklaması

Azerbaycan, Kırım, Pakistan ve Çin’de daha çok Hanefi mezhebi yaygındır. 

9.

Aşağıdaki coğrafi bölgelerin hangisinde Maliki ekolü yaygın değildir?

Doğru Cevap: "D" Balkanlar
Soru Açıklaması

Balkanlar Hanefi mezhebinin yaygın olduğu bir coğrafi bölgedir. 

10.

Aşağıdaki kurallardan hangisi hukuk kurallarının içinde yer almaz?

Doğru Cevap: "A" Yapılmasını kesin olmayan biçimde talep eden kurallar
Soru Açıklaması

Fıkıhta emredici, tavsiye edici ve tecviz (mübah kılan) kurallar üç kategoride yer alır. Hukuk kuralları ise sadece emredici ve tecviz edici olmak üzere iki kategoride yer alır. 

11.

Aşağıdakilerden hangisi toplumun maslahatının gözetilmesine bir örnek olarak verilebilir?

Doğru Cevap: "D" Unutma
Soru Açıklaması

Hz. Peygamber döneminde hükümlerin vaz edilişi sırasında toplumun temel ihtiyaç ve faydası gözetilmiştir. Evlilikte denkli, toplumun maslahatının gözetilmesine bir örnektir. 

12.
Aşağıdakilerden hangisi İslam hukukunun özellikleri arasında yer almaz?
Doğru Cevap: "E" Devletsel yetki kullanılarak geliştirilmiş olması
Soru Açıklaması
13.

Muhammed (s.a) ümmetinden olan müctehidlerin O’nun ölümünden sonraki herhangi bir devirde şer’i^ bir meselenin hükmü üzerinde görüş birliği etmelerine ne denir?

Doğru Cevap: "A" İcma^
Soru Açıklaması

Fıkıh usulu terimi olarak icma^, “Muhammed (s.a) ümmetinden olan müctehidlerin O’nun ölümünden sonraki herhangi bir devirde şer’i^ bir meselenin hükmü üzerinde görüş birliği etmeleri” biçiminde tanımlanır. Kıyas, istihsan, ıstıslah ve sedd-i zeri^‘a ise delillerden hüküm çıkarmak için başvurulan çeşitli yollardandır. 

14.

Asıldaki hükmün konuluş¸ gerekçesinin açıkça belirtilmiş¸ olmasına ne denir?

Doğru Cevap: "C" Mansus illet
Soru Açıklaması

Asıldaki hükmün konuluş¸ gerekçesi bazen açıkça belirtilmiş¸ olur. Buna mansus illet denilir. 

15.

Aşağıdakilerden hangisi Vaz‘î hükümlerin kısımlarından biri değildir?

Doğru Cevap: "E" Nedb
Soru Açıklaması

Vaz‘î hükmün, teklîfî hükmün varlığını ve yokluğunu göstermek üzere konulmuş hükümler olduğu daha önce geçmişti. Vaz‘î hükümler illet, sebeb, rükün, şart, mâni‘dir. Hanefiler buna bir de alâmeti eklemişlerdir.  Nedb teklîfî hükmün kısımlarından biridir. 

16.

Yapılması, iyi görülmekle birlikte bir gelenek haline gelmeyen fiillere ne ad verilir?

Doğru Cevap: "D" Nafile
Soru Açıklaması

Nâfile ise yapılması, iyi görülmekle birlikte bir gelenek haline gelmeyen fiillerdir. İkindi ve yatsı namazlarından önce kılınan dörder rekatlık namazlar ve pazartesi ve perşembe günü tutulan oruçlar gibi. Nâfileyi yapan sevap kazanır, terk eden ise kınanmaz. 

17.

Aşağıdaki kurallardan hangisi hukuk kurallarının içinde yer almaz?

Doğru Cevap: "A" Yapılmasını kesin olmayan biçimde talep eden kurallar
Soru Açıklaması

Fıkıhta emredici, tavsiye edici ve tecviz (mübah kılan) kurallar üç kategoride yer alır. Hukuk kuralları ise sadece emredici ve tecviz edici olmak üzere iki kategoride yer alır. 

18.

Aşağıdakilerden hangisi tahsiniyyat mertebesinde yer alır?

Doğru Cevap: "D" Süsleme uygulaması
Soru Açıklaması

Bir zaruret veya ihtiyaca ilişkin olmama durumunu karşılayan “süsleme” uygulamasıdır. Diğer cevaplar zaruriyyatı ifade eder. 

19.

Aşağıdakilerden hangisi sahabe dönemindeki ictihad faaliyetinin özelliklerinden biri değildir?

Doğru Cevap: "A" Farazi fıkıh olgusuna rastlanmaktadır
Soru Açıklaması

İctihad faaliyetleri somut meseleleri çözmeye yöneliktir. Faraziye üzerinde durulmamıştır. 

20.

Aşağıdakilerden hangisi sahabenin ihtilaf sebeplerinden biri değildir?

Doğru Cevap: "B" Çoğunun aynı sosyal çevrede yetişmiş olması
Soru Açıklaması

Kişilerin farklı sosyal çevrelerde yetişmiş olmaları farklı kültür birikimi oluşturur. Bu durum kişilerin önemli konularda ihtilafa düşmelerine neden olabilir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.