İslam Hukukuna Giriş
Deneme Ara Sınavı 9
1.

Aşağıdakilerde hangi ilişki fıkıh alanı içinde değildir?

Doğru Cevap: "E" Cansız- cansız ilişkisi
Soru Açıklaması

Fıkıh kuralları, insanların birbirleri ile olan ilişkileri, Allah insan ilişkisi, insan eşya ilişkisini konu eder ve bunları hükme bağlar. İnsan eşya ilişkisi, insan ile insan dışı canlı ve insan ile cansız varlık ilişkisini de kapsar. 

2.

Kıyasın bırakılıp insanlara en uygun olanı almak, b) Özel ve genel herkesin karşı karşıya kalıp mübtela olduğu hususlarda hükümlerde kolaylığı talep etmek, c) Genişliği almak, sıkıntılı olanı terk etmek, d) Müsamahayı almak, rahatlık taşıyanı istemektir. Bu tanımların ortak noktası, kolaylığın alınıp zorluğun terkedilmesi olup, bu husus dinde temel bir prensiptir.

Yukarıda açıklanan terim aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" İstihsan
Soru Açıklaması

İstihsan, sözlükte, güzel bulmak anlamına gelir. Terim olarak ise değişik biçimlerde tanımlanmıştır. Hanefi usulcü ve fakih Serahsi istihsanı yukarıdaki şekillerde tanımlamışlardır.

3.

İmam Malik ahad haber ile hangi amel arasında çatışma çıktığında o amele öncelik verirdi?

Doğru Cevap: "B" Medine
Soru Açıklaması

İmam Malik, kuşaktan kuşağa aktarılan Medine amelinin Hz. Peygamber ve sahabe dönemindeki uygulamayı yansıttığına inanırdı. 

4.

Kulların özürlerine bağlı olarak ve geçici olmak üzere konulmuş istisnâî hükümlere ne ad verilir?

Doğru Cevap: "E" Ruhsat
Soru Açıklaması

Ruhsat, kulların özürlerine bağlı olarak ve geçici olmak üzere konulmuş istisnâî hükümlerdir. Hanefilere göre ruhsat hükümleri dört tür olup bunların ilk ikisi gerçek anlamda ruhsat diğer ikisi ise mecâzî anlamda ruhsat olarak isimlendirilir.  

5.

Aşağıdakilerden hangisi müctehid imamlar döneminin itibarının artması ve ekolleşmenin gerçekleşmesini hazırlayan nedenlerden biri değildir?

Doğru Cevap: "D" Emevilerin iktidarda olması
Soru Açıklaması

Soruda bahsedilen dönemin özellikleri Abbasilere aittir. 

6.

Fıkıh kavramı hangi kelime ile birlikte açıklanmaktadır?

Doğru Cevap: "A" Fıtnat
Soru Açıklaması

Fıkıh kelimesi fıtnat (zek kelimesiyle açıklanmaktadır ki, bu, onun yalnızca derin ve ince kavrayışa değil, aynı zamanda bir kimsenin kavrayış yeteneğindeki üstünlüğe dair bir vurgu da içerdiğini göstermektedir. 

7.

Aşağıdakilerden hangisi Şâfiî’nin başvurduğu kaynaklardan biri değildir?

Doğru Cevap: "C" Mürsel hadisler
Soru Açıklaması

Önce Kitâb ve Sünnet’e başvururdu. Kitâb ve sünnette bulunmayan konularda, sahabenin ittifak ettiği görüşlere, daha sonra da sahabenin ihtilaf halindeki görüşlerine başvururdu. Son müracat ettiği delil ise kıyastır. Buna karşın prensip olarak mürsel hadisleri kabul etmezdi. 

8.

Aşağıdakilerden hangisi sünni hukuk ekollerinden biri değildir?

Doğru Cevap: "A" Şia
Soru Açıklaması

Şia’nın yalnızca ehl-i beyt ve onların taraftarı olan sahabilerin rivayetlerini kabul etmektir. Bu nedenle diğer gruplardan ayrılır. 

9.

Kişinin zühd, rıza, sabır, huşu gibi tutumları aşağıdakilerden hangisi içine girmektedir?

Doğru Cevap: "B" Vicdaniyyat
Soru Açıklaması

 Vicdâniyyât, insanın zühd, rıza, sabır, huşu gibi içsel (bâtınî) tutumları anlamına gelmektedir. 

10.

Hukuk-ı Aile Karanamesi dayandığı kaynaklar açısından, ilk kanun olan Mecelle’den en önemli farkı nedir?

Doğru Cevap: "A" Hazırlanışı esnasında Hanefi mezhebi dışındaki görüşlerden de yararlanılması
Soru Açıklaması

Hukuk-ı Aile Karanamesi dayandığı kaynaklar açısından, ilk kanun olan Mecelle’den farklı bir nitelik taşımaktadır. Bu kanunun dikkat çekici özelliği, hazırlanışı esnasında Hanefi mezhebi dışındaki diğer mezheplerin, hatta görüşleri kurumsal anlamda mezhepleşememiş müctehidlerin ictihadlarından da yararlanılmış olmasıdır. 

11.

Arzu edilmeyen sonuçların, yine hukuk içerisinde kalarak ve hukukun imkânları ile aşılması şeklinde ifade edilen terim aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Hiyel
Soru Açıklaması

Ebu Hanife’nin hukuk anlayışı ile ilgili dikkate değer bir başka yön ise “hiyel” meselesidir. Hiyel, sözlük anlamı olarak çözüm ve çare demek olan “hîle” kelimesinin çoğuludur. Arzu edilmeyen sonuçların, yine hukuk içerisinde kalarak ve hukukun imkânları ile aşılması şeklinde ifade edebileceğimiz hiyel uygulamaları ile ilgili Ebu Hanife’den birçok örnek nakledilmiştir. 

12.

1869-1876 yılları arasında hazırlanmış, 1851 maddelik bir kanundur. Esas itibarıyla eşya, borçlar ve yargılama hukukuyla ilgili kısımları kapsamaktadır. İslam hukukunda kanunlaştırma hareketinin ilk örneğidir.Yukarıda açıklanan eser aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Mecelle
Soru Açıklaması

Kısa adıyla Mecelle olarak bilinen Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye 1869-1876 yılları arasında hazırlanmış, 1851 maddelik bir kanundur. Esas itibarıyla eşya, borçlar ve yargılama hukukuyla ilgili kısımları kapsamaktadır. İslam hukukunda kanunlaştırma hareketinin ilk örneğidir. Hanefi mezhebine bağlı kalarak hazırlanmıştır.

13.

Medine ehlinin amelinin mahiyetine özel bir değer atfeden ekol hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Maliki^
Soru Açıklaması

İmam Malik’in Medine ehlinin amelini hüccet kabul ettiği yaygın olarak bilinmekle birlikte bunun mahiyeti konusunda farklı değerlendirmeler bulunmaktadır. Kimileri İmam Malik’in Medine ehlinin amelini icma^ mesabesinde tuttuğunu söylerken, kimileri başlıca icma^ın Medine ehlinin icma^ı olduğu görüşünü Malik’e nisbet etmişlerdir. Maliki^ ekolü dışında kalan usulcülerin büyük çoğunluğu ise Medine uygulamasına özel bir değer atfetmemişlerdir. 

14.

Aşağıdakilerde hangisi tedrice riayete bir örnek olarak verilebilir?

Doğru Cevap: "D" Mükelleflerin belli bir motivasyon aşamasından sonra bazı yükümlülüklerle muhatap kılınması
Soru Açıklaması

Bu dönemin en önemli özelliklerinden biri mükellefiyetlerin aşama aşama belirli bir hazırlık ve alıştırma süreciyle yürürlük kazanmasıdır. 

15.

Tafsîlî delil,  hangi konudaki hükümlere dayanmaktadır?

Doğru Cevap: "C" Davranış
Soru Açıklaması

Tafsîlî delil, her bir davranışla ilgili hükmün dayandığı özel delil anlamındadır. Bir hükme delil olan tek bir âyet ya da hadis, tafsîli delil niteliğindedir. 

16.

Toplumsal düzen kuralları beş grup halinde tasnif edilmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bunlardan birisi değildir?

Doğru Cevap: "E" Adalet
Soru Açıklaması

 Din, Ahlak, Hukuk, Örf-adet ve Görgü Kuralları toplumsal düzen kurallarındandır. 

17.

Aşağıdakilerden hangisi Sahabe dönemi İslam hukukunun kaynaklarından birisidir?

Doğru Cevap: "A" İctihad
Soru Açıklaması

Hz. Peygamber döneminin aksine, sahabe zamanında ictihad bağımsız bir hukuk kaynağı olarak nasların yanında yer alıyordu. Dolayısıyla sahabe döneminde İslam hukukunun üç kaynağından bahsedebiliyoruz: Kitâb, Sünnet ve ictihad. 

18.

Aşağıdakilerden hangisi Hanefilere göre teklif hükümlerinden biridir?

Doğru Cevap: "D" Mübah
Soru Açıklaması

Cevaplar içinde sadece Mübah kelimesi Hanefilere bir teklif hükmüdür. Diğer cevaplar Usulcülere göre teklif hükümleridir. 

19.

Aşağıdakilerden hangisi Şari’nin mükelleften bir fiili yapmasını kesin olmayan bir şekilde istemesine ilişkin hitabını ifade eder?

Doğru Cevap: "A" Nedb
Soru Açıklaması

Sorudaki hitab ve ifadesi önemlidir. Cevaplar içinde sadece Nedb kelimesi sorunun cevabına karşılık düşer. 

20.

Hangisi kötülüğe giden yolun kapatılması demektir?

Doğru Cevap: "A" Sedd-i Zera^i‘
Soru Açıklaması

Zera^i‘, harama, kötü ve zararlı bir sonuca götüren şey anlamındaki zeri^‘a sözcüğünün çoğuludur. Sed, ise kapamak, engel olmak, set çekmek anlamına gelir. Buna göre sedd-i zeri^‘a kötülüğe giden yolun kapatılması demektir. Diğer çeldiriciler maslahat ile ilgili kavramlardır.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.