Islam Kurumlari ve Medeniyeti
Deneme Ara Sınavı 12
1.

Dönemin en büyük, en renkli ve çok sayıda inanç ve kültürün iç içe yaşadığı, Jainizm ve Budizm dinlerinin de yaygın olduğu bölge aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Hindistan
Soru Açıklaması

Bölgesinde dönemin en büyük, en renkli ve çok sayıda inanç ve kültürün iç içe yaşadığı Hindistan’da Jainizm ve Budizm dinleri yaygındı. Jainizm Mahavira tarafından kurulmuş veya yeniden şekillendirilmiştir. Budizm ise, daha doğumunda gizemli rüyalara ve çocukluğunda dindar figürlere sahip olduğu rivayet edilen Prens Gautama tarafından şekillendirilmiştir. Prens Gautama, bilgeliği ve aydın olmayı ifade eden “Buda”dır.

2.

Medreseler hangi yüzyıldan itibaren halkın dini medeni ve ilmi gelişmesinde rol oynamaya başlamıştır?

Doğru Cevap: "C" XI. Yüzyıl
Soru Açıklaması

İslâm ülkelerindeki ilmî hayatın gelişmesinin ikinci dönemi diyebileceğimiz XI. yüzyılın müstesna bir yeri vardır. Bu asırdan itibaren, sistemli bir eğitim ve öğretim yeri olarak medreseler, halkın dinî, medenî, sosyal ve kültürel gelişmesinde faal bir rol oynamaya başladılar.

3.

Aşağıdakilerden hangisi vezirlik görevinde bulunan kişilerin özellikleri arasında yer almaz?

Doğru Cevap: "C" Acemi ve ihtisas sahibi olmak
Soru Açıklaması

Kaynaklar bir vezirin özelliklerini, başka bir ifadeyle, vezirde bulunması gereken şartları genellikle şöyle sıralarlar:1-İçtihat yapabilecek bir ilme sahip olacak.2-İdâre, siyaset ve harp sanatlarını bilecek.3-Emanet ehli olacak, asla hıyanet etmeyecek.4-Doğru-dürüst, kendisine güvenilir olacak.5-Kanaatkâr olacak.6-Bedenen sağlam ve cesaretli olacak.7-Kuvvetli bir hafızaya sahip olacak.8-Zeki ve ferâsetli olacak.9-Adil ve erdemli olacak.10-Tecrübe ve ihtisas sahibi olacak11-Ergin, Müslüman ve erkek olacak12-Halk ile arasında düşmanlık olmayacak13-Kötü alışkanlıkları olmayacak.

4.

Ziya Gökalp’e göre aşağıdakilerden hangisi milli kültürü meydana getiren unsurlardan değildir?

Doğru Cevap: "D" Teknoloji
Soru Açıklaması

Ziya Gökalp’e göre; o, millî kültürü meydana getiren din, ahlâk, hukuk, rasyonel faaliyetler, estetik, dil, ekonomi ve teknik gibi unsurların değişik milletlerin ortak hayatında aldığı şekle medeniyet diyor.

5.

Müslüman Araplar İslamiyeti İspanya’ya hangi tarihte götürmüştür?

Doğru Cevap: "D" 711
Soru Açıklaması

Müslüman Araplar 711 senesinde İslâmiyet’i İspanya’ya sokmuşlardı. 1502 senesinde ise Ferdinand ve İsabella tarafından duyurulan bir ferman ile bütün İspanya kraliyeti dâhilinde İslâm dini yasaklandı. Hâlbuki bu iki tarih arasında geçen yüzyıllar süresince Müslüman İspanya’da Ortaçağın en parlak tarih sayfalarından biri yazılmıştır.

6.

Medeniyetler çatışması tezi aşağıdakilerden hangisine aittir?

Doğru Cevap: "A" Huntington
Soru Açıklaması

Huntington medeniyetlerin çatışması teziyle medeniyetlere, hizmet ettirmeyi kurguladığı amaca yönelik politik malzeme olarak yaklaşmıştır.

7.

Aşağıdaki şehirlerden hangisi X-XII yy’lar arasında Horasan bölgesinde önemli ilmi faaliyetlere sahne olmamıştır?

Doğru Cevap: "D" Urfa
Soru Açıklaması

İslâmî ilimlerin gelişmesi Abbasilerle birlikte İslâm medeniyetinin genişleyip yayılmasından sonra da giderek artmıştır. İran’ın doğusundaki geniş araziye adını veren Horasan bölgesi, Mâverâünnehr’i de içine alarak geniş bir bölgeye ad olmuştur. Nişabur, Merv, Herat, Belh gibi önemli şehirlerin bu bölgede X-XII. asırlar arasında önemli bir ilmî faaliyete sahne oldukları görülmektedir.

8.

Uzak Doğu bölgesinin en büyüğü olan C¸in merkezli medeniyet alanında şekillenen dini^ yapı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "E" Konfüçyanizm
Soru Açıklaması

Uzak Doğu bölgesinin en büyüğü olan C¸in merkezli medeniyet alanında şekillenen dini^ yapı Konfüçyanizm ağırlıklı idi. Hayatta iken ülke yönetimine çağırılmadığı için erdemin ancak iktidar ve sorumluluk ile ortaya konabileceğine inanan Konfüçyüs (M.O¨. 551-479) C¸in’in yönetiminde bizzat rol üstlenemedi, ama mirası öğrencileri vasıtasıyla onun adına ülkeyi yönetti.

9.

Kültür, içgüdüsel ve biyolojik kalıtım sonucu kazanılmış bir değer değildir. Aksine, bireylerin doğduktan sonra hayatları boyunca oluşturdukları alışkanlıklar, yani davranış ve tepki eğilimleridir.Bu açıklama kültürün hangi özelliğini anlatmaktadır?

Doğru Cevap: "C" Kültür, öğrenilmiş davranışlar topluluğudur.
Soru Açıklaması

Kültür öğrenilmiş davranışlar topluluğudur: Sosyal mirasın tümü olarak değerlendirilebilecek olan kültür, içgüdüsel ve biyolojik kalıtım sonucu kazanılmış bir değer olmayıp her ferdin doğumundan sonraki hayatı içinde kazandığı alışkanlıklardır, yani davranış ve tepki eğilimleridir.

10.

Aşağıdakilerden hangisi hadislerde hem devlet başkanlığı hem de devlet başkanı anlamında kullanılan kelimelerden değildir?

Doğru Cevap: "C" Vezir
Soru Açıklaması

Hadislerde hilâfet, halife, emir ve imam kelimeleri hem devlet başkanlığı hem de devlet başkanı anlamlarında çokça geçer. Bu hadislerde; devlet başkanının adil olması, zalim olmaması, vatandaşlarının her türlü hak ve güvenliklerinden sorumlu olduğu ve günahı emretmedikçe devlet başkanına itaat etmek gerektiği uyarıları yapılır.

11.

Aşağıdakilerden hangisi İslâm medeniyetinin doğuş sürecini oluşturan temel kaynaklardan biridir?

Doğru Cevap: "A" Kur’ân ve Sünnet
Soru Açıklaması

İslâm medeniyetinin doğuş sürecinde iki temel kaynağı vardı. Bunların biri vahiy, diğeri vahyi hayata aktaran Hz. Peygamber’di; başka bir ifadeyle Kur’ân ve Sünnet idi. Gelişme sürecinde bu temel kaynağa doğal olarak, yazılı kaynaklar, sanat eserleri, diğer medeniyetlerin yaşayan unsurları ve onlardan yapılan tercümeler gibi daha başka kaynaklar da eklenmişti.

12.

İslâmî anlayışa göre, birbirinden ayrılmayan iki unsur aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" İlim ve ibadet
Soru Açıklaması

İslâmî anlayışa göre ilim ve ibadet, birbirinden ayrılmayan iki unsurdur. Bu sebeple Müslümanlar, İslâm’ın ilk asırlarından itibaren çeşitli ilimleri araştırmaya başladılar.

13.

Aşağıdakilerden hangisi İslam medeniyetinin temel kaynaklarındandır?

Doğru Cevap: "A" Sünnet
Soru Açıklaması

İsla^m medeniyetinin doğuş sürecinde iki temel kaynağı vardı. Bunların biri vahiy, diğeri vahyi hayata aktaran Hz. Peygamber’di; başka bir ifadeyle Kur’a^n ve Sünnet idi. Gelişme sürecinde bu temel kaynağa doğal olarak, yazılı kaynaklar, sanat eserleri, diğer medeniyetlerin yaşayan unsurları ve onlardan yapılan tercümeler gibi daha başka kaynaklar da eklenmişti.

14.

Hadiste önem kazanan eserler kim tarafından yazılmıştır?

Doğru Cevap: "B" Buhari
Soru Açıklaması

Emeviler döneminde (661-750), Hz. Peygamber zamanından itibaren şifâhî olarak nakledilen bilgiler tedvin ve tasnif edilmeye başlanmıştır. Bu çalışmalar neticesinde bugünkü ilk kaynaklarımız olan eserler vücuda getirilmiştir. Mesela, lügatte Halil b. Ahmed; nesirde Câhız; hadiste Buhâri; fıkıhta İmâm-ı Azam; tarih ve tabakatta Vâkidî ve İbn Sa’d gibi.

15.

Aşağıdakilerden hangisi Abbasilerin Emevi dönemindeki divanlara eklediği divanlardandır?

Doğru Cevap: "E" Divanü’d Dıya’
Soru Açıklaması

Divânü’d-Dıyâ’; Devlet arazilerinden şahıslara verilen arazilerin öşrünü toplardı. Abbasiler tarafından Emevilerin kullandığı divanlara eklenmiştir.

16.

Aşağıdakilerden hangisi doğuşu ve gelişmesi esnasında İslam medeniyetinin karşılaştığı medeniyetler ve kültürlerden değildir?

Doğru Cevap: "B" Anglo Sakson
Soru Açıklaması

Günümüze geldiğimizde iki medeniyet bölgesinin ağırlık kazandığı görülmektedir. Bunlardan biri, Hristiyanlık, Yahudilik ve diğer sistemlerin tesirinde bulunan Batı medeniyeti, diğeri de İslâm dininin yayıldığı bölgelerde hâlâ etkisini sürdüren İslâm medeniyetidir. Doğuşu ve gelişmesi esnasında İslâm, birbirinden tamamen farkla dört medeniyet ve kültür alanı ile karşılaştı. Bunlar: Roma (Bizans) İran Hint Çin.

17.

“Vezir-i âzam” yerine “sadr-ı âzam” (sadrazam) isminin kullanılması hangi padişah dönemi ile başlamıştır?

Doğru Cevap: "C" Kanuni Sultan Süleyman
Soru Açıklaması

Kanunî Sultan Süleyman dönemiyle beraber “vezir-i âzam” yerine “sadr-ı âzam” (sadrazam) ismi kullanılmaya başlanmıştır. Osmanlı Devleti’nin son sadrazamı Tevfik Paşa’nın istifası ile yaklaşık 1170 yıldır varlığını sürdüren bu kurum da ortadan kalkmıştır.

18.

Kültür kavramını tanımlamak için aşağıda verilen ifadelerden hangisi doğru değildir?

Doğru Cevap: "B" Bir grubun yaşama tarzıdır
Soru Açıklaması

Kültür; sadece bir grubun değil, bir topluluğun yaşama tarzıdır.

19.

İlk Selçuklu medresesi Nişabur’da kim döneminde kurulmuştur?

Doğru Cevap: "E" Tuğrul bey
Soru Açıklaması

İlk Selçuklu medresesi, Tuğrul Bey döneminde Nişabur’da kurulmuştur. Başkent Rey’de de bir medrese vardı. Fakat Selçuklular döneminde ülkenin her tarafında medreselerin kurulması Alp Arslan dönemininde (1064-1072) gerçekleşmiştir.

20.

Arapça’da umrân ve hadâret kelimeleri aşağıdaki kavramlardan hangisi için kullanılmıştır?

Doğru Cevap: "A" Medeniyet
Soru Açıklaması

Arapça’da umrân ve hadâret kelimeleri medeniyet karşılığında kullanılmıştır. Umrân sözcüğü, “a-me-ra” kökünden türemiş, bir yeri mâmur etmek, bir yerde iskân ve ikâmet etmek, yapı yapmak gibi anlamları taşımaktadır. Bu kökten türeyen “i‘mâr”; bir yeri mâmur kılmak, mâmur bulmak, bayındır hale getirmek, şenlendirmek gibi anlamlara gelmektedir. Modern Arapça’da yaygın olarak kullanılan hadâret sözcüğü de, “ha-dara” kökünden olup, şehirde ikâmet etmek, şehirli olmak, medenî olmak, medeniyet gibi anlamlara gelmektedir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.