İslam medeniyetinin ilham aldığı kaynak aşağıdakilerden hangisidir?
Hz. Peygamber döneminden başlayıp devam eden İslâm medeniyeti, Kur’ân ve Sünnet’ten aldığı ilhamla insanî birçok değer ortaya koymuştur.
II. Abdülhamid devrinde hazırlanan Kanun-i Esasiye neye olanak sağlamıştır?
II. Abdülhamid devrinde hazırlanan Kanun-i Esasiye gore kız ve erkek çocuklarına ilköğretim mecburi hale gelmiş ve böylece çocukların eşit şekilde eğitim imkanlarından yararlanması hukuken sağlanmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi muhtesip yardımcılarından değildir?
Mahkemelerde, çeşitli konularda kadılara vekâlet eden ve kadılar tarafından geçici veya daimi olarak belirli bir iş için görevlendirilen nâibler vardı.
Aşağıdakilerden hangisi İslâm medeniyetinde varlığını devam ettiren iktisadî kurumlardan değildir?
İslâm medeniyetinde müesseseleri böyle iç içe ve girift olmakla birlikte biz İslâm medeniyetinde varlığını devam ettiren iktisadî kurumları bir tasnife tabi tutabiliriz: Beytülmal, Divan, İhtisab, Vakıf, Ahilik.
Aşağıdakilerden hangisi sosyal dayanışma müesseselerinin başında gelen ve toplumun en küçük birimini oluşturan müessesedir?
Sosyal dayanışma müesseselerinin başında aile müessesesi gelir. Aile kurumu, bilindiği gibi, toplumun en küçük birimini oluşturur. Bunun ilk yapısı evlilik ile kurulur.
Osmanlı döneminde mahkemede, davacılarla davalıları mahkemeye çağıran ve duruşma sırasında hazır bulunmalarını sağlayan görevliye ne ad verilir?
Mahkemede, davacılarla davalıları mahkemeye çağıran ve duruşma sırasında hazır bulunmalarını sağlayan muhzır adındaki bir görevli vardı. Birden çok muhzırın bulunduğu yerde amire de muhzırbaşı deniliyordu.
İslam dünyasında divan teşkilatı kim tarafından kurulmuştur?
İslâm dünyasında, Halife Hz. Ömer’in fey gelirlerini dağıtmak için kurduğu divan teşkilâtı ile birlikte yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanan divan tabiri, Emeviler ve bilhassa Abbasiler zamanında başta askerî ve mali sahalar olmak üzere çeşitli devlet hizmetlerine bakan kurumlara isim olarak verilmişti.
Aşağıdakilerden hangisi mahkeme başkanının verdiği kararın hukuka uygunluğunu tespit eden ve aynı zamanda bilgilerine müracaat edilen kimselere verilen addır?
Şuhûd mahkeme başkanının verdiği kararın hukuka uygunluğunu tespit eden ve aynı zamanda bilgilerine müracaat edilen kimselerdir.
Aşağıdakilerden hangisi bir sosyal ilişki örneği olarak verilebilir?
Eşyanın karşılıklı haberliliği temeline dayanan ilişkiye sosyal ilişki denir. Toplum, sosyal varlıkların, birbirinin varlığını tanımalarıyla ortaya çıkmış usullerle karşılıklı davranışlarda bulundukları yerde vardır.
Aşağıdakilerden hangisi kadıların yardımcısıdır?
Kadı yardımcısına nâib denilirdi.
Baruta bağlı ateşli silâhlar hangi yüzyılda etkin hâle gelmiştir?
İlk defa Çin’de keşfedildiği bilinen barut, XIII. yüzyılın ortalarından itibaren Çin, Endülüs ve Ortadoğu İslâm devletlerinde kullanılıyordu. Selçuklu ordusunda barutçular, nakkab denilen kale delicileri vardı. Baruta bağlı ateşli silâhların etkin hâle gelmesi ise ancak XIV. yüzyılda oldu. Top kullanımı hızla yayıldı. Özellikle Fatih Sultan Mehmet zamanında Osmanlı topçuluğu ciddi bir ilerleme gösterdi.
Emeviler döneminde orduyu oluşturan bölümlerden hangisi süvari birliklere verilen addır?
Bu süvariler Talia ya da Mukaddeme adıyla anılırdı.
Türk devletlerinde ilk deniz donanması kim tarafından kurulmuştur?
İlk donanma I. Kılıçarslan hükümdarlığında Çaka Bey tarafından kurulmuştur.
Aşağıdaki ifadelerden hangisi Beytülmal’ın yapısı ve işleyişi arasında yer almamaktadır?
Bu dönemde zekât gelirlerini toplamak, muhtaçlara dağıtmak, ziraî ürünlerin miktarlarını tahmin ve zekâtını belirlemek üzere çok sayıda kişi görevlendirilmişti. Zekât âmili (Zekât toplama memuru) olan bu kimseler de bir anlamda beytülmal görevlisi sayılmalıdır. Beytülmalın bu yapısı ve işleyişi, Hz. Ebu Bekir’in kısa süren halifeliği zamanında fazla bir değişikliğe uğramadan devam etmişti.
Kazaskerlik bugünkü bakanlıkların hangisine karşılık gelmektedir?
Kazaskerlik bugünkü Milli Eğitim ve Adalet bakanlıklarına karşılık gelen bir teşkilâttı.
Osmanlılar ’da devlet işlerine bakan ve padişah adına karar veren divan kurulu Divan-ı Hûmâyun olarak adlandırılmıştır. Divan-ı Hûmâyun’a geçiş hangi padişahlar döneminde başlamış ve tamamlanmıştır?
Bazı devlet kurumları başta olmak üzere birçok konuda Selçuklulara ve Abbasilere mirasçı olan Osmanlılarda divan teşkilâtı değişik isim ve şekillerde devlet idaresindeki görevine etkili bir şekilde devam etmiştir. Divan teşkilâtının Osmanlılarda daha başlangıçtan itibaren yani Osman Gazi ile birlikte var olduğu söylenmekle birlikte kurum olarak Orhan Bey zamanında başladığı daha yaygın ve tereddütsüzdür. Selçuklulardaki büyük divan’ın yerini Osmanlılarda bir anlamda “Divân-ı Hümâyun” almıştır. Divân-ı Hümâyun’a geçiş II. Murad döneminde başlayan ve Fatih döneminde tamamlanan bir süreçte gerçekleşmiştir.
Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
Tımarlı sipahilerin önemli illerdeki komutanlarına sipahi değil subaşı denir.
Komşusu aç iken tok yatan kişinin, bunu bile bile yapması durumunda, müminliğin niteliklerinden uzak bir davranış içinde bulunacağını belirten İslâm Peygamberi müminin hangi özelliğe sahip olması gerektiğini vurgulamıştır?
Kur’ân, bütün toplumun dayanışması yolunda müminleri uyarmaktadır. Komşusu aç iken tok yatan kişinin, bunu bile bile yapması durumunda, müminliğin niteliklerinden uzak bir davranış içinde bulunacağını belirten İslâm Peygamberi, Müslümanların, kendisi için arzu ettiğini başkaları hakkında da arzu etmesi, kendisinin hoşlanmayacağı bir şey hakkında diğer insanlar için de razı olmaması gerektiği prensibini koymuş, böylece toplumun huzur ve barışını temin eden çok önemli bir ölçüyü hayata geçirmiştir.
Osmanlı döneminde mahkemelerde görülen davaların deftere, tarafların iddia ve savunmalarını, şahitlerin beyanını tam ve doğru bir şekilde kaydetmekle görevli kişilere ne ad verilirdi?
Mahkemelerde görülen davaların deftere, tarafların iddia ve savunmalarını, şahitlerin beyanını tam ve doğru bir şekilde kaydetmekle görevli kişilere de kâtib denirdi.
Aşağıdakilerden hangisi Abbasiler Döneminde kadıların başlıca görevleri arasında yer almamaktadır?
Abbasiler döneminde “kadı”nın başlıca görevleri; davalara bakmak, yetimleri, mecnunları ve henüz erginlik çağına ulaşmamış çocukları koruyup gözetmek, bunlara veli ve vasi tayin etmek, vakıflarla ilgilenmek ve şer’î kanunları ihlâl edenleri cezalandırmaktan ibaretti.