İslam Mezhepleri Tarihi
Deneme Ara Sınavı 1
1.

Fetih yoluyla İslam dünyasının sınırlarını genişletme hareketleri hangi halife döneminde başlamıştır?

Doğru Cevap: "E" Hz.Ebu Bekir
Soru Açıklaması

Fetih yoluyla İslam dünyasının sınırlarını genişletme hareketleri Hz. Ebu Bekir döneminde başlamıştır.

2.

Mezhep kelimesinin anlamı nedir?

Doğru Cevap: "D" İzlenen Yol
Soru Açıklaması

Arapça z-h-b sülasi fiilinden türeyen mezhep kelimesinin anlamı “izlenen, yol gidilen yer” anlamındadır.

3.
İlk Osmanlı müderrisleri genellikle hangi ekolünün takipçisiydiler?
Doğru Cevap: "E" Râzî
Soru Açıklaması

Osmanlı devri yazarları üzerinde, ünlü Sünnî-Eş‘arî kelamcı Fahreddîn Râzî’nin (v.606/1209) büyük tesiri de farkedilmektedir. İlk Osmanlı müderrisleri genellikle Râzî ekolünün takipçisiydiler. Bu ekolün eserleri Osmanlı medreselerinde ders kitabı olarak yüzlerce yıl okundu. Doğru cevap E'dir.

4.
Hariciler kendileri için aşağıdaki isimlerden hangisini kullanmışlardır?
Doğru Cevap: "B" Ehl-i Şurât
Soru Açıklaması
Hariciler kendileri için Ehl-i Şurât adını kullanmıştır.
5.

Aşağıdakilerden hangisi mezheplerin ortaya çıkışında psiko-sosyal nedenler arasında sayılamaz?

Doğru Cevap: "E" İnanılan dinin siyasi gelişimi
Soru Açıklaması

Mezheplerin ortaya çıkışına zemin hazırlayan pek çok neden vardır. Bunlar psikolojik, sosyolojik, dini, kültürel, siyasi unsurlar olarak sayılabilir. Mezheplerin ortaya çıkışında psiko-sosyal nedenler daha çok kişinin kendisi ve toplum ile olan ilişkileri ve dini algılama ve yorumlama biçimiyle ilgilidir. E seçeneğinde verilen ise dinin siyasi gelişimi ile ilgilidir.

6.
Muhalifler Şiî kelamcı Ebû Ca’fer el-Ahvel’in takipçilerini aşağılamak için hangi ismi takmışlardır?
Doğru Cevap: "A" Şeytâniyye
Soru Açıklaması

Mezhep isimlerinin bir kısmı muhalifler tarafından aşağılama kastıyla konulmuş isimlerdir. Şiî kelamcı Ebû Ca’fer el-Ahvel’in takipçilerine Şeytâniyye ismi verilmiştir. Doğru cevap A'dır.

7.

İslamiyet’in yayılmasıyla birlikte ortak paydaları İslâm olmasına karşın, farklı kültürel aidiyetlere sahip olan, dolayısıyla çoğulcu ve katılımcı bir yaşama biçiminin geliştiği toplum hangi mezhebin tabanını güçlendirmiştir?

Doğru Cevap: "E" Mürcie
Soru Açıklaması

Ortak paydaları İslâm olmasına karşın, farklı kültürel aidiyetlere sahiptiler. Bu da çoğulcu ve katılımcı bir yaşama biçimini gerektiriyordu. Nitekim çoğulcu yaşama biçiminin en önemli temsilcilerinden olan Mürcie’nin bu türden şehirlerde taban bulması tesadüf değildir.

8.
Aşağıdakilerden hangisi Eş'ariyye mezhebinin İslam coğrafyasına yayılmasında etkili olan isimlerden birisidir?
Doğru Cevap: "D" Ebu Hamid el-Gazzali
Soru Açıklaması

Ebu Hamid el-Gazzali, Eş'ariyye mezhebinin İslam coğrafyasına yayılmasında etkili olan isimlerden birisidir. Doğru cevap D'dir.

9.
Mezhepler Tarihine yardımcı olan Din Fenomenolojisi Disiplini ile ilgili aşağıda yer alan ifadelerden hangileri doğrudur?I. Dinleri veya mezhepleri diğerleri ile karşılaştırır. II. Tasvirci bir yöntem kullanır. III. Dinler Tarihi’nden ve Mezhepler Tarihi’nden veri sağlar.IV. Mukayeseler yapar ve böylelikle onları anlamaya çalışır.
Doğru Cevap: "C" Yalnız III ve IV
Soru Açıklaması

Birinci seçenek ''Dinleri veya mezhepleri diğerleri ile karşılaştırmaya kalkışmaz.'' şeklinde olması gerektiğinden ve ikinci seçenek ''Tasvirci bir yöntem kullanmaz.'' şeklinde olması gerektiğinden yanlıştır . Doğru cevap C'dir.

10.
Aşağıdakilerden hangisi İsmailiyye mezhebine verilen diğer adlandırmaların dışında kalır?
Doğru Cevap: "E" Caferiyye
Soru Açıklaması

İsmailiyye için Ta‘lîmiyye, Bâtıniye, Melâhide ve Seb‘iyye isimleri de kullanılmaktadır. Caferiyye ise başka bir mezhebin adıdır.

11.

Sıffîn savaşı hangi iki grup arasında gerçekleştirmiştir?

Doğru Cevap: "A" Hz. Ali ve Muaviye
Soru Açıklaması

Yalnızca Suriyeliler ve Şam valisi olan Muâviye b. Ebi Süfyan, Hz. Ali’nin halîfeliğini tanımadı. Hz. Ali, Ümeyyeoğulları’ndan olan Muâviye’yi valilikten azledememişti. Muâviye, Hz. Osman’ın katillerinin bulunup cezalandırılması talebini daha da ileri bir noktaya taşıdı ve onun katlinden Hz. Ali’yi sorumlu tuttu. Hatta Hz. Osman’ın kanlı gömleğini kullanarak Suriyelileri halîfe aleyhine kışkırttı ve olayı bir Haşimoğulları Ümeyyeoğulları çekişmesine dönüştürdü. Hz. Ali’nin biat taleplerini geri çevirdi. Karşılıklı restleşmeler, iki kesim arasında kaçınılmaz bir savaşa kapı araladı. Suriye’nin kuzeyinde Rakka şehri yakınlarındaki Sıffîn ovasında Muâviye’nin ve Hz. Ali’nin ordusu arasında şiddetli bir savaş gerçekleşti(37/657).

12.

Mezhepler tarihi biliminde sıklıkla kullanılan makalat kelimesi hangi tür eserler için kullanılır?

Doğru Cevap: "D" Mezhepler tarihinde kendi görüşünü savunup, karşıt görüşü eleştiren
Soru Açıklaması

Makalat teriminin tekili makaledir, fikir, söz, inanç anlamına gelmektedir. Mezhepler tarihi yazıcılığı her grup mensubunun kendi görüşünü savunması, diğer görüşleri eleştirmesi şeklinde başlamış bu gayeyle yazılan ve türünün ilk örnekleri olan küçük hacimli eserlere makalat denmiştir.

13.

Muhammed b. el-Hanefiyye’nin ölmediği, Radvâ dağında gizlendiği, bir gün insanların arasına geri dönerek yeryüzünü adaletle dolduracağı şeklindeki inançlara sahip Vasiyet nazariyesine dayanan hareket aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "E" E. Keysaniyye
Soru Açıklaması

Muhammed b. el-Hanefiyye’nin ismi etrafında ortaya çıkan Keysâniyye’nin, onun ölmediği, Radvâ dağında gizlendiği (gaybet), bir gün insanların arasına geri dönerek yeryüzünü adaletle dolduracağı (mehdî) şeklindeki inançları, Şiî farklılaşmaların ilklerinden olarak kabul edilebilir. Vasiyet nazariyesine dayanan Keysâniyye, Peygamber’in, Ali’yi vasî olarak atadığını öne sürüyor; bunu ondan sonra Hasan ve Hüseyin’e, sonra da İbnü’l-Hanefiyye’ye taşıyor; ondan sonra ise oğlu Ebû Hâşim’e götürüyordu. Bu gelişme Şîa hareketinin parçalanmasına ve birinci asrın sonunda bir dizi fırkaya bölünmesine yol açmıştır. Her bir fırka Ebû Hâşim’den vasiyetli olduğunu iddia etmiştir.

14.
 Aşağıdakilerden hangisi Ehl-i Sünnet içinde doğup da bugüne kadar  ulaşan dört Sünnî fıkıh mezhebinden biri değildir?
Doğru Cevap: "E" Şiilik
Soru Açıklaması

En son ele aldığımız dört imam, aynı zamanda Ehl-i Sünnet içinde doğup da bugüne Hanefîlik, Mâlikîlik, Şâfiîlik ve Hanbelîlik şeklinde ulaşan dört Sünnî fıkıh mezhebinin de kurucuları sayılmaktadır.

15.

Basra Hâricîliği, kim tarafından kuruldu?

Doğru Cevap: "A" Mis'ar b. Fedekî et-Temîmî
Soru Açıklaması

Basra Hâricîliği, Nehrevan'dan kurtulan Mis'ar b. Fedekî et-Temîmî tarafından kuruldu. 

16.
Siyasi ve itikadi gayelerle vücut bulmuş gruplar yanında, kendilerini İslâm’a nispet eden dini, felsefi ve siyasi oluşumlar aşağıdaki terimlerden hangisiyle karşılanır?
Doğru Cevap: "A" Fırka
Soru Açıklaması

 Fırka kelimesi, siyasi ve itikadi gayelerle vücut bulmuş gruplar yanında, kendilerini İslâm’a nispet eden dini, felsefi ve siyasi oluşumların karşılığı olarak kullanılır. Doğru cevap A'dır.

17.

Aşağıdakilerden hangisinde Hz. Ömer’in vefatı sonrasında halife olacak kişinin belirlenmesi için tayin ettiği şura heyetinin isimleri doğru bir şekilde verilmiştir?

Doğru Cevap: "E" Hz. Osman - Hz. Ali - Hz. Talha - Hz. Zübeyr - Hz. Sa‘d b. Ebî Vakkâs - Hz. Abdurrahman b. Avf
Soru Açıklaması

Ölmeden önce kendisine devlet başkanının kim olacağı sorulmasına karşın, Hz. Ömer doğrudan bir isme işaret etmedi; bunu Hz. Osman, Hz. Ali, Hz. Talha, Hz. Zübeyr, Hz. Sa‘d b. Ebî Vakkâs ve Hz. Abdurrahman b. Avf’tan oluşan altı kişilik bir şura heyetine havale etti. Abdurrahman b. Avf’ın başkanlığını yaptığı heyette, Hz. Osman’ın halîfeliği üzerinde karar kılındı.

18.

Aşağıdakilerden hangisi Nizârî İsmâilîler’e ait özelliklerden biri değildir?

Doğru Cevap: "A" İsmâiliyye’nin temel inanışı olan bâtınî akideye tamamen karşı çıkarlar
Soru Açıklaması

Nizârî İsmâilîler de İsmâiliyye’nin temel inanışı olan bâtınî akideyi bütünüyle sürdürürler. Onlara göre İslâm’ın şartı iman (velâyet), tahâret, namaz, zekat, oruç, hac ve cihat olmak üzere yedi esastan ibarettir. İmanın en önemli şartı, zamanın imamını bilmek ve onun emirlerine boyun eğmektir. İman, sadece imama velâyet ile mümkün olur. İmânın ve İslâm’ın diğer esasları, velâyetin sadece yardımcı unsurlardır. Allah’ı tanıma, zamanın imamını tanımadır. İmam cismen fanî bir insana benzer, fakat onun ilahî tabiatı kesinlikle bilinemez. Doğru cevap 'A'dır.

19.

Aşağıdaki terim ve eşleşmelerden hangisi yanlış olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "E" Allah’ı cisim sayanlar - Mücbire
Soru Açıklaması

Topluluk taraftarlarıanlamındaki Ehl-i cemaat; Ehl-i sünnet tarafından en çok tercih edilen isimlerdendir. “Yetmiş üç fırka” hadisinin bazı versiyonlarında geçen Sevâd-ı a’zam (büyük kalabalık) ifadesi de “çoğunluk Müslümanlar” anlamında Sünnîlik için kullanılmaktadır. “Kurtuluşa eren grup” manasındaki fırka-i nâciye; “yetmiş üç fırka” hadisinde geçmekte, bu yüzden de her fırka mensubu, bağlısı olduğu fırkanın fırka-i nâciye olduğunu iddia etmektedir. Ehl-i sünnet de bunların başında gelmektedir. Yine Ehl-i hak ve ehl-i hüdâda, hak ve hidayettaraftarları anlamında kullanılır.

20.
 “Haricilerin sert mizaçlı olmalarının din anlayışlarına doğrudan yansıması”, mezheplerin oluşumunda etkili olan sebeplerden hangisi için bir örnek olarak gösterilebilir?   
Doğru Cevap: "A" İnsan tabiatı 
Soru Açıklaması
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.