İslam Mezhepleri Tarihi
Deneme Final Sınavı 11
1.

Zeydîler'e göre aşağıdakilerden hangisi mehdi olarak nitelendirilmiştir?

Doğru Cevap: "B" Muhammed b. Abdullah
Soru Açıklaması

Muhammed b. Abdullah

2.

Aşağıdakilerden hangisi İslâmcılığın temel meselelerinden biri değildir ?

Doğru Cevap: "D" Hilafetin Kaldırılması
Soru Açıklaması

Eğitimde ıslah, bilimde ilerleme, müslümanların birliği ve halkın yönetime katılması " İslamcılık" ın temel meselelerindendir.  

3.
Hacı Bektaş Veli ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden  hangisi  doğrudur?
Doğru Cevap: "E"  Hacı Bektaş Veli Makâlât isimli eserin sahibidir. 
Soru Açıklaması
Hacı Bektaş Veli Makâlât isimli eserin sahibidir.
4.
Aşağıdakilerden hangisi Bektaşilikle ilgilidir?
Doğru Cevap: "A" Asıl kuruluşu Balım Sultan'ın başa geçmesiyle olmuştur
Soru Açıklaması

Cevap A şıkkıdır. Diğer şıklar Safevilikle ilgilidir. 

5.

9.yüzyılda Muhammed b. Nusayr en-Nemirî (ö. 270/883) tarafından kurulmuş batınî fırka aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Nusayrîlik
Soru Açıklaması

Nusayrîlik 9. yüzyılda Muhammed b. Nusayr en-Nemirî (ö. 270/883) tarafından kurulmuş batınî bir fırkadır.

6.
Hz. Ali aşağıdaki gazvelerden hangisine katılmamıştır?
Doğru Cevap: "D" Hz. Ali aşağıdaki gazvelerden hangisine katılmamıştır
Soru Açıklaması
Tebük
7.

Bağdad’dan gizlice kaçıp, Süleymaniye dağına yerleşerek iki sene süren bir çile hayatı yaşayan kişi aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Mirza Hüseyin Ali
Soru Açıklaması

Bağdad’daki sürgün yıllarında Bâb Mirza Ali Muhammed’in vekilliği konusunda kardeşiyle anlaşmazlık yaşadı. Bunun üzerine Bağdad’dan gizlice kaçtı ve Süleymaniye dağına yerleşerek iki sene süren bir çile hayatı yaşadı. Mirza Hüseyin Ali’nin bu gizemli tavrı, Bâb Mirza Ali Muhammed’den sonra lidersiz kalan Bâbîler arasında büyük yankı uyandırdı ve kendisini hareketin başına geçirecek sosyo-kültürel zeminin oluşumuna yardımcı oldu. Nitekim Mirza Hüseyin iki yıllık çile hayatından sonra Bağdat’a döndüğünde ummadığı bir ilgiyle karşılaştı. 

8.

Aşağıdakilerden hangisi Yezidiliğin ibadet anlayışı ile ilgili olarak yanlış verilmiş bir bilgidir?

Doğru Cevap: "D" Zekat ibadeti müritlerin gelirlerinin % 10’unu pirlere verilir.
Soru Açıklaması

Yezidîler’in yerine getirmekleyükümlü oldukları ibadetlerden birisi namazdır. Sabah ve akşam olmaküzere günde iki kez güneşe doğru dönerek bazı duaları okumaktan ibaret olannamazın gizli olması ve ferdi olarak yerine getirilmesi gerekir. Bu bakımdanYezidî bölgelerde ibadethane yoktur. Namaz için elleri yıkamak bir neviabdesttir ve yeterlidir. Oruç özel ve genel olmak üzere iki çeşittir.Hac ibadeti, Yezidî geleneğinde Lâleş’te Şeyh Adî’nin türbesine ziyarettenibarettir. Bu ziyaret Eylül ayının 23-30. günleri arasında yapılır.Zekat ibadeti müritlerin gelirlerinin % 10’unun şeyhlere, % 5’inin pirlere, %2,5’inin fakir diye anılan ve toplumu dinen aydınlatanlara verilmesi yoluylagerçekleştirilir. D seçeneğinde % 10'unun pirlere verildiği yazdığı için cevap D seçeneğidir.

9.

Kalender Çelebi ayaklanması hangi yol meydana gelmiştir?

Doğru Cevap: "C" 1527
Soru Açıklaması

1527 yılında meydana gelmiştir. 

10.
İmâmiyye’nin diğer mezheplerle ihtilaf yaşadığı ve diğer mezheplerin belli bir güvensizlik duymakta kendilerini haklı gördükleri konu aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "D" Takiyye
Soru Açıklaması

Takiyye de, İmâmiyye’nin diğer mezheplerle ihtilaf yaşadığı konulardan birisidir. Gerçi takiyye çoğu mezhebin kabul ettiği bir görüştür; çünkü “korunmak, sakınmak” demek olan takiyye, elinde kuvvet ve iktidar bulunan kâfir ve zâlimlerin canlar ve mallar üzerindeki tehditlerinden sakınmak için tecviz edilmiştir. Buna göre insan, can ve malını kurtarmak için, hakikatte sahip olduğu görüş ve inancını saklayabilir veya aksini izhar edebilir. Şîa, siyasî baskılardan korunmak ve masûm kabul ettiği imamların kendi iddialarına uymayan söz ve fiillerine inandırıcı açıklamalar getirebilmek için bu ilkeye başvurmuştur. Onlara göre imam, takiyye halinde kendisinin imam olmadığını söyleyebilir. Hatta imam, takiyye yoluyla küfür, küfre rıza gösterme ve fısk alametlerini ızhar edebilir. Bu durumda da kendisine itaat farzdır. Hicri ikinci asırdan itibaren Şiî fikir hayatında yer etmeye başlayan takiyye inancı, on ikinci imamın gaybeti iddiasıyla birlikte farklı bir boyut kazanarak gâib imamı bekleme düşüncesiyle birleşmiştir. Mesela Şeyh Sadûk’a göre “takiyye vâcibdir, ve onu terk eden, namazı terk edenle aynı 144 durumdadır”. Yine ona göre “takiyyeyi Kâim (on ikinci imam)’in ortaya çıkışından önce terk eden kimse, Yüce Allah’ın dininden ve İmâmiyye mezhebinden çıkmış ve Allah’a, O’nun Resulü’ne ve imamlara muhalefet etmiş olur”. Mezheplerinde takiyyeye bu derece önem veren İmâmiyye mensuplarına karşı diğer mezhepler, belli bir güvensizlik duymakta kendilerini haklı görmüşlerdir. Doğru cevap D şıkkıdır.

11.

Bektaşîlerin, yıllık gelirinin beşte birini Ehl-i Beyt hakkı olarak Hacı Bektaş Veli Dergahı’na, Kızılbaşların da dedelere ve ocaklara verdikleri uygulama aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Hakkullah
Soru Açıklaması

Bektaşîlerin, yıllık gelirinin beşte birini Ehl-i Beyt hakkı olarak Hacı Bektaş Veli Dergahı’na, Kızılbaşların da dedelere ve ocaklara verdikleri uygulama hakkullah olarak adlandırılır. Yörelere göre birtakım farklılıklar olmakla birlikte, hakkullah kara kazan hakkı, mürşit hakkı ve çerağ hakkı diye üçe ayrılır. Kara kazan hakkı dergahın giderleri için harcanırken mürşit hakkı pirlere verilir, çerağ hakkı da darda kalan muhiplere dağıtılmak üzere taksim edilir. Bunlar para olabildiği gibi arpa, buğday, hatta halı, kilim gibi kişinin gücü neye yeterse o cinsten verdiği şeylerdir. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.

12.
Mu‘tezile’nin Basra  Okullarının ilk temsilcisi aynı zamanda mezhebin kurucusuda kabul edilen  kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "B" Vâsıl b. Atâ
Soru Açıklaması

Basra okulunun ilk temsilcisi, aynı zamanda mezhebin kurucusu kabul edilen Vâsıl b. Atâ'dır. Vâsıl mezhebin tevhid, el-menzile beyne'lmenzileteyn ve emir bi'l-ma'rûf nehiy ani’l-münker; halefi Amr b. Ubeyd ise adalet, va'd ve vaîd esaslarını geliştirmiş olmakla beraber Mu‘tezile'nin usûl-i hamseden oluşan inanç sisteminin teşekkülü, Ebü'l-Hüzeyl el-Allâf’ın (v. 235/850) el-Usûlü'l-hamse adlı kitabıyla tamamlanmıştır.

13.

Yeryüzünün sonuna doğru dünyaya gelerek ilahi krallığı başlatacak olan mesihin, Yahudilik inancına göre hangi peygamberin soyundan olduğuna inanılır ? 

Doğru Cevap: "D" Hz. Davud
Soru Açıklaması

Beklenen kurtarıcı, Yahudilikte mesih kelimesiyle karşılanmakta ve İsrâiloğulları’nı esaretten ve sürgünden kurtarıp “vaat edilmiş topraklara” kavuşturacak ve kutsal mabedi yeniden inşa edecek kimse olarak kendisini göstermektedir. Dâvûd soyundan olacak olan mesih, yeryüzünün sonuna doğru dünyaya gelerek ilahi krallığı başlatacak olan bir kraldır. Buna göre mesih tamamen yeni bir insanın kurtarıcı olarak gelmesidir.

14.
Usûlîlik aşağıdakilerden hangisini kabul etmez?
Doğru Cevap: "A" Kıyamete kadar Müslümanlar’ın ihtiyaçlarının karşılanmasında imamların ahbârı yeterlidir.
Soru Açıklaması
Usûlîlik: "Kıyamete kadar Müslümanlar’ın ihtiyaçlarının karşılanmasında imamların ahbârı yeterlidir."i kabul etmez.
15.

Nusayrilik ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Doğru Cevap: "E" Kutsal Kitapları Kitabü’l-Cilve’dir.
Soru Açıklaması

Nusayrîlik'te yaratılış, ilah olan Ali'ye nispet edilmektedir. Kitâbü'lMucmû'daki anlatımlarda, Ali'nin zâtının nurundan Muhammed'i, Muhammed'in kendi nurundan Selmân'ı, Selmân'ın da Mikdâd b. Esved, Ebû Zer el-Gıfârî, Abdullah b. Revâha, Osman b. Maz'ûn ve Kanber Kâdân'dan oluşan beş yetimi, nihayet beş yetimin de bütün alemi yarattığı ifade olunmuştur.

16.

I. Sabiîlik

II. Yahudilik

III. Hristiyanlık

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Nusayrîlik fırkasının inanç karakteri bakımından bazı inanç ve anlayışlarını temel aldığı dini yapılar arasındadır?

Doğru Cevap: "D" I-II-III
Soru Açıklaması

Diğer batınî yapılar gibi bağdaştırmacı özellik taşıyan fırkanın bünyesinde Şiî-İslâmî anlayışlardan başka Sabiîlik, Musevîlik ve Hıristiyanlık gibi inanışlara ait birtakım izler bulunmaktadır.

17.

Hıristiyanlıkta mesihin ikinci gelişinin özel bir yeri vardır. Buna göre İsa Mesih’in bin yıllık bir zaman diliminde dünyayı yönetmek amacıyla geri dönmesiyle birlikte Hıristiyanlar, egemen olacaktır. Bu bin yıllık döneme verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Milenyum
Soru Açıklaması

Hıristiyanlıkta mesihin ikinci gelişinin özel bir yeri vardır. Buna göre İsa Mesih’in gelmesiyle birlikte Hıristiyanlar, İsrâil’deki Megiddo Ovası’nda Mesih karşıtı olan “Gog ve Magog (Yecüc ve Mecüc) Ordusu”nu yok edecektir. Kimi Hıristiyanlar, bu savaşın ardından yeryüzünde bin yıllık bir Mesih Krallığı kurulacağına inanırlar. Böylece yeryüzünde Hıristiyanlar egemen olacaktır. Bu bin yıllık döneme “milenyum” adı verilmektedir. Hz. İsa'nın bin yıllık bir zaman diliminde dünyayı yönetmek amacıyla geri döneceği bir dönemi ifade eden milenyum anlayışı, 2000’li yıllarda Hıristiyanlar arasında mesihin dönüşünü ve buna paralel olarak kıyamet senaryolarını yeniden gündeme getirmiştir.

18.
Aşağıdakilerden hangisi Bektaşilere ilişkin yakın dönemin en önemli olaylarından biridir?
Doğru Cevap: "A" Bektaşî tekkelerinin kaldırılması
Soru Açıklaması

Yakın dönemdeki en önemli olay Yeniçerilik’le birlikte Bektaşî tekkelerinin kaldırılması olmuştur.

19.
Aşağıdakilerden hangisi İslam Mezhepleri Tarihi’nin amaçları arasında yer almaz?
Doğru Cevap: "B" Mezhepler arasında hak olanını batıl olandan ayırt edip açıklamak 
Soru Açıklaması
20.
I. Kendilerine has yorumlara sahip olmalarıII. Çoğunlukla “açık toplum” olarak hayatlarını sürdürmeleriIII. Önceki inanç ve geleneklere ait bir takım uygulamaları devam ettirmeleriIV. Kendilerini koruma amaçlı gizliliğe önem vermeleriYukarıdakilerden hangisi ya da hangileri İslam coğrafyasında ortaya çıkan ve kendilerini İslam’la bağdaştıran “Bâtıniyye” fırkalarının Kur’an-ı Kerim ve Hz. Peygamber’in sünnetinde otaya konulan temel inanç ve ibadetler hakkında, genel anlayıştan farklı olan en önemli özellikleri arasındadır?
Doğru Cevap: "C" I-III-IV
Soru Açıklaması

İslâm coğrafyasında ortaya çıkan ve kendilerini İslam’la ilişkilendiren bu fırkaların en önemli özellikleri, Kur’an-ı Kerim ve Hz. Peygamber’in sünnetinde otaya konulan temel inanç ve ibadetler hakkında, genel anlayıştan farklı, kendilerine has yorumlara sahip olmaları, çoğunlukla “kapalı toplum” olarak hayatlarını devam ettirmeleri, diğer toplum kesimlerine karşı kendilerini koruma amaçlı olarak “gizliliğe” önem vermeleri, içinden geldikleri sosyal çevreye ait önceki inanç ve geleneklere ait birtakım anlayış ve uygulamaları devam ettirmeleri gibi hususlardır.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.