İslam Mezhepleri Tarihi
Deneme Final Sınavı 19
1.
Aşağıdakilerden hangisi İsmailiyye'ye verilen isimlerden biri değildir?
Doğru Cevap: "E" Sufriyye 
Soru Açıklaması
Sufriyye
2.

Alevilik ve Bektaşilik'te "Ali" hangi kavramı temsil eder?

Doğru Cevap: "A" Velayet
Soru Açıklaması

Hak Allah; Nübüvvet Peygamber; temsilcisidir. Vahdet-i vücut Hak'ın tasavvuftaki biçimlendiriliş şekli; Vahdet-i mevcut, Hak'ın panteist temelde ifade edilişidir. Cevap A şıkkıdır.

3.

Yüzyılda Hindistan’da Gulam Ahmed tarafından ortaya atılan görüşler doğrultusunda ortaya çıkan ve Ahmedilik olarak da bilinen dini hareket aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" Kadiyanilik
Soru Açıklaması

Mirza Gulam Ahmed Kadiyani (1835-1908) tarafından Hindistan, Pencap, Kadiyan’da 19. Yüzyılın sonlarına doğru kurul bir dini hareket olan Ahmedilik, Mirzailik ve Kadiyanilik adlarıyla da anılmaktadır. Hareketin kurucusu ve bağlıları, kendileri için Ahmediyye ismini kullanmışlar ve resmi makamlarca da bu isimle anılmışlardır. Ancak İslam dünyasında tanımlandıkları isim genellikle Kadiyanilik olmuştur.

4.

İmâmiyye’nin sekizinci imamı kimdir?

Doğru Cevap: "E" Ali Rıza
Soru Açıklaması

Doğru cevap E şıkkında verilmiştir.

5.

Bâbîlik kim tarafından kurulmuştur?

Doğru Cevap: "E" Mirza Ali Muhammed
Soru Açıklaması

Mirza Ali Muhammed

6.

Aşağıdakilerden hangisi ilk İhyacı/İslamcılardan biri değildir ?

Doğru Cevap: "E" Said Nursi
Soru Açıklaması

İhyacı/İslâmcı düşüncenin mimarları ya da öncüleri diyebileceğimiz bazı sembol isimler şu şekilde sıralanabilir : Seyyid Ahmet Han ( 1871-1898), Cemaleddin Efgani ( 1838 1897), Muhammed Abduh ( 1849-1905), Mustafa Sabri Efendi ( 1869-1954)

Said Nursî (1873–1960), hayatının ilk döneminde anayasa ve özgürlük hareketlerini desteklemiş, bu yüzden padişahla ters düşmüş, çeşitli siyasal partilerde görevler almış bir İslâmcı Osmanlı âlimiydi. Cumhuriyet’ten sonraki, kendi ifadesiyle ‘Yeni Said’ döneminde ise siyasetten uzaklaştı ve kendisini ilmi-kültürel çalışmalara adadı. Yeni rejimle bazı konularda görüş ayrılığı içinde olması dolayısıyla zorunlu ikamete tabi tutulduğu yerlerde, Nur Risaleleri adı verilen kitaplarını yazmaya başladı. Bu eserlerinde dini konuları, modern sorunları da dikkate alarak ele aldı. Özellikle gençleri etkileyen çağdaş ideolojilerden kaynaklanan imanî problemlere çözümler üretmeye çalıştı. Bu bağlamda pozitif bilimlerin verilerinden geniş ölçüde faydalandı.

7.

Aşağıdakilerden hangisi İslam’da Mehdi’nin gelişinin habercileri arasında değildir?

Doğru Cevap: "C" İslamiyetin yayılmasının durması
Soru Açıklaması

Sünni kaynaklarda mehdilik konusu ile ilgili genellikle şu hususların ön plana çıktığı görülmektedir: Mehdi, kıyamet kopmadan önce dünyaya gelecek ve Mekke’de mehdiliğini ilan edecektir. Onun gelişi aynı zamanda kıyametin büyük alametlerinden biri olacaktır. Yedi yıl sürecek idaresi sırasında zulme son verip yeryüzünü adaletle dolduracak, barışın tüm dünyaya egemen olmasını ve herkesin Müslüman olmasını sağlayacaktır.

8.

Aşağıdakilerden hangisi Nusayrilik'teki "büyük şeyhlik" için söylenemez?

Doğru Cevap: "D" Babadan oğula intikal eden bir özellik taşır.
Soru Açıklaması

Babadan oğula intikal eden bir özellik taşır.

9.

Aşağıdakilerden hangisi Gulam Ahmed’ın biat için öngördüğü on madde halinde düzenlenen şartlardan biri değildir?

Doğru Cevap: "B" Dinin dünya hayatından ve nimetlerinden üstün tutulmaması
Soru Açıklaması

Gulam Ahmed’ın biat için öngördüğü şartlar, hareketin daha sonraki gelişimine ilişkin bazı ipuçları sunmaktaydı. O bu şartları on madde halinde düzenlerken, muhtemelen Tevrat’ın on emriyle bir çağrışım kurmaya çalışmaktaydı. Bu şartlar, şirkten ve her türlü büyük günahtan sakınılmasını, namazların aksatılmadan kılınmasını, bütün insanlara iyi davranılmasını, her hususta Allah'a bağlı kalınmasını, Kur'ân'ın gösterdiği yolda yürünmesini, İslâm'a bağlılığa her şeyden çok değer verilmesini, dinin dünya hayatından ve nimetlerinden üstün tutulmasını ve son olarak her konuda Gulam Ahmed’e kayıtsız şartsız itaat edilmesini içeriyordu. Doğru cevap B'dir.

10.

İbadilere ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Doğru Cevap: "E" İbadiler diğer mezhep mensuplarıyla evlilik münasebeti kuramazlar.
Soru Açıklaması

İbadiler mezhep ayrılığı gözetmeksizin birbirleriyle evlilik münasebeti kurabilmektedirler. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

11.

Aşağıdakilerden hangisi gelenekçi akımlara ait bir niteliktir 

Doğru Cevap: "E" Silsileye önem vermesi
Soru Açıklaması

Gelenek birikimi içinde sıhhatli unsurlar yanında sıhhatsiz, temelsiz,marazi unsurlar da tabii ki bulunacaktır. Gelenekçilik, muhafazakâr birtutumla sıhhatli-sıhhatsiz ayrımına çok itibar etmeden, sadece “müslümanlararasında intikal etmesi” özelliğini dikkate alarak geleneğin sürdürülmesini,yaşanmasını ister. Gelenekçi oluşumların liderleri çoğunlukla şeyh, üstad,mevlâna, âlim, imam gibi lakaplarla anılırlar ve geleneksel dini eğitim almışkişiler arasından çıkarlar. Silsile sistemi bu yapılarda bugünü geçmişe bağlar.Ayrıca gelenek içinde bazı mertebeler oluşmuştur ve bu hiyerarşiye saygılıdavranışlar beklenir. Yapılanmada erkek egemen bir çalışma sistemimevcuttur. Meseleler karşısında aklî olanlardan ziyade naklî çözümler tercihedilmektedir. Günümüz İslâm dünyasının en önemli gelenekçi yapıları, selefi,tasavvufi ve medrese kökenli olanlardır.

12.

Aşağıdakilerden hangisini muhalifler İmâmiyye mezhebi için kullanırlar?

Doğru Cevap: "A" Râfıza
Soru Açıklaması

Muhalifleri ise mezhebi, Râfıza ya da Râfiziyye diye anmışlardır.

13.

Hangisi Alevilik ve Bektaşilikte önemli olan dört kapıdan biri değildir?

Doğru Cevap: "E" Zekat
Soru Açıklaması

Zekat, ibadetlerden biridir. Cevap A şıkkıdır.

14.
Aşağıdaki isimlerden hangisi İbâdiyye fırkasının kurucusudur?
Doğru Cevap: "D" Abdullah b. İbâd
Soru Açıklaması
Abdullah b. İbâd İbâdiyye fırkasının kurucusudur.
15.

On İki İmam adına hutbe okutup para bastırarak 1501 yılında Safevî Devleti’ni kuran kimdir?

Doğru Cevap: "A" Şeyh İsmail
Soru Açıklaması

Şeyh İsmail, Azerbaycan, Nahçıvan gibi yerleri ele geçirip büyük zaferler elde etmiş ve Tebriz’de şahlık tahtına oturmuş, On İki İmam adına hutbe okutup para bastırmış ve 1501 yılında resmen Safevî Devleti’ni kurmuştur. Doğru cevap A'dır.

16.

Nusayri inancına göre "zâhirde imam, bâtında ilah" olan kimdir?

Doğru Cevap: "D" Ali
Soru Açıklaması

Ali

17.

Afganistan’da Diyobend medreselerinde eğitim gören öğrencilerden oluşan, 1979 yılında Sovyet işgaline karşı başlatılan mücadelede yer alan ve işgalden sonra istikrarsızlaşan ülkede 1995 yılında ülkenin bir bölümünü ele geçiren örgüt aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Taliban
Soru Açıklaması

Taliban, öğrenci anlamındaki talib sözcüğünün çoğuludur ve Pakistan ile Afganistan'daki geleneksel Diyobend medreselerinde dini eğitim gören öğrencilere verilen isimdir. 1979 yılında Sovyet işgaline karşı başlatılan sıcak mücadelede yer alan ve büyük yararlılıklar gösteren medrese öğrencileri, Sovyet ordusunun 1988’de çekilesinden sonra medreselerine dönmüşlerdi. Fakat işgalden sonra Müslüman gruplar arasında baş gösteren iç savaş Afganistan'ı istikrarsızlaştırınca, Taliban medreseden çıktı ve örgütlenip silahlanarak 1995 yılından itibaren ülkenin büyük bölümünü ele geçirdi.

18.

Yezidi inancın dini hiyerarşisinde aşağıdaki sınıflardan hangisi görülmez?

Doğru Cevap: "E" Diyakonlar
Soru Açıklaması

Yezidî toplumu dini hiyerarşi bakımından Müritler ve Ruhaniler olmak üzere ikiye ayrılır. Müritler genellikle çiftçilikle uğraşan toplumun alt ve en kalabalık kesimini teşkil eder. Ruhaniler ise şu kesimlerden oluşur: a) Mirler veya Emirler: Dini ve dünyevi gücü elinde tutan en yüksek sınıftır. b) Şeyhler: Toplumu dini bakımdan aydınlatmakla yükümlüdürler. c) Pirler: Şeyhlere yardım eden kesimdir. d) Fakirler: Vaaz, nasihat ve telkinlerin yanında aileler arasındaki anlaşmazlıkları çözmekle yükümlüdürler. e) Peşimamlar: En önemli görevleri nikah kıymaktır. f) Kavallar: Emir ve şeyhlere hizmet eder, bayramlarda ilahi söylerler. g) Köçekler: Kavallara yardımcı olan ve okunan ilahilere uygun olarak oynayıp toplumu aynı zamanda eğlendiren kimselerdir.

19.

Muhammed b. Muhammed tarafından kurulmuş ve 13. yüzyıl Anadolu’sunda Baba İshak ve Baba İlyas Horasanî tarafından temsil edilmiş olan tasavufi yapı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "E" Vefâîlik
Soru Açıklaması

Diğer bir tasavufi yapı Vefâîlik’tir. Kurucusu Ebû’l-Vefâ’nın asıl adı Muhammed b. Muhammed Arîz olup 1026 yılında Irak’ın Kûsan bölgesinde doğmuştur. Tahsilinin önemli bir kısmını Bağdat’ta yaptıktan sonra Buhara’ya gitmiş, ardından tekrar Bağdat’a dönerek Ebu Muhammed eşŞünbükî’ye intisap etmiştir. Şeyhi kendisine karşı gösterdiği vefadan dolayı ona Ebû’l-Vefâ künyesini vermiştir. Sağılığında iken kendi etrafında halkalanan, daha sonra çeşitli halifeleri vasıtasıyla farklı mıntıkalara yayılan Vefâîlik, söz gelimi, 13. yüzyıl Anadolu’sunda Baba İshak ve Baba İlyasHorasanî tarafından temsil edilmiştir. Doğru cevap E'dir.

20.

Mirza Ali Muhammed tarafından hazırlanan ve Kuran’ın neshedildiğini ileri sürdüğü kutsal kitabın adı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" El-Beyan
Soru Açıklaması

Mirza Ali Muhammed, hareketin İran’ın büyük şehirlerinde taban bulmasından aldığı cesaretle iddialarını daha ileri bir boyuta taşıdı ve kendisinin Allah tarafından insanlara gönderilen bir peygamber olduğunu ileri sürdü. El-Beyan adı altında kaleme aldığı eserini, bu yeni peygamberliğin kutsal kitabı olarak niteledi ve Kur’an’dan daha üstün oluşunu temellendirmeye çalıştı. O kendisinin peygamberliği ile birlikte Kur’an’ın neshedildiğini, dolayısıyla İslam şeriatının emir ve yasaklarının kaldırıldığını ve el-Beyan ile yeni hükümlerin getirildiğini ileri sürdü.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.