İslam Mezhepleri Tarihi
Deneme Final Sınavı 9
1.

I. Özel bir mekana ihtiyaç duyulmaması

II. Dua esnasında gülmek ve konuşmak

III. Siyah takke giymek

ıv. Gizliliğe riayet etmek

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Nusayrîlik fırkasının namaz esnasında yerine getirmesi gereken kurallardandır?

Doğru Cevap: "B" I-III
Soru Açıklaması

Fırkaya göre ibadetlerin başında "batınî namaz" yahut kısaca “namaz” adı verilen ibadet gelmektedir. Bu da ferdi ve kolektif olarak iki şekilde yerine getirilir. Namaz Ali'ye açılan kalbin niyazı anlamında anlaşıldığından, özel bir mekana, camiye ihtiyaç duyulmadığı gibi, her hangi bir tarafa yönelme yahut özel bir duruş da söz konusu değildir. Namazın temel şartları beş seçkini (Muhammed, Fâtır (Fâtıma), Hasan, Hüseyin ve Muhassin) bilmek, dua esnasında gülmemek ve konuşmamak, Abbasi rengi olduğu için siyah takke giymemek, gizliliğe riayet etmek ve namazı "Ey yüce, büyük ve arıların efendisi Ali, bize merhamet et" diyerek bitirmektir. Bu namazın kılınması, mahiyet itibariyle, Kur'an-ı Kerim'den Fatiha ve İhlas sureleri ile öteki bazı kısa sureler, Kitâbü'l-Mecmû'daki sureler ve kuddâs adı verilen özel bazı duaları okumaktan ibarettir.

2.

Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri kapılar içerisinde yer almaktadır?

I.Şeriat 

II.Tarikat 

III.Marifet 

IV. Hakikat 

Doğru Cevap: "E" I,II,III,IV
Soru Açıklaması

Kapılar şeriat, tarikat, marifet ve hakikat şeklinde sıralanmıştır

3.

Abbas Efendi’nin 1921 yılında ölmesiyle, Bahâîlik hareketinin başına kim geçmiştir?

Doğru Cevap: "B" Şevki Efendi
Soru Açıklaması

Abbas Efendi’nin 1921 yılında ölmesiyle, Bahâîlik hareketinin başına ilk torunu olan Şevki Efendi geçti.

4.

Ahmedilik ibadet konusunda hangi mezhebin yaklaşımını benimsemektedir?

Doğru Cevap: "C" Hanefilik
Soru Açıklaması

Ahmedilik, İslam’ın ibadet ve muamelat konularında tamamen Hanefi mezhebinin yaklaşımını benimsemektedir.

5.

Babilik-Bahailik inancının dini hüküm ve esasları temel olarak aşağıdaki dinlerden hangisinden alınmıştır?

Doğru Cevap: "E" İslam
Soru Açıklaması

Mezhebin yeni olarak ön plana çıkardığı dini hüküm ve esasların, Yahudilik, Hıristiyanlıktan izler taşımakla birlikte, temelde İslamiyet’ten alındığı görülmektedir.

6.

İmâmiyye’nin istinad edeceği çizgideki ilk ciddi farklılaşmave imâmet nazariyesi oluşturma teşebbüsleri, kimin döneminde ortaya çıkmıştır?

Doğru Cevap: "A" Cafer Sâdık
Soru Açıklaması

Bu farklılıklar Cafer-i Sadık döneminde başlamıştır.

7.
Balım Sultan’ın Bektaşilik’teki rolü nedir?
Doğru Cevap: "A" Adâb-erkânı yeniden düzenlemek
Soru Açıklaması
Adâb-erkânı yeniden düzenlemek
8.

Aşağıdakilerden hangisi Yezidiler'deki ibadet anlayışları için doğrudur?

Doğru Cevap: "B" Genel oruç, Aralık ayının başından itibaren tuttulan üç günlük oruçtur.
Soru Açıklaması

Genel oruç, Aralık ayının başından itibaren tuttulan üç günlük oruçtur.

9.

Nusayrîliğe göre beş yetim, vaktiyle melek olan ve her biri bir gök mertebesini temsil eden şahsiyetlerdir. Bunlardan Zuhal yıldızı olarak kabul edilen  Mikail'in yeryüzündeki karşılığı beş yetimden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" Mikdâd b. Esved
Soru Açıklaması

Ayrıca beş yetim, vaktiyle melek olan ve her biri bir gök mertebesini temsil eden şahsiyetlerdir; meselâ Zuhal yıldızı melek olarak Mikail'dir ve bunun yeryüzündeki karşılığı beş yetimden ilki olan Mikdâd b. Esved'dir. Doğru cevap B'dir. 

10.

"Tecdid" terimi ne anlama gelmektedir ?

Doğru Cevap: "A" Yenileme
Soru Açıklaması

İhyacı olarak adlandırılan şahsiyet ve hareketlerin ortak gayesi, kitap ve sünnet çizgisinden saptığını düşündükleri İslâm ümmetini bu sahih kaynaklara geri döndürmek, inanç ve düşünceleri bidat ve hurafelerden temizlemekti. Bu gaye aynı zamanda bir yenilenmeyi, tazelenmeyi hedefliyordu. Bu yüzden ihyanın yanısıra yenileme anlamında tecdid terimi kullanıldı

11.
Nusayrilikteki inanç esasını ifade edenlerden biri aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "A" Melek inancı
Soru Açıklaması

Kendilerine has kozmogoni anlayışına sahip olan fırkaya göre Allah’ın sayısı bilinemeyecek çoklukta melekleri vardır.

12.

"İslâmcılara göre ittihad-ı İslâm, yani panİslâmizm adını da verdiklerimüslümanların siyasal birliği, İslâm âleminin geri kalmasını ve sömürgecilerinistilasını engelleyecek tek çaredir"   görüşünü devlet politikası haline getiren Osmanlı Padişahı aşağıdakilerden hangisidir ? 

Doğru Cevap: "C" II. Abdulhamit
Soru Açıklaması

İslâmcılara göre ittihad-ı İslâm, yani panİslâmizm adını da verdikleri müslümanların siyasal birliği, İslâm âleminin geri kalmasını ve sömürgecilerin istilasını engelleyecek tek çareydi. II. Abdülhamid bunu bir devlet politikası haline getirdi. Padişahın halife olma imtiyazı tahkim edilerek İslâm ülkelerinin maddi ve manevi desteğini celbetmek ve bu sayede Osmanlı devletini emperyalist güçler karşısında ayakta tutmak, bu politikanın esas amacıydı. 

13.

Aşağıdakilerden hangisi islam modernizmi içinde sayılabilecek isimlerden biridir ?

Doğru Cevap: "E" Fazlurrahman
Soru Açıklaması

Fazlurrahman (1919–1988), geleneksel medrese tahsili ve hafızlıktan sonra Pencap Üniversitesi Arap Dili bölümünden mezun oldu. Doktorasını Oxford Üniversitesi’ne İbn Sina felsefesi üzerine yaptı. Durham, Mc Gill ve en son Chicago üniversitelerinde çalıştı. 1961’de Pakistan hükümetinin davetiyle Karaçi İslâm Araştırmaları Enstitüsü’nde misafir profesör olarak ders verdi. Sonra bu kurumun müdürlüğüne atandı. 1968’e kadarki bu sürede yirmiden fazla makale ve iki kitap çıkardı. İslâm adlı eserinde İslâm düşünce tarihiyle adeta hesaplaşıyordu. Bu kitaptaki bazı fikirlerinden dolayı başına ödül konularak katli istendi. Fazlurrahman 1968’de ülkesini terkederek ABD’yeyerleşti. Vefat ettiği 1988 yılına kadar ilmi ve düşünsel faaliyetlerini bu ülkede devam ettirdi. Tarihselci yöntem Fazlurrahman’dan sonra bazı farklılıklarla da olsa Muhammed Âbid Câbirî (ö. 2010), Hasan Hanefî, Muhammed Arkoun, Nasr Hâmid Ebû Zeyd gibi isimlerce savunuldu

14.
Aşağıdakilerden hangisi Dürzîliğin inanç ve amelle ilgili esaslarından biri değildir?
Doğru Cevap: "A" Dini toplantılara katılmak
Soru Açıklaması

Dürzîliğin inanç ve amelle ilgili esasları arasında Hâkim-Biemrillah’ın ilah olduğuna inanmak yedi esası bilip yerine getirmek, eşyanın ilk illeti olan”emr”i yani Hamza b. Ali’yi bilmek “Hudud”u tanımak yer almaktadır.

15.

I. Hak-Muhammed-Ali üçlerinde yer alan Ali tasavvuftaki velayeti temsil eder.

II. Bazı kaynaklarda Hz. Ali’ye bir çeşit tanrısallık nispet edilmiştir

III. Ahiret inancı tamdır

IV. İlk üç halife yerilmektedir

V. Meleklere, peygamberlere ve ilahi kitaplara iman tamdır

Alevilik ve Bektaşilikteki inançlar ile ilgili yukarıda verilen ifadelerden hangileri doğrudur?

Doğru Cevap: "B" I,II,IV
Soru Açıklaması

I, II ve IV. ifadeler doğru iken III ve V. ifadeler yanlıştır. Çünkü, Âhiret inancı müphem ve zaman zaman çelişkilidir. Bu inanç, eski dinlerden gelen tenâsühle, Kur’an’ın üzerinde durduğu âhiret telakkisinin iç içe girmiş bir halidir. Bazı kaynaklarda kıyamet, mahşer, öbür dünya, cennet ve cehennemden söz edilerek İslam’ın âhiret anlayışına gönderme yapılan kayıtlar olduğu gibi, sınırlı oranda “ruh göçü” terimiyle öldükten sonra yeniden dünyaya gelmeye dönük kayıtlar vardır. Ayrıca, meleklere, ilâhî kitaplara ve peygamberlere imanla ilgili anlayış da büyük ölçüde âhiret inancına yönelik tavırla paralellik arzeder. Kaynaklarda bunlara dair azımsanamayacak göndermelere rastlanmakla birlikte, esnek, yer yerçelişkili yaklaşımlar da bulunmaktadır. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

16.
Aşağıdakilerden hangisi Aleviliğin adlandırmalarından biri değildir?
Doğru Cevap: "A" Aydınlar
Soru Açıklaması

İçinde geliştiği ilk mistik yapı olması dolayısıyla ilk dönemlerde Yesevîlik, 13. yüzyılda Baba İlyas’ın önderliği dolayısıyla Babaîlik, Hacı Bektaş Veli’yle irtibatı dolayısıyla 15. yüzyılın ardından belli bölgelerde Bektaşîlik, Safevî tarikatı sonrasında 15. yüzyılın son çeyreğinden itibarenbazı ocaklar açısından Kızılbaşlık, bazı bölgelerdeki mensuplarının meşguliyetlerine bağlı olarak Tahtacılar bu adlandırmalardan bazılarıdır. Günümüzde ise bazan sadece Alevîlik ve Bektaşîlik bazan araya tire konularak Alevîlik-Bektaşîlik bazan da tek kelime ile Alevîlik biçiminde anılmaktadır.

17.

Yol mensubu bir canın ikrarına bağlı kalmayarak büyük suç işlemesi üzerine pirintalimatıyla toplum dışına itilmesine “düşkünlük”, suçlunun cezasını çekippişmanlık duyması ve pîre teslimiyet arzusu üzerine yeniden toplumadöndürülmesi için düzenlenen merasime ne ad verilir?

Doğru Cevap: "A" Düşkünlük Erkânı
Soru Açıklaması

“Düşkünlük Erkânı”dır. Yol mensubu bir canın ikrarına bağlı kalmayarak büyük suç işlemesi üzerine pirin talimatıyla toplum dışına itilmesine “düşkünlük”, suçlunun cezasını çekip pişmanlık duyması ve pîre teslimiyet arzusu üzerine yeniden toplumadöndürülmesi için düzenlenen merasime de “düşkünlük erkânı” denir

18.

İmâmiyye Şîası’na göre halen gaybet halinde bulunan, fakat gelecekte ortaya çıkıp dünyada adil bir düzen kuracağına, halen sağ olduğuna inanılan imam aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir?

Doğru Cevap: "E" Muhammed el-Mehdî b. Hasan el-Askerî
Soru Açıklaması

İmâmiyye Şîası’na göre halen gaybet halinde bulunan, fakat gelecekte mehdî olarak ortaya çıkıp dünyada adil bir düzen kuracağına inanılan on ikinci imam Muhammed el-Mehdî, on birinci imam Askerî’nin, bir cariyeden doğduğuna inanılan oğludur. Sâhibu’z-zamân, el-Huccet, el-Kâim, el-Mehdî, el-Mehdî el-Muntazar, Mehdi’l-enâm ve Halef gibi lakaplarla da anılmaktadır.Hakkında daha fazla tarihi malumata sahip olmadığımız Muhammed Mehdî, İmâmiyye inancına göre, babası Askerî’nin vefatından sonra, evlerindeki mahzene (serdab) girerek gözden kaybolmuştur. Halen sağdır ve kıyametten önce mehdî sıfatıyla zuhur ederek zulümle dolmuş dünyayı adaletle dolduracaktır. İmâmiyye’ye göre bu, bir inanç esasıdır. Doğru cevap E şıkkıdır.

19.

İlk dönem tasavvufi yapıların başında hangisi gelir?

Doğru Cevap: "A" Yesevilik
Soru Açıklaması

İlk dönem tasavvufi yapılar denildiğinde şu sıralama yer alır: Yesevilik, Vefailik, Kalenderilik,Haydarilik. Bektaşilik 15. yy'da görülür. Cevap A şıkkıdır.

20.

Aşağıdakilerden hangisi Nusayrîlik fırkasında dini hiyerarşi içerisinde yer alan bir otorilerden biri değildir?

Doğru Cevap: "C" Peygamberlik
Soru Açıklaması

Fırkada dinî hiyerarşi büyük şeyhlik, şeyhlik, nakiplik ve neciplikten oluşur. Büyük şeyh geniş bir otoriteye sahip olup Hz. Ali'nin yer yüzündeki gölgesi olarak kabul edilir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.