Tasavvufta ve ibadette hangi eylem, musiki ile paralellik göstermektedir?
Zikir meclislerinde bazen beraberce bazen de tek kişi olarak okunan eserlerdedoğal olarak ortaya “sesler, nağmeler” yani “mûsiki” çıkmaktadır. Ancak burada şu noktayı açıklıkla ifade etmeliyiz, bu zikir meclislerinde asıl olan zikirdir. Mûsiki ise zikrin devamlılığını sağlayan bir araç görevini üstlenmiştir.
XVII. yüzyıl sonlarında tezhip sanatına girmeye başlayan ve yaygınlaşması hızla devam ederek XVIII. yüzyılda önü alınamayan Batı tarzı süsleme, klasik tezhibin değerlerini yok etmiştir. Bu asır tezhibinde, Batı’dan gelen barok, rokoko üslûplarının tesiriyle tezhip sanatında simetrisiz vazolar, sepetler, saksılar, kurdeleler, perdeler ve fiyonklar bezeme unsuru olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu motiflere geleneğimizde hiç bulunmayan gölgeli boyama, ışık gölge oyunları ile hacim verme gayreti eklenince görüntü tamamen değişmiştir. Doğru cevap C'dir. Diğer şıklar Tezhip sanatının özellikleridir.
XV. yüzyılın sonuna doğru daha çok geometrik desenlerin hâkim olduğu halı türlerine ne ad verilir?
XIV. yüzyılda bazı hayvan motiflerinin biraz stilize edilerek içinde yer aldığını Avrupalı ressamların tablolarından çıkardığımız bu halılardan sonra, XV. yüzyılın sonuna doğru daha çok geometrik desenlerin hâkim olduğu Holbein halıları karşımıza çıkar. Ressam Holbein’in tablolarına konu olduğu için bu adla anılan söz konusu halılar, Batı Anadolu veya Uşak bölgelerinde dokunmuştur. Doğru cevap C'dir.
Aşağıdakilerden hangisi XII. - XIII. yüzyıllarda Anadolu'da hazırlanmış eserlerde yer alan ilk minyatürleri barındıran şehirlerden birisidir?
Anadolu'da üretilmiş XII.-XIII. yüzyıllara tarihlenen ilk minyatürler, Silvan, Diyarbakır, Mardin, Aksaray, Kayseri ve Konya gibi merkezlerde hazırlanmış eserlerde yer alır. Doğru cevap D'dir.
Aşağıdakilerden hangisi kündekârî tekniğiyle yapılmış ve günümüze kadar korunarak gelmiş ahşap minberlere sahip camilerimizden birisidir?
Günümüze kadar korunarak gelmiş ahşap minberler içinde kündekârî tekniğiyle yapılmış kıymetli örnekler vardır. Konya Alâeddin Camii’nin Ahlatlı bir ustaya ait 1155 tarihli, Siirt Ulucamii’nin Abdülfettah isimli bir ustaya ait 1191 tarihli, Divriği Ulucamii’nin Tiflisli Ahmed’e ait 1241 tarihli minberleri bunlar arasında sayılabilir. Doğru cevap B'dir.
Kitabın boğaz adı verilen kalınlığı ölçüsünde genişliği bulunan kısma ne isim verilir?
Kitabın boğaz adı verilen kalınlığı ölçüsünde genişliği bulunan kısıma da miklebi alt kaba bağlayan sertab adı verilir. Doğru cevap C'dir.
III. Murad dönemine ait ve içinde Osmanlı padişahlarının dizi halinde padişah portrelerinin yer aldığı eser aşağıdakilerden hangisidir?
III. Murad devrinin bir diğer yeniliği, içinde Osmanlı padişahlarının dizihalinde padişah portrelerinin yer aldığı Şemâilnâme veya Kıyâfetü’l-insâniyefî Şemâilü’l-Osmâniye adlı eserin hazırlanmasıdır.
Aşağıdakilerden hangisi Kur’ an’ın birtakım kurallar çerçevesinde okunmasını sağlayan ilimlerden biridir?
Peygamberimiz’in hayatında bu konuyla ilgili olumlu tavırları, tavsiyeleri ve tatbikatları, müslümanların Hz. Peygamber’in tavsiyelerini yerine getirme konusunda a^deta yarışır hale gelmelerine; müslümanların Kur’an’ı daha güzel nağmelerle okumaya yönelik daha çok çaba göstermelerine yol açtı. Ancak bu iyi niyetli yaklaşımların zamanla sesler arası bir rekabete dönüşmeye başladığı, dolayısiyle Kur’an okumada herkesin büyük dikkatle sürdürmeye gayret gösterdiği ağırbaşlı ve sade üslu^bun yerini, a^deta nağmeler yarışına bıraktığı gözlendi. Bir vasıta olarak, Kur’an okuyuşunda yardımcı unsur olan güzel ses, sanki Kur’an’ın metninin önüne geçmeye başladı. Bunun üzerine “tecvid” ve “kıraat” ilimleri ortaya çıktı. Kur’ an’ ın birtakım kurallar çerçevesinde okunmasını sağlayan bu ilimler, güzel ses ve mu^sikinin de katılımıyla gelişti. Doğru cevap E’dir.
XVI. asır ortalarında ebruculuk hangi ülke üzerinden İstanbul'a kadar yayılmıştır?
XVI. asır ortalarında ebruculuk, Hindistan üzerinden İran’a ve sonra da İstanbul’a kadar yayılmıştır. Aynı yüzyılın sonlarında, İstanbul’dan Avrupalı seyyahlar tarafından kendi memleketlerine götürülen ebru kağıtları önce Almanya’da, sonra da Fransa ve İtalya’da mermer kâğıdı veya Türk mermer kâğıdı, hatta sadece Türk kâğıdı adıyla tanınıp benimsenmiş ve oralarda da yapılmaya başlanmıştır.
II. Bayezid döneminin 1484-1485 yılları olaylarını işleyen resimli manzum bir eser olan, tasvirleri Abdullah nakkaş tarafından yapılmış, bu dönemin tarihî konulu ilk eseri aşağıdakilerden hangisidir?
II. Bayezid döneminin 1484-1485 yılları olaylarını işleyen resimli manzum bir eser olanŞehnâme-i Melik Ümm metni, Melik Ümmî tarafından yazılmış, tasvirleri Abdullah nakkaş tarafından yapılmış, bu dönemin tarihî konulu ilk eseridir.
Minyatürlü Osmanlı el yazmalarının türlerini şehnâmeler, gazavatnâmeler, surnâmeler, silsilenâmeler, peygamberler tarihi, tasavvuf, bilim ve edebî konulu eserler, kıyafet albümleri ve sefaretnâmeler olarak gruplandırmak mümkündür. Doğru cevap E'dir.
Müzehhip'in asıl malzemesi altındır. Arap zamkıyla ezilen varak altın suyla temizlendikten sonra jelâtinli su yardımıyla kullanılır. Desen içinde daha önce belirlenmiş yerlere hazırlanan altın fırçayla sürülür ile kuruduktan sonra mührelenir. Eğer mat parlatma yapılacaksa mühre ile altın arasına ince kâğıt konur. Bezemeye zenginlik kazandırmak maksadıyla farklı renkte altın da kullanılabilir. Gümüş karışımıyla yeşil altın ve bakır karışımıyla sarı/kırmızı renkli altın elde edilir. Altın ve ona yakışan renklerin seçimi ile desen içinde dağılımı önemlidir. Birbirine yakışan renklerin yan yana getirilmesi ve yeteri kadar kullanılması gerekir. Tarihte, tezhip için toprak boyalar kullanılırdı.
Aşağıdakilerden hangisi cami mûsikisini meydana getiren olgulardan değildir?
Camideki ibadetin aslını namaz oluşturur. Bu münasebetle müezzinin ezan okuması, İhlâs sûrelerinin kıraati, kamet getirmesi, namazın cemaatle kılınması sırasında imamın kıraati, selâmdan sonra müezzinler tarafından okunan ibareler, tesbihat, dua ve mihrâbiyenin bütünü cami mûsikisini meydana getirir. Ancak namaz dışında çeşitli sebeplerle okunan ilâhi, na‘t salâ, mersiye, mi‘râciyye, mevlid, tevşîh ve kasideler de camideki icraatlariçerisinde zaman zaman yer alır. Doğru cevap A'dır.
Teknenin içine konulacak suya kıvam vermek, böylece serpilen boyaların çökmesini önlemek için kullanılan ve geven isimli çalı sınıfından bir Anadolu bitkisinin salgısı olan madde aşağıdakilerden hangisidir?
Kitre: Teknenin içine konulacak suya kıvam vermek, böylece serpilen boyaların çökmesini önlemek için kullanılan ve geven isimli çalı sınıfından bir Anadolu bitkisinin salgısı olan bu madde, krem renginde düzgün olmayan plakalar veya şeritler halindedir. Doğru cevap b'dir.
"Kitap kabının üstü klasik şekilde bırakılabileceği gibi, dışına kenar suyu da getirilebilir. Kenar suyundaki desenler kesintisiz işlendiyse ......................, yuvarlak veya mekik biçimli şekillerle bölündüyse .................. adını alır. Desen yerine hat kullanıldığında buna da ................... denilir."
Yukarıda verilen metinde gerekli bilgileri aşağıdakilerden hangisi doğru olarak tamamlamaktadır?
Kitap kabının üstü anlatıldığı şekilde bırakılabileceği gibi, dışına kenar suyu da getirilebilir. Kenar suyundaki desenler kesintisiz işlendiyse yekpâre su, yuvarlak veya mekik biçimli şekillerle bölündüyse parçalı su (paftalı su) adını alır. Desen yerine hat kullanıldığında buna da kitâbeli su denilir.
Fatih Sultan Mehmet devrinde yapılan ciltlerde yukarıdakilerden hangilerinin tesiri görülebilir?
Osmanlı devri kitap kaplarının ilk örneklerinde Selçuklu tesiri belirgindir. Fâtih Sultan Mehmed devrinde (1451-1481) yapılan ciltlerde Timurlu, Akkoyunlu ve Karakoyunlu tesirleri de görülür.
Aşağıdakilerden hangisi Türk din mûsikisinin son dönem mevlidhanları arasında yer alan isimlerden biri değildir?
Türk din mûsikisinde öteden beri mevlidhanlıkla şöhret bulmuş pek çokmûsikişinas yetişmiştir. Son dönem mevlidhanları arasında Hâfız Sâmi, HâfızKemal, Hâfız Burhan, Mecit Sesigür, Esat Gerede, Ali Üsküdarlı, HüseyinSebilci, Kâzım Büyükaksoy, Zeki Altun, Kâni Karaca günümüzmevlidhanları arasında ise Halil İbrahim Çanakkaleli, Fevzi Mısır, AzizBahriyeli, Emin Işık, özellikle belirtilmelidir.
Grekler’e ait nazari^ mu^siki eserlerinin tercüme faaliyeti başladığı dönem aşağıdakilerden hangisidir?
Abba^si^ler döneminde Grekler’e ait nazari^ mu^siki eserlerinin tercüme faaliyeti başlamıştır. 830’da Halife Me’mu^n tarafından kurdurulan Beytülhikme bir çeşit İsla^m üniversitesi olmuş ve bu tercüme çalışmalarını üstlenmiştir. Bizzat halifeler tarafından desteklenen ve halkın da rağbet ettiği mu^siki bu dönemde büyük ilerleme kaydetmiştir. Doğru cevap E'dir.