İslam Sanatları Tarihi
Deneme Final Sınavı 4
1.

“Türk oturuşu” diye adlandırılan bağdaş kurmuş insan figürlerinin yanı sıra çift kartal, çift ejder, balık, tavus kuşu, insan hayvan karışımı mitolojik yaratıklardan oluşan ve sembolik anlamlar ifade eden motifler de bulunan ve Anadolu Selçukluları’nın büyük sultanı tarafından yaptırılan yapı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "E" Konya Kubâdâbâd Sarayı
Soru Açıklaması

Anadolu Selçukluları’nın büyük sultanı Alâeddin Keykubad (1221-1237) tarafından yaptırılan Kubâdâbâd Sarayı, zengin figürlü çinilerle bezenmiştir. Buradaki çinilerde “Türk oturuşu” diye adlandırılan bağdaş kurmuş insan figürlerinin yanı sıra çift kartal, çift ejder, balık, tavus kuşu, insan hayvan karışımı mitolojik yaratıklardan oluşan ve sembolik anlamlar ifade eden motifler de bulunmaktadır.

2.

Kitap kapları üstünde kalıp yardımıyla basılan bölümler vardır. Ortada yer alan yumurtamsı şekilli bölüme ne isim verilir?

Doğru Cevap: "B" Şemse
Soru Açıklaması

Kitabın boyu kareden diktörtgene dönüştükten sonra, şemsenin üstünde ve altında kalan boşlukları doldurmak için buralara eklenen parçalara salbek adı verilir. Şemse ve salbekin dışında tabi deri olarak bırakılan boşluktan sonraki dört köşeyi bağlayıcı nitelikte yer alan bölümlere köşebend denilir. Şemse, salbek ve köşeben bölümlerinin önceleri düz bırakılırken, dendan denilen yuvarlak çıkntılarla cazip hale getirilmiştir. Şemse ortada yer alan yumurtamsı şekilli bölüme verilen isimdir. Doğru cevap B'dir. 

3.
İlahi Nefes Tesbih

Yukarıda verilen dini mûsiki türleri hangi seçenekte sırasıyla hangi doğru ana başlık altında verilmiştir?

Doğru Cevap: "B" Cami ve Tekke Tekke Cami
Soru Açıklaması

İlâhi: Kendilerine mahsus tavırları olan ilâhiler genellikle okundukları yere göre cami ve tekke ilâhileri diye ikiye ayrılmalarına rağmen bunların dışında değişik zaman ve mekânlarda da icra edilirler.

Nefes: Çoğunlukla Bektaşî tarikatına bağlı şairler tarafından kalemealınmış tasavvufî güftelerin, bu tarikat çerçevesinde düzenlenen sazlısözlü toplantılarda okunan şeklidir. Tekkelerde icra edilir.

Tesbih: Namazda cumhur müezzinliği içerisinde icra edilen tesbih, camilerde namazdan sonra müezzin mahfilinde bir veya birkaç müezzin tarafından bölüm bölüm ve bazan nöbetleşe, cemaatin dua etmesine zemin hazırlamak için irticâlen değişik makamlardan ve usulsüz olarak okunur. Doğru cevap B'dir.

4.

Aşağıdakilerden hangisi ebru sanatında kullanılan malzemelerden biri değildir?

Doğru Cevap: "A" Mühre
Soru Açıklaması

Doğru cevap a'dır.

5.

Kitabın alt kabına bağlı  olarak pek çok kitap kabında görülen beşgen şekilli kısma ne ad verilir?

Doğru Cevap: "A" Mıkleb
Soru Açıklaması

Alt kaba bağlı  olarak pek çok kitap kabında görülen beşgen şekilli kısım mıkleb  adıyla bilinir. Mıkleb  eskiden numara konulmadan bırakılan sayfaların arasına katlanıp yerleştirilerek, okuma sırasında nerede kalındığına işaret oluşturur. Doğru cevap A'dır. 

6.

I. Hz. Peygamber’in isim ve sıfatlarının, örnek ahla^kının, üstün özelliklerinin, mucizelerinin konu olarak alınıp ondan şefaat dileklerinin dile getirildiği manzumelerdir.

II. Türk mu^sikisi makam ve kaideleri çerçevesinde irtica^len veya bestesi ile okunur.

III. Genellikle Farsça kaleme alınmışlardır.

Yukarıda verilenlerden hangisi/hangileri Na‘t formu için söylenebilir?

Doğru Cevap: "B" I-II
Soru Açıklaması

Na‘t; Hz. Peygamber’in isim ve sıfatlarının, örnek ahla^kının, üstün özelliklerinin, mucizelerinin konu olarak alınıp ondan şefaat dileklerinin dile getirildiği manzumelerin, Türk mu^sikisi makam ve kaideleri çerçevesinde irtica^len veya bestesi ile okunmasıdır. Na‘tların Arapça ve Farsça bazı örneklerine rastlanırsa da genellikle Türkçe kaleme alınmışlardır. Bu bilgiler doğrultusunda B seçeneği doğrudur.

7.
Hatip ebrusu aşağıdaki kişilerden hangisinin buluşudur? 
Doğru Cevap: "E" Mehmed Efendi 
Soru Açıklaması
8.

XIV. yüzyılda Manisa Revak Sultan Türbesi, hangi dönemde yapılmıştır?

Doğru Cevap: "C" Saruhanlılar
Soru Açıklaması

Manisa Revak Sultan Türbesi, XIV. yüzyılda Saruhanlılar tarafından yapılmıştır. 

9.

Bilhassa XIX. yüzyılda zermürekkep ve gerektiğinde ilâve renklerle ve fırçayla işlenen Batı tarzı çiçeklerin yer aldığı yazma kaplara ne ad verilir?

Doğru Cevap: "C" şükûfe cilt
Soru Açıklaması

Bilhassa XIX. yüzyılda zermürekkep ve gerektiğinde ilâve renklerle ve fırçayla işlenen Batı tarzı çiçeklerin yer aldığı yazma kaplara da şükûfe cilt (şükûfe kap) denilmektedir. Doğru cevap "c" şıkkıdır.

10.
Doğru Cevap: ""
Soru Açıklaması
11.

İmzası bulunmamakla birlikte İstanbul Yavuz Sultan Selim Camii (1522) ve Türbesi’nin çinilerinin hangi çini ustasına ait olduğu düşünülmektedir?

Doğru Cevap: "B" Tebrizli Habib Usta
Soru Açıklaması

İmzası bulunmamakla birlikte İstanbul Yavuz Sultan Selim Camii (1522) ve Türbesi’nin çinilerinin Tebrizli Habib Usta’nın eseri olduğu konusunda bilgiler bulunmaktadır. Doğru cevap B'dir.

12.

Sır altı ve sır üstü tekniklerinin bir arada kullanılmasıyla çok renkli bir satıhelde etmeye yarayan tekniğin adı nedir?

Doğru Cevap: "D" Mînâî
Soru Açıklaması

Sır altı ve sır üstü tekniklerinin bir arada kullanılmasıyla çok renkli bir satıhelde etmeye yarayan tekniğe “mînâî” adı verilmiştir.

13.
Doğru Cevap: ""
Soru Açıklaması
14.

I   - Kum

II  - Hamur

III - Boya

IV - Sır

Yukarıdakilerden hangisi çini ve seramik yapımında kullanılan malzemeler arasındadır?

Doğru Cevap: "D" II, III ve IV
Soru Açıklaması

Çini veya seramik yapımında kullanılan malzemeler, çininin gövdesini oluşturan ana hamur, süslemenin yapılacağı renkleri meydana getiren boya veya madenî oksitler ve çiniye cilalı görünüm veren sır tabakası olmak üzere üç ana kısımdan oluşmaktadır. Doğru cevap D'dir.

15.

İslâm dünyasında sistemli el yazması üretimi ne zaman başlamıştır?

Doğru Cevap: "A" Abbâsî Halifesi Me’mûn’un (813-833) bazı antik kaynakları Arapça’ya çevirtmesiyle.
Soru Açıklaması

İslâm dünyasında sistemli el yazması üretiminin, Abbâsî Halifesi Me’mûn’un (813-833) bazı antik kaynakları Arapça’ya çevirtmesiyle başladığı belirlenmiştir. Doğru cevap A'dır.

16.

Batı âleminin de ilgisini çeken ebruculuk'un 1646 yılında “Türk kâğıdı” olarak belirtildiği ilk yayın nerede yapılmıştır?

Doğru Cevap: "C" Roma
Soru Açıklaması

XVII. asırdan itibaren Batı âleminin de ilgisini çeken ebruculuk üzerine Roma’da 1646 yılında “Türk kâğıdı” olarak belirtildiği ilk yayından beri pek çok eser yazılmıştır. Doğru cevap C'dir.

17.

Anadolu Selçuklu dönemi Türk halılarının desen ve renk anlayışını günümüze taşıyan örneklerini aşağıdakilerden hangisinde görebiliriz?

Doğru Cevap: "E" Konya ve Beyşehir’de bulunan halılar
Soru Açıklaması

Büyük Selçuklular’dan günümüze pek bir şey ulaşmış görünmüyorsa da özellikle Konya ve Beyşehir’de bulunan halılar Anadolu Selçuklu dönemi Türk halılarının desen ve renk anlayışını günümüze taşırlar. Doğru cevap "e" şıkkıdır.

18.

Aşağıdakilerden hangisi İsla^miyet’in doğduğu ve yayıldığı ilk zamanlarda Araplar’ın sesle yaptıkları nağmelere verilen isimdir?

Doğru Cevap: "B" Terennüm
Soru Açıklaması

İsla^miyet’in doğduğu ve yayıldığı ilk zamanlarda Araplar’ın basit ve sade bir mu^sikileri mevcuttu. Araplar’ın sesle yaptıkları nağmelere terennüm denilmekteydi.

19.

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı döneminde uygulama alanı bulmuş Maden sanatı tekniklerinden biri değildir?

Doğru Cevap: "D" serpme
Soru Açıklaması

Osmanlı döneminde uygulama alanıbulmuş oyma, kakma, çalma, kazıma, vidalama, altın kaplama (tombak),savatlama, zincir işi, daha çok takı ve tören eşyasında kullanılan telkâri vemine gibi geliştirilmiş birçok teknik söz konusudur. Doğru cevap "d" şıkkıdır.

20.

Dünyada bilinen en eski halı hangi millete aittir?

Doğru Cevap: "B" Türk
Soru Açıklaması

Birçoğu yabancı olmak üzere yakın dönem araştırmaları, halı sanatının Asya ve Türk menşeli olduğunu ortaya koymuş bulunmaktadır. Rus arkeolog Rudenko tarafından 1947-1949 kazılarında bulunmuş olan milâttan önce VIII. yüzyıllara ait Pazırık halısı da, Doğu Türkistan’ın eski şehirlerinde ve Turfan’da 1900’lü yılların başında ortaya çıkarılan halı parçaları da bunu teyit etmektedir. Doğru cevap B'dir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.