İslam Sanatları Tarihi
Deneme Final Sınavı 6
1.

Aşağıdakilerden hangisi, sanat kelimesinin türemiş olduğu dildir?

Doğru Cevap: "A" Arapça
Soru Açıklaması

Sanat Arapça “sana‘a” fiilinden türemiş isimdir.

Günümüzde İngilizce “art”, Almanca “kunst”, karşılığında kullanılmaktadır. “Techne” kelimesi ise Yunancadan günümüze “sanat” olarak çevrilmektedir. Hüner kelimesi Farsça huner olup, "beceri isteyen ustalık, beceriklilik" anlamındadır.

2.

"Perdahlı çinilerin en erken tarihli örneklerine ........................... devrinde Sâmerrâ’da rastlanmıştır. Bu çiniler, sarımtırak beyaz renkli, iri gözenekli hamurdan yapılmıştır." 

Yukarıda verilen bilgide boş bırakılan alanı aşağıdakilerden hangisi doğru olarak tamamlamaktadır?

Doğru Cevap: "A" Abbâsîler
Soru Açıklaması

Perdahlı çinilerin en erken tarihli örneklerine Abbâsîler devrinde (IX. yüzyıl) Sâmerrâ’da rastlanmıştır. Bu çiniler, sarımtırak beyaz renkli, iri gözenekli hamurdan yapılmıştır.

3.

Kendi adıyla anılan bir nota sistemi geliştiren ve geliştirdiği sistem Batı notası yerleşinceye kadar XIX. yüzyıl boyunca kullanılan kişi aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" Hamparsum Limonciyan
Soru Açıklaması

Ermeni kilisesi mugannîlerinden Hamparsum Limonciyan, kendi adıyla anılan bir nota sistemi geliştirmiş ve bu sistem geniş ölçüde benimsenmiş, Batı notası yerleşinceye kadar XIX. yüzyıl boyunca kullanılmıştır. Doğru cevap D’dir.

4.

Kabın üstünde desenin belirli noktalarına çakma yoluyla kıymetli taşlar da yer alıyorsa kap ne ismini alır?

Doğru Cevap: "A" Murassa‘ kap
Soru Açıklaması

Kabın üstünde desenin belirli noktalarına çakma yoluyla kıymetli taşlar da yer alıyorsa murassa‘ kap adını alır, bunun için zerger (kuyumcu) ile mücellidin işbirliği gerekir. Doğru cevap A'dır.

5.

Kanûnî dönemine özgün üslûbuyla katkıda bulunan, kaleme aldığı tarihî konulu eserleri, figürsüz manzaralar ve topoğrafik kent görünümleriyle resimlendiren nakkaş aşağıdakilerden hangisidir? 

Doğru Cevap: "C" Matrakçı Nasuh
Soru Açıklaması

Kanûnî dönemine özgün üslûbuyla katkıda bulunan nakkaş Matrakçı Nasuh’tur. Kaleme aldığı tarihî konulu eserleri, figürsüz manzaralar ve topoğrafik kent görünümleriyle resimlendiren Matrakçı Nasuh’un ilk eserlerinden biri, Târîh-i Sultan Bayezid adını taşır. Eserdeki II. Bayezid döneminde fethedilen on kalenin tasvirleri, sanatçının üslûbunu yansıtan ilk resimleridir. Yavuz Sultan Selim devrini konu alan bir diğer eserinde, Yavuz’un Tebriz seferinde konakladığı menziller resmedilmiştir. Kanûnî Sultan Süleyman’ın Irak Seferi’ni konu alan Mecmûa-i Menâzil ve Süleymannâme MatrakçıNasuh’un metinlerini yazarak resimlendirdiği diğer eserleridir. Onun tasvirlerinde kentlerin su yolları, meydanları ve harabeleri gibi görülmeye değer bütün yerleri bilimsel bir nesnellikle resmedilmiştir.

6.

Sarımtırak beyaz renkli, iri gözenekli hamurdan yapılan perdahlı çinilerin en erken tarihli örneklerine hangi dönemde rastlanmıştır? 

Doğru Cevap: "A" Abba^si^ler devrinde
Soru Açıklaması

Perdahlı çinilerin en erken tarihli örneklerine Abba^si^ler devrinde (IX. yüzyıl) Sa^merra^’da rastlanmıştır. Bu çiniler, sarımtırak beyaz renkli, iri gözenekli hamurdan yapılmıştır. Doğru cevap a'dır.

7.

Bir kapta, şemse ve salbekin dışında tabii deri olarak bırakılan boşluktan sonraki dört köşeyi bağlayıcı nitelikte yer alan bölümlere ne denir?

Doğru Cevap: "C" Köşebend
Soru Açıklaması

Bir kapta, şemse ve salbekin dışında tabii deri olarak bırakılan boşluktan sonraki dört köşeyi bağlayıcı nitelikte yer alan bölümlere köşebend denilir. Doğru cevap C'dir.

8.

Sır altı ve sır üstü tekniklerinin bir arada kullanılmasıyla çok renkli bir satıh elde etmeye yarayan tekniğe ne ad verilmiştir?

Doğru Cevap: "B" Mînâî
Soru Açıklaması

Sır altı ve sır üstü tekniklerinin bir arada kullanılmasıyla çok renkli bir satıh elde etmeye yarayan tekniğe “mînâî” adı verilmiştir. Bu teknikte ısıya çok dayanıklı olan renkler sır altına, az dayanıklı olan renkler de sır üstüne tatbik edilir. Genellikle mavi, mor, fîrûze ve yeşil renkler sır altına; kiremit kırmızısı, beyaz, kahverengi ve siyah renkler de sır üstüne tatbik edilmektedir. Bu tekniğe sır altı ve sır üstüne yedi rengin bir arada tatbik edilebilmesinden ötürü “heft-reng” adı da verilmiştir. Doğru cevap B'dir.

9.

XVIII ve XIX. asırlarda yaşayan Atâullah Efendi, rokoko üslûbunu Osmanlı-Türk zevkiyle yoğurarak yeni bir üslûp ortaya koymuştur. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Atâ yolu veya pesend üslûbu özelliğidir?

Doğru Cevap: "E" Fırça tarama üslûbuyla tabii çiçek desenlerine dayanan bir tezhip tarzıdır.
Soru Açıklaması

Fırça tarama üslûbuyla tabii çiçek desenlerine dayanan bir tezhip tarzıdır.

10.

Bir ahşap iskelet üzerinde yan yana getirilen geometrik mahiyetteki ahşap parçalarla bunları birbirine bağlayan oluklu ahşap kirişlerin tutkal ya da çivi kullanılmaksızın iç içe geçirilmesiyle eser üretiminde kullanılan teknik aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" Kündekârî
Soru Açıklaması

Kündekârî tekniğinde bir ahşap iskelet üzerinde yan yana getirilengeometrik mahiyetteki ahşap parçalarla bunları birbirine bağlayan olukluahşap kirişler tutkal ya da çivi kullanılmaksızın iç içe geçirilmek suretiyleeser tamamlanır.

11.
Mezopotamya Anadolu Suriye Ön Asya

İlk Türk-İslam minyatür üslubunun oluşması, Selçuklu Türklerinin yukarıdaki bölgelerden hangilerine yayılmasıyla sağlanmıştır?

Doğru Cevap: "E" I-II-III-IV
Soru Açıklaması

XI ve XII. yüzyıllarda Selçuklu Türkleri’nin İran’dan Ön Asya, Mezopotamya, Suriye ve Anadolu’ya yayılmalarıyla ilk Türk-İslâm minyatür üslûbu oluşmuştur.

12.

Aşağıdakilerden hangisi cami musiki formlarından birisi değildir?

Doğru Cevap: "D" Kıraat
Soru Açıklaması

Tekke mûsikisiyle ortak icra edilenlerin dışındaki cami mûsiki şekilleri (formları) şunlardır: Ezan, Tesbih, Temcid, Tekbir.

13.

Aşağıdakilerden hangisi Safevi minyatür ekolünü oluşturan üsluplardan birisidir?

Doğru Cevap: "A" Türkmen
Soru Açıklaması

Safevi minyatür ekolü Türkmen ve Herat üslubunun etkisiyle oluşmuştur. Doğru cevap A'dır.

14.

Aşağıdakilerden hangisi geleneksel ağaç işleme tekniklerinden biri değildir?

Doğru Cevap: "E" Gümüş yaprakla kakma
Soru Açıklaması

Genelde oyma, kabartma ve kakma olarak özetleyebileceğimiz gelenekselağaç işleme teknikleri arasında şunları sayabiliriz: Düz satıhlı ve yuvarlaksatıhlı derin oyma, eğri kesim, şebekeli oyma (ajur), düz satıhlı ve kabartmalıkakma.

15.

Aşağıdakilerden hangisi Cami ve Tekke Mûsikisinde Ortak Şekillerden biri değildir?

Doğru Cevap: "A" Temcîd
Soru Açıklaması

Cami ve Tekke Mûsikisinde Ortak Şekiller;

- İlâhi,

- Na‘t,

- Salâ,

- Tevşîh,

- Mevlid,

- Mi‘râciyye,

- Mersiye,

- Kasîde'dir.

Temcid; Minârelerde ezandan ayrı olarak Allah’a yapılan dua ve münâcâtlardır. Doğru cevap "a" şıkkıdır.

 

 

 

16.

Aşağıdakilerden hangisi Mustafa Râkım Celî Ekolü ve Üstatlarından biri değildir?

Doğru Cevap: "D" Hâfız Osman
Soru Açıklaması

Hâfız Osman

17.

Ali Üsküdari hangi teknikte müstesna eserler meydana getirerek tezhip sanatında bir üslup ortaya koymuştur?

Doğru Cevap: "A" Rugani
Soru Açıklaması

Ali Üsküdari Rugani tekniğinde müstesna eserler meydana getirerek tezhip sanatında bir üslup ortaya koymuştur. Doğru cevap A'dır.

18.

Alt kaba bağlı olarak pek çok kitap kabında görülen beşgen şekilli kısıma ne ad verilir? 

Doğru Cevap: "B" Mıkleb
Soru Açıklaması

Alt kaba bağlı olarak pek çok kitap kabında görülen beşgen şekilli kısım mıkleb adıyla bilinir. Mıkleb eskiden numara konulmadan bırakılan sayfaların arasına katlanıp yerleştirilerek, okuma sırasında nerede kalındığına işaret oluşturur.

19.

Aşağıdakilerden hangisi ebru yapımında kullanılan malzemeler arasında yer almaz?

Doğru Cevap: "A" Mühre
Soru Açıklaması

Ebru TeknesiKitreÖdFırçaTarakTel çubuk

Ebru yapımında kullanılan malzemlerdir. Mühre, ebru yapımında kullanılmaz. Doğru cevap "a" şıkkıdır.

20.
Kap sırt dışındaki üç tarafından birkaç milimetre taşkınlık gösterir. Şîrâze, örme usulüyle yapılır. Üst ve altkaplarla sırt birlikte hazırlanır. Kitap cildi sırta yapışmadan bombeli olarak bırakılır.

Yukarıdakilerden hangileri batı kaplarının özelliklerindendir?

Doğru Cevap: "E" I,III ve IV
Soru Açıklaması

Kitap gövdesiyle üst ve alt kabın boyları Doğu cildinde aynı olup Batı cildinde kap sırt dışındaki üç tarafından birkaç milimetre taşkınlık gösterir. Çünkü Batı ciltleri rafa dik olarak konulurken kitabın gövdesinin sürtünme ihtimali fazladır. Doğu’da ise kitap rafa yatık durumda, birkaç adedi, biri diğerine ağırlık vermeyecek şekilde üst üste yerleştirilir. Şîrâze,Doğu ciltlerinde örme usulüyle yapılır. Eskiden Batı cildinde de böyleyken, ciltleme sanayiinden sonra şerit halinde hazır alınıp kitap sırtının üst ve altına yapıştırılmıştır. Batı cildinde üst ve altkaplarla sırt birlikte hazırlanır, kitap gövdesi yan kâğıdı yardımıyla kap içine yapıştırılır. Doğu’da üst ve alt kap ayrı ayrı taslanıp, sırt (dip) için geniş bırakılmış deri uzantıları(muhat payı)buraya yapıştırılarak tutturulur. Doğru cevap E'dir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.