Tek yaprak resim ve minyatürlerin belirli bir düzene göre içine yerleştirildiği, el yazması formatındaki murakka (albüm) yapımcılığı kimin döneminde önem kazanmıştır?
XVII. yüzyıl başında Sultan I. Ahmed döneminde (1603-1617) tek yaprak resim ve minyatürlerin belirli bir düzene göre içine yerleştirildiği, el yazması formatındaki murakka (albüm) yapımcılığı önem kazanmıştır. Doğru cevap E'dir.
Tebrizli ustalarla birlikte Ali b. İlyâs Ali’nin Osmanlı sanatına önemli derecede yön vermiş ve ivme kazandırmışlardır. Burada rûmî üslûbu yanında hatâyî üslûbu da repertuara katılmıştır.
Yukarıda verilen bilgiler hangi Osmanlı mimari yapısının özellikleridir?
Çelebi Mehmed’in yaptırmış olduğu çinileriyle meşhur Bursa’nın en iddialı yapılarından birisi olan Yeşilcami ve türbede Tebrizli ustalarla birlikte Ali b. İlyâs Ali’nin isimleri dikkat çekmektedir. Doğru cevap E'dir.
Hangisi bir ebru çeşididir?
Battal bir ebru çeşididir. Diğer şıklar şiraze örme çeşitleri içermektedir. Doğru cevap A'dır.
Sulu altın ile gölge verilip koyu altınla tahrirlenen bezeme üslubu aşağıdakilerden hangisidir?
Sulu altın ile gölge verilip koyu altınla tahrirlenen bezeme üslubu Halkari'dir. Doğru cevap D'dir.
Hz. Peygamber’e Allah’tan rahmet ve selâm temenni eden, onu metheden, onun şefâatını dileyen, aile fertlerine ve yakınlarına dua ifadeleri içeren, belirli bestesiyle veya serbest olarak okunan güftelerin genel adı nedir?
Arapça’da “duâ” ve “namaz” anlamlarına gelen salâ (salât) Hz.Peygamber’e Allah’tan rahmet ve selâm temenni eden, onu metheden,onun şefâatını dileyen, aile fertlerine ve yakınlarına dua ifadeleri içeren,belirli bestesiyle veya serbest olarak okunan güftelerin genel adıdır.
"1220’li yıllardan sonra İslâm minyatür sanatında İlhanlılar’ın hâkim olduğu İran’da hazırlanan yazmalarda Uzakdoğu ve özellikle Çin sanatının etkileriyle yeni bir tarz ortaya çıkmıştır."
Aşağıdakilerden hangisi yukarıda açıklanan döneme ait melez üslûbun sergilendiği örneklerden birisidir?
1220’li yıllardan sonra İslâm minyatür sanatında İlhanlılar’ın hâkim olduğu İran’da hazırlanan yazmalarda Uzakdoğu ve özellikle Çin sanatının etkileriyle yeni bir tarz ortaya çıkmıştır. Meraga’da kaleme alınmış İbn Buhtîşû’nun Menâfiu’l-hayevân’ı ile Bîrûnî’nin el-Âsârü’l-bâkıye’si bu döneme ait melez üslûbun sergilendiği başlıca eserlerdir.
Aşağıdakilerden hangisi erken Osmanlı minyatür üslu^bunu temsil eden eserler arasında yer alır?
Osmanlı Devleti’nin ikinci başkenti Edirne’de XV. yüzyılın ikinci yarısında hazırlanmış Dilsuzna^me (Oxford Bodleian Library, Quseley, nr. 133) Külliya^t-ı Ka^tibi (Resim 6.3) ve Ahmedi^ İskenderna^mesi (Venedik, Marciana Kütüphanesi, Cod. Or. nr. 57) erken Osmanlı minyatür üslu^bunu temsil eden eserler arasında yer alırlar. Doğru cevap a'dır.
Hafif kabarık mercan kırmızısı rengin kullanıldığı çiniler ilk kez hangi yapıda görülür?
Hafif kabarık mercan kırmızısı rengin kullanıldığı çiniler ilk kez İstanbul Süleymaniye Cami'nde görülür.
XX. yüzyılın Türk hat sanatında yer alan "yazılı ebrular" aşağıdaki isimlerden hangisinin buluşu olarak bilinir?
Yine Necmeddin Okyay’ın buluşu olarak XX. yüzyılın Türk hat sanatındayer alan yazılı ebrular vardır (Resim 7.17). Bir hat eseri Arap zamkı eriyiğiile kâğıda yazıldıktan ve kurutulduktan sonra ebru teknesine yatırılırsa,zamklı yerler ebruyu almaz ve yazılı kısım kâğıdın rengiyle kalır. Doğru cevap "c" şıkkıdır.
İslam minyatürlerinin en erken tarihli örnekleri hangi yüzyıllara aittir?
Sasaniler dönemine ait fresk ressamlığı ve minyatürlü el yazmalarının varlığına değinen kaynaklar varsa da günümüze bu dönemden resimli bir el yazması ulaşmamıştır. İslam minyatürlerinin en erken tarihli örneklerinin zamanımıza ulaşabilenleri 12-13. yüzyıllara aittir.
Sünnet düğünü şenliklerinin anlatıldığı surnâme türündeki resimli yazmalar hangi dönemde hazırlanmaya başlanmıştır?
Sünnet düğünü şenliklerinin anlatıldığı surnâme türündeki resimli yazmalar, ilk kez III. Murad döneminde (1574-1595) hazırlanmıştır.
Büyük Selçuklu ve İlhanlı çinilerinde en çok tercih edilen renkler hangi seçenekte bir arada verilmiştir?
Karahanlılar Dönemi sonrasında, Büyük Selçuklular döneminde gelişen çini geleneği, İlhanlılar zamanında daha da hız kazanmıştır. İlhanlılar döneminde gerek sırlı tuğla gerekse fîrûze renkli çiniler mimari bezemede ağırlık kazanmış, fîrûzenin yanı sıra siyah, beyaz ve kobalt mavisi de kullanılmıştır. İlhanlıların da Büyük Selçuklu sanatından etkilendiğini düşünürsek, Büyük Selçuklu çinilerinde de bu renklerin daha çok tercih edildiğini düşünebiliriz. Doğru cevap C'dir.
Sınırı belirlenmiş bir alan içerisinde başlayıp biten desenlere ne ad verilir?
Cevabınız yanlış ise,“Desen” konusunu yeniden okuyunuz.
Anadolu Selçuklu mimarisinde dinî yapılar ekseriyetle çini mozaik tekniği ile süslenmiştir. Çini mozaik tekniği yapıların dış cephelerinde, bilhassa minare gövdelerinde, yarı açık mekânlarda, eyvanların kemer ve tonozlarında, taçkapılarda, mihraplarda, sandukalarda, kubbe geçişlerinde, kubbe içlerinde ve tavanlarda belli program dahilinde kullanılmıştır. İç mekânlarda insan elinin erişebildiği yerlerde daha çok düz renkli çini levhalar kullanılırken el değmeyen yerlerde çini mozaik tercih edilmiştir. Yapıların dış cephelerinde çini kullanımının görülmediği dönem ise Klasik Osmanlı Mimarisi Dönemi'dir. Doğru cevap E'dir.
Türk bestekârları tarafından Türk mûsikisi makam ve usulleriyle bestelenmiş Arapça güfteli ilâhilere ne ad verilir?
Şuğul, Türk bestekârları tarafından Türk mûsikisi makam ve usulleriyle bestelenmiş Arapça güfteli ilâhilere verilen isimdir. Elimizde bulunanşuğullerin büyük kısmı, kolay anlaşılan ifadelerden meydana gelmiş olup, ritim itibariyle de hareketli eserlerdir. Şuğullerin ağızdan ağzanakledilmesi esnasında bazı güftelerin bozulması nedeniyle, pek az şuğulün güfte yazarı bilinmektedir. Tekkelerde zikir esnasındaokunduklarından daha çok nîm sofyan, sofyan ve düyek gibi küçük usullerle ölçülmüşlerdir. Doğru cevap C'dir.
Kanûnî Sultan Süleyman’ın Irak Seferi’ni konu alan Mecmûa-i Menâzil ve Süleymannâme hangi önemli nakkaşa aittir?
Kanûnî Sultan Süleyman’ın Irak Seferi’ni konu alan Mecmûa-i Menâzil (İÜ Ktp., TY, nr. 5964) ve Süleymannâme (TSMK, Hazine, nr. 1608) MatrakçıNasuh’un metinlerini yazarak resimlendirdiği diğer eserleridir. Doğru cevap D'dir.
XV. yüzyılda Safiyyüddin’in bu sistemi üzerinde pek çok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmaların XIV. yüzyıldaki merkezi Azerbaycan ve çevresi, XV. yüzyıldaki merkezi ise Azerbaycan, Batı Türkistan ve Osmanlı kesimleridir. Bu döneme kadar daha çok Batı Türkistan ve Azerbaycan bölgelerinde yoğunlaşan çalışmalar, bu yüzyıldan itibaren Osmanlı ülkesine kaymaya başlamıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu dönemde Osmanlı ülkesinde yapılmış çalışmalardan biri değildir?
XV. yüzyılda Safiyyüddin’in bu sistemi üzerinde pek çok çalışma yapıldı. Bu çalışmaların XIV. yüzyıldaki merkezi Azerbaycan ve çevresi, XV. yüzyıldaki merkezi ise Azerbaycan, Batı Türkistan ve Osmanlı kesimleridir. Bu döneme kadar daha çok Batı Türkistan ve Azerbaycan bölgelerinde yoğunlaşan çalışmalar, bu yüzyıldan itibaren Osmanlı ülkesine kaymaya başlamıştır. Mu^siki nazariyatı konusunda pek çok eserin yazıldığı bu dönemde Hızır b. Abdullah’ın II. Murad’a ithaf ettiği Kita^bü’l-Edva^r, Abdülka¯dir-i Mera^gi¯’nin başta Ca^miu’l-elha^n ve Maka¯sidü’l-elha^n olmak üzere yazdığı altı eser, La^dikli Mehmed C¸elebi’nin II. Ba^yezid’e takdim ettiği Zeynü’l-elha^n ve Risa^le-i Fethiyye önemli çalışmalardan bazılarıdır. Doğru cevap D’dir.
"Şehzade sancağı Amasya'da bazı sultanların da desteğiyle Hayreddin Mar'aşî etrafında Anadolu'nun önemli yedi üstadı toplanmış ve bu kişiler yetiştirilmiştir." Bu bilgi göz önüne alındığında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Şehazde sancağı Amasya'da Sultan II. Bayezid'in de desteğiyle Hayreddin Mar'aşî etrafında Celâl Amâsî, Cemal ve Celâlzâde Muhyiddin Amâsî, Abdullah Amâsî, Şeyh Hamdullah ve oğlu Mustafa Dede gibi Anadolu'nun yedi büyük üstadı (esâtîze-i Rûm) yetişmiştir. Osmanlı hat ekolünün temelleri büyük ölçüde Amasya'da atılmıştır denebilir.