İslam Sanatları Tarihi
Deneme Final Sınavı 9
1.
Aşağıdaki eserlerden hangisi “Osmanlı eyalet üslubu” ile resimlendirilmiştir? 
Doğru Cevap: "C" Camiü’s-siyer 
Soru Açıklaması
2.

İbadet esnasında şekillenen, gerek ibadet sırasında gerekse ibadet öncesi ve sonrasında ortaya çıkan çoğunlukla irticâle dayalı (önceden bestelenmemiş, doğaçlama) ses mûsikisine ne ad verilir?

Doğru Cevap: "B" Cami Musikisi
Soru Açıklaması

Camide ibadet esnasında şekillenen mûsiki olup, gerek ibadet sırasında gerekse ibadet öncesi ve sonrasında ortaya çıkan çoğunlukla irticâle dayalı(önceden bestelenmemiş, doğaçlama) ses mûsikisinden ibaret olan musikiye "cami musikisi" denir. Doğru cevap "b" şıkkıdır.

3.

İslam aleminde ilk musiki nazariyesi yazan kişi kimdir?

Doğru Cevap: "B" Yûnus el-Kâtib
Soru Açıklaması

İslâm âleminde ilk mûsiki nazariyesi eseri yazan Yûnus el-Kâtib' dir.  

4.

İsla^m minyatür sanatının en önemli gelişme safhalarından biri Safevi^ler döneminde gerçekleşmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu dönem sanatçılarından biri değildir?

Doğru Cevap: "D" Matrakçı Nasuh
Soru Açıklaması

İsla^m minyatür sanatının en önemli gelişme safhalarından biri Safevi^ler döneminde gerçekleşmiştir. Resim konusundaki hoşgörülü anlayışlarıyla minyatür sanatının gelişmesine katkıda bulunan Safevi^ hükümdarları sanatka^rların çeşitli sanat alanlarında eserler ortaya koymasına destek ve imka^n hazırlamışlardır. Safevi^ minyatür ekolü Türkmen ve Herat üslu^bunun etkisiyle oluşmuştur. O¨zellikle S¸ah I. Tahmasb’ın saltanatı yıllarında Tebriz saray atölyesi Bihzad’ın yönetiminde en faal ve en değerli eserlerin verildiği bir sürece girmiştir. Bu devrin ünlü ustaları arasında öne çıkan Sultan Muhammed, A^ga^ Mi^rek ve S¸eyhza^de gibi sanatka^rlardır. Sa‘di^-i S¸i^ra^zi^’nin Külliya^t’ı, Firdevsi^’nin S¸a^hna^me’si, Niza^mi^’nin Hamse’si bu ekolün günümüze ulaşan en zarif, göz alıcı eserleri arasındadır. Matrakçı Nasuh Osmanlı Dönemi sanatçısıdır. Doğru cevap d'dir.

5.

Kaleme aldığı tarihî konulu eserleri, figürsüz manzaralar ve topoğrafik kent görünümleriyle resimlendiren nakkaş aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "E" Matrakçı Nasuh
Soru Açıklaması

Kanûnî dönemine özgün üslûbuyla katkıda bulunan nakkaş Matrakçı Nasuh’tur. Kaleme aldığı tarihî konulu eserleri, figürsüz manzaralar ve topoğrafik kent görünümleriyle resimlendiren Matrakçı Nasuh’un ilk eserlerinden biri, Târîh-i Sultan Bayezid adını taşır. Eserdeki II. Bayezid döneminde fethedilen on kalenin tasvirleri, sanatçının üslûbunu yansıtan ilk resimleridir.

6.

I   - Dilsuznâme

II  - Ahmedî İskendernâmesi

III - Külliyât-ı Kâtibi

IV - Külliyât-ı Târîh

Yukarıdaki eserlerden hangisi Osmanlı minyatür üslubunu temsil eden eserler arasında yer alır?

Doğru Cevap: "D" I, II ve III
Soru Açıklaması

Osmanlı Devleti'nin ikinci başkenti Edirne'de XV. yüzyılın ikinci yarısında hazırlanmış Dilsuznâme, Külliyât-ı Kâtibi ve Ahmedî İskendernâmesi erken Osmanlı minyatür üslubunu temsil eden eserler arasında yer alırlar. Doğru cevap D'dir. 

7.

Selçuklu saray ve sivil yapılarında kullanılan çiniler ile dini yapılarda kullanılan çiniler arasındaki farklılık hangisinde doğrudur?

Doğru Cevap: "B" Saray ve sivil-İnsan ve hayvan figürleri. Dinî-Geometrik kompozisyonlar.
Soru Açıklaması

Selçuklu saray ve sivil yapılarında kullanılan çiniler, dinî yapılarda kullanılan çinilerden teknik, şekil, renk ve desen içeriği bakımından farklılık göstermektedir. Sivil yapılarda görülen çiniler daha çok perdahlı çinilerdir ve kompozisyonlarda çoğu zaman insan ve hayvan figürlerine yer verilmiştir. Dinî yapılarda düz renkli çinilerden kesilerek tertip edilmiş geometrik kompozisyonlar, yazı ve ileri derecede üslûba çekilmiş rûmî bezemeler kullanılmıştır. Doğru cevap B'dir.

8.

En erken örneklerine Sultan III. Mesud Sarayı’nda rastladığımız kabartma, tek renkli sır altı çiniler kaçıncı yüzyıllar arasında revaç bulmuşlardır?

Doğru Cevap: "B" 12. yy-14. yy
Soru Açıklaması

En erken örneklerine Sultan III. Mesud Sarayı’nda rastladığımız kabartma, tek renkli sır altı çiniler XII ve XIV. yüzyıllar arasında, Sultâniye ve Sultanâbâd’da revaç bulmuş Rey, Cürcân ve Kâşân’da da benzer örnekler üretilmiştir. Doğru cevap B'dir.

9.

Şairliğin dışında sihirbazlık, hekimlik, rakkaslık ve mûsikişinaslık gibi birçok nitelikleri  bulunan kişilere Altay Türkleri ne ad vermiştir?

Doğru Cevap: "E" Kam
Soru Açıklaması

Eski Türk inançları doğrultusunda belirli zamanlarda yapılan törenlerde, dinî mahiyetteki mûsikinin önemli bir yeri vardı. Bu dönemde mûsiki şiirden ayrılmaz ve şairler törenlerin vazgeçilmez düzenleyicileri idiler. Tonguzlar’ın “şaman”, Altay Türkleri’nin “kam”, Kırgızlar’ın “bahşı”, Oğuzlar’ın “ozan” adını verdikleri ve şairliğin dışında sihirbazlık, hekimlik, rakkaslık ve mûsikişinaslık gibi birçok nitelikleri de bulunan bu kişilerin halk üzerinde büyük etkisi vardı. Bu kişiler, kendinden geçmiş bir halde birtakım hareketler yaparken, Türkler’in en eski çalgısı olan “kopuz” eşliğinde şiirler okurlardı.

10.

Mıkleb ile ilgili verilen bilgilerden hangisi doğru değildir? 

Doğru Cevap: "D" Kitabın boğaz adı verilen kalınlığı ölçüsünde genişliği bulunan kısımdır ve kitap boğazını dış tesirlerden korur.
Soru Açıklaması

Alt kaba bağlı olarak pek çok kitap kabında görülen beşgen şekilli kısım mıkleb adıyla bilinir. Mıkleb eskiden numara konulmadan bırakılan sayfaların arasına katlanıp yerleştirilerek, okuma sırasında nerede kalındığına işaret oluşturur. Ayraç gibi kullanılmadığı zamanlarda kitap gövdesiyle üst kap arasına kıstırılır. Mıklebin üstünde de kaptaki desen kalıpları aynen kullanılır. Fakat şemse kalıbı mıklebe sığmayacağı için ya kısmen aynı, yahut bir başka yuvarlak küçük kalıp basılır; buna mıkleb şemsesi denilir. Miklebin sağlıklı ölçüsü şudur: Üst kabın üzerine kapatıldığı zaman, çıkıntısışemsenin tam ortasıyla buluşmalıdır.

11.
Aşağıdakilerden hangisi Safevi Dönemi sanatçılarından biri değildir?
Doğru Cevap: "E" Nakşî
Soru Açıklaması
12.

Kabın üstünde desenin belirli noktalarına çakma yoluyla kıymetli taşlar yer alıyorsa kaba ne isim verilir?

Doğru Cevap: "C" Murassa kap
Soru Açıklaması

Bu tür kaplara murassa kaplar adı verilir. Bunları yapmak cildi yapan kişinin bir kuyumcuyla beraber çalışmasını gerektirir. Doğru cevap C'dir. 

13.
Aşağıdakilerden hangi çini tekniği daha çok sivil mimaride kullanılmıştır?
Doğru Cevap: "E" Minaî ve Luster
Soru Açıklaması
14.

XVI. yüzyılın ikinci yarısında oluşan klasik tasvir üslûbunun yaratıcısı kimdir?

Doğru Cevap: "C" Nakkaş Osman
Soru Açıklaması

XVI. yüzyılın ikinci yarısında oluşan klasik tasvir üslûbunun yaratıcısıNakkaş Osman’dır. Bu üslûpta, Kanûnî döneminde var olan yüzey bezemeciliğinin önemini yitirdiği, sade zeminlerin tercih edilerek konu edilen olayların yalın bir anlatımla ve belgesel bir gerçekçilikle yansıtılmaya çalışıldığı görülür. Doğru cevap C'dir.

15.
Aşağıdaki eser-çini tekniği eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
Doğru Cevap: "B" Manisa Valide Sultan Camii-renkli sırlı çini.
Soru Açıklaması
16.

Müzelerimizdeki Osmanlı dönemine ait fildişi kakmalı en eski eser aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" 1505 tarihli Kur’an-ı Kerim mahfazası
Soru Açıklaması

Müzelerimizdeki Osmanlı dönemine ait fildişi kakmalı en eski eser, II.Bayezid dönemine ait 1505 tarihli Kur’an-ı Kerim mahfazasıdır. 

17.

Aşağıdakilerin hangisinde minyatürlerdeki figürler iri başlı ve tıknazdır?

Doğru Cevap: "C" Türkmen üslûbu
Soru Açıklaması
18.
Aşağıdakilerden hangisi Anadolu’daki en eski çini eserleri arasında değildir?
Doğru Cevap: "B"  Bursa Yeşilcami
Soru Açıklaması
19.

Kitabın boğaz adı verilen kalınlığı ölçüsünde genişliği bulunan kısım da, miklebi alt kaba bağlayan kısma ne ad verilir?

Doğru Cevap: "D" Sertâb
Soru Açıklaması

Kitabın boğaz adı verilen kalınlığı ölçüsünde genişliği bulunan kısım da, miklebi alt kaba bağlayan sertâbdır. Doğru cevap "d" şıkkıdır.

20.

Çini mozaik sanatında, Selçuklular’ın ulaştığı yüksek seviyeyi gösteren mimari eser aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" Konya Karatay Medresesi
Soru Açıklaması

Konya Karatay Medresesi (1251), çini mozaik sanatında Selçuklular’ın ulaştığı yüksek seviyeyi gösterir. O¨zellikle kubbeye uygulanan geometrik tasarım, eşi bulunmaz bir şaheserdir. Doğru cevap b'dir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.