Kelam'A Giriş
Deneme Ara Sınavı 3
1.

Büyük günah işleyenin durumu hakkında aşağıdaki görüşlerden hangisi yanlış olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "E" Maturidiyye: büyük günah işleyenler arafta kalacaklardır 
Soru Açıklaması

büyük günah mevzusunda Maturidiyye ehl-i sünnet çatısı altında olduğundan e şıkkında verilen görüş Maturidi kelamının büyük günah noktasındaki görüşünü yansıtmamaktadır.

2.

Aşağıdakilerden hangisi İslâm bilgini Gazzâlî’nin öncelikli ilim tasnifini göstermektedir?

Doğru Cevap: "D" Aklî ve dinî
Soru Açıklaması

Büyük İslâm bilgini Gazzâlî (ö. 505/1111) ilim tasnifi yaparken onları önce aklî ve dinî olmak üzere ikiye ayırır. Sonra bunların her birinin küllî ve cüzî kısımlara ayrıldığını söyler.

3.

Mu‘tezile’nin beş temel ilkesinden biri olan ve iki yer arasında bir konum biçiminde tanımı yapılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" El-Menzile beyne’l-menzileteyn
Soru Açıklaması

İki yer arasında bir konum anlamına gelen El-Menzile beyne’l-menzileteyn kavramına, büyük günah işleyenin durumunun ne olacağı sorusuna Hasan-ı Basrî’den önce cevap veren Vâsıl b. Ata’nın bu çıkışıyla Mu‘tezilî oluşumu başlamıştır. Mu‘tezile’ye göre büyük günah işleyen kimse ne mü’mindir ne kâfirdir. Bilakis iman ile küfür arasında bir mertebededir. Bu mertebe, Mu‘tezile’ye göre fâsıklıktır.

4.

Allah’ın varlığı, birliği, sıfatları ve fiilleri, yani yaratıp var etmesi ve tüm varlık âlemiyle ilişkisinin konu edildiği kelam konusu hangisidir?

Doğru Cevap: "D" İlahiyat
Soru Açıklaması

İlâhiyât başlığı altında, Allah’ın varlığı, birliği, sıfatları ve fiilleri, yani yaratıp var etmesi ve tüm varlık âlemiyle ilişkisi konu edinilir.

5.

bir grup a^yet vardır ki Onların farklı anlamlara gelmeleri nedeniyle kesin anlamların verilmesi zordur. Bu a^yetlere ............ a^yetler denir. Bu a^yetlerin, metin içerisinde hakikat, meca^z, teşbih, temsil gibi kullanımlarının olması onların anlaşılmasını güçleştirmektedir.

boşluğa gelmesi gereken kelime aşağıdakilerden hangisidir?

 
Doğru Cevap: "D" Müteşabih
Soru Açıklaması

bir grup a^yet vardır ki Onların farklı anlamlara gelmeleri nedeniyle kesin anlamların verilmesi zordur. Bu a^yetlere MÜTEŞABİH a^yetler denir. Bu a^yetlerin, metin içerisinde hakikat, meca^z, teşbih, temsil gibi kullanımlarının olması onların anlaşılmasını güçleştirmektedir.

6.
Aşağıdakilerden hangisi kela^m ilminin ana konularından biri değildir?
Doğru Cevap: "B" Muamela^t
Soru Açıklaması
Kelâm ilminin Kur'an ve Sünnet'te yer alan İslam inanç esaslarıyla ilgili olmak üzere, İslam dininin inanç esaslarını aklî ve naklî delillerle ispat etmek ve bu esaslar hakkında ortaya çıkabilecek şüpheleri gidermek, İslam'a yöneltilen eleştirilere cevap vermek, bu konudaki iddia ve delilleri çürütmek olmak üzere iki temel görev ve amacı bulunmaktadır. Dolayısıyla muamelat konusuyla ilgilenmez. Doğru cevap B şıkkıdır.
7.

Kaderin olmadığı fikrini savunan kelami şahsiyet kimdir?

Doğru Cevap: "B" Ma’bed el-Cühenî
Soru Açıklaması

Kaderin olmadığı, ezelde kulların fiillerinin belirlenmediği fikrini toplumda yüksek sesle ilk ortaya atan Ma’bed el-Cühenî’dir.

8.

Aşağıdakilerden hangisi mu’tezile mezhebinin özelliklerindendir?

Doğru Cevap: "D" Mu‘tezilî alimler, daha çok yunan felsefesinin tesirinde kalmışlardır.
Soru Açıklaması

Mu‘tezile, Bağdat ve Basra gibi eski medeniyet mensuplarının bulunduğu çok kültürlü bir ortamda zuhur etmiştir. Mu‘tezile, hürriyetçidir; serbest düşünceye ve insanın irade özgürlüğüne büyük önem vermektedir. Mu‘tezile, akılcıdır; akla büyük değer verir. Mu‘tezilî alimler, daha çok yunan felsefesinin tesirinde kalmışlardır. Özelikle ilk Mu‘tezilî alimler, ibadetlerine düşkün ve zahid insanlardır.

9.

Ehl-i sünnet ne anlama gelmektedir?

Doğru Cevap: "D" Peygamberin yolunu, dini anlama ve uygulama biçimini takip edenler
Soru Açıklaması

Peygamberin yolunu ve onun dini anlama ve uygulama biçimini takip edenler anlamına gelmektedir.

10.

Kelam mezhepleri içerisinde akla en çok yer veren ekol aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" Mu’ tezile
Soru Açıklaması

Kelâm mezhepleri içersisinde akla en çok yer veren ekol, Mu‘tezile’dir. Onlar, akla önem verdiğinden dolayı mukallidin yani inandığı şeyin delillerini bilmeyen birinin imanını geçerli saymaz.

11.

Ma’bed’ bazı âlimler hadîs rivayetinde güvenilir kişilerden kabul etmişlerdir. Aşağıdakilerden hangisi bu âlimlerden biri değildir?

Doğru Cevap: "E" Ebu Zer
Soru Açıklaması

Ma’bed, hangi konumda olursa olsun insanların kendi yapıp-ettiklerinden sorumlu olduğunu söylüyordu. Onun kader yorumu ve inandığı düşünceleri açıkça söyleme tavrı, Mu‘tezile üzerinde ciddi tesirleri olmuştur. Bundan dolayı bazı Mu‘tezilî âlimler onu Mu‘tezile’nin Medine grubu içinde saymışlardır. Yahya b. Maîn, Ebû Hatim, Dârekutnî, İbn Hacer gibi âlimler ise onu hadîs rivayetinde güvenilir kişilerden kabul etmişlerdir.

12.
I. FıkıhII. HadisIII. KelamIV. TefsirYukarıdakilerden hangileri Gazzâlî’nin ilim tasnifine göre fer'i ilimler arasındadır?
Doğru Cevap: "D" I, II, IV
Soru Açıklaması
Gazzâlî (ö. 505/1111) ilim tasnifi yaparken onları önce aklî ve dinî olmak üzere ikiye ayırır. Sonra bunların her birinin küllî ve fer'i kısımlara ayrıldığını söyler. Ona göre dinî ilimlerin içinde küllî olan kelâm ilmidir. Fıkıh, tefsir, hadîs gibi diğer ilimler ise fer'i ilimlerdir. Çünkü müfessir, sadece Kur’an’ın manasına bakar. Muhaddis sadece hadîsin sabit oluş yollarını araştırır. Fakih sadece efâl-i mükellefînin hükümlerini tesbite çalışır. Usûl-i fıkıh ile meşgul olan âlim ise şerî hükümlerin delilleriyle uğraşır. Kelâm ise araştırmaya varlıkların en umumî olanından başlar ki o da “mevcud” dur. Sonra o, bu mevcudu vasıflarına göre kısımlarına ayırır ve onlar hakkında yorumlarda bulunur. O halde bütün dinî ilimlerin dayandığı esas ve prensipleri ispat etmek vazifesini üzerine alan ilim kelâm ilmidir. Diğer ilimlerin hepsi kelâma nisbetle cüzî ilimlerdir. Bundan dolayı İslâmî ilimler içerisinde kelâm ilmi, rütbesi en yüksek olan ilimdir. Çünkü fıkıh, hadis, tefsir gibi ilimlere geçiş kelamdan olmaktadır ve diğer dini bilimlere esas teşkili eder.
13.

Büyük İslâm bilgini Gazzâlî (ö. 505/1111)’ye göre dinî ilimlerin içinde küllî olan ilim aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Kelam
Soru Açıklaması

Büyük İslâm bilgini Gazzâlî (ö. 505/1111) ilim tasnifi yaparken onları önce aklî ve dinî olmak üzere ikiye ayırır. Sonra bunların her birinin küllî ve cüzî kısımlara ayrıldığını söyler. Ona göre dinî ilimlerin içinde küllî olan kelâm ilmidir. Fıkıh, tefsir, hadîs gibi diğer ilimler ise cüzî ilimlerdir. Çünkü müfessir, sadece Kur’an’ın manasına bakar.

14.

Aşağıdakilerden hangisi ilmi ekollere göre büyük günah işleyen bir müminin iman bakımından dindeki konumunu açıklamaz?

Doğru Cevap: "D" Hanefilere göre büyük günah işleyen kişi ölünce ebedî ve kafir olarak Cehennem’de kalır.
Soru Açıklaması

Hâricîlere göre adam öldürmek gibi bir büyük günah işleyen dinden çıkar ve kâfir olur. Ölünce ebedî olarak Cehennem’de kalır. Azabı kâfirlerinkinden farklı olmaz. Mu‘tezile’ye göre büyük günah işleyen dinden çıkar ise de kâfir olmaz, iman ile küfür arasında kalır. Ne mümin ne kafir sayılır. Ölünceye kadar tevbe etmesi beklenir. Tevbe etmeden ölürse ebedî olarak Cehennem’de kalır, fakat azabı inkârcılarınkinden hafif olur. Mürcie’ye göre konu hakkında hüküm vermemek ve sorunu âhirete ertelemek uygundur. Ehl-i sünnet’e göre günahlar helal sayılarak işlenmediği müddetçe kişiyi dinden çıkarmaz. Fakat günahlar imana zarar verir ve sahibi âhirette cezalandırılır. Ne var ki, Allah dilerse onları af edebilir. Ayrıca bu ekollerin içerisinde Hanefilik yoktur.

15.

Aşağıdakilerden hangisi Eş‘arîler ile Mâtürîdîler arasındaki örtüşen görüşlerden biridir?

Doğru Cevap: "C" büyük günah meselesi
Soru Açıklaması

Eş‘arî ve Mâtürîdî kelâm ekollerinin birbirileriyle örtüşen görüşlerinden biri büyük günah meselesidir.

16.

İslam düşünce tarihinde ilâhî sıfatlar, halku’l-Kur’ân ve insanların fiilleri gibi itikadî konuları ilk defa tartışmaya açan kelâmcı kimdir?

Doğru Cevap: "C" Ca‘d b. Dirhem
Soru Açıklaması

Ca‘d b. Dirhem (ö. 124/742 [?]) tabiûn neslinden olup, İslam düşünce tarihinde ilâhî sıfatlar, halku’l-Kur’ân ve insanların fiilleri gibi itikadî konuları ilk defa tartışmaya açan kelâmcılardan biridir.

17.

Aşağıdakilerden hangisi ehl-i sünneti benimseyen mezheplerdendir?

Doğru Cevap: "A" Eş’ ari ve Matüridi
Soru Açıklaması

Ehl-i sünnet kelâmı denildiğinde akla gelen Eş‘arî ve Mâtürîdî kelâm ekollerine zemin hazırlamıştır.

18.

Aşağıdakilerden hangi mezhebin oluşmasında Ma’bed el-Cühenî’dir (80/699). Gaylân ed-Dımaşkî (ö. 120/738 civarı)’nin görüşleri etkili olmuştur?

Doğru Cevap: "A" Kaderiyye
Soru Açıklaması

İslam coğrafyasının genişlemesine paralel olarak bir takım fikrî gelişmeler meydana gelmiştir. Bu gelişmeler içerisinde kaza ve kader meselesi de vardır. Kaderin olmadığı, ezelde kulların fillerinin belirlenmediği fikrini toplumda yüksek sesle ilk ortaya atanın Ma’bed el-Cühenî’dir (80/699). Gaylân ed- Dımaşkî (ö. 120/738 civarı) de bu konuda benzer fikirleri savunmuştur. Bu konuda önemli olan husus, iki şahsın kader konusunda Müslümanlar arasında ilk defa konuşanlar olmaları, kaderi inkâr ederek insanı fillerinde hür kabul etmeleri ve insanı kudret sahibi olarak görmeleridir. Bu iki zatın kader ile ilgili görüşleri Kaderiyye mezhebinin aslını teşkil etmiş, bu görüşü benimseyenlere kaderî denilmiştir.

19.

Kelam ilmi hangi temel bilgi kaynaklarına dayanarak yöntemini geliştirmiştir?I. I. I. Vahiy II. Akıl III. Kültür IV. Felsefe

Doğru Cevap: "B" I-II
Soru Açıklaması

Kelâm ilmi iki temel bilgi kaynağına dayanarak yöntemini geliştirmiştir. Bunlardan birincisi nakil yani vahiy ve onun eseri olan ana metin Kur’ân, diğeri de akıldır.

20.

Basra ve Bağdat ekollerini birbirinden ayıran en belirgin fark Bağdat ekolünün hangi özelliğinden kaynaklanmaktadır?

Doğru Cevap: "C" Hz. Ali’yi, diğer sahabelerden üstün görmesidir.
Soru Açıklaması

Basra ve Bağdat ekollerini birbirinden ayıran en belirgin fark, Bağdat ekolünün Hz. Ali’ye olan yaklaşımıdır. Onlara göre Hz. Ali, diğer sahabeden üstündür. Onlar Hz. Ali’nin nesline yakın duran siyasi bir tavır belirlemiş- lerdir. Nitekim Basra ekolüne mensup Mu‘tezilî âlimlerin önemli bir kısmı o günlerde iktidarda bulunan Abbasîler ile sorun yaşamazken, Bağdat ekolüne mensup bazı âlimler, Hz. Ali’nin oğullarını destekledikleri için sıkıntı yaşamışlardır.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.