İnsanın iyi ve itaatkâr bir kul olduğunu gösteren üç örnek davranışın sıralandığı bu ayetteki "namaz" Allah’a kulluk görevini, 2iyiliği emredip kötülükten vazgeçirmeye çalışmak" toplumsal davranışlar karşısındaki kulluğun gerektirdiği yapıcı tutumu, "sabır" ise sosyal çevreden gelen ve maddî sıkıntıları, belâları birer imtihan bilip metanetle karşılama olgunluğunu yansıtır. (17. Ayet: "Yavrum! Namazı dikkatli ve devamlı olarak kıl; insanlara iyiliği emredip kötülükten vazgeçirmeye çalış. Bu uğurda karşılaşacağın sıkıntı ve zorluklara göğüs ger. Zira bütün bunlar azim ve kararlılık gerektiren işlerdendir.") Doğru cevap C seçeneğidir.

Dağınıkları toparlayan, yaraları sarıp sarmalayan; gücüne karşı konulamayan, sonsuz kudret sahibi, her şartta iradesini yürüten: Cebba^r’dır.

Bu ayette, bir toplumun birlik ve beraberlik ruhu içinde olmaması durumunun "aklını iyi kullanamamaları" gerekçesiyle açıklanması, toplumsal dayanışmanın sırf duygu bağları temeline değil, aynı zamanda rasyonel esaslar üzerine dayalı olabileceğini göstermesi bakımından dikkat çekicidir. Verilmek istenen mesaj şu olmalıdır: Müslümanlar münafıkların ve ahitlerini bozan Yahudilerin blöflerine aldırış etmemelidir. Zira onlar bütün şartlarda savaşı göze alacak cesaret ve özveri duygusuna ve müşterek bir gaye uğruna canlarını feda edebilecek imana ve ruha sahip değildirler. Böyle bir birlik ruhu içinde değil, sadece kendilerini sağlama alabildikleri durumlarda veya bulundukları mevzide kendilerini korumak üzere savaşırlar. Doğru cevap C seçeneğidir.

Mülk suresi 27. ayet '' Derken vakit gelip de onu yakından gördüklerinde, o inkâr edenlerin yüzleri kötüleşiverdi. “(İşte) bu, sizin kendisini isteyip durduğunuz şeydir” şeklinde inmiştir. Bu ayet, kâfirlerin karşı çıktıkları, gerçekleşeceğini reddettikleri azabı bir gün çok yakından göreceklerini, onun dehşetinden olağanüstü derecede bir korkuya kapılacaklarını, bu sebeple psikolojilerinin yüzlerine nasıl yansıyacağını haber vermektedir.  Doğru yanıt D'dir.

هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ

(سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ ﴿٢٣

Huvallâhullezî lâ ilâhe illâ huve, el melikul kuddûsus selâmul mu’minul muheyminul azîzul cebbârul mutekebbir(mutekebbiru), subhânallâhi ammâ yuşrikûn(yuşrikûne).

Allah: O’ndan başka gerçek ilah yoktur! O, sınırsız egemenlik sahibidir. Her türlü eksiklikten münezzehtir. Esenlik ve güven kaynağıdır. Her şeyi görüp gözetendir. Üstün kudret sahibidir. Sınırsız ve karşı konulamaz bir irade sahibidir. Yüceler yücesidir. Şanı yüce Allah, müşriklerin tanrılık yakıştırdıkları şeylerden yüce ve münezzehtir.

Bu surede Nuh kavminin iyi yönlerine değinilmemiştir.

Müslümanlar Medineye hicret etmeleri ile beraber Medinede bulunan yahudi kabileleri ile komşu olmuş ve onlarla beraber yaşamış olduklarından Haşr suresinde müslümanlar ve yahudi kabilesi ile yaşanılan olumsuz durumun neden ve sonuçlarının anlatılması Haşr suresinin Medine'de inzal olduğunun göstergesidir.

Fatihanın vermek istediği dersler:1. Her şeyden önce Fatihada yaratan ile yaratılan açısından ciddi bir iletişimkurulmaktadır. Adeta insanın yaratanı ile konuşması hem de eğitici veöğretici bir dille irtibat kurulması söz konusudur.2. Vahyin ilk yıllarında Allah ile insanlar arasında özellikle de bu yeni dineinanan insanların dillerinden düşürmeyecekleri ve bütün aktivitelerindehatırlamaları gereken temel unsurlar birer formül olarak insanın önünekonulmaktadır.3. Başta Allah’ın birliği ve merhameti öğretiliyor. Demek ki bu dinin temelesprisi Allah’ın merhametli oluşunun ta baştan insana öğretilmesidir. Öyle birmerhamet ki hem bu dünyayı ilgilendiren (rahman) hem de öteki dünyayıilgilendiren (rahim) sıfatlarla bu rahmet vurgulanmakta ve insanın aslaAllah’tan ümit kesmemesi gerektiği fikri böylece aşılanmak istenmektedir.Adeta daha sonra yine Mekke döneminde inecek olan şu ayetin manasınıönceden öğretmek istemektedir: “Ey kendi nefisleri üzerinde aşırılığa kaçankullarım, Allah’ın rahmetinden ümit kesmeyiniz, Kuşkusuz Allah bütüngünahları bağışlar. Çünkü O, bağışlayan ve merhamet edendir” (Zümer 39/53).4. İnsana benimsetmek istenen ve özellikle de Müslümanlara verilmekistenen bir başka önemli noktada onun doğru olması ve bu yoldan aslaşaşmamasıdır. Zaten dikkat edilirse doğruluk başta adalet olmak üzeretoplumun her alanını kuşatan çok önemli bir kavramdır. Kur’an bunu ilkbaşta yerleştirmek istemektedir. Zaten insan doğru dürüst olduğundaüstesinden gelemeyeceği hiçbir şey yoktur. Hatırlamak gerekirse Hz.Peygamber: “Emrolunduğun gibi dosdoğru ol; sen de sana tabi olanlar da.Sakın aşırı gitmeyin. Kuşkusuz O, yaptıklarınızı görmektedir” (Hud11/112) ayeti inince beni bu ayet yaşlandırdı, demiştir”. Kur’an’ı ciddiolarak okuyan insanlar göreceklerdir ki bu ve benzeri ayetler sadece Hz.Peygamber’i değil mutlaka müminleri de uyarmakta ve onlardan da aynışeyleri istemektedir. O halde mümin olmanın temel ahlaki özelliklerindenbirisi hal ve hareketlerinde, işinde, yönetiminde ve her türlü alış verişindedoğruluktur. Allah bu surede hem de okuyanın ağzından bu sözüalmaktadır: “Bizi doğru yola ilet”.5. Fatiha suresinin son ayetinde Allah bir de tarihten haber vermektedir. Buda “kendilerine gazap ettiklerinin yoluna değil” ifadesi ile sunulmaktadır.Dikkat edilirse Allah tarihte kendisine ve gönderdiği talimatlara kulakvermeyip, inanmayıp yalanlayanlara belli ki son derece kızmaktadır.Onların akıbetleri ile ilgili ipuçları da vermektedir. Nitekim daha sonragelen ayetlerde bunları okumaktayız. Aslında Allah işi baştan hatırlatarakbu tür davranışlara kapılmaması noktasında gerek o günün gerekse bugünün insanlarını uyarmaktadır.6. Kur’an’ın ilk surelerinden biri olan bu surenin bir anlamı daha vardır. O dabu surede genel kuralların esaslarını bulmak mümkündür. Bu temel kurallardaha sonraları diğer surelerde oldukça detaylı bir biçimde sunulmaktadır.Aslında bu sureden önce indiği ifade edilen Alak, Müddessir ve Müzzemmilsurelerinin bazı ayetlerinin bu sureden önce inmesi bir bakıma Hz.Peygamber’i hazırlamaktır. Adeta Hz. Peygamber’e bundan sonra indirilecekvahiylerin bir özeti olan Fatiha ile şunlar vurgulanmaktadır: Sadece Allah’ateslim ol, ona yalvar, putlardan uzak dur ve insanların da uzak durmalarınısağlamaya çalış, doğru olmayı şiar edin, insanlara da doğru olmalarını söyle,onların hem kendileri ile hem de çevreleri ile barışık olmaları gerektiğinisöyle, daima çalış ve yararlı işler yap.

Hz. Peygamber’in ihanet eden ve böylece Medine’yi terke zorlanan Nadi^roğulları’nın toprak ve taşınabilir mallarını kendi şahsi^ ve ailevi^ harcamaları için kullandığı, artanını da cihad amacıyla harcadığı ve başta muhacirler olmak üzere dilediği kimselere dağıttığı bilinmektedir

Bu surenin indiği dönemde bilindik beş vakit namazın farz kılınmadığı dikkate alındığında, burada namaz genel anlamda Allah'a ibadet ve dua veya o dönemdeki şekliyle namaz anlamına gelmektedir.