Tefsir
Deneme Final Sınavı 15
1.

Aşağıdakilerden hangisi, Kur’ân bütünlüğünü içinde fitne kavramının şeytandan kaynaklandığı zamanki anlamıdır?

Doğru Cevap: "A" Ayartma
Soru Açıklaması

Birini ayartmak, azdırmak, saptırmak anlamından hareketle şeytana “fitneye düşüren” anlamında el-fâtin ve el-fettân (çoğulu füttân) denilmiştir. Eûzü mine’l-fettân “şeytandan Allah’a sığınırım” cümlesinde geçen el-fettân bu anlamda kullanılmıştır. Bilindiği üzere Şeytân, ayartmak ve aldatmak suretiyle insanları hem maddî ve hem de manevî açıdan fitneye düşürür. Çeşitli türevleriyle birlikte Kur’ân'da çokça tekrarlanan fitne kavramının en bariz özelliği ise kullanıldığı bağlama göre anlam kazanmasıdır. Fitne şeytandan kaynaklandığı zaman, şeytanın insana iğvâ vermesi, ayartması ve baştan çıkarması gibi onun çeşitli hilelerini ifade eder. Fitne ve türevleri bu varlığa nispet edildiğinde olumlu bir anlam ifade etmez.

Düşünme, Yönelme, Ulaşma, Arınma, Kur’ân bütünlüğünü içinde fitne kavramının şeytandan kaynaklandığı zamanki anlamı değildir.

2.

I. Bir dâvâya bağlı olmak

II. Bir şeyden hoşlanmak

III. Tercih edilen, beğenilen, benimsenen bir şeye bağlılık

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Kur’ân siyâkı/bağlamında “Hubb” kelimesi anlamları arasında yer almaktadır?

Doğru Cevap: "E" I, II ve III
Soru Açıklaması

Her üç seçenek de Kur’ân siyâkı/bağlamında “Hubb” kelimesinin anlamlarındandır.

3.
I. Adl/adalet II. Güçlü birinin himayesine girip korunmak III. Kesin olmayan, gerçekliği net olmayan bilgi türü Kıst, Takva ve Zan terimlerinin sırasıyla doğru açıklanışı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Doğru Cevap: "A" I, II ve III
Soru Açıklaması

Kıst ; Adl/adalet

Takva; Güçlü birinin himayesine girip korunmak

4.

Aşağıdakilerden hangisi “Hubb” kelimesinin Kur’ân’da geçen anlamlarından birisidir?

Doğru Cevap: "A" Tohum
Soru Açıklaması

“Tohum” ya da “tane” kelimesi Arapça’da ve Kur’ân’da Ha-Be-Be” kökü ile ifade edilmektedir. “Ha-Be-Be” kökü, 12 âyette habbe (tane, tohum)” anlamında kullanılmıştır. Bu kökün esas anlamının “bağlanmak, bağlılık” mânâsına geldiği göz önüne alınırsa, tohum da çimlenme aşamasından sonra, toprağa kökleriyle bağlanmakta, topraktan aldığı mineralleri bu kökler vasıtasıyla bitkinin gövdesine, dallarına, yapraklarına, çiçeklerine ve neticede meyveye ulaştırmaktadır. Netice itibariyle, “hubb” kelimesi, bir şeye bağlılığı ve o bağlanılan şeyde sebatı, devamlılığı, kalıcılığı ifade eden bir kelimedir. Tıpkı, bitkilerin devamlılığını sağlayan tohum/habbe gibi, oluşun özü, varlığın ve hayatın varış noktasıdır.

Fitne ile aynı kökten gelen ve Türkçe’de kullanılan meftûn daha çok, birine büyülenmiş gibi gönül veren, âşık, vurgun, tutkun, müptela anlamında kullanılmaktadır. Allâh’ın sevmediği fiillerden özellikle “bozgunculuk yapmak”, “gösteriş yapmak”, “israf etmek”, “büyüklük taslamak”, “kötü söz söylemek” “ihanet etmek” gibi fiiller, evrensel ahlâk ilkeleri açısından da tasvip edilmeyen ve sevilmeyen davranış biçimleridir. Yüce Yaratıcının sayısız maddî ve manevî nimetlerinden ötürü kalbi, dili ve ibadetleriyle şükreden ancak kendi iyiliği için şükretmiş olur. Buna karşın kim de verilen bunca nimetin kadri kıymetini bilmeyip nankörlük ederse, yalnızca kendisine zarar vermiş olur. Çünkü Allah hiçbir şeye ve kimseye muhtaç değildir. Dolayısıyla, onun şükür ve ibadetine de ihtiyacı yoktur. Asıl buna muhtaç olan insanın kendisidir.

5.

Aşağıdakilerden hangisi Hucurât Surenin fasıla harfleridir?

Doğru Cevap: "B" nûn, mîm
Soru Açıklaması

Medine’de inmiştir, 18 ayettir. Mushaftaki sıraya göre 49., iniş sırasına göre ise 106. suredir. Surenin fasıla harfleri, nûn ve mim (? , ? )dir. Sure, adını 4. ayette geçmekte olan ve odalar anlamına gelen “el-Hucurât” kelimesinden almaktadır. Surenin ana konusunu, temel ahlaki değerler ve davranışlar oluşturmaktadır.

6.

Aşağıdakilerden hangisi Dameğani'nin Kamusu'l-Kur'an adlı eserinde fitnenin türevleriye birlikte Kur'an'da kullanıldığını belirttiği anlamlarından biri değildir?

Doğru Cevap: "B" Gaflet
Soru Açıklaması

Dameğani (478/1085) Kamusu'l-Kur'an adlı eserinde fitnenin türevleriye birlikte Kur'an'da şu on bir farklı anlamı içerdiğini belirtmiştir: Şirk;küfür;azap;imtihan;ateşle yakma; öldürme; doğru yoldan alıkoyma; sapıklık; mazeret; fitne; delilik. Gaflet anlamı Firuzabadi'nin Besair adlı ederinde geçmektedir.

7.

"Allah'a inanmanın gereği olarak, O'nun Kitabı'nda indirdiklerini davranışlarında yansıtarak, samimi ve güzel bir neiyetle, O'nun rızasını gözeterek ferdin hem kendine ve hem de topluma hatta tüm insanlığa faydalı olacak eylemlerde bulumasıdır." şeklindeki tanım aşağıdaki kavramların hangisine aittir?

Doğru Cevap: "E" Salih amel
Soru Açıklaması

Salih Amel: Allah'a inanmanın gereği olarak, O'nun Kitabı'nda indirdiklerini davranışlarında yansıtarak, samimi ve güzel bir neiyetle, O'nun rızasını gözeterek ferdin hem kendine ve hem de topluma hatta tüm insanlığa faydalı olacak eylemlerde bulumasıdır.

8.

Hucurat süresinde geçmekte olan ''Ey iman edenler! Allah’ın ve resulünün önüne geçmeyin'' ayetinde müslümanlara verilmek istenen asıl mesaj aşağıdaki şıkların hangisinde yer almaktadır?

Doğru Cevap: "C" Allah’ın ve resulünün emirlerine riayet edin
Soru Açıklaması

Allah’ın ve rasülünün önüne geçmeyin” emri, mecazdır. Allah, zamandan ve meka^ndan münezzehtir, dolayısıyla bu ifade, “Allah’ın emirlerini çiğnemeyin, onları dikkate alın, onları uygulama konusunda gevşek davranmayın!” demektir.

9.

Aşağıdaki seçeneklerde verilen sonuçlardan hangisinin imanın zayıfladığı toplumlarda ortaya çıkması muhtemel bir durumun olduğu söylenebilir?

Doğru Cevap: "A" İtaat ve disiplin azalır
Soru Açıklaması

İmanın zayıfladığı toplumlarda itaat ve disiplin çok azalır ve zayıflar. İnsanlar arasındaki sevgi ve ilgi bağları kopar, toplumda belirsizlik belirtileri ortaya çıkmaya başlar.

10.

Aşağıdakilerden hangisi fitne kelimesinin dilimizdeki kullanımlarından biridir?

Doğru Cevap: "B" Kargaşa
Soru Açıklaması

Fitnenin dilimizde ön plana çıkan anlamı; kargaşa ve karışıklıktır. ‘İmtihan, deneme, belâ, musîbet, sıkıntı, küfür, dinsizlik, azgınlık, sapıklık, canilik, ceza, delilik, güzel söz’ gibi Türkçe sözlüklerde yer alan diğer anlamları, konuşma dilinde pek kullanılmamaktadır. Bu durum söz konusu kelimenin Türk dilinde bir anlam daralmasına uğradığını göstermektedir.

11.

I-Cehalet

II-Arzularının esiri olmak

III-Gelenek ve göreneklere körü körüne bağlanma

IV-Başkalarına uymak

V-İyilik yapmak

İnsanı inançsızlığa sürükleyen hususlar hangileridir?

Doğru Cevap: "B" I, II
Soru Açıklaması

Cehalet, Arzularının esiri olmak, Gelenek ve göreneklere körü körüne bağlanma, Başkalarına uymak İnsanı inançsızlığa sürükleyen hususlardır. 

12.

Aşağıdakilerden hangisi Kur'ân'da "doğru yolu bulamamak, sapmak" anlamında fitne kavramını karşılamaktadır?

Doğru Cevap: "C" Dalâlet
Soru Açıklaması

Dalâlet kelimesi sözlükte, gizlemek, kaybolmak, zayi olmak, batıl ve hükümsüz olmak, sapmak, doğru yolu bulamamak, unutmak ve kaybetmek anlamlarına gelmektedir. Dalâlet kelimesi, hidayet sözcüğünün karşıtı olup, dini literatürde de; doğru yoldan kasten veya unutarak, bilerek veya bilmeyerek sapmak demektir. Dalâlet, gafletle başlar, şaşkınlıkla devam eder ve yoklukla biter. Aslında hissedilen maddi yoldan sapmayı ifade etse de sonradan maneviyatta ve akılla bilinen şeylerde meşhur ve dindeki sapkınlığın da ifadesi olmuştur. 

Doğru cevap C'dir.

13.

Aşağıdakilerden hangisi Kur'ân'daki ayetlerde insanın fıtrî olarak sevdiği şeyler arasında geçmemektedir?

Doğru Cevap: "E" Çalışmak
Soru Açıklaması

“?-?-?/Ha-Be-Be” kökünün “Uhibbu, Yuhibbu, Tuhibbu, Habbebe, Ahbebe” gibi diğer fiil türevlerinin geçtiği âyetlerde, insanın fıtrî olarak dünyayı, dünyanın güzelliklerini, hayrı (Bakara, 2/216; Sa’d, 38/32; Kıyame, 75/20; İnsan, 76/27); sahip olduğu şeyleri sevdiği (Bakara, 2/177; Âl-i İmrân, 3/92, 152; Tevbe, 9/23,24; Fecr, 89/20) ve bunlara bağlandığı zikredilmektedir. İnsanın kadınlara, oğullara, zenginliğe (Âl-i İmrân, 3/14; Yûsuf, 12/30), yiyeceğe (İnsan, 76/8) bağlılılığını da vurgulayan âyetlerin yanısıra insanın övülmeyi (Âl-i İmrân, 3/188) sevdiğini belirten âyetler de mevcuttur.

Doğru cevap E'dir.

14.
Sevgi, nasıl Allâh’a inanıp, O’nu tanımanın, marifetin bir sonucu ise, korku da bu bilginin tabiî bir sonucudur. Sevgi nasıl birleştirici bir rol üstlenen duygu ise, nefret de bunun tam aksine ayırıcı, uzaklaştırıcı bir duygu, bir ruh halidir. Kin ve nefret gibi duygular, olumsuz, yapıcı olmayan sevgilerdir.

Yukarıda verilen ifadelerden hangisi veya hangileri doğrudur?

Doğru Cevap: "E" I,II,III
Soru Açıklaması

“Sevgi” ile “korku”nun bir arada telakkî edilmesi, iki farklı kavramın bir arada düşünülmesi demek değildir. Sevgi, nasıl Allâh’a inanıp, O’nu tanımanın, marifetin bir sonucu ise, korku da bu bilginin tabiî bir sonucudur. Mü’minler için ne bu dünyada ne de âhirette korku vardır. Onlar Allâh’a derin bir saygı duydukları için, bu saygı, ta’zîm ve hürmetten dolayı, kalplerinde bir ürperti (iclâl) ve korku (heybet) duyarlar. Sevgi nasıl birleştirici bir rol üstlenen duygu ise, nefret de bunun tam aksine ayırıcı, uzaklaştırıcı bir duygu, bir ruh halidir. Bir başka deyişle sevgi reaksiyonunun zıddı nefrettir. Kin ve nefret gibi duygular, olumsuz, yapıcı olmayan sevgilerdir. Çünkü bundaki sevgi duygusu ile nefret edilen şeyin iyiliği değil, kötülüğü istenir ve o şeyin/kimsenin kötü duruma düşmesinden haz duyulur.

15.

Fatiha suresi kaç ayettir?

Doğru Cevap: "E" 7
Soru Açıklaması

Fatihanın 7 ayetli bir sure olduğunda fikir birliği vardır. Cevap E şıkkıdır.

16.

Nuh suresi kaç ayettir?

Doğru Cevap: "E" 28
Soru Açıklaması

Nuh suresi Nahl suresinden sonra, İbrahim suresinden önce Mekke’de inmiştir. 28 ayettir. Doğru cevap E seçeneğidir.

17.
Aşağıdakilerden hangisi 13. ayetin nüzul sebeplerindendir?
Doğru Cevap: "A" Siyah bir köle hastalandı, Rasülüllah (a.s.) da onu ziyaret etti, sonra adam vefat etti. Hz. Peygamber, onun yıkama, kefenleme ve defin işlerini gerçekleştirdi. Bu durum sahabeyi etkiledi, sonra da bu ayet nâzil oldu.
Soru Açıklaması

13. ayetin nüzul sebepleri:

a)  Bu ayet, Sâbit b. Kays ve onun kendisine yer açmayan kişi hakkında söylediği söz üzerine indi.

b)  Mekke fethedildiği gün, Allah Rasülü (s.a.v.) Hz. Bilal’e emretti, o da Kâbe’nin üzerine çıkıp ezan okudu. O, bununla müşrikleri hor ve hakir kılmak istedi. Bilal ezan okuyunca, Attâb b. Üseyd, “Bugünden önce Üseyd’in canını alan Allah’a hamdolsun!” dedi. Hâris b. Hişâm da, “Muhammed, müezzin olarak bu karakargadan başkasını bulamadı mı?” diye söylendi. Süheyl b. Amr, “Allah bir şeyi beğenmezse, onu değiştirir” dedi. Ebû Süfyân ise, “Ben bir şey demiyorum, eğer bir şey söylersem, gökyüzü aleyhime şahitlik eder, yeryüzü de benden haber verir.” dedi. Bunun üzerine ayet indi.

18.

En'am 125. ayet ve Bakara 74. ayete göre inanmayan bir insanın kalbinde aşağıdaki hususiyetlerden hangisi bulunmaz?  

Kasvet İtminan Haşyet
Doğru Cevap: "E" II ve III
Soru Açıklaması

İtminan ve Haşyet duyguları inanmayan değil aksine inanan birinin kalbinde bulunan duygulardır. 

19.

I. Bol rızık ve mağfiret

II. Kötülüklerin iyiliklerle değiştirilmesi

III. Karanlıklardan aydınlığa çıkmaları

IV. Sevginin oluşması

V. Dinamizm kazanmaları

Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri inanıp salih amel işleyenlere vadedilenler arasındadır?

Doğru Cevap: "D" I, II, III, IV ve V
Soru Açıklaması

İnanıp salih amel işleyenlere vadedilenler; Güzel bir gelecek ve mutluluk, güzel bir hayat, bol rızık ve mağfiret, tevbelerin kabul görmesi, kötülüklerinin iyiliklerle değiştirilmesi, karanlıklardan aydınlığa çıkmaları, sevginin oluşması, insanların en hayırlıları olmak, dinamizm kazanmaları, cenneti kazandırması, yüksek dereceler elde ettirmesi, korku ve hüzünden emin kılması, çalışmalarını zayi etmemesi, iyi insanlar arasına dahil etmesi, ilahi rahmete kavuşturması.

20.

Hucurat suresinde insanın dikkat etmediği takdirde amellerinin boşa gitmesiyle uyarıldığı ahlaki davranış aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru şekilde verilmiştir?

Doğru Cevap: "D" Hz. Peygamber'e karşı yüksek sesle konuşmak gibi saygısızca davranılması
Soru Açıklaması

"Ey iman edenler! Allah’ın ve rasülünün önüne geçmeyin, Allah’a karşı gelmekten sakının. S¸üphesiz Allah, işitir, bilir. 2. Ey iman edenler! Seslerinizi, peygamberin sesinin üstüne çıkarmayın, birbirinizle bağırır tarzda konuştuğunuz gibi ona sözü bağırırcasına söylemeyin, haberiniz olmadan amelleriniz yok oluverir. Hucurat 1."

bu ayette geçtiği üzere Resulullah'a saygızılık amellerin farkında olmadan silinip gitmesine sebebiyet verir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.