Tefsir Tarihi ve Usulü
Deneme Final Sınavı 13
1.

Burhânî te’vîlin İslam düşüncesindeki en önemli temsilcisi kimdir?

 

Doğru Cevap: "D" İbn Rüşd  
Soru Açıklaması

Burhânî te’vîlin İslam düşüncesindeki en önemli temsilcisi Faslu’l-Makâl adlı eserin sahibi D seçeneğinde adı geçen İbn Rüşd’dür. Doğru cevap D’dir.

2.

Kur’ân vahyinin tarihsel olduğunu geçmişte ilk defa iddia eden fırkanın adı aşağıda verilen şıkların hangisinde yer almaktadır?

Doğru Cevap: "A" Berahime
Soru Açıklaması

Hz. Peygamber’in kendi kavminin dili ile gönderildiğini, dolayısıyla Kur’ân vahyinin tarihsel olduğunu geçmişte ilk defa iddia eden fırkanın Berâhime olduğu söylenir.

3.

Türkçe meal ve Türkçe tefsir çalışmalarının ne zaman hızlandığı aşağıdaki seçeneklerin hangisinde yer aldığı söylenilebilir?

Doğru Cevap: "A" İttihatçı söylemin egemen olmasıyla
Soru Açıklaması

Türkiye’de özellikle İttihatçı söylemin egemen olmasından sonra Türkçe Kur’a^n ve Türkçe tefsi^r çalışmaları hız kazanmıştır.

4.

Aşağıdakilerden hangileri Kur’an’ın terim olarak tanımında yer alır?I. Tevatürle nakledilmişII. Mushaflara yazılmışIII. Tilavetiyle ibadet edilen

 

Doğru Cevap: "E" I-II-III  
Soru Açıklaması

Kur’ân’ın terim anlamı şöyledir: “Kur’ân, Hz. Muhammed’e vahiyle indirilmiş, tevâtürle nakledilmiş, mushaflarda yazılmış, tilâvetiyle ibâdet edilen, bir sûresinin –dahi olsa- meydana getirilmesi için meydan okuyan, Fâtiha sûresiyle başlayıp Nâs sûresiyle sona eren, Allah’ın kelâmıdır”. 

5.

Kur’ândaki bir konuyu, Kur’ân’ın temel hedef ve ilkelerine uygun bir şekilde usûller çerçevesinde bütüncül olarak araştırıp ortaya koymaya çalışan tefsir türü aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Konulu tefsir
Soru Açıklaması

Arap tefsîr literatüründe “et-tefsîru’l-mevzûî” olarak geçen “konulu tefsîr”, Kur’ândaki bir konuyu, Kur’ân’ın temel hedef ve ilkelerine uygun bir şekilde belli usûller çerçevesinde bütüncül olarak araştırıp ortaya koyma yöntemine verilen isimdir. Doğru cevap A'dır.

6.

Müşkilü’l-Kur’ân ilminde âyetlerin birbirine zıt görünümlerini ortadan kaldırmaya yönelik çeşitli kaideler geliştirilmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu kurallardan biri değildir?

 

Doğru Cevap: "B" Kur’ân tek bir kaynaktan geldiğinden başı ile sonu arasında hiçbir çelişki ve ihtilaf yoktur.  
Soru Açıklaması

Kur’ân tek bir kaynaktan geldiğinden başı ile sonu arasında hiçbir çelişki ve ihtilaf yoktur kuralı; Müşkilü’l-Kur’ân ilminde âyetlerin birbirine zıt görünümlerini ortadan kaldırmaya yönelik çeşitli kaidelerden biri değildir. 

7.

Müellifinin ismiyle birlikte verilen aşağıdaki tefsir eserlerinden hangisi bir dirayet tefsiridir?

Doğru Cevap: "B" Ebussuûd, İrşâdu’l-Akli’s-Selîm
Soru Açıklaması

Otuz yıl boyunca hem Kanuni Sultan Süleyman, hem de II. Sultan Selim dönemlerinde devletin şeyhülislamlık makamını temsil eden Ebussuûd Efendi, dirâyet tefsîr alanında telif ettiği İrşâdu’l-Akli’s-Selîm ilâ Mezâye’l-Kitâbi’lKerîm adlı tefsîriyle ün kazanmıştır. A, C, D, ve E seçeneklerinde yer alan tefsirler rivayet tefsir ekolündendir. Doğru cevap B'dir.

8.

Aşağıdakilerden hangisi halef mezhebinin yaklaşımını benimseyen âlimlerden biridir?

 

Doğru Cevap: "E" Hasan-ı Basrî  
Soru Açıklaması

A, B, C ve D seçeneğinde adı geçen âlimler selef mezhebinin yaklaşımın benimsemişlerdir. E seçeneğinde adı geçen Hasan-ı Basrî ise halef mezhebinin yaklaşımını benimsemiştir.

9.

Arap dilinde lafızları farklı, fakat anlamları yakın olan kelimelere ne ad verilir?

Doğru Cevap: "D" mütekârib
Soru Açıklaması

Arap dilinde lafızları farklı, fakat anlamları yakın olan kelimelere mütekârib (yakınanlamlı) kelimeler; bu olguya da tekârüb denir. Dilde terâdüf şartlarını bütünüyle sağlayan kelime sayısının azlığına binaen, terâdüf, tam ve cüzi şeklinde taksim edilmiş, cüzi terâdüf kısmı, mütekârib terimiyle karşılanmıştır. Doğru cevap D’dir.

10.

Amacı Kur’ân’ın hükümlerini ortaya koymak suretiyle insanların dünya hayatlarını düzenleyip ahiret mutluluğunu kazanmalarını sağlamak olan tefsir türü aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" Fıkhi tefsir
Soru Açıklaması

Fıkhî tefsîr, Kur’ân’daki ibâdât, muamelat ve ukubat ile ilgili âyetleri yorumlayan akıma verilen isimdir. İlgili akımın konusu, ahkâm âyetleridir. Gayesi ise Kur’ân’ın hükümlerini ortaya koymak suretiyle insanların dünya hayatlarını düzenleyip ahiret mutluluğunu kazanmalarını sağlamaktır. Doğru cevap D'dir.

11.

İlk baskısı 1947 yılında Tanrı Buyruğu adıyla yayınlanan ve İslam hakkında genel bilgilerle tefsirden oluşan iki bölümlü eserin sahibi alim aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" Ömer Rıza Doğrul
Soru Açıklaması

İki ciltlik ilk baskısı 1947 yılında neşredilen Tanrı Buyruğu, temel olarak ikibölümden meydana gelmiştir. İlk bölüme “birinci ayırım” diyen müellif, burada daha ziyade İslâm hakkında genel bilgiler vermiş ve bir anlamda tefsîr usûlüdiyebileceğimiz tarzda bir mukaddime yazmıştır. “İkinci ayırım” dediği bölümise Hafız Osman hattıyla yazılmış Kur’ân metninin de bulunduğu meâl ve tefsîrbölümüdür. Doğrul bu meâli, Doğu-Batı kaynaklarını ayırt etmeksizin taramaksuretiyle kırk yılda tamamladığını anlatır. Harfî tercüme yerine tefsîrî tercümeyiesas alır ve gerçekten akıcı ve anlaşılır bir Türkçe kullanır. Sûreler hakkında kısa bilgiler verir. Âyetler arasındaki bütünlüğe azami gayret gösterir.

12.

Kur’ân'ın anlaşılması yolunda daha çok bilgi azlığı nedeniyle uyanan vehimleri giderip tatmin edici cevaplar hazırlayan ilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" Müşkilü’l-Kur’ân
Soru Açıklaması

Kur’ân’ın çeşitli özelliklerine vakıf olmayan ve bu konuda yeterli alt yapısı bulunmayan bazıları onun birtakım âyetleri arasında ihtilaf bulunduğunu zannedebilir. Başka bir ifadeyle bir âyetin manasının başka bir âyetin manasıyla çeliştiğini düşünebilir. Böyle bir vehme düşmüş kimseye cevap verilmesi ve vehminin giderilmesi gerekir. İşte bu tür izahları yaparak vehimleri ortadan kaldırmaya çalışan Kur’ân ilmine “Müşkilü’l-Kur’ân” denir. Müşkil kelimesi; zorluk, problem, sıkıntı gibi anlamlara gelir. Terkip halindeki Müşkilü’l-Kur’ân ifadesi ise daha çok bilgi azlığı nedeniyle uyanan vehimleri giderip tatmin edici cevaplar hazırlayan ilim dalı demek olur.

13.

Aşağıda şıklarda verilenlerden hangisi Kur’an’daki kıssaların hedefleri arasında gösterilemez?

Doğru Cevap: "B" Hz. Peygamberden sonra gelen nesli farklı kılmak
Soru Açıklaması

Hz. Peygamberden sonra gelenleri farklı kılmak kıssaların hedefleri arasında değildir

14.

Kur’an’ın mucizevi süpersentetik bir dil örgüsü olduğunu bu sebeple muhatabın Kur’an bütüncüllüğü içerisinde şık durmayan bir anlamı nasslara yükleyemeyeceğini ifade eden meşhur dilbilimci kimdir?

Doğru Cevap: "E" Abdulkahir el Cürcani
Soru Açıklaması

Kur’ân, bizim kendisine sınırsız manalar yükleyebileceğimiz bir kelam değildir; aksine o, ısrarla kendi anlam dünyasını bize kabul ettirmek ister. Dokusuna uymayan her anlamı dışlar. Meşhur dilbilimci Abdulkahir el-Cürcânî nazım teorisinde, Kur’ân’ın mucizevî, süpersentetik bir dil örgüsü olduğunu, bu sebeple muhatabın, Kur’ân’ın bütüncüllüğü içerisinde şık durmayan bir anlamı nasslara yükleyemeyeceğini ifade etmek ister

15.

Kur’a^n’ın nüzu^l sebeplerine göre tefsi^r edilmesi yönteminde öncelikli olarak ne yapılması gerektiği verilen şıkların hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "C" Su^relerin tarihsel ve meka^nsal alt yapılarını tespit etmek
Soru Açıklaması

Kur’a^n’ın nüzu^l sebeplerine göre tefsi^r edilmesi yöntemi, öncelikle su^relerin tarihsel ve meka^nsal alt yapılarını tespit etmeye çalışır.

16.

Literatürü “Ahkâmü’l-Kur’ân” adıyla anılan, ahkâm âyetlerini tefsîr etme mantık ve mantalitesiyle yorum yapan akım aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Fıkhî tefsîr ekolü
Soru Açıklaması

Fakihler, tefsîr alanında sadece Kur’ân’daki ahkâm âyetlerini tefsîr etme mantık ve mantalitesiyle yorum yapan bir akım geliştirmişlerdir. Bu akım, “fıkhî tefsîrekolü”; literatürü de “Ahkâmü’l-Kur’ân” adıyla anılmaktadır.

17.

Kur’ân’ın modern yorumlamalarından hangisi insanı ve toplumu anlamak için mutlak surette tarihsel koşullara gidilmesi gerektiğini, tarihin dışına çıkarak insan tabiatını anlamanın imkânsız olduğunu savunur?

Doğru Cevap: "B" Tarihsel yaklaşım  
Soru Açıklaması

Kur’ân’ın yorumlanmasında toplumu, olay ve olguları tarihi akış içerisinde değerlendiren yaklaşım tarihsel yaklaşımdır.

18.

Bakara (2) sûresinin 275. âyeti “faiz yiyenler (mahşerde) ancak şeytanın çarptığı kimsenin kalktığı gibi kalkarlar”.  Aşağıdaki hangi siyak münasebeti içinde yer alır?

 

Doğru Cevap: "E" Âyet içi siyak münasebeti  
Soru Açıklaması

Bakara (2) sûresinin 275. âyeti “faiz yiyenler (mahşerde) ancak şeytanın çarptığı kimsenin kalktığı gibi kalkarlar” ayeti Âyet içi siyak münasebeti içinde yer alır. 

19.

 “Kur’ân, sahip olduğu ikna gücü, belagat ve inşası itibariyle seviyesine erişilemeyecek bir kitaptır. İslâm âleminde görülen bütün ilim ve irfan dallarının hayret uyandıran inkişâfı, Kur’ân sayesinde gerçekleşmiştir.” Sözü hangi Batılı araştırmacıya aittir?

 

 

Doğru Cevap: "C" Hirshfield  
Soru Açıklaması

 “Kur’ân, sahip olduğu ikna gücü, belagat ve inşası itibariyle seviyesine erişilemeyecek bir kitaptır. İslâm âleminde görülen bütün ilim ve irfan dallarının hayret uyandıran inkişâfı, Kur’ân sayesinde gerçekleşmiştir.” Sözü Hirshfield’a aittir. 

20.

Kur’ân lafızları, yüklendiği anlamlar açısından ya temel anlama ya da yan anlamlara gelirler. Aşağıdakilerden hangisi yan anlam değildir?

Doğru Cevap: "E" İbtidaî
Soru Açıklaması

Bu tanım kapsamına giren Kur’ân lafızları, yüklendiği anlamlar açısından ya temel anlama ya da yan anlamlara gelirler. Temel anlam, hakîkî anlam; yan anlamlar da mecâzî, isti’âri, kinâî ve teşbîhî anlam kavramlarıyla ifade edilir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.