Tefsir Tarihi ve Usulü
Deneme Final Sınavı 8
1.

İslam dünyasındaki en önemli mesele olarak eğitimi gören ve Batı hermenötik geleneğinden etkilenen modernist İslam düşünürüdür?

Doğru Cevap: "C" Fazlurrahman
Soru Açıklaması

Fazlurrahman, son dönemde Kur’ân’ı anlamaya yönelik çalışmalarda adını ensık duyduğumuz isimlerdendir. Fazlurrahman’ın önerdiği Kur’ân’ı anlama yönteminin Batı hermenötik geleneğinden etkilendiği bariz bir biçimde görülse de Fazlurrahman’ın bütünüyle Batı düşüncesine bağlı bir tefsîr yöntemi uygulamaya çalıştığı söylenemez. Almış olduğu sıkı dinî eğitim ve eserlerinde yoğun bir şekilde kullandığı İslâm düşüncesinin klasik kaynakları, onun Müslüman dünya görüşüne bağlı kaldığını gösterir. Fazlurrahman’a göre İslâm dünyasındaki en ciddi mesele, eğitim meselesidir. Bu meselenin halli ise İslâm düşüncesindeki yenilenmeyle alakalıdır.

2.

Kur’an ayetlerinin tarihsel metinler olarak değerlendiren ilk sistematik çalışma ‘________________’ olarak bilinmektedir. Yandaki boşluğa gelmesi gereken eserin adı aşağıdaki seçeneklerin hangisinde yer almaktadır?

Doğru Cevap: "E" Kur’an’da öyküleme sanatı
Soru Açıklaması

Kur’ân âyetlerini tarihsel metinler olarak değerlendiren ilk sistematik çalışma ise, Kur’ân kıssalarının tarihsel veriler olduğunu, bu verilerin o dönem Araplarının bilgileri ya da dil üslupları çerçevesinde serdedilmiş bilgilerden meydana geldiğini savunan Halefullah’ın, “Kur’ân’da Öyküleme Sanatı” adlı eseridir.

3.

Emevîler zamanında, hicri ikinci asırda Hişam b. Abdülmelik zamanında yaşayan Vâsıl b. Ata’nın kurmuş olduğu mezheptir. Hasan Basri’nin ders halkasında yer alan Vâsıl, büyük günah konusunda hocasından farklı bir görüşe sahip olmasından dolayı ondan ayrılmıştır.

Yukarıda verilen bilgiler hangi tefsir ekolünü anlatmaktadır?

Doğru Cevap: "D" Mutezile 
Soru Açıklaması

Mutezile, Emevîler zamanında, hicri ikinci asırda Hişam b. Abdülmelik zamanında yaşayan Vâsıl b. Ata’nın kurmuş olduğu mezheptir. Hasan Basri’nin ders halkasında yer alan Vâsıl, büyük günah konusunda hocasından farklı bir görüşe sahip olmasından dolayı ondan ayrılmış (itizal), bu yüzden de mezhebe “mutezile” (ayrılanlar) ismi verilmiştir.

4.

Tefsir alanında çeşitli ekollerin ortaya çıkmasında aşağıda verilen nedenlerin hangisinin etkin bir rol oynadığı söylenemez?

Doğru Cevap: "C" Arap coğrafyasında İslam karşıtlığının artması
Soru Açıklaması

Yani, hem tefsi^r alanı, hem de başka alanda uzman olan şahısların tefsi^re dair çalışma yapmaları neticesinde ilgili akımlar ortaya çıkmıştır. Bir başka etken ise hicri^ birinci yıldan itibaren İsla^m coğrafyasının genişlemesi, Arap olmayan unsurların Müslüman olması, İsla^m toplumunda siyasi karışıklıkların baş göstermesi, akaid ve iman konusunda ihtilafların ortaya çıkmasıdır.

5.

I. İslâm coğrafyasının genişlemesi

II. İslâm toplumunda siyasi karışıklıkların baş göstermesi

III. Temsilcilerinin interdisipliner şahıslar olması

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri tefsîr ilmi içerisinde farklı ekollerin çıkmasına sebeptir?

Doğru Cevap: "E" I, II, III
Soru Açıklaması

Bu ekollerin ortaya çıkıp gelişmesinde birçok etken vardır. Ancak bunlar arasında en önemli etken, temsilcilerinin interdisipliner (değişik ilimlerde ihtisas sahibi) şahıslar olmasıdır. Yani, hem tefsîr alanı, hem de başka alanda uzman olan şahısların tefsîre dair çalışma yapmaları neticesinde ilgili akımlar ortaya çıkmıştır. Bir başka etken ise hicrî birinci yıldan itibaren İslâm coğrafyasının genişlemesi, Arap olmayan unsurların Müslüman olması, İslâm toplumunda siyasi karışıklıkların baş göstermesi, akaid ve iman konusunda ihtilafların ortaya çıkmasıdır. Bu sebeplerden dolayı itikâdî açıdan İslâm toplumu, fırkalara ayrılmış, buna bağlı olarak da bu alanda bilimsel ekoller ortaya çıkmıştır.

6.

''Biz, bir ayetin hükmünü yürürlükten kaldırır veya onu unutturursak mutlaka daha iyisini veya benzerini getiririz.'' Ayetinde asıl kastedilenin ne olduğu aşağıdaki şıkların hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "D" Diğer kitaplarda geçen hükümler
Soru Açıklaması

“Biz, bir a^yetin hükmünü yürürlükten kaldırır veya onu unutturursak mutlaka daha iyisini veya benzerini getiririz” (Bakara (2), 106). Bu a^yetin içinde yer aldığı bağlam dikkatli bir şekilde incelendiğinde, buradaki a^yet ile Kur’a^n a^yetlerinin değil, önceki kitaplarda varolan hükümlerin kastedildiği anlaşılır.

7.

Fazlurrahman’a göre İslâm dünyasındaki en ciddi mesele aşağıdakilerden hangisidir?

 

Doğru Cevap: "D" Eğitim  
Soru Açıklaması

Fazlurrahman’a göre İslâm dünyasındaki en ciddi mesele eğitimdir.  

8.

Mutezile, Kur’ân tefsîrini özellikle hangi prensipler üzerine temellendirmiştir?

 

Doğru Cevap: "A" tevhid ve adalet  
Soru Açıklaması

Mutezile, düşünce sistemini “usûl-i hamse” (beş temel prensip) üzerine kurmuştur. Bu beş prensip, tevhid (Allah’ın zatında, sıfatlarında ve eylemlerinde tek olduğu inancı), adalet (Allah’ın hayrı yapması, şerrin meydana gelmesinde etkisinin olmaması), va’d-vaid (Allah’ın sözüne sadık kalması), menzile beynel menzileteyn (büyük günah işleyenin ne kâfir ne de mümin olacağı yani, fasık olduğu) ve emr-i bil ma’ruf ve nehyi ani’lmünkerdir (iyiliği emretmek, kötülüklere engel olmaktır). Mutezile, Kur’ân tefsîrini özellikle bunlardan tevhid ve adalet prensipleri üzerine temellendirmiştir. 

9.

Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde Kur’an’da geçen kıssaların hedeflerinden bahsedilmemektedir?

Doğru Cevap: "B" Ümmetin bilgisini tekrar ettirmek  
Soru Açıklaması

Kıssalarla hedeflenen ümmetin eksik kalan bilgilerini tamamlayarak onları eğitimek. Burada bilgi tekrarı yapmak gibi bir durum söz konusu değildir

10.

Bir kelimenin özel bir bilim ve sanat dalında kazanmış olduğu terim anlamında kullanımına ne ad verilir?

Doğru Cevap: "D" hususî örfî hakikat
Soru Açıklaması

kelimenin özel bir bilim ve sanat dalında kazanmış olduğu terim anlamında kullanımıdır. Bunun karşısında ise hususî örfî mecaz olup lafzın bu anlamın dışında kullanımıdır. Meselâ “fiil”, luğavî hakikat olarak “eylem, iş” anlamlarına gelirken gramerde zamana bağlı olarak bir işin yapılmasını anlatan bir terim manasıyla hususî örfî hakikat olmuştur. Bu son anlamın dışında kullanılması da hususî örfî mecazî olur. Doğru cevap D’dir.

11.

Hz. Muhammed’e gelen vahylerden tehdîd ve vaîd ifade eden âyet ve sûrelere mahsus olanları hangi vahy şekli ile gelirdi?

 

Doğru Cevap: "C" Cebrâil’in görünmeden çıngırak sesine benzer bir sesle vahiy getirmesi.  
Soru Açıklaması

Cebrâil’in görünmeden çıngırak sesine benzer bir sesle vahiy getirmesidir.

12.

Kur’an’da az kullanılması, farklı lehçe ve dillerden alınması sebebiyle manası sözlüklere veya ilgili mercilere başvurulmadan anlaşılmayan kapalı lafızlara ne ad verilir?

Doğru Cevap: "D" garîbu’l-Kur’an
Soru Açıklaması

Garîb lafzı, sözlükte “bilinmeyen, az bilinen, kapalı, tek/nadir, yabancı, tuhaf ” gibi anlamlara gelmektedir. Terim olarak ise az kullanılması, farklı lehçe ve dillerden alınması sebebiyle manası sözlüklere veya ilgili mercilere başvurulmadan anlaşılmayan kapalı lafız şeklinde tanımlanmaktadır. Kur’ân’ın nazil olduğu dönemlerde Hicaz bölgesinde Araplar, çok sayıda kabileden; Arap dili ise, onlarca lehçeden oluşmaktaydı. Peygamberin lehçesi ise Kureyş lehçesiydi. Tüm lehçeler, büyük oranda dil malzemesi ve kullanımı açısından birleşmekle beraber lafız, anlam ve ses yönünden birbirinden farklılık arzeden yönleri de vardı. Ayrıca Arap kabilelerinin ziyaret ve ticaret ilişkileri, gerek anlam gerekse ses boyutunda etkileşime, kelime aktarımına ve dil özelliklerinin transferine sebep olabiliyordu. Doğru cevap D’dir.

13.

"Hak Dini Kur'an Dili" adlı tefsir çalışması kime aittir?

Doğru Cevap: "C" Elmalılı Hamdi Yazır
Soru Açıklaması

Elmalılı Hamdi Yazır’ın 1930’lu yıllarda hazırlamış olduğu tefsîr çalışmasının adı Hak Dini Kur'an Dili'dir.

14.

Müterâdif Lafızlar denildiğinde aşağıdakilerden hangisi anlaşılmalıdır?

Doğru Cevap: "A" Eşanlamlılık
Soru Açıklaması

Arap dilinde lafızları farklı, anlamları ise aynı olan kelimelere müterâdif (eşanlamlı); bu olguya da terâdüf (eşanlamlılık) denmektedir.

15.

Nüzul sebepleriyle ilgili aşağıdaki verilen bilgilerden hangisinin doğruluğu kesindir?

Doğru Cevap: "C" Kur’an’ın iniş sürecinde vuku bulan olaylarla ilgili bir kavramdır
Soru Açıklaması

Nüzül sebepleri, Kur’an’ın iniş sürecinde vuku bulmuş olaylarla ilgili bir kavramdır

16.

İsti’âre sözlükte hangi anlama gelir?

Doğru Cevap: "B" “Birinden bir şeyi ödünç almak”
Soru Açıklaması

İsti’âre, sözlükte “birinden bir şeyi ödünç almak” anlamına gelir.

17.

Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde Arap dilinde lafızları farklı, anlamları ise aynı olan kelimelere ne isim verildiği doğru bir şekilde verilmiştir?

Doğru Cevap: "A" Müteradif
Soru Açıklaması

Arap dilinde lafızları farklı, anlamları ise aynı olan kelimelere mütera^dif (eşan­ lamlı); bu olguya da tera^düf (eşanlamlılık) denmektedir.

18.

İctimâî tefsir ekolünün ilk çıktığı yer neresidir?

 

Doğru Cevap: "A" Mısır  
Soru Açıklaması

İctimâî tefsîr ekolü, pozitivizmin büyük oranda etkili olduğu 19. asrın son çeyreğinde ortaya çıkan reaksiyonik bir tefsîr akımıdır. Akımın ilk çıktığı yer A seçeneğinde belirtilen Mısır’dır. 

19.

Aşağıdakilerden hangisi daha çok bilgi azlığı nedeniyle uyanan vehimleri giderip tatmin edici cevaplar hazırlayan ilim dalıdır?

 

Doğru Cevap: "D" Müşkilü’l-Kur’ân  
Soru Açıklaması

Soruda açıklaması verilen ilim dalı D seçeneğindeki Müşkilü’l-Kur’ân’dır. Kur’ân’ın çeşitli özelliklerine vakıf olmayan ve bu konuda yeterli alt yapısı bulunmayan bazıları onun birtakım âyetleri arasında ihtilaf bulunduğunu zannedebilir. Başka bir ifadeyle bir âyetin manasının başka bir âyetin manasıyla çeliştiğini düşünebilir. Böyle bir vehme düşmüş kimseye cevap verilmesi ve vehminin giderilmesi gerekir. İşte bu tür izahları yaparak vehimleri ortadan kaldırmaya çalışan Kur’ân ilmine “Müşkilü’l-Kur’ân” denir.

20.

Aşağıda verilen akımlardan hangisi çağdaş tefsir ekollerine örnek olarak gösterilmektedir?

Doğru Cevap: "E" İçtimai
Soru Açıklaması
yüzyıl sonrası gelişen bu akımlara, çağdaş tefsi^r ekolleri denmektedir ki bunlar, konulu tefsi^r ekolü, ictima^i^ tefsi^r ekolü ve bilimsel tefsi^r ekolüdür. S¸imdi bu ekolleri, anahatlarıyla sunmaya çalışalım.
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.