Türk Dili 1
Deneme Ara Sınavı 10
1.
Kâşgarlı Mahmut tarafından 1072 yılında başlanıp 1077 yılında tamamlanmış, 7000’den fazla Türkçe kelimenin Arapça karşılığı verilmekle kalınmayıp şiirlerle, atasözleri ve deyimlerle örneklendirilerek zenginleştirilmiş, Türk kültürünün hazinesi olarak değerlendirmiştir.Yukarıda sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "B" Dîvânü Lügâti’t Türk
Soru Açıklaması
2.
Aşağıdakilerden hangisi düz-dar bir ünlüdür?
Doğru Cevap: "C" ı
Soru Açıklaması
3.
Türkçe yapı bakımından aşağıdaki hangi sınıfa dahildir?
Doğru Cevap: "D" Bitişken
Soru Açıklaması

Türkçe sondan eklemeli dil olarak bitişken diller sınıfında yer alır. Doğru cevap D' dir.

4.

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde kırpma yoluyla yapılmış bir sözcük bulunur?

Doğru Cevap: "E" Çarpışmaktan on beş santimle kurtulduk. 
Soru Açıklaması

Kırpma, çok heceli bir sözcüğün bir veya daha fazla hecesini kaldırarak yeni sözcük oluşturma yoludur: Kilo (< kilogram), motel (< motor otel), pop (< popüler), santim (< santimetre) vb. Doğru yanıt E seçeneğidir. 

5.

“Görüş, tokalaş” örneklerindeki gibi -ş- veya –ış- eki alrak türetilen eylemin iki veya daha fazla öznesinin bulunduğuna, eylemin karşılıklı veya birlikte yapıldığına işaret eden çatı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" İşteş çatı
Soru Açıklaması

“Görüş, tokalaş” örneklerindeki gibi -ş- veya –ış- eki alrak türetilen eylemin iki veya daha fazla öznesinin bulunduğuna, eylemin karşılıklı veya birlikte yapıldığına işaret eden çatı işteş çatıdır. Doğru cevap D’dir. 

6.

I. Türkçenin Farsçaya ait bir kelimeyi sistemine dâhil etmesi örnek olarak verilebilir.II. En sık rastlanan dil ilişkisi olarak değerlendirilir.III. Alıntı olarak adlandırılabilir.IV. Benzerlikler arasında rastlantı yoktur, hepsi ödünçlemeden kaynaklanmaktadır.

Yukarıdaki ifadelerden hangisi kopyalama ile ilgili olarak doğrudur?

Doğru Cevap: "D" I, II, III
Soru Açıklaması

Kopyalama en sık rastlanan dil ilişkisi olarak değerlendirilir. Alıntı olarak da adlandırılabilir. Türkçenin Farsçaya ait bir kelimeyi sistemine dâhil etmesi örnek olarak verilebilir. Ancak benzerliklerin hepsi ödünçlemeden kaynaklanmamaktadır, aralarında rastlantı bulunabilir.

7.
Adları çeşitli yönlerden niteleyen ve belirten sözcüklere ne isim verilmektedir?
Doğru Cevap: "B" Sıfat
Soru Açıklaması
Adları çeşitli yönlerden niteleyen ve belirten sözcüklere sıfat denilmektedir. Sorunun doğru yanıtı B seçeneğidir.
8.

Aşağıdaki bilgilerden hangisi, Türkçe kökenli sözcüklere ilişkin geçersiz bir bilgidir?

Doğru Cevap: "C" Yumuşak g (ğ) sesi, Türkçeye aykırı bir ünsüzdür.
Soru Açıklaması

Amaç 3

9.

Aşağıdakilerden hangisi Germen dillerinden biri değildir?

Doğru Cevap: "C" Tibetçe
Soru Açıklaması

Germen dilleri: Bu grubun içinde Almanca, İngilizce, İsveççe, Norveççe, Danca ve İzlanda dili yer alır. Doğru cevap C'dir.

10.
"Biri bağımsız biçim birim olmaz üzere, en az iki biçim birimden oluşan yani bir veya daha fazla ek alan kök biçim birimleridir." Yukarıda tanımı yapılan biçim bilgisi kavramı hangisidir?
Doğru Cevap: "C" Gövde
Soru Açıklaması
Verilen tanım biçim bilgisi kavramlarından "gövde"nin tanımıdır. Bu nedenle doğru cevap C'dir.
11.

Aşağıdakilerden hangisi, Türk yazı dilinin ailesinin konuşur sayısı bakımından en büyük dilidir?

Doğru Cevap: "A" Türkiye Türkçesi
Soru Açıklaması

Amaç 4

12.

Osmanlı Türkçesinin başlangıcı olarak hangi yüzyıl kabul edilmektedir?

Doğru Cevap: "D" XVI. yy
Soru Açıklaması

XVI. yüzyılda Osmanlı Türkçesi olarak adlandırılan dönem başlamaktadır. Doğru cevap D’dir.

13.
"Bugün çok yoruldun, biraz dinlen." cümlesindeki fiil çatısı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "E" Dönüşlü çatı
Soru Açıklaması
Dönüşlü çatı: Yıkandım, küreklere asıldık örneklerindeki gibi, yüklemin bilidiridiği eylemin özneye döndüğünü, eylemin özne tarafından kendi kendine yapıldığını gösteren çatıdır. Dönüşlü çatı ekleri - n- ve -l-’dir. Yıka-> yıkan-, bak->bakın-, yor->yorul- vb. Dönüşlü çatılarda, yüklem çoğunlukla nesne alamaz, ancak “bavulu yüklendim” örneğinde oldugu gibi geçişli eylem de olabilir. Doğru cevap e şıkkıdır
14.

Doğrudan dille ilgili olmayan ancak dili etkileyen siyasal, kültürel vb. gelişme ve değişmelere ne ad verilir?

Doğru Cevap: "E" Dil dışı gelişim
Soru Açıklaması

Dil içi: Dilin bünyesinden kaynaklanan değişme ve gelişmeler.

Dil dışı: Doğrudan dille ilgili olmayan ancak dili etkileyen siyasal, kültürel vb. gelişme ve değişmeler. Doğru cevap E'dir.

15.

Türemiş karmaşık sözcüklerin yapısının yani sözcüğü oluşturan sözcükten daha küçük biçim bilgisel ögelerin diziliş, bir araya geliş biçimlerinin bir tür sözcük sentaksının (söz dizimi) araştırılması aşağıdaki seçeneklerin hangisini ifade eder? 

Doğru Cevap: "D" Sözcük Yapımı
Soru Açıklaması

Türemiş karmaşık sözcüklerin yapısının yani sözcüğü oluşturan sözcükten daha küçük biçim bilgisel ögelerin diziliş, bir araya geliş biçimlerinin bir tür sözcük sentaksının (söz dizimi) araştırılması sözcük yapımını tanımlar. Doğru cevap D'dir. 

16.

Aşağıdakilerden hangisi Türkçedeki ünlü harflerden biri değildir?

Doğru Cevap: "E" b
Soru Açıklaması

b

17.

Aşağıdakilerden hangisi dilin tanımlarından biri değildir?

Doğru Cevap: "B" Dilin üretim yetisi sınırlıdır
Soru Açıklaması

Dilin üretim yetisi sınırsızdır. Doğru cevap B'dir.

18.

büt- > bit-, üçün > için, töpö >tepe, tüz- > diz- kapu>kapı

Yukarıda verilen örneklerde hangi ses olayı gerçekleşmiştir?

Doğru Cevap: "D" Ünlü düzleşmesi
Soru Açıklaması

Ünlü Düzleşmesi Sözcüklerdeki yuvarlak ünlülerin, düz ünlülere dönüşmesidir. Tarihî dönemlerde yuvarlak ünlü ile görülen kimi sözcükler bugün düzleşmiştir: büt- > bit-, üçün > için, töpö > tepe, tüz- > diz- kapu>kapı vb.

19.

"Özgüveni yüksek ve sevimli biriydi. Fakat korkuları veya yaralarından ötürü huzursuzdu." cümlesinde kaç adet bağlaç vardır? 

Doğru Cevap: "B" 2
Soru Açıklaması

Cümlede "ve" ile "veya" bağlaçları bulunmaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir. 

20.

Aşağıdakilerden hangisi Batı Türkçesi döneminde Eski Oğuz Türkçesine ait eserler veren önemli isimlerden değildir? 

Doğru Cevap: "C" Ali Şir Nevâyî
Soru Açıklaması

Eski Oğuz Türkçesine ait, kaynaklarda kayıtlı olup da bugüne ulaşamayan ve adlarıbilinen birtakım eserler vardır. Bu eserler bulundukça dönemin dil özellikleri dahaiyi aydınlanacaktır. Bu dönemde eser veren önemli bazı isimleri şöyle sıralayabiliriz:Mevlana’nın oğlu Sultan Veled, Yunus Emre, Ali, Şeyyad Hamza, Gülşehrî, Aşık Paşa, Ahmet Fakih, Hoca Mesut vb.

Ali Şir Nevâyî Çağatay Edebiyatı; Klasik Öncesi Devir, Klasik Devir (Nevayî Devri) ve Klasik Sonrası Devirden Klasik dönemin önemli edebiyatçısıdır. 

Doğru yanıt C 

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.