Türk Dili 1
Deneme Ara Sınavı 13
1.

Aşağıdakilerden hangisinde bütün kelimeler addan ad yapan yapım eki almıştır?

Doğru Cevap: "D" ilçe, insancıl, güzel
Soru Açıklaması

Bu seçenekteki kelimeler addan ad yapan yapım ekleri almışlardır.

2.

Mani dinini kabul edip, Mani alfabesini kullanmaya başlayan kişi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

Doğru Cevap: "B" Bögü Kağan
Soru Açıklaması

Mani dinini kabul edip, Mani alfabesini kullanmaya başlayan kişi Bögü Kağandır.

3.

Aşağıdakilerden hangisi 'ünlümsü' adı verilen ünsüzlerden biridir?

Doğru Cevap: "B" y
Soru Açıklaması

Boğumlanmaları sırasında diğer ünsüzlerin aksine, herhangi bir engelle karşılaşmayan ve herhangi bir noktada temas gerçekleşmeyen ğ, y, vgibi ‘ünsüz’lere ünlülere yakınlığı nedeniyle ünlümsü  adı verilir. 

4.

Aşağıda verilen sözcüklerin hangisi türemiş sözcüktür?

Doğru Cevap: "D" Gelinlik
Soru Açıklaması

‘gel- (i)- n – lik’ sözcüğü görüldüğü üzere biçim birimlerden oluşmaktadır ve sözcüğün kökü birde fazla ek alarak türetilmiştir. Bu yüzden  ‘gelinlik’ sözcüğü türemiş sözcüktür.

5.
Aşağıdakilerden hangisi kültürün tanımı olamaz?
Doğru Cevap: "D" İnsanlar arasında iletişim kurmamıza olanak sağlayan yegane tek araçtır.
Soru Açıklaması
6.

Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Doğru Cevap: "B" Eski Türkçe (ET) yazılı belgelerde c, f, ğ, h, v ünsüzleri bulunabilir.
Soru Açıklaması

Türkçe kökenli sözcüklerde bulunan /c, f, ğ, h, v/ ikincil ünsüzlerdir: Eski Türkçe (ET) yazılı belgelerde c, f, ğ, h, v ünsüzleri bulunmaz. Bu ünsüzler esas olarak ç, p, g, k, b ünsüzlerinin ET yupka > yufka, ET açık-> acık-, ET yag > yağ, ET takı > dâhi, ET eb > ev vb. örneklerde olduğu gibi ötümlüleşmiş veya sızıcılaşmış biçimleridir.

7.

Altı çizili sözcükte hangi ses olayı görülmektedir?

Mutluluklar diliyor.

Doğru Cevap: "A" Ünlü daralması
Soru Açıklaması

Ünlü Daralması: Daralma; benzeşme, daraltıcı ünsüzlerin etkisi vb. seslik nedenlerle geniş ünlülerin dar ünlü hâline gelmesidir. Eklenme sırasında da daralma görülebilir: bilmeyor > bilmiyor, de-yor > diyor, ye-yor > yiyor vb. Verilen örnek de dilemek fiilinin dile-yor değil diliyor biçiminde kullanıldığını göstermektedir. Doğru cevap A’ dır.

8.

Türkçe'nin ilk yazılı belgesi aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" Çoyr Yazıtı
Soru Açıklaması

Türk dili : Çoyr yazıtı. Japonca : Nihon Şoki  Macarca : Tihanyi Vakıfnamesi'dır. Orhun Yazıtları ve Bilge Kağan Yazıtı daha sonraki yüzyıllarda yazılmıştır. 

9.

Türk kültür tarihi açısından çok önemli olan Nesayimü’l-Mahabbe’nin yazarı kimdir?

Doğru Cevap: "B" Ali Şir Nevâyî
Soru Açıklaması

Ali Şir Nevâyî, Türk kültür tarihi açısından çok önemli olan Nesayimü’l-Mahabbe’nin, dört adet divânın, beş adet mesnevinin, Türk edebiyatının ilk biyografi örneklerinin yazarıdır.

10.

Aşağıdaki kelimelerden hangisinde eylemden ad yapma eki kullanılmıştır?

Doğru Cevap: "D" düşünce
Soru Açıklaması

Düşünce kelimesindeki -CA eki eylemden ad yapma ekidir. Doğru cevap D'dir. 

11.

"Çocuklar eve gitti" cümlesindeki sözcüklerin bağımsız biçim birimleri aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "A" çocuk, ev, git
Soru Açıklaması

Bağımsız biçim birimler (kök): Tek başlarına kullanılabilen biçim birimlerdir. Bağımlı biçim birimler (ek) ise tek başlarına kullanılamayan biçim birimlerdir. Bağımlı biçim birimler görevlerini yerine getirebilmeleri için bağımsız biçim birimlerine ihtiyaç duyarlar. Örneğin, “kızlar eve gitti.” cümlesinde “kız, ev, git” bağımsız biçim birimlerken sözcüklere eklenen “-lar, -e, -ti” ekleri bağımlı biçim birimlerdir. Doğru cevap A'dır.

12.

Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde vurgunun değişmesi sözcüğün anlamını da değiştirir?

Doğru Cevap: "A" Konuşma
Soru Açıklaması

Herhangi bir sözcenin parçasının diğer parçalara göre daha baskılı ve güçlü biçimde söylenmesidir. Böylelikle daha baskılı söylenen parçaya önem verilmiş olur. A şıkkındaki 'konuşma' vurgu son hecedeyken olumsuz emir cümlesi , vurgu ilk hecedeyken konuşma eyleminin isim halidir. Bu yüzden doğru cevap A seçeneğidir. 

13.
Aşağıdakilerden hangisi, Balkan ülkelerinde konuşulan Rumeli Türkçesinin de içinde bulunduğu dil türüdür?
Doğru Cevap: "B" Yerli azınlık dili
Soru Açıklaması
Balkan ülkelerinde konuşulan Rumeli Türkçesi, yerli azınlık diline örnektir.
14.

"Kilo" sözcüğü sözcük yapımı ile ilgili başlıca yollardan hangisine örnektir? 

Doğru Cevap: "C" Kırpma 
Soru Açıklaması

Kırpma: Kimi zaman, bir sözcüğün ilk hecesi ya da bir bölümü ile anlam kaybı olmadan aynı kavram ifade edilebilir. Kırpma, çok heceli bir sözcüğün bir veya daha fazla hecesini kaldırarak yeni sözcük oluşturma yoludur: Kilo (< kilogram), motel (< motor otel), pop (<popüler), santim (< santimetre) vb.

Doğru yanıt C 

15.

Titreşimli/titreşimsiz ünsüzler için kullanılan diğer terim aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Ötümlü/ötümsüz
Soru Açıklaması

Titreşimli/titreşimsiz ünsüzler için ötümlü/ötümsüz veya tonlu/tonsuz terimleri kullanılmaktadır.

16.

Diğer sözcük ya da sözcük öbekleriyle doğrudan söz dizimsel ilişkisi bulunmayan ve çekime girmeyen ‘aşırı ve ani’ duygu (ah, vah), seslenme (bre, hey, yahu), sorma (hani, niçin), gösterme (işte), cevap (evet, hayır, yok) vb. ifade eden veya doğa seslerini taklit eden (çat, fıs, pat) sözcüklere verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" Ünlemler
Soru Açıklaması

Ünlemler; diğer sözcük ya da sözcük öbekleriyle doğrudan söz dizimsel ilişkisi bulunmayan ve çekime girmeyen ‘aşırı ve ani’ duygu (ah, vah), seslenme (bre, hey, yahu), sorma (hani, niçin), gösterme (işte), cevap (evet, hayır, yok) vb. ifade eden veya doğa seslerini taklit eden (çat, fıs, pat) sözcüklerdir. Doğru cevap D’dir. 

17.
Aşağıdakilerden hangisi geniz seslerine örnektir?
Doğru Cevap: "E" m-n
Soru Açıklaması
Doğru cevap E şıkkıdır
18.
Aşağıdakilerden hangisi eşlenen ses olayını örneklemez?
Doğru Cevap: "C" Ünsüz İkizleşmesi: muşamma >muşamba
Soru Açıklaması
C seçeneğindeki muşamma sözcüğünün muşambaya dönüşmesi ünsüz ikizleşmesine değil, ünsüz aykırılaşmasına örnek gösterilebilir.
19.
Hangisi ad çekim eki değildir?
Doğru Cevap: "A" Kişi (şahıs) ekleri
Soru Açıklaması

Kişi (şahıs) ekleri: Kişi ekleri, yüklemin belirttiği işle doğrudan bağlantılı olan kişiyi gösterir ve bir eylem çekim ekidir. Doğru cevap A'dır.

20.

Sor sözcüğündeki ünlünün yalnızca darlığı değiştirildiğinde hangi sözcük elde edilir?

Doğru Cevap: "C" Sur
Soru Açıklaması

/o/ sesi, art, geniş ve yuvarlak bir ünlüdür. Bu sesin yalnızca darlığı değiştirildiğinde art, dar, yuvarlak bir ses olan /u/ ortaya çıkar. Doğru cevap C’ dir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.