Türk Dili 1
Deneme Ara Sınavı 15
1.

Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde “kahve altı > kahvaltı” örneğindekine benzer ses olayı vardır?

Doğru Cevap: "B" nasıl
Soru Açıklaması

Ünlü birleşmesi; ünlüyle biten bir sözcüğün, ünlü ile başlayan bir ek alması ya da sözcük ile birleşmesi durumunda, ilk sözcüğün sonundaki veya ikinci sözcüğün başındaki ünlülerden birinin düşmesidir: “ne asıl > nasıl”

2.

Bir dildeki sesleri karşılayan işaretlerin belirli bir sırada meydana getirdiği harfler topluluğuna ne isim verilir? 

Doğru Cevap: "A" Alfabe
Soru Açıklaması

Seslerin yazıdaki karşılığına harf denir. Bir dildeki sesleri karşılayan işaretlerin belirli bir sırada meydana getirdiği harfler topluluğuna ise alfabe denir. Doğru cevap A'dır. 

3.

Aşağıdakilerden hangisi iyelik ekleri arasında yer almaz? 

Doğru Cevap: "E" -ler, lar
Soru Açıklaması

İyelik ekleri, adın belirttiği nesne ya da kavramın, altı kişiden (ben, sen, o; biz, siz, onlar) birine ait olduğunu gösterir. İyelik eki almış sözcükler, isim tamlamalarında tamlanan ögeyi oluştururlar. İyelik ekleri çokluk eklerinden sonra, durum eklerinden önce gelir. Doğru cevap E'dir. 

4.

Aşağıdakilerden hangisi dilin özelliklerinden biridir?

Doğru Cevap: "A" Dil bir sistemdir.
Soru Açıklaması

Dil, bir sistemdir: Dil konuşma ve dinleme işlevlerini gerçekleştirmek üzere birbirleriyle bağlantılı ses, biçim, söz dizimi, anlam vb. alt sistemlerin oluşturduğu, üzerinde inceleme yapılabilen bir bütündür.

5.

Aşağıdakilerden hangisi Doğu (Çağatay) Türkçesi için söylenemez?

Doğru Cevap: "E" Farsça ve Arapça öğeleri barındırmaz
Soru Açıklaması

Çağatay Türkçesi; esas dil malzemesi bakımından Uygur, Karahanlı çizgisinin devamıdır; ancak bu yazı dillerinde fazla görülmeyen Arapça ve Farsça unsurlar, İslam dininin yaygınlaşıp iyice yerleşmesi dolayısıyla Çağatay Türkçesinde çokça görülür.

6.

Addan ad yapma ekleri, ad, kök ya da gövdelerinden köken anlamıyla bağlantılı yeni ad gövdeleri yapan eklerdir. Aşağıdaki kelimelerden hangisi addan ad yapma eki almamıştır ?

Doğru Cevap: "D" Beze
Soru Açıklaması

Betim, hanım akman, kızcağız kelimeleri addan ad yapma eki almışken, beze kelimesi addan eylem yapma eki almıştır.

7.

I. Türkçe kökenli sözlerde birincil uzun ünlü vardır.

II. “Hayatım” derken ikinci ünlünün uzaması sözcüğün Arapçada uzun ünlülü oluşundandır.

III. “Memur” veya “malum” derken ünlülerin uzun olması Arapçadaki şeklinde hemze ve ayın olmasındandır.

Yukarıda verilen ifadelerden hangisi doğrudur?

Doğru Cevap: "E" II, III
Soru Açıklaması

“Hayatım” derken ikinci ünlünün uzaması sözcüğün Arapçada uzun ünlülü oluşundandır. “Memur” veya “malum” derken ünlülerin uzun olması Arapçadaki şeklinde hemze ve ayın olmasındandır. Ancak Türkçe kökenli sözlerde birincil uzun ünlü yoktur.

8.

Aşağıdakilerden hangisi Dil Encümeni adındaki komisyonun 20 alfabeyi inceleyerek belirlediği esaslardan biri değildir?

Doğru Cevap: "A" Her ünlü için ayrı harf belirlenecek
Soru Açıklaması

Hükümet 1927’de Latin harflerinin kabul edilmesi kararını almış ve 10 Haziran 1928’de Dil Encümeni adıyla bir komisyon kurulmuştur. Bu komisyon Latin yazısına dayalı 20 farklı alfabeyi inceleyerek şu esasları belirler:• Çift harfler bulunmayacak.• Millî bir Türk alfabesi olacak.• Seslerin uluslararası değerleri değişmeyecek

• İşaretli harflere mümkün olduğunca az yer verilecek

9.
'Bursa' sözcüğündeki 'u' ve 'a' ünlerinin sınıflandırılması ile ilgili olarak aşağıda verilen ikililerden hangisi doğrudur?
Doğru Cevap: "D" art ünlü - geniş ünlü
Soru Açıklaması
*Artlık/Önlük: Ağız boşluğunun ön ve art bölümleriyle ilgili karşıtlık; /a/-/e/, /ı/-/i/, /o/-/ö/, /u/-/ü/ ayrımlarını belirler. Dilin ön tarafının tümsekleşmesiyle ağzın arka bölgesinde art ünlüler /a, ı, o, u/, dilin arka tarafının tümsekleşmesiyle ağız boşluğunun ön tarafında ön ünlüler /e, i, ö, ü/ oluşur. *Düzlük/Yuvarlaklık: Dudakların düzleştiği ya da yuvarlaklaştığı düz/yuvarlak karşıtlığı a/-/o/, /ı/-/u/, /e/-/ö/, /i/-/ü/ ayırımlarını belirler. Dudakların yuvarlaklaşması durumunda yuvarlak ünlüler /o, u, ö, ü/, düzleşmesi durumunda ise düz ünlüler /a, e, ı, i/ oluşur. *Darlık/Genişlik: Alt çenenin üst çeneye yaklaştığı veya üst çeneden uzaklaşması- na bağlı dar/geniş karşıtlığı ise a/-/ı/, /e/-/i/, /ö/-/ü/, /o/-/u/ ayırımlarını belirler. Alt çene ve üst çenenin birbirinden uzaklaşmasıyla, ağız boşluğu genişler, dolayısıyla geniş ünlüler /a, e, o, ö/; alt çene ile üst çenenin birbirine yaklaşmasıyla ağız boşluğu daralır ve dar ünlüler /ı, i, u, ü/ oluşur. Bu bilgilere göre 'Bursa' sözcüğündeki 'u' art, yuvarlak ve dar ünlüdür; 'a' art, düz ve geniş ünlüdür. İki ünlü sesin doğru olarak sınıflandırıldığı seçenek D'dir.
10.
Türkçenin ilk yazılı belgesi olan MS 687-692 yıllarına tarihlenen yazıt aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Doğru Cevap: "C" Çoyr yazıtı
Soru Açıklaması

Türkçenin ilk yazılı belgesi olan MS 687-692 yıllarına tarihlenen yazıt Çoyr yazıtıdır. Doğru cevap C'dir.

11.

Aşağıdakilerden hangisi ad çekim ekleri arsında değildir?

Doğru Cevap: "D" Kişi eki
Soru Açıklaması

Ad ya da ad soylu sözcüklere ad çekim eklerinin, yani durum, iyelik, çoğul, soru ve aitlik eklerinin eklenmesine ad çekimi adı verilir. Doğru cevap D'dir.

12.
I. ambiyansII. illegalIII. ölçütIV. partnerV. delilYukarıdaki kelimelerden hangileri yabancı kökenlidir?
Doğru Cevap: "E" I, II, III, IV
Soru Açıklaması
13.
Aşağıdakilerden hangisi iyelik eklerinin görevini belirtmektedir?
Doğru Cevap: "C" Nesnenin ya da kavramın birine ait olduğunu anlatır.
Soru Açıklaması
Soru kitaptaki metni aynen sorduğu için hatırlama düzeyindedir.
14.
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Türkçesinin sonlanmasında etkili olmuştur?
Doğru Cevap: "A" Yeni Lisan hareketi
Soru Açıklaması
Doğru cevap A şıkkıdır
15.

‘’İnsanlık olmadan dil olmazdı’’ diye özetleyebileceğimiz paradoksal görüşün sahibi dilbilimci aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Herder
Soru Açıklaması

Dillerin doğuşuyla ilgili çıkmazı J. Herder’in şu paradoksal görüşü en iyi biçimde açıklar: ‘’ İnsanlar ancak dil aracılığıyla insandır; bununla birlikte, insanların, dili keşfedebilmeleri için yine insan olmaları gerekirdi’’

16.

Aşağıdakilerden hangisi Türkçe'nin ses özelliklerinden biri değildir?

Doğru Cevap: "E" Söz başında /c, f, ğ, h/ ünsüzleri bulunabilir.
Soru Açıklaması

Söz başında /c, f, ğ, h/ ünsüzleri bulunamaz.

17.
Türkçenin yazımında kullanılan alfabelerle ilgili olarak aşağıda verilen ifadelerden hangileri doğrudur? I. Mani alfabesiyle yazılmış metinler, Doğu Türkistan'da bulunmuştur. II. Soğut alfabesi, kısa zamanda bir takım değişiklerle Uygur alfabesi olmuştur. III. Uygur alfabesi, Fatih ve II. Bayezit devirlerinde sarayda kullanılmıştır. IV. Brahmi alfabesi daha çok Budist Uygurlar tarafından kullanılmıştır. V. Ermeni harfli Kıpçak Türkçesi metinleri özellikle Kafkaslarda ve Karadeniz'in kuzeyinde görülür.
Doğru Cevap: "E" I, II, III, IV, V
Soru Açıklaması
Farklı alfabelerle ilgili olarak burada verilen bilgilerin hepsi doğrudur.
18.
Aşağıdakilerden hangisi, dil çalışmalarının Türkiye'de bilimsel temele oturmasını sağlayan Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi'nin kurulduğu yıldır?
Doğru Cevap: "B" 1935
Soru Açıklaması
19.

Ses tellerinde ham ses hâline gelen hava akımının ikinci durağı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Gırtlak
Soru Açıklaması

Ses tellerinde ham ses hâline gelen hava akımının ikinci durağı gırtlaktır. Gırtlağı geçen ham ses, küçük dil tarafından ağız boşluğuna veya geniz boşluğuna veya her ikisine birden gönderilir.

20.
Aşağıdakilerden hangisi ettirgen çatılı bir sözcük değildir?
Doğru Cevap: "C" Tanış-
Soru Açıklaması

Tanış- kelimesi işteş çatılı bir sözcüktür. Diğerleri ise ettirgen çatılı sözcüklerdir. Doğru cevap C'dir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.