Türk Dili 1
Deneme Ara Sınavı 17
1.
Aşağıdaki bilim alanlarından hangisinin dil bilim ile yakından ilişkisi yoktur?
Doğru Cevap: "C" Refleksoloji
Soru Açıklaması
Refleksoloji, alternatif tedavi yöntemlerinden el ve ayaklara yapılan masaj anlamındadır. Bu yüzden doğru cevap C şıkkıdır.
2.

Aşağıdakilerden hagisi ünlülerin sınıflandırılmasında esas olan boğumlanmayla ilgili belli başlı ölçütlerden biri değildir?

Doğru Cevap: "E" Yükseklik/Alçaklık
Soru Açıklaması

Ünlülerin sınıflandırılmasında esas olan boğumlanmayla ilgili belli başlı ölçütler şu şekildedir:

Artlık/Önlük

Darlık/Genişlik

Düzlük/Yuvarlaklık

Uzunluk/Kısalık.

Doğru cevap E'dir.

3.
Dil, kültür ve toplum ilişkisi ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Doğru Cevap: "D" Dil davranışları, toplumsal statüden bağımsızdır.
Soru Açıklaması

Toplumsal statü, yaş, eğitim, toplumsal roller, cinsiyet vb. toplumsal unsurlar, bireylerin dil davranışlarını etkilemektedir. Doğru cevap D' dir.

4.

I. Dil bilgisinin amaç olduğunu savunur.II. Bireylerin dil üzerinde belli bir bilgisinin olduğunu kabul eder.III. Dil ile ilgili temel kurallar değişmez ancak bireylerde bazı farklılıklar görülebilir.Yukarıdaki ifadelerden hangisi betimleyici dil bilgisi ile ilgili olarak doğrudur?

Doğru Cevap: "E" II, III
Soru Açıklaması

Betimleyici dil bilgisi, bireylerin dil üzerinde belli bir bilgisinin olduğunu kabul eder. Farklılıklar olmakla beraber dil ile ilgili temel kurallar değişmediğini savunur. Betimleyici dil bilgisine göre dil bilgisi amaç değil, araçtır.

5.
"ekşi > eşki", "yalnız > yanlız", "kirpik > kiprik" örneklerindeki ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "D" Göçüşme
Soru Açıklaması
Doğru cevap D şıkkıdır
6.

Aşağıdakilerden hangisinde Türkçede söz başında bulunmayan seslerden birine yer verilmiştir?

Doğru Cevap: "B" c
Soru Açıklaması

Söz başında /c, f, ğ, h, j, l, m, n, ñ, p, r, ş, v, z/ ünsüzleri bulunmaz

7.

Aşağıdaki tümcelerin hangisinde zamir kullanılmamıştır?

Doğru Cevap: "E" Ne desem yalan olur.
Soru Açıklaması

A seçeneğinde 'benden' ve 'sana' sözcükleri, B seçeneğinde 'bana' sözcüğü, C seçeneğinde 'kimse' sözcüğü, D seçeneğinde ise 'herkes' sözcüğü zamirdir. E seçeneğinde ise herhangi bir zamir yoktur. Doğru cevap E'dir.

8.

Aşağıdakilerden hangisi Türkçenin ses özelliklerine uygun bir sözcüktür? 

Doğru Cevap: "C" Sert
Soru Açıklaması

Türkçe kökenli sözlerde /j/ bulunmaz. Aynı ya da farklı hecelerde iki ünlü yan yana gelemez. Öyleyse A, B şıklarındaki sözcükler Türkçenin kurallarına uygun değildir.  Birinci heceden sonra o/ö ünlüleri bulunan sözcükler yabancı kökenlidir. D şıkkındaki sözcük de bu nedenle Türkçenin ses kurallarına uymamaktadır. Türkçe kökenli sözlerde dudak uyumu vardır.  Buna göre düz ünlülerden sonra an­cak düz ünlüler, yuvarlak ünlülerden sonra dar-yuvarlak veya düz-geniş ünlüler gelebilir. Öyleyse E şıkkındaki sözcük de bu özelliğe uymamaktadır. Türkçede iki ünsüz hatta üç ünsüz yan yana gelebilir: ‘Türkçede iki sessizin yan yana gelemeyeceği’ kanısı oldukça yaygındır oysa Türkçede iki hatta üç ünsüz yan yana gelebilir. Türkçede iki ünsüzün veya üç ünsüzün yana yana gelebileceği veya gelemeyeceği özel durumlar şu şekildedir: Türkçe kökenli sözcüklerde söz başında, bir iki tartışmalı örnek göz önüne alınmazsa söyleyişte ve yazımda iki ünsüz yan yana bulunamaz. Ancak sözcük veya heceler Türk, alt, ölç, üst vb. belirli ünsüz çiftleri ile sona erebilir. Altı, aldı, eller, gitmiş vb. örneklerdeki gibi farklı hecelerde iki ünsüz yana bulunabilir. Türkçe, altta, ölçtü, üstten örneklerinde olduğu gibi ikisi hecenin sonunda, üçüncüsü sonraki hecenin başında olmak üzere üç ünsüz yan yana gelebilir. Sert sözcüğü bu kurallarla uyumludur. Doğru cevap C’ dir.

9.

Aşağıdaki kelimelerden hangisi "kalıplaşma" ya örnektir?

Doğru Cevap: "D" yakacak
Soru Açıklaması

Çekim ekleri hatta cümleler kimi zaman kendi işlevlerinin ve görevlerinin dışında, yenianlamlar kazanabilir; buna kalıplaşma adı verilir. "Yakacak" buna örnektir. 

10.
“Giyindim, küreklere asıldık” örneklerindeki gibi, -n- ve –l- ekleri alarak yapılan, yüklemin bildirdiği eylemin özneye döndüğünü, eylemin özne tarafından kendi kendine yapıldığını gösteren çatı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "C" Dönüşlü çatı
Soru Açıklaması

“Giyindim, küreklere asıldık” örneklerindeki gibi yüklemin bildirdiği eylemin özneye döndüğünü, eylemin özne tarafından kendi kendine yapıldığını gösteren çatılar dönüşlü çatılardır. Dönüşlü çatı ekleri -n- ve –l-‘dir.Doğru cevap C’dir. 

11.

Fiziksel veya motor tanıma göre ciğerlerden gelen havanın göğüs kaslarının kasılmasıyla bir seferde çıkardığı ses ya da seslere ne ad verilir? 

Doğru Cevap: "B" Hece
Soru Açıklaması

Hece, fiziksel veya motor tanıma göre ciğerlerden gelen havanın göğüs kaslarının kasılmasıyla bir seferde çıkardığı ses ya da seslerdir. Doğru cevap B'dir. 

12.

Türkçe'nin en zayıf ünlüsü hangisidir?

Doğru Cevap: "C" /ı/
Soru Açıklaması

Türkçe için en zayıf ünlü /ı/  harfidir.

13.
Amerika’da yaşayan Kızılderililerin kullandıkları dil hangi dil türüne aittir?
Doğru Cevap: "B" Yerli azınlık dili
Soru Açıklaması
Amerika'nın yerlileri olan Kızılderililer dünyanın diğer yerlerinden gelen göçmenler ve nüfuslarının azaltılması nedenleriyle şu anda azınlık durumunda kalmışlardır. Ancak dillerini korumaktadırlar. Bu nedenle sorunun doğru yanıtı 'B' şıkkıdır.
14.
Yeryüzündeki diller, çeşitli ölçülere göre sınıflandırılmışlardır. Bu sınıflandırma sonucunda ortaya çıkan kavramlardan biri aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "A" Dil aileleri
Soru Açıklaması
Ünitede İlgili Bölüme Bakılacak...
15.

Aşağıdakilerden hangisi bilimsel açıdan dilin özellikleri arasındadır? 

Doğru Cevap: "A" İlkel dil, gelişmiş dil ayrımı yoktur
Soru Açıklaması

İlkel dil, gelişmiş dil ayrımı yoktur: Yeryüzünün tarihî veya modern bütün dilleri gerçek anlamda çok gelişmiş sistemlerdir. İlk yazılı belgelerin ait olduğu dil olan Sümerce, Hititçe vd. pek çok antik dilin gramerleri yazılmıştır. Bunların hiçbiri modern dillerden ‘geri’ değildir. Bazı dillerin grameri karmaşık, bazı dillerin ise daha basittir. Gramer bakımından basit ya da karmaşık bütün diller, bugün itibarıyla her türlü ileri teknoloji araçlarından çok daha gelişmiştir. Şu ana değin kendiliğinden en basit cümleyi üretebilen makine ya da program yapılamamıştır. Doğu cevap A'dır. 

16.

Bir dil ailesi içinde yer alan ancak coğrafi bakımdan ailenin diğer üyelerine komşu ya da yakın olmayan ya da eldeki dil bilimsel verilere göre herhangi bir dil ailesi içinde yer almayan veya aynı dil ailesi içinde yakın akrabası bulunmayan dil aşağıdaki seçeneklerden hangisidir? 

Doğru Cevap: "A" İzole Dil
Soru Açıklaması

İzole dil, bir dil ailesi içinde yer alan ancak coğrafi bakımdan ailenin diğer üyelerine komşu ya da yakın olmayan ya da eldeki dil bilimsel verilere göre herhangi bir dil ailesi içinde yer almayan veya aynı dil ailesi içinde yakın akrabası bulunmayan dildir. Doğru cevap A'dır. 

17.

Aşağıdakilerden hangisi ünlülerin sınıflandırılmasında esas olan özelliklerden biri değildir?

Doğru Cevap: "E" Sıklık
Soru Açıklaması

Sıklık, ünlülerin sınıflandırılmasında esas olan özelliklerden biri değildir.

18.
"Önce halıyı silkeledi, sonra yeri sildi." cümlesindeki "silkeledi" kelimesinin fiil çatısı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "A" Sıklık çatısı
Soru Açıklaması
Eylemin gösterdiği hareketin ardı ardına ya da sıklıkla yapıldığını gösterir. Türkçede en sık kullanılan sıklık çatıları AlA- -IstIr-, -klA-. ov->ovala-, silk-> silkele-, serp-> serpiştir-, ovuştur- vb. sür- > sürükle-, say- > sayıkla- vb. örnekler eylemn ardı ardına yapıldığını gösteren sıklık çatılarıdır. Doğru cevap a şıkkıdır.
19.
Bir dilin sesleri zaman içerisinde farklı nedenlerle değişebilmektedir. 'İnsanların sözcükleri söylerken mümkün olduğunca az enerji harcama eğilimi' aşağıdaki etkenlerden hangisi ile ifade edilebilir?
Doğru Cevap: "C" En az çaba yasası
Soru Açıklaması
Dildeki değişmelerin nedenlerinden biri, doğadaki en az çaba yasası’dır (minimum enerji düzeyine düşme). İnsanlar sözcüklerin söylenişi esnasında mümkün olduğunca az enerji harcama eğilimindedir. Bu nedenle doğru yanıt C seçeneğidir.
20.
Türkiye Türkçesi etnik sınıflandırma içerisinde hangi grupta yer alır?
Doğru Cevap: "E" Oğuz Türkçesi grubu
Soru Açıklaması
A, B, C şıkları Türkiye Türkçesi gibi bir ana dilin kollarıdır, bir grup değildir. Bu Türkçeler de Türkiye Türkçesi gibi Oğuz Türkçesi grubunda yer alırlar. Bu durumda doğru cevap E şıkkıdır.
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.