Türk Dili 1
Deneme Ara Sınavı 19
1.
Dil ve toplum arasındaki ilişki için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Doğru Cevap: "E" Dil toplumun yapısından ayrı olarak gelişir ve değişir.
Soru Açıklaması
2.
Aşağıdakilerden hangisi kültürel değişme süreçlerinin gerçekleştiği aşamalardan biri değildir? 
Doğru Cevap: "A" Norm oluşturma 
Soru Açıklaması
3.
Aşağıdakilerden hangisi kültürü oluşturan öğelerden birisi değildir?
Doğru Cevap: "A" Yeme-içme düzeni
Soru Açıklaması

Kültürü oluşturan ögeler, genel anlamda maddi ve manevi veya somut ve somut olmayan biçiminde sınıflandırılabilir. Maddi kültür unsurları mimarî, el sanatları, geleneksel kıyafetler, araç-gereçler gibi elle tutulur, gözle görülür, somut olan unsurlardır. Manevi kültür unsurları ise inançlar, dünya görüşleri, ahlak anlayışı, davranış kalıpları, ilişki örüntüleri vb. toplumsal hayatı çevreleyen öğreti ve değerlerdir. Somut olmayan, manevi kültür unsurlarının aktarımında dil, önemli bir rol üstlenir. Maddi ve manevi kültürel unsurlar, toplumların kimliklerini oluşturarak onların yaşam tarzını, hayata, sanata, estetiğe, etik değerlere vb. yaklaşımlarını, anlayışlarını yansıtmaktadır. Söz gelimi, manevi kültürel ögelerimizden olan atasözlerimize bakıldığında, toplumumuzun hangi renkleri hangi duygu değerleri ve ahlak anlayışıyla birleştirdiği görülmüş olur.

4.

Diller temel olarak kaç grupta sınıflandırılmaktadır?

Doğru Cevap: "A" 2
Soru Açıklaması

Dillerin sınıflandırılmasında farklı sınıflandırmalar yapılmakla birlikte en temel yöntemler köken sınıflandırması ve yapı bakımından sınıflandırma olarak 2 grupta yapılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

5.

"İnsanın ve genellikle annesi bebeklik döneminden birlikte olduğu dil topluluğunun üyeleriyle etkileşim aracılığıyla edindiği dildir". Yukarıda tanımlanan dil biçimi aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? 

Doğru Cevap: "E" Ana Dili
Soru Açıklaması

İnsanın ve genellikle annesi bebeklik döneminden birlikte olduğu dil topluluğunun üyeleriyle etkileşim aracılığıyla edindiği dildir. Birinci dil, asıl dil olarak da nitelendirilir. Doğru cevap E'dir. 

6.

Belleten (krş. Fr. bulletin), genel (krş. Fr. général), imge (krş. Fr. image), okul (krş. Fr. école) örneklerinde olduğu gibi,  özellikle ses ve biçim bakımından yabancı sözcükleri model alarak yerli biçim birimlerle sözcük üretilmesine ne ad verilir?

Doğru Cevap: "D" Örnekseme
Soru Açıklaması

Bahsedilen sözcük yapım yoluna örnekseme adı verilir. Doğru yanıt D seçeneğidir.   

7.
Aşağıdakilerden hangisi Yeni Lisan hareketini başlatan yazarlardan biridir?
Doğru Cevap: "D" Ömer Seyfettin
Soru Açıklaması
8.

Kamus-ı Türkî nedir?

Doğru Cevap: "B" Sözlük
Soru Açıklaması

Dil bilgisiyle ilgili eserleri de olan Şemsettin Sami’nin en büyük eseri, Türkçenin de bugüne kadar hazırlanmış en iyi sözlüklerinden biri olan Kamus-ı Türkî’dir.

9.

Konuşma seslerinin üretimini ve algılanmasını kaç aşamada değerlendirilebilir? 

Doğru Cevap: "C" 3
Soru Açıklaması

Konuşma seslerinin üretimini ve algılanmasını şu üç aşamada değerlendirebiliriz:

• Söyleyiş ses bilgisi: Konuşurlar sesleri nasıl üretir?

• Akustik ses bilgisi: Sesler havada nasıl yol alır?

• İşitsel ses bilgisi: Dinleyenler sesleri nasıl algılar?

Doğru cevap C'dir. 

10.
I.Eldiven II.Görenek III.Göçebe IV.Yayla V.Bulmaca Yukardaki cümlelerden hangisi veya hangilerinin kökü eylemdir?
Doğru Cevap: "B" II - III - V
Soru Açıklaması
eldiven ve yayla sözcüklerinin kökü el- ve yay- dır. Diğer sözcüklerde ise kök eylemdir.
11.

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi bir addan eylem yapma eki almıştır?

Doğru Cevap: "A" kararmak
Soru Açıklaması

kararmak

12.
"Kara haber tez duyulur" atasözünde kullanılan "kara" kelimesinin kötülük, uğursuzluk, sıkıntı, terslik, vb. kötü duygular çağrıştırdığı anlaşılmaktadır. Aşağıdakilerden hangisinde benzer bir ifade söz konusudur?
Doğru Cevap: "B" Ak koyunu kara kuzusu da olur.
Soru Açıklaması
"Ak koyunu kara kuzusu da olur" atasözünde karanın kötülük, uğursuzluk, sıkıntı anlamları taşıdığı anlaşılmaktadır.
13.

Aşağıdakilerden hangisinde Zemahşeri tarafından yazılan eserin ismi doğru verilmiştir?

Doğru Cevap: "E" Mukaddimetü’l-Edeb
Soru Açıklaması

Zemahşeri tarafından yazılan eserin adı Mukaddimetü’l-Edeb'tir.

14.
Aşağıdaki cümlerlerdeki fillerin hangisi çatısı bakımından diğerlerinden farklıdır ?
Doğru Cevap: "E" Duvarlar nihayet istediğim renge boyandı.
Soru Açıklaması

E şıkkında fiili kimin yaptığı belli değildir. Edilgen çatılıdır.

15.

Eklerin, yani bağımlı biçim birimlerin eklendiği yalın sözcükler, yani bağımsız biçim birimlere ne ad verilir?

Doğru Cevap: "A" Taban
Soru Açıklaması

TabanTabanlar, eklerin, yani bağımlı biçim birimlerin eklendiği yalın sözcükler, yani bağımsız biçim birimlerdir. Tabanlar kök veya türemiş sözcük olabilir. Aşağıdaki örnekte göz, gözlüksözcüğünün; gözlük, gözlükçü sözcüğünün; gözlükçü ise gözlükçülük sözcüğünün tabanıdır

16.

Divan-ı Hikmet kimin eseridir?

Doğru Cevap: "C" Ahmet Yesevi
Soru Açıklaması

Divan-ı Hikmet Ahmet Yesevi'nin eseridir.

17.
Aşağıdakilerden hangisi birçok halkların alfabesine kaynaklık etmiş olan Uygur alfabesini benimsemekle kalmamış; devletlerle haberleşmede de Uygur Türkçesini kullanmıştır?
Doğru Cevap: "A" Moğollar
Soru Açıklaması
18.

Aşağıda verilen kelimelerden hangisi söz başında ünlü düşmesine örnek olarak verilebilir?

Doğru Cevap: "B" Sıcak
Soru Açıklaması

Ünlü düşmesi, sözcüğü oluşturan ünlülerden birinin çeşitli seslik nedenlerle kaybolmasıdır. Bu ses olayı; ünlünün düştüğü yere göre, söz başında, söz içinde ya da söz sonunda görülür.Söz başında ünlü düşmesi; ısıcak > sıcak olarak değişmektedir.

Diğer seçeneklerde verilen kelimelerde ünlü düşmesi sözcük içinde görülmektedir.

19.

Aşağıdakilerden hangisi hava akımının kesintili olduğu ünsüzlere verilen addır?

Doğru Cevap: "C" Süreksiz
Soru Açıklaması

Sürekli/süreksiz olmalarına göre ünsüzler: Ünsüzler çıkaklarında oluşurken hava akımı kesintili biçimde veya sızarak çıkar. Örneğin /t/ sesinin oluşumunda hava akımı kesintilidir ancak küçük bir patlama işitilir; /s/ sesi oluşurken ise hava akımı kesintili değil, sızma şeklinde süreklidir. Bu nedenle hava akımının kesintili olduğu ünsüzlere süreksiz ünsüzler, hava akımının sızdığı ünsüzlere ise sürekli ünsüzler adı verilir. Buna göre; • /b, c, ç, d, g, g, ?, k, p, t/ ünsüzleri süreksizdir. • /f, ğ, h, j, l, l, m, n, r, s, ş, v, y, z/ ünsüzleri süreklidir

20.

Karahanlı dönemi Türk edebiyatında aşağıdaki yazar- eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

Doğru Cevap: "D" Tercümet'ül Kur'an- Ahmet Yesevi
Soru Açıklaması

Karahanlı Dönemi’nden günümüze sayı olarak çok olmamakla birlikte Türk dil ve kültür tarihi açısından son derece önemli eserler kalmıştır. Bunlar; 1069 yılında Yusuf Has Hâcip tarafından yazılmış 6645 beyitten oluşan Kutadgu Bilig; Kâşgarlı Mahmut tarafından 1072 yılında başlanıp 1077 yılında tamamlanmış, 7000’den fazla Türkçe kelimenin Arapça karşılığı verilmekle kalınmayıp şiirlerle, atasözleri ve deyimlerle örneklendirilerek zenginleştirilmiş, Türk kültürünün hazinesi olarak değerlendirilen Dîvânü Lügâti’t-Türk; Edip Ahmet Yüknekî tarafından yazılan Atebetü’l-Hakâyık; Ahmet Yesevî’nin şiirlerinin toplanmasıyla oluşturulan Dîvân-ı Hikmet ve kim tarafından yazıldığı tam olarak bilinmeyen Kur’an Tercümesi gibi eserlerdir. Doğru cevap D'dir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.