Türk Dili 1
Deneme Ara Sınavı 24
1.

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi kasıtlı yaratmaya örnektir?

Doğru Cevap: "B" Bayan
Soru Açıklaması

Bayan kasıtlı yaratmaya örnektir. Doğru cevap B'dir.

2.

Ünsüzlerle ilgili ses özelliklerinden hangisi doğrudur?

Doğru Cevap: "D" Yazılışta söz başında iki ünsüz bulunan sözcükler yabancı kökenlidir.
Soru Açıklaması

Yazılışta söz başında iki ünsüz bulunan sözcükler yabancı kökenlidir: Yabancıkökenli sözcüklerde söz başında bulunan ünsüz çiftlerinin arasında kredi /kıredi/,trafik /tırafik/ vb. söyleyişte dar ünlü türer. Ancak yazımda kopyalandıkları dildeyazılışın etkisiyle söyleyişteki dar ünlüler gösterilmez.

3.

Köktürk ve Uygur dönemleri adıyla ikiye ayrılan Türkçenin MS 5. – 10. yüzyılları arasında geçirdiği dönem aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Eski Türkçe Dönemi
Soru Açıklaması

Amaç 2

4.

Aşağıdaki dönemlerin hangisinde Türkçe bağımsız bir dil haline gelerek İlk Türkçe adını almıştır?

Doğru Cevap: "B" Büyük Hun İmparatorluğu Dönemi
Soru Açıklaması

Türkçenin, binlerce yıl önce Moğolca ile tek bir dil olduğu varsayılan döneme ‘Ana Altayca Dönemi’ adı verilir. Türkçe İlk Türkçe adı verilen süreçte, yani Büyük Hun İmparatorluğu döneminde bağımsız bir dil hâline gelmiş, Avrupa Hun İmparatorluğu döneminde ise Ana Türkçe adı verilen süreç başlamıştır. Yazılı ilk olgunlaşmış Türkçe belgelerin bulunduğu Göktürk ve Uygur dönemlerine de ‘Eski Türkçe Dönemi’ adı verilir.

5.
Kesinlik kazanmamakla birlikte Türkçe'nin, Ural-Altay dil ailesinin Altay kolundan geldiği görüşünden hareketle, aşağıdakilerden hangisi, Türkçe ile aynı dil ailesindendir?
Doğru Cevap: "C" Japonca
Soru Açıklaması
6.

Aşağıdakilerden hangisi coğrafi açıdan "izole dil" olarak ifade edilebilir?

Doğru Cevap: "E" Sümerce
Soru Açıklaması

İzole dil, bir dil ailesi içinde yer alan ancak coğrafi bakımdan ailenin diğer üyelerine komşu ya da yakın olmayan ya da eldeki dil bilimsel verilere göre herhangi bir dil ailesi içinde yer almayan veya aynı dil ailesi içinde yakın akrabası bulunmayan dildir. Örneğin, tarihî Mezopotamya dillerinden Sümerce, Orta Asya’daki tarihî Hint-Avrupa dili Toharca; Doğu Sibirya’da Gilyak, modern İberik yarımadasında Baskça coğrafi bakımdan izole dillerdir. Akrabası bulunmayan Baskça, dil bilimsel bakımdan da izoledir. Hint-Avrupa dilleri oldukları hâlde, bu aile içinde yakın akrabaları bulunmayan Arnavutça ve Yunanca da akrabalık ilişkileri bakımından izole dillerdir.

7.
Sümerce ve Türkçede 168 ortak sözcük bulunması aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşmamıza yardımcı olmaktadır?
Doğru Cevap: "B" Türkçe, yaşayan diller arasında en eski yazılı belgelere sahip olan dildir.
Soru Açıklaması
Kendinden sonraki bütün medeniyetleri etkileyen Sümerler kültürün taşıyıcısı olan yazıyı kullanmışlardır. Konuyla ilgili önemli bir çalışma yayınlayan Osman Nedim Tuna'nın (1990), Sümerce ve Türkçe ile Sümerler ve Türkler arasındaki ilişkiler konusunda yaptığı araştırmalarının sonuçlarına göre, Sümerce ve Türkçede 168 ortak kelime vardır ve bu kelimelerin akrabalıktan ya da kelime alış-verişinden kaynaklanmış olabileceği belirtilmektedir. Sümerlerden günümüze kalan yazılı tabletler bulunduğuna göre, yaşayan dünya dilleri arasında en eski yazılı belgelere sahip olan dilin, Türk Dili olduğu söylenebilir. Bu nedenle doğru yanıt B şıkkıdır.
8.
Aşağıdakilerden hangisi Altay dillerinin özelliklerinden biri değildir? 
Doğru Cevap: "E" Yapı bakımından yüksek düzeyde önden eklemelilik özelliği göstermesi 
Soru Açıklaması
9.
Atatürk Türk dilinin araştırılması amacıyla Dil ve Tarih-Cografya Fakültesini kaç yılında kurdurmuştur?
Doğru Cevap: "A" 1935
Soru Açıklaması
Ünitede İlgili Bölüme Bakılacak...
10.
Atatürk'ün Türkçeleştirerek Türk diline kazandırdığı terim kitabı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "A" Geometri
Soru Açıklaması
11.

İnsan dillerinin hayvan seslerinin taklidi esasına dayandığını ileri süren kuram hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Yansıma Kuramı
Soru Açıklaması

İnsan dillerinin hayvan seslerinin taklidi esasına dayandığını ileri süren yansıma kuramı; dilin doğuşunu insanın duygularını ifade etmesiyle ilişkilendiren ünlem kuramı; dilin kökenini insanların çalışırken yaptıkları iş birliği aracılığıyla açıklayan etkileşim kuramı; dilin doğuşunu insanın güneş karşısındaki duygularını dile getirdiği a/ağ seslerine bağlayan Güneş dil kuramı vb. kuramlar dillerin kökenini açıklamaya çalışan kuramlardan bazılarıdır.

12.

Dilin tanımını içeren aşağıdaki ifadelerden hangisi seçenekte yer alan araştırmacıya ait değildir?

Doğru Cevap: "B" Dil, zihnin birikimlerinin temsilidir. (D. Aksan)
Soru Açıklaması

‘’ Dil, zihnin birikimlerinin temsilidir’’ ifadesi Aristo’ya aittir. Doğan Aksan dili şöyle tanımlar: ‘’Dil; düşünce, duygu ve isteklerin, bir toplumda ses ve anlam yönünden ortak olan öğeler ve kurallardan yararlanılarak başkalarına aktarılmasını sağlayan çok yönlü, çok gelişmiş bir sistemdir.’’

13.

"‘Dil nedir?’ sorusunun tek bir cevabı yoktur ancak iletilmek istenen duygu ve düşünceler, verilmek istenen ......... konuşurun beyni tarafından yönetilen bir dizi zihnî, anatomik, fizyolojik işlemlerle fiziksel niceliklere dönüştürülen ses dalgalarına aktarılır. Söz dizimsel boyutta ileti taşıyan ses dalgaları dinleyicinin kulağı tarafından algılanarak elektrokimyasal yollarla ........ ilgili merkezine aktarılır ve bu merkezde çözümlenerek anlamlandırılır."

Yukarıda boşluk bırakılan yere, sırayla aşağıdaki kelimelerden hangileri gelebilir?

Doğru Cevap: "A" Mesaj - Korteks
Soru Açıklaması

‘Dil nedir?’ sorusunun tek bir cevabı yoktur ancak iletilmek istenen duygu ve düşünceler, verilmek istenen iletiler (mesaj) konuşurun beyni tarafından yönetilen bir dizi zihnî, anatomik, fizyolojik işlemlerle fiziksel niceliklere dönüştürülen ses dalgalarına aktarılır. Söz dizimsel boyutta ileti taşıyan ses dalgaları dinleyicinin kulağı tarafından algılanarak elektrokimyasal yollarla beyin kabuğunun (korteks) ilgili merkezine aktarılır ve bu merkezde çözümlenerek anlamlandırılır. Bu nedenle doğru cevap A'dır.

14.

Aşağıdaki yazı sistemlerinden hangisi Türkçe'nin sesleri yazıya geçirebilme özelliği bakımından diğerlerine göre daha yeterlidir? 

Doğru Cevap: "B" Köktürk Alfabesi
Soru Açıklaması

Köktürk Alfabesi yazı sistemi, Türkçenin seslerini yazıya geçirebilme özelliği bakımından bugün kullandığımız Latin kökenli alfabe bir yana tarih boyunca kullandığımız bütün alfabelerden daha yeterlidir. Doğru cevap B'dir.

15.
1. Ses bilgisi, sesle ilgili olarak aşağıda sıralanan konulardan hangisine öncelik verir?
Doğru Cevap: "D" Sesleri fiziksel özelliklerine göre inceleyerek sınıflandırma
Soru Açıklaması
"Konuşma seslerini özellikleri, türleri, sözcüklerdeki sıralanışları, görevleri ve uğradıkları değişmeler açısından araştıran, sınıflandıran ve herhangi bir kurama dayalı olmayan, genellikle fiziksel yönleri ağır basan dil bilgisi dalına ses bilgisi denir. "
16.

Bir dilin lehçe, ağız vb. sözlü ve yazılı farklı biçimleri ile karma dillerin ve sözel olmayan dillerin tamamını veya herhangi birini ifade eden terim aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "D" Değişke
Soru Açıklaması

Değişke (Dil değişkesi, varyant), bir dilin lehçe, ağız vb. sözlü ve yazılı farklı biçimleri ile karma dillerin ve sözel olmayan dillerin tamamını veya herhangi birini ifade etmektedir. Doğru cevap D'dir.

17.

Aşağıdaki kelimelerden hangisinde ikinci çoğul kişi iyelik eki vardır?

Doğru Cevap: "B" eviniz
Soru Açıklaması

"iniz" ikinci çoğul kişi iyelik ekidir. Düğer kelimelerdeki ekler ad durum ekidir. Doğru  cevap B'dir. 

18.
Aşağıdakilerden hangisi manevi kültürel değerlerimizdendir?
Doğru Cevap: "A" İstiklal Marşı
Soru Açıklaması
Manevi kültür unsurlarının aktarımında dil, önemli bir rol üstlenir. Bu bağlamda bağımsızlığımızın ifadesi olarak İstiklal Marşı Türk milleti için en değerli manevi unsurlardan biri olmuştur. Diğer seçenekler maddi kültür öğeleri olarak kabul edilmektedir.
19.
Dil ediniminde bilinçaltındaki bir dil edinim aygıtından söz eden bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "B" N. Chomsky
Soru Açıklaması
Dil ediniminde bilinçaltındaki bir dil edinim aygıtından söz eden bilim adamı Noam Chomsky'dir.
20.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ses olaylarından “ünlü düşmesi” vardır?
Doğru Cevap: "E" Gönlüm bu topraktan ayrı değildir.
Soru Açıklaması
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.