Türk Dili 1
Deneme Ara Sınavı 28
1.
I. TürkçeII. İngilizceIII. JaponcaYukarıda belirtilen diller konuşulduğu ülke sayısına göre büyükten küçüğe doğru aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru biçimde sıralanmıştır?
Doğru Cevap: "B" II - I - III
Soru Açıklaması
İngilizce 112 Türkçe 36 Japonca 25 ülkede konuşulmaktadır. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.
2.

Daha çok Budist Uygurlar tarafından kullanılan ve Budizm’le ilgili eserler yazılan, Hindistan kökenli yazı sistemi aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Brahmi Alfabesi
Soru Açıklaması

Daha çok Budist Uygurlar tarafından kullanılan ve Budizm’le ilgili eserler yazılan Brahmialfabesi Hindistan kökenli bir yazı sistemidir. Doğru cevap A'dır. 

3.

Aşağıdakilerden hangisinde ettirgen çatıya örnek bir sözcük vardır?

Doğru Cevap: "E" Soruyu ablasına çözdürdü.
Soru Açıklaması

Çatı ekleri cümle içinde yüklemin özne veya nesne ile ilişkisini belirler. Çatıları, öznenin ve nesnenin durumuna göre dönüşlü, edilgen, işteş, ettirgen çatılar olarak daha ayrıntılı bir şekilde sınıflandırabiliriz. Dönüşlü, edilgen, işteş çatılar özneye, ettirgen çatılar ise nesneye yöneliktir. Ettirgen çatı: Eylemdeki anlatımın özne tarafından başka bir kişi ya da nesneye aktarıldığını gösteren ve geçişli eylemlerin geçişlilik derecesini yükselten –(A)r, -(I)r, -DIr, -t-, -zIr- (< -z- + -r-) eklerinin kurduğu çatıdır. 

'boya-(n)mak' ve 'su-la-(n)mak' edilgen çatılı, 'bak-(ı)n-mak' dönüşlü çatılı, 'mektup-la(ş)-mak' işteş çatılı ve 'çöz-dür-mek' ettirgen çatılı sözcüklerdir. Doğru cevap E'dir.

4.

Yaklaşık700 yıldır kesintisiz devam eden ve eğitim, bilim, edebiyat, felsefe, din, askerlik gibi hemen hemen hayatın her alanına ait binlerce eser yazılan Türkiye Türkçesi, tarihsel anlamda  aşağıdaki dillerden hangisine dayanır ?

Doğru Cevap: "A" Oğuz Türkçesi
Soru Açıklaması

Amaç 4

5.

1926’da yapılan Bakü Türkoloji Kongresi’nde bütün Türklerin, Latin alfabesini kullanması yolunda alınan kararı hangi Türk topluluğu uygulamamıştır?

Doğru Cevap: "E" Çuvaşlar
Soru Açıklaması

1926’da yapılan Bakü Türkoloji Kongresi’nde bütün Türklerin, Latin alfabesini kullanmasıyolunda bir karar alınmış ve Çuvaşlar dışında kalan bütün Türk toplulukları bu kararı uygulamışlardır. Eski Sovyetler Birliği’nde yaşayan Türk halklarının Rus-Kiril alfabesini kullanmaları yolunda Moskova’nın aldığı karar üzerine 1939’da Azerbaycanlılar, Tatarlar, Yakutlar ve Hakaslar, 1940’da Kazak, Kırgız, Başkurt, Karakalpak ve Özbekler, 1943’te Tuvalılar, 1957’de de Gagavuz Türkleri Latin alfabesini bırakıp Kiril alfabesine geçmişlerdir.

6.
Birinci Türkoloji Kongresi hangi şehirde toplanmıştır?
Doğru Cevap: "B" Bakü
Soru Açıklaması

Birinci Türkoloji Kongresi Bakü'de toplanmıştır. Doğru cevap B'dir.

7.

Aşağıdaki dillerden hangisi Birleşmiş Milletler Örgütünün resmi dillerinden bir değildir?

Doğru Cevap: "D" Japonca
Soru Açıklaması

Arapça, Çince, Fransızca, İngilizce, İspanyolca ve Rusça Birleşmiş Milletler Örgütünün resmi dilleridir. Japonca Birleşmiş Milletler Örgütünde kullanılan resmi dillerden biri değildir.

8.
Aşağıdakilerden hangisi geniz ünsüzlerindendir?
Doğru Cevap: "E" m, n
Soru Açıklaması
Doğru cevap E şıkkıdır
9.

Aşağıdakilerden hangisi Kiril Alfabesinin özelliklerindendir?

Doğru Cevap: "C" En eski Slav kitaplarının yazıldığı iki alfabeden biridir
Soru Açıklaması

En eski Slav kitaplarının yazıldığı iki alfabeden biri olan Kiril alfabesi, IX. yüzyılda oluşturulmuştur. Bu alfabenin Rus topraklarına girmesi 9. yüzyıl ortalarında başlar. X. yüzyılda Hristiyanlığın Ruslar arasında kabul görmesi, Kuzey Karadeniz ile bütün Sibirya ve Orta Asya’nın da kaderini belirler. Rusların bu dini kabul etmelerinin önemli sonuçlarından biri alfabe ve yazı diline kavuşmalarıdır. 

10.

Aşağıdaki kelimelerden hangisi bir addan ad yapma eki almamıştır?

Doğru Cevap: "C" görev
Soru Açıklaması

-(A)v eki eylemden ad yapma ekidir. Foğru cevap C'dir.

11.
Aşağıdakilerden hangisinde durum eki kullanılmamıştır?
Doğru Cevap: "D" Okullu
Soru Açıklaması
Hâl ekleri olarak da bilinen durum ekleri, cümle içindeki adları diğer sözcüklere değişik anlam ilişkileri çerçevesinde bağlayan biçim birimlerdir. Durum ekleri iki adı biribirine bağlayan ilgi durumu dışında, genellikle adlarla cümlenin asıl öğesi olan yüklem arasında ilişki kurar. Türkçede yalın, yükleme, ilgi, yaklaşma, bulunma ve uzaklaşma olmak üzere altı durum ekinin bulunduğu kabul edilir. Bunların dışında farklı kaynaklarda –CA ile yapılan eşitlik, -lA ve –(X)n le yapılan araç durumları da durum ek olarak kabul edilmektedir. Doğru cevap d şıkkıdır.
12.

Aşağıdakilerden hangisi Eski Oğuz Türkçesi ile eser veren sanatçılardan biri değildir?

Doğru Cevap: "C" Ali Şir Nevayî
Soru Açıklaması

Eski Oğuz Türkçesine ait, kaynaklarda kayıtlı olup da bugüne ulaşamayan ve adları bilinen birtakım eserler vardır. Bu eserler bulundukça dönemin dil özellikleri daha iyi aydınlanacaktır. Bu dönemde eser veren önemli bazı isimleri şöyle sıralayabiliriz: Mevlana’nın oğlu Sultan Veled, Yunus Emre, Ali, Şeyyad Hamza, Gülşehrî, Aşık Paşa, Ahmet Fakih, Hoca Mesut vb.

13.
Aşağıdakilerden hangisi sözcük yapımı ile ilgili başlıca yollardan biridir?
Doğru Cevap: "E" Uzatma
Soru Açıklaması
14.

Aşağıdaki kelimelerin hangisinde ünlü düşmesi ses olayı vardır?

Doğru Cevap: "D" sıtma
Soru Açıklaması

ısıtma>sıtma

15.
Aşağıdakilerden hangisi ‘soru eklerinin' özelliklerinden biridir?
Doğru Cevap: "B" Yazımda ayrı gösterilir.
Soru Açıklaması
Sayıca birden fazla varlığı çoğul ekleri belirtir; adın belirttiği nesne yada kavramın kime ait olduğunu iyelik ekleri gösterir; soru ekleri çoğul eklerinden sonra gelir; adları diğer sözcüklere değişik anlam ilişkileri içinde bağlayan durum ekleridir. Sadece B seçeneği soru ekleri ile ilgili doğru bilgi içermektedir.
16.

Aşağıdaki seçeneklerden hangisi ünlü kısalmasına örnek değildir?

Doğru Cevap: "C" Yarış
Soru Açıklaması

Ar. ḥisāb > hesap

Ar. ḥayāt > hayat

Far. pāpūş > pabuç

Far. tāc > taç

yarış sözcüğünde ünlü kısalması olmadığı için doğru cevap C seçeneğidir.

17.
Dil ve kültür arasındaki ilişki için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Doğru Cevap: "C" Dil ve kültür arasında çok yönlü bir ilişki vardır.
Soru Açıklaması

Dil ve kültür arasındaki ilişki, bu iki unsurun iç dinamiklerle birbirine bağlı olmasından kaynaklanan çok yönlü bir ilişkidir. Dil ve kültür arasında, birbirini yaratma, birbirinin varlığına ve devingenliğine kaynak ve ortam oluşturma yönünde organik bir ilişki bulunur. Bir toplumun kültürü, bireylerin o topluma kendini kabul ettirebilmek için bilmesi ve inanması gereken her türlü bilgi, değer ve uygulamadır. Bir bakıma kültür, bir kişinin günlük yaşamın ödevlerini yerine getirebilmek için sahip olması gereken “neyin-nasıl” olacağına dair bilgidir (Wardhaugh, 1998). Bu durumda dil, kültüre ait binlerce unsurdan yalnızca biri sayılır ancak üstlenmiş olduğu, ‘kültürün varlığını ve devamlılığını sağlamak’, 'sözlü ve yazılı kültür ögelerini bizzat yaratmak’, ‘kültürel ögeleri sonraki nesillere taşımak’ vb. işlevlerle en temel olanıdır denilebilir. Somut olmayan pek çok kültür mirası, yüzyıllar boyunca yalnız dil aracılığıyla sonraki nesillere aktarılabilmiştir. 

18.

Bir adın veya ad öbeğinin yerini tutabilen ad soylu sözcüklere ne ad verilir?

Doğru Cevap: "B" Zamir
Soru Açıklaması

Bir adın veya ad öbeğinin yerini tutabilen ad soylu sözcüklere zamir denir. Doğru cevap B'dir.

19.
Aşağıdaki kelimelerden hangisi kalın ünlülerden türetilmiş örneklerden biri olarak gösterilebilir?
Doğru Cevap: "C" okul
Soru Açıklaması
20.

Karahanlı Dönemi’nden günümüze Türk dil ve kültür tarihi açısından son derece önemli eserler kalmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu eserlerden değildir? 

Doğru Cevap: "D" Orhun Abideleri 
Soru Açıklaması

Karahanlı Dönemi’nden günümüze sayı olarak çok olmamakla birlikte Türk dil ve kültürtarihi açısından son derece önemli eserler kalmıştır. Bunlar; 1069 yılında Yusuf HasHâcip tarafından yazılmış 6645 beyitten oluşan Kutadgu Bilig; Kâşgarlı Mahmut tarafından 1072 yılında başlanıp 1077 yılında tamamlanmış, 7000’den fazla Türkçe kelimenin Arapça karşılığı verilmekle kalınmayıp şiirlerle, atasözleri ve deyimlerle örneklendirilerek zenginleştirilmiş, Türk kültürünün hazinesi olarak değerlendirilen Dîvânü Lügâti’t-Türk; Edip Ahmet Yüknekî tarafından yazılan Atebetü’l-Hakâyık; Ahmet Yesevî’nin şiirlerinin toplanmasıyla oluşturulan Dîvân-ı Hikmet ve kim tarafından yazıldığı tam olarak bilinmeyen Kur’an Tercümesi gibi eserlerdir.

Doğru yanıt D 

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.