Aşağıdaki sözcüklerden hangisine gelen sıfat fiil ekiyle sözcük farklı bir anlam taşımaktadır?
Sıfat fiil: Sıfat fiiller, eylemlerden geçici sıfat yapmak üzere türetilen ve genelliklekişiye bağlı olmaksızın çekimlenen eylemsilerdir. Sıfat fiiller, eylem ve sıfatlarınözelliklerini birlikte gösterir. Zaman kavramının ön planda olduğu sıfat fiiller, Tablo4.5’te de görüldüğü gibi geçmiş, geniş ve gelecek zaman sıfat fiilleri olmak üzere üçtürde değerlendirilebilir.
Geçmiş zaman anlamı taşıyanlar -DIk-mIştanıdık (adam)bilmiş (çocuk)Geniş zaman anlamı taşıyanlar-An-mAz-r, -Arağlayan (nar), gülen (ayva)tükenmez (kalem)oynar (başlık), bakar (kör)Gelecek zaman anlamı taşıyanlar -AcAk akacak (kan), yakacak (odun)
doğru yanıt D
Bir dil topluğunda söyleyiş, yazım ve söz varlığı vb. belirli alanlarda ortak ve resmî kabulün sağlanması olan Ölçünleştirme sözcüğünün diğer anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
Ölçünleştirme (standartlaştırma): Bir dil topluğunda söyleyiş, yazım ve söz varlığı vb. belirli alanlarda ortak ve resmî kabulün sağlanmasıdır. Doğru cevap E'dir.
Aşağıdakilerden hangisi Fransızca kökenli "standartlaştırma" sözcüğünün öz Türkçe karşılığıdır?
Ölçünleştirme (standartlaştırma): Bir dil topluğunda söyleyiş, yazım ve söz varlığı vb. belirli alanlarda ortak ve resmî kabulün sağlanmasıdır. Ölçünlü ve ölçün, Fransızca kökenli ‘standart’ sözcüğünün öz Türkçe karşılıklarıdır.
Aşağıdakilerden hangisi Whorf Hipotezi ya da Sapir-Whorf hipotezini doğru şekilde açıklar?
Bu kurama göre dil, düşünceyi, toplumsal davranışları ve toplumsal davranış örüntülerini belirleyen bir kalıptır. Bu durumda, bir dilin yapısı, o dili konuşanların dünya görüşlerini de belirlemekte ve biçimlendirmektedir (Wardhaugh,1998). Whorf ’a göre dil, sadece düşüncelerin ifade edildiği bir araç değil, aynı zamanda düşünceyi şekillendiren, bireylerin zihinsel aktivitelerini yönlendiren bir program veya rehberdir. Düşünmek, rasyonel bir eylem olsa da o dilin gramerinden bağımsız değildir. Dil, gerçekliği süzen bir filtre oluşturarak toplumların kendilerini saran dünyayı algılama biçimini ve dünya görüşünü belirlemektedir. Bu nedenle, farklı dilleri konuşan insanların dünyayı algılama biçimleri, değer yargıları ve kültürel davranışları da farklıdır (Wardhaugh, 1998).
Amaç 3
I. Oluştukları yere, dilin veya çenenin yüksekliğine, dudakların durumuna göre biçimlenir.
II. /a, ı, o, u/ art ünlülerdir.
III. /o, ö, u, ü/ geniş ünlülerdir.
IV. /ı, i, u, ü/ dar ünlülerdir.
Yukarıda ünlüler ile ilgili verilen ifadelerden hangisi doğrudur?
Ünlüler; oluştukları yere, dilin veya çenenin yüksekliğine, dudakların durumuna göre biçimlenir. /a, ı, o, u/ art ünlülerdir. /a, e, ı, i/ düz ünlülerdir. Ancak geniş ünlüler /a, e, o, ö/ şeklindedir.
Aşağıdakilerden hangisi 'kalıplaşma'ya örnektir?
Çekim ekleri hatta cümleler kimi zaman kendi işlevlerinin ve görevlerinin dışında, yeni anlamlar kazanabilir; buna kalıplaşma adı verilir: imambayıldı (< imam + bayıldı).
Türkçe kökenli sözcüklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi/hangileri doğrudur?
I. Türkçede üç ünsüz yan yana gelemez.
II. Sözcük kökünde ya da hece sonunda yan yana üç ünsüz bulunmaz.
III. Yazılışta söz başında iki ünsüz bulunan sözcükler yabancı kökenlidir.
IV. Çok heceli sözcüklerin sonunda -p bulunmaz
Türkçede iki ünsüz hatta üç ünsüz yan yana gelebilir. Diğer belirtilenlerin hepsi doğru olduğu için doğru cevap D şıkkıdır.
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi kalıplaşma yoluyla oluşmuştur?
KalıplaşmaÇekim ekleri hatta cümleler kimi zaman kendi işlevlerinin ve görevlerinin dışında, yenianlamlar kazanabilir; buna kalıplaşma adı verilir: birden (< bir-den), çıktı (< çık-tı), gecekondu (< gece kondu), imambayıldı (< imam + bayıldı), tanıdık (< tanı-dık ), toptan(< top-tan), Türkçe (< Türk-çe), uydu (< uy-du ), yakacak (< yak-acak), yazar (< yaz-ar),yüzde (< yüz-de). Bu örneklerde ad ve eylem çekim ekleri, sözcük grupları hatta cümlelerkalıplaşarak yeni sözcükler oluşturmuşlardır.
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi gırtlakta oluşan tek ünsüz harfi içermektedir?
Gırtlakta oluşan tek ünsüz, /h/dir. Doğru yanıt C'dir.
Aşağıdaki tümcelerden hangisinde hem edilgen hem de dönüşlü çatı anlamı çıkabilir?
'Çocuk yıkandı.' tümcesi hem çocuğun kendini yıkadığı hem de bir başkası tarafından yıkandığı anlamına gelebilir. Doğru cevap C'dir.
Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde bağımlı biçim birim yoktur?
'buldozer' sözcüğünde herhangi bir ek yoktur, bu da bağımlı bir biçim birim olmadığını göstermektedir. Doğru cevap C'dir.