Türk Dili 1
Deneme Ara Sınavı 32
1.

Diller; tarihi, coğrafi, dil bilimsel, siyasal, işlevsel vb. çok farklı ölçütlere göre sınıflandırılabilir. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi sözü edilen dil türlerine örnek gösterilemez?

Doğru Cevap: "E" Baba dili
Soru Açıklaması

Diller; tarihi, coğrafi, dil bilimsel, siyasal, işlevsel vb. çok farklı ölçütlere göre sınıflandırılabilir. Bunlar; ana dil, ana dili, diyalekt, ölçünlü dil, izole dil, yazı dili ve sözlü dili, argo ve jargon ile kutsal dillerdir. Baba dili diye bir dil yoktur.

2.
Aşağıdakilerden hangisi ünsüzlerle ilgili ses olaylarından göçüşmeye örnek olarak gösterilebilir ?
Doğru Cevap: "C" lanet>nalet
Soru Açıklaması

Göçüşme, sözcük içindeki iki sesin yer değiştirmesidir. Genellikle /l, p, r/ ünsüzlerininikisinin birlikte bulunduğu sözcüklerde görülür. Söz içinde birbirini izleyen sesler arasındakiyer değiştirmeye yakın yer değiştirme; birbirinden uzakta kalan seslerin yer değiştirmesineise, uzak yer değiştirme adı verilir. 

3.
I. Uygurların Maniheizm ve Budizmi benimsemeleri II. Karahanlıların İslamiyet’i kabulü III. 18.yy Batı Kültür ve Medeniyetinin örnek alınması IV. Sanayi Devrimi V. Cumhuriyetin kurulmasıYukarıdakilerden hangileri Türk Kültür Tarihindeki dönüm noktalarındandır?
Doğru Cevap: "E" I, II, III ve V
Soru Açıklaması
4.

Anadolu coğrafyasındaki Türklerin dili hangi isimle anılmaktadır?

Doğru Cevap: "C" Batı (Eski Oğuz) Türkçesi
Soru Açıklaması

Anadolu coğrafyasındaki Türklerin dili Batı (Eski Oğuz) Türkçesi adı ile anılmaktadır. Doğru cevap C’dir.

5.

“İşte anlanınca duruyor” cümlesinde  “tam karşısında” demek yerine Batı Anadolu ağzında yer alan “anlanınca” kelimesinin kullanılması dilin hangi özelliğini belirtir?

Doğru Cevap: "C" Dil toplumsal katmanlara göre değişir.
Soru Açıklaması

Dil, toplumsal katmanlara göre değişkendir. Klasik terminolojideki ifadesiyle ağız, şive, lehçe gibi ‘değişke’lerden oluşur.

6.

'Sözcük birimi' sözcüğünün biçim birimlere ayrımı aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "E" söz-cük bir-im-i
Soru Açıklaması

söz-cük kelimesi addan ad yapan ek almıştır.

bir-im-i sözcüğü de yapım eki ve çekim eki alarak türemiştir.

7.

Aşağıdakilerden hangisi cümle öğelerinin dizilişi yönünden Özne – Nesne – Yüklem dilidir? 

Doğru Cevap: "A" Farsça
Soru Açıklaması

Farsça, Hint – Avrupa dillerinden olmasına karşın, cümle öğelerinin dizilişi yönünden Özne-Nesne-Yüklem dilleri grubunda yer alır.

8.

Konuşma sırasında sesin perdesinin değişmesiyle oluşan melodik perdeleme ve dalgalanmaya ne denir?

Doğru Cevap: "D" Tonlama
Soru Açıklaması

Tonlama konuşma sırasında sesin perdesinin değişmesiyle oluşan melodik perdeleme ve dalgalanmadır. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

9.
Bir dilin ses, biçim ve söz dizimi gibi kuralları sonsuz bir şekilde bir araya getirerek yeni ve anlaşılabilir sözcükler ve cümleler üretmesi onun hangi özelliği ile ilgilidir?
Doğru Cevap: "C" Dilin üretim yetisi sınırsızdır.
Soru Açıklaması

Dilin üretim gücü, konuşurların sınırlı sayıda yolla sınırsız sözcük oluşturma, cümle kurma ve anlama yetisidir. Dilin bu özelliği onun üretim yetisinin sınırsız olduğunu gösterir. Doğru cevap C' dir.

10.

Orhun yazıtları ile ilgili Osmanlı’da ilk yapılan yayın aşağıdakilerden hangisine aittir?

Doğru Cevap: "A" Necip Asım
Soru Açıklaması

Yazıtlarla ilgili Osmanlı’da ilk yapılan yayın Pek Eski Türk Yazısı adıyla Necip Asım’a aittir.

11.

Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Millî his ile dil arasındaki bağ çok kuvvetlidir. Dilin millî ve zengin olması, millî hissin inkişafında (gelişme) başlıca amildir (etken).’ vecizesi aşağıdaki olgulardan hangisini dile getirir?

Doğru Cevap: "E" Dil, toplumsal ve ulusal bir kurumdur
Soru Açıklaması

Dil; konuşurlar arasında ulusal duygunun gelişmesini sağlayan, insanlara ortak ülküler etrafında aitlik ve dayanışma duygusu veren bir değerdir. Dil, konuşurlar için kültürel ve kimlikle ilgili ortak değerleri ifade eder. Mustafa Kemal Atatürk’ün bahsedilen vecizesi bu olguyu dile getirir. Doğru yanıt E seçeneğidir. 

12.

Eski Türkçe kendi içinde hangi dönemlere ayrılır?

Doğru Cevap: "A" Göktürk ve Uygur 
Soru Açıklaması

Göktürk ve Uygur

13.

Eski Anadolu Türkçesinde ışk olarak görülen sözcüğün bugün aşk şeklinde olması aşağıdaki ses olaylarından hangisine örnektir?

Doğru Cevap: "C" ünlü genişlemesi
Soru Açıklaması

Genişleme; ağız boşluğunun durumuna göre, dar ünlülerin geniş ünlü hâline gelmesidir. Genişleme az görülen bir ses olayıdır. Eski Anadolu Türkçesinde ışk olarak görülen sözcük bugün aşk’tır.

14.

I. Ölçünlü dildir.II. Edebî dil olarak nitelendirilebilir.III. Bölgesel dil özelliklerinden kaçınır.IV. Jest ve mimikler bileşenlerinden bazılarıdır.

Yukarıdaki ifadelerden hangisi yazı dili ile ilgili olarak doğrudur?

Doğru Cevap: "D" I, II, III
Soru Açıklaması

Yazı dili, ölçünlü dildir. Edebî dil olarak da nitelendirilebilir. Bölgesel dil özelliklerinden kaçınır.

15.

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi dönüşlü çatıdadır?

Doğru Cevap: "B" yıkanmak
Soru Açıklaması

Dönüşlü çatı: Yıkandım, küreklere asıldık örneklerindeki gibi, yüklemin bildirdiğieylemin özneye döndüğünü, eylemin özne tarafından kendi kendine yapıldığınıgösteren çatıdır. Dönüşlü çatı ekleri - n- ve -l-’dir. Yıka-> yıkan-, bak->bakın-, yor->yorul- vb. Dönüşlü çatılarda, yüklem çoğunlukla nesne alamaz, ancak “bavuluyüklendim” örneğinde olduğu gibi geçişli eylem de olabilir.

16.
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe kökenli bir sözcüktür?
Doğru Cevap: "A" neden
Soru Açıklaması
17.
Latin alfabesine resmen geçiş tarihi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Doğru Cevap: "A" 1 Kasım 1928
Soru Açıklaması

Latin alfabesine resmen geçiş tarihi 1 Kasım 1928'dir. Doğru cevap A'dir.

18.

Kamus-ı Türki’nin yazarı kimdir?

Doğru Cevap: "A" Şemsettin Sami
Soru Açıklaması

Şemsettin Sami’nin en büyük eseri, Türkçenin de bugüne kadar hazırlanmış en iyisözlüklerinden biri olan Kamus-ı Türki’dir.

19.

Dil bilimde ......... olarak anılan varsayıma göre, kişinin konuştuğu dil ile o kişinin dünyayı nasıl algıladığı ve nasıl davrandığı arasında sistemli bir ilişki vardır. İnsan bir bakıma, dünyayı ana dilinin belirlediği, izin verdiği biçimde ve ölçüde algılar. Örneğin, ‘yumurta’ sözcüğü Türkçede yumurtanın yumru şekliyle, Farsçada tavuğun üreme ve üretme nesnesi olmasıyla, Arapçada ise rengi itibarıyla adlandırılmıştır.

Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Doğru Cevap: "B" Safir-Whorf Varsayımı
Soru Açıklaması

Bahsedilen varsayım Safir-Whorf Varsayımıdır. Doğru yanıt B seçeneğidir. 

20.

Aşağıdakilerden hangisinde ünsüz benzeşmesi vardır?

Doğru Cevap: "D" Pembe
Soru Açıklaması

Ünsüz Benzeşmesi: Ünsüz benzeşmesi, bir sözcükteki ünsüzlerin; oluşum noktası, nitelik ve/veya nicelik ba­kımından bir başka sese benzemesidir. Benzeşmeler sözcük içinde geriye doğru, yani gerileyici ya da ileriye doğru, yani ilerle­yici olabilir. Gerileyici benzeşme daha yaygındır.  Penbe > pembe gerileyici benzeşme örneğidir, örnek aynı zamanda oluşum noktası bakımından benzeşmedir. Doğru cevap D’ dir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.