Türk Dili 1
Deneme Ara Sınavı 35
1.

Geçit, gelinlik, geliştiril- sözcükleri aşağıdakilerden hangisine örnektir?

Doğru Cevap: "A" Gövde
Soru Açıklaması

Gövdeler, biri bağımsız biçim birim olmak üzere, en az iki biçim birimden oluşan yani bir veya daha fazla ek alan kök biçim birimlerdir. Örneğin; geçit, gelinlik, geliştiril- sözcükleri geç-(i)-t, gel-(i)-n-lik, gel-(i)ş-tir-(i)l- biçim birimlerinden oluşan gövdelerdir.

2.
Yeni Lisan hareketini başlatan şahsiyetler aşağıdakilerin hangisinde birlikte ve doğru olarak verilmiştir? 
Doğru Cevap: "C" Ali Canip-Ömer Seyfettin 
Soru Açıklaması
3.

Eklerin, yani bağımlı biçim birimlerin eklendiği yalın sözcükler, yani bağımsız biçim birimler olan kök veya türemiş sözcük olabilen kelimelere ne ad verilir?

Doğru Cevap: "D" Taban
Soru Açıklaması

Taban

4.

Kiril alfabesini kullanan ilk Türk soylu halk aşağıdakilerdenhangisidir?

Doğru Cevap: "D" Çuvaşlar
Soru Açıklaması

Kiril alfabesi asimilasyon politikalarının bir aracı olarak kullanılmış ve alfabeleri Kirilleştirilen ilk Türk soylu halk Çuvaşlar olmuştur.

5.

İnsan dillerinin hayvan seslerinin taklidi esasına dayandığını ileri süren kuram aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Yansıma kuramı
Soru Açıklaması

İnsan dillerinin hayvan seslerinin taklidi esasına dayandığını ileri süren kuram yansıma kuramıdır. Doğru cevap A'dır. 

6.

Aşağıdakilerden hangisi dil bilgisi ile ilgili temel kavramlar arasında yer almaz? 

Doğru Cevap: "E" Şive
Soru Açıklaması

Şive Türkçenin temel dil bilgisi kavramları içerisinde yer almaz. Doğru cevap E'dir. 

7.

1069 yılında Yusuf Has Ha^cip tarafından yazılmış 6645 beyitten oluşan Karahan Türkçesi dönemi eseri aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Kutadgu Bilig
Soru Açıklaması

Karahanlı Dönemi’nden günümüze sayı olarak çok olmamakla birlikte Türk dil ve kül- tür tarihi açısından son derece önemli eserler kalmıştır. Bunlar; 1069 yılında Yusuf Has Ha^cip tarafından yazılmış 6645 beyitten oluşan Kutadgu Bilig; Ka^şgarlı Mahmut tarafın- dan 1072 yılında başlanıp 1077 yılında tamamlanmış, 7000’den fazla Türkçe kelimenin Arapça karşılığı verilmekle kalınmayıp şiirlerle, atasözleri ve deyimlerle örneklendirilerek zenginleştirilmiş, Türk kültürünün hazinesi olarak değerlendirilen Di^va^nü Lüga^ti’t-Türk; Edip Ahmet Yükneki^ tarafından yazılan Atebetü’l-Haka^yık; Ahmet Yesevi^’nin şiirlerinin toplanmasıyla oluşturulan Di^va^n-ı Hikmet ve kim tarafından yazıldığı tam olarak bilin- meyen Kur’an Tercümesi gibi eserlerdir. Doğru cevap C'dir.

8.

Aşağıdakilerden hangisi addan ad yapma eklerinden değildir?

Doğru Cevap: "B" -ar
Soru Açıklaması

-Ar: başar-, ever-, onar-, suvar-.

9.

Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde kişi ile iyelik eki alan sözcük doğru eşleştirilmiştir?

Doğru Cevap: "E" Yurdumuz-Birinci çoğul kişi
Soru Açıklaması

Doğru kişi ve iyelik eki eşleşmesi aşağıdaki gibidir.

Arabam-Birinci tekil kişi

Eviniz-İkinci çoğul kişi

Tatilin-İkinci tekil kişi

Parası-Üçüncü tekil kişi

Yurdumuz-Birinci çoğul kişi

10.

Aşağıda verilen dillerden hangisi tarihsel sıralama yapıldığında en eskidir?

Doğru Cevap: "C" Türk dili
Soru Açıklaması

Tarihi bilinen ilk belgeyi Çoyr yazıtı olarak kabul edip diğer bazı dillerin ilk belgeleriyle karşılaştırdığımızda şöyle bir durumla karşılaşırız:

Türk dili : MS 687- 692, Çoyr yazıtı.

Japonca : MS 712, Nihon Şoki.

İngilizce : En eski belgesi MS 8. yüzyıla aittir.

Fransızca-Almanca : En eski belgeleri, 843 yılında iki kardeş arasında bir antlaşmadır.

İtalyanca : 17. yüzyılda oluşmuştur.

Macarca : Tihanyi Vakıfnamesi MS 1057.

11.

Aşağıda verilen seçeneklerin hangisinde düz ve geniş ünlü sesler doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "C" a ve e
Soru Açıklaması

Düz ünlüler; a, e, ı, i ; geniş ünlüler; a, e, o, ö  sesleridir. Hem düz hem geniş olan ünlüler ise "a ve e"dir.

12.
I. İskandinav Run sistemiyle Arami sisteminin karışımıdır. II. Sami yazısının etkileri görülmektedir. III. Azeri damgalarının karışımından çıkmıştır. IV. Grek yazısıyla ilişkilidir.Aşağıdakilerden hangisi Köktürk yazısının kökeni konusunda ileri sürülen görüşleri kapsamaktadır?
Doğru Cevap: "B" I, II, IV
Soru Açıklaması
Doğru cevap B şıkkıdır
13.
Tarihî dönemlerde “tenri” biçimindeki sözcüğün günümüz Türkçesinde “tanrı” biçiminde kullanılması hangi ses olayına işaret etmektedir?
Doğru Cevap: "C" Art Damaksıllaşma
Soru Açıklaması

Art damaksıllaşma, sözcükteki ön ünlünün benzeşme, uzun ünlülerin kısalması vb. çeşitli

seslik nedenlerle art ünlüye dönüşmesidir. Doğru cevap C’dir.

14.
Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi hangi tarihte kurulmuştur?
Doğru Cevap: "B" 1935
Soru Açıklaması
Doğru cevap B şıkkıdır.
15.
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde, Hint-Avrupa dil ailesine ait oldukları halde "yalnız dil" özelliği gösteren diller bir arada verilmiştir? 
Doğru Cevap: "D" Arnavutça-Yunanca-Ermenice 
Soru Açıklaması
16.
Türkçede sözcük sonunda bir arada bulunabilecek belirli ünsüz çiftleri göz önünde bulundurulduğunda aşağıdakilerden hangisi yabancı dillerden kopyalanan sözcüklerle söz sonunda bulunabilen ünsüz çiftleri barındıran sözcükler dışında kalır? 
Doğru Cevap: "E" gülünç
Soru Açıklaması

Türkçede sözcük sonunda bulunabilecek ünsüz çiftleri şöyledir: -LÇ, -LK, -LP, -L?, -LT, -NÇ, -NK, -NT,-RÇ, -RK, -RP, -RS, -RT, -ST. Gülü-nç sözcüğü bu kurala uyar. Ebeveyn, nüans, semt, şevk sözcükleri ise yabancı dillerden kopyalanan sözcüklerle söz sonunda bulunabilen ünsüz çiftleri barındırır. Doğru cevap E’dir.

17.

Aşağıdakilerden hangisi Eski Oğuz Türkçesinin özelliklerinden biridir?

Doğru Cevap: "E" Eserlerde yalın bir dil kullanılması
Soru Açıklaması

Eski Oğuz Türkçesinin ilk zamanlarında özellikle Anadolu Selçuklularının başkenti olan Konya ve yakın çevrelerinde yoğun bir edebî faaliyet görülür. Daha sonra çeşitli beyliklerin başkentlerinde benzer bir durum, sonunda da Osmanlı’nın kültür merkezi hâline getirdiği yerlerde aynı şey görülür. Bu dönemde yazılan eserlerin son derece yalın bir dile sahip oldukları, yabancı kelimelere çok rağbet edilmediği ayrıca yabancı dillerden pek çok eserin de Türkçeye çevrildiği dikkat çeker. Doğru cevap E seçeneğidir.

18.

"Yaz tatilinde okulun tüm duvarları boyandı." cümlesinin çatısı aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "B" Edilgen çatı
Soru Açıklaması

Cümlenin dil bilgisel (sözde) öznesinin yüklemin bildirdiği eylemden etkilendiğini veya eylemin hedefi olduğunu gösteren çatı türü edilgen çatıdır. : Edilgen çatı -l- eki ile kurulur. Ünlülerle veya -l- ünsüzü ile biten eylemlerde ise edilgen çatılar  -n- eki ile kurulur: boya- >boyan-, bil- > bilin- vb.

19.
Aşağıdakilerden hangisi sözcüklerin anlam bakımından türlerinden biri değildir?
Doğru Cevap: "E" Dış anlam
Soru Açıklaması
20.

Aşağıdakilerden hangisi bilimsel bakımdan dilin özelliklerinden birisidir?

Doğru Cevap: "E" Dilin temeli sestir, doğal olarak öncelikle sözlü anlatım aracıdır.
Soru Açıklaması

Bilimsel Bakımdan Dilin Özellikleri:

Dil, bir sistemdir,

Dilin temeli sestir, doğal olarak öncelikle sözlü anlatım aracıdır,

Dilde nedensizlik ilkesi esastır,

İlkel dil, gelişmiş dil ayrımı yoktur,

Dilin üretim yetisi sınırsızdır,

Her dil, ait olduğu toplumun gereksinimlerine cevap verebilecek yeterliktedir,

Dil, toplumsal katmanlara göre değişir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.